Cellal Ko Ngalu RFI Fulfulde

Battane ɓeydagol sukara e cellal sukaaɓe ko ngoƴa mawɗo, hannde, paatuɗo e alhaali ñaamdu maɓɓe. Fedde wi’eteende PUBLIC EYE yaltini ko ɓoyaani koo ciimtol kollirngol ɓeydugol suukara e ñaamanteeri sukaaɓe wano conndi wi’eteendi Cerelak ndi sosiyete Nestle moƴƴinta. Ɗum addi kuli-huli walla fayre wonannde cellal sukaaɓe yarateeɓe lebbi 6. Alaa e sagu battane ngol ɓeydagol suukara e ñameele sukaaɓe.. Ko e ndee toɓɓere njeewtaten altine hannde 29 lewru 4ɓurdu, yaadude heen e Dr Kumma BOLI, cafroowo sukaaɓe wondude e Abderahmaan JOP, hertorɗo ñaamdu.

Altine hannde 22 lewru 4ɓurdu njeewtaten ko e alhaali yimɓe waylooɓe nguru ɓanndu mum en ɓaleewu haa wonta ndanewu, tawo ko e nder leyɗe men Afrik, hol caɗeele gonɗe hen? Njaɓɓatoɗen ko dokteer Fatumata LI, hertorɗo ñabuuli paatuɗi e nguru e faransire ina wi'e "dermatologue", oo jeertini e ko faati e ranwinde nguru ɓanndu mum. E ɗum oo hollitii wonnde alhaali oo ina hulɓinii sabu ñawɓe ñawu kanseer wonnooɓe e nder cuuɗi cafrirɗi gila lewru 12ɓuru hitaande faltiinde ndee, fof maayi.

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. Ka taskaram mon cellal ko ngalu en yewtay hannde fii huutorgol ekuteer. Ko huunde teskaande hannde e nder renndooji men. Woni ko fii notaade telefon, heɗaade ojooji Whatsap, walla heɗaade gaaci / gimi maa mbiyen misik e ko nanndi hen. Kono caggal mbelamma dañateeɗo heen, ɗum ina waawi jibinande neɗɗo oo caɗeele nanɗi. Holno huutorgol ekutooruuji ko juuti battinta e noppi men? Gila e caɗeele nanɗi haa muusalla noppi e geɗe goɗɗe. Ko Doktor Alfa Umaar, hertorɗo rafi noppi, jaɓɓiɗen hannde e altine 15 lewru 4ɓurdu.

Altine hannde 8 4ɓurdu, njeewtaten ko e holno yimɓe wuuruɓe e nokkuuje mbulɗe mbaɗata tawa ɗomka tampintaaɓe e nduu lewru suumaye ? Ko Aminata Darame, hertorɗo ñaamdu, mbismi ɗen kadi e ndee yeewtere Cellal ko Ngalu. Ma en keɗɗo e yeewtere men nde Dr Abu CAAM, hertorɗo ñawndugol nayeeɓe, o halanata en holno mawɓe kaani horrirde ?

Ko alhaali koorka ngarɗen yeewtude fii mum e ndee altineere, hannde, 1 lewru 4ɓurdu. Ngarɗen hannde ko yewtude ko faati e ñaamdu moƴƴinooru cellal e nder nduu lewru Sumaye. jeertina ko haana woɗɗeede e no haanaa ñaamireede. Ko Aaminata Darame woni koɗo men, ko o hertorɗo ñaamdu. Kono hadde men arde e makko en keɗoto yoga e heɗiyankooɓe Cellal ko Ngalu ɓe anndina en no ɓee nguuriri e  nduu ɗoo lewru teddundu.

Cellal ɓooye men ko huunde hittunde e nguurndam neɗɗo. Ko kanje siiwata, laɓɓina ƴiiiƴam neɗɗo, itta kala tuunɗe immotooɗe e terɗe meɗen. Nawnaare ɓooye no hattojini e ndarɗe heriiɗe.Mallol sinuwani wi'i: "Cellal e ñawu ko e tekteki fuɗoto kono ko e nder ɓooye feeñata". Ngol mallol ina holli walla firti nafa ɓooye e haanugol dankaade walla hilnaade walla reenudeede ɗe.Hannde e oo altine 25 lewru 3ɓurdu njeewtuten ko alhaali nawnaare ɓooƴe e fransire ina wiiye "Insuffisance rénale". Njaɓɓotoɗen ko Dr Fari KA, cafroowo hertorɗo nawnaare ɓooƴe. Omo  jeyaa ñawndooɓe senegalnaaɓe aawuɓe ɓooƴe e neɗɗo e nder Senegaal (wattande neɗɗo ɓooye). Ɗum ko e lewru 11ɓuru hitaande 2023 laatii.