b-holder ร่วมย้อนอดีตไปหาคำตอบว่า ที่จริงแล้วดีกรีความเป็น ‘นักประชาธิปไตย’ ของ ทักษิณ ชินวัตร นั้นเข้มข้นขนาดไหน อะไรที่ประกอบสร้างให้ภาพ ‘ประชาธิปไตย’ ติดกับแบรนด์ของเขา แล้วจนถึงวันนี้ยังคงเหลือความเป็น ‘นักประชาธิปไตย’ อยู่หรือไม่

3 ปีผ่านไป หลังรัฐประหารที่มีข้ออ้างว่าด้วยเรื่อง ‘รักษาความสงบ’ และขจัด ‘คอร์รัปชัน’ สถานการณ์ในเมียนมายังคุกรุ่น . กองกำลังของกลุ่มชาติพันธุ์รวมตัวกันสู้รัฐบาลทหารของ พลเอกอาวุโส มิน อ่อง หล่าย (Min aung hlaing) จนยิบตา หลายพื้นที่กองกำลังเหล่านี้เอาชนะกองทัพของรัฐบาลได้ และแม้รัฐส่วนกลางจะใช้อาวุธหนักจัดการเพียงใด ก็ไม่สู้การต่อสู้แบบ ‘กองโจร’ ที่มีเบื้องหลังอันสลับซับซ้อน และมีทั้งยุทธวิธี-ยุทโธปกรณ์ไม่แพ้กองทัพ คำถามก็คือ 3 ปีที่ผ่านมา รัฐบาลทหารพม่าผิดพลาดตรงไหน...

ในความเป็นจริง พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงดำรงสถานะอย่างยากลำบาก ช่วงเวลาแห่งการครองราชย์ 7 ปี เต็มไปด้วยสถานการณ์แห่งความท้าทาย ไม่ว่าจะเป็นช่วงเวลาเศรษฐกิจตกต่ำ หรือปัญหาภายในพระบรมวงศานุวงศ์อันยุ่งเหยิง แน่นอนว่า ปัญหาทั้งหมดเป็นปฐมเหตุแห่งการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475 ทำให้ในหลวงรัชกาลที่ 7 เป็นพระมหากษัตริย์ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์พระองค์สุดท้าย คำถามก็คือในห้วงเวลาอันปั่นป่วน มีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นบ้าง สถานการณ์ ‘ระหว่างบรรทัด’...

พาย้อนกลับไปดูพัฒนาการทุนไทยยุคจอมพลสฤษดิ์ ว่าพวกเขาเริ่มร่ำรวยขึ้นได้อย่างไร และบรรยากาศการเมืองแบบใดที่ทำให้คนเหล่านี้สามารถร่ำรวย สร้างทรัพย์ศฤงคารได้ในห้วงเวลาการ ‘พัฒนา’ ประเทศ

ถึงวันนี้ ‘Soft Power’ วลีสั้นๆ ที่โจเซฟ ไนลส์ (Joseph Nyles) คิดขึ้นเมื่อหลายทศวรรษก่อน กลายเป็นวลีที่ถูกใช้อย่างแพร่หลาย หลายคนวิจารณ์ว่าไม่ตรงกับความหมายดั้งเดิม ขณะที่หลายคนวิจารณ์ว่า วลีนี้ถูกใช้เกลื่อนกลาดเกินไป และยุคนี้ อะไรก็ดูจะเข้าทาง Soft Power หมด เพราะหัวหน้าพรรคเพื่อไทยคนใหม่อย่าง แพทองธาร ชินวัตร เกิดสนใจเรื่องนี้! แต่เอาเข้าจริงแล้ว Soft Power ในมุมมองของรัฐบาลนี้คืออะไร พรรคเพื่อไทยมีแผนจะทำอะไรบ้างกับ Soft Power แล้วบรรดาคำครหาต่างๆ เป็นต้นว่า “นโยบายนี้ ยากจะทำได้จริง”...

ปฏิเสธไม่ได้ว่าเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ถือเป็น ‘จุดเปลี่ยน’ สำคัญของประวัติศาสตร์ไทย เมื่อประชาชนจำนวนมากรวมใจกันล้ม จอมพล ถนอม กิตติขจร และเครือข่าย เป็นชัยชนะของประชาชนในแบบที่ไม่มีใครคาดคิดว่า ‘เผด็จการ’ ที่ดำรงตำแหน่งยืนยาวขนาดนั้น จะถูกล้มได้ง่ายเพียงนี้ ก่อนจะถึงวันที่ 14 ตุลาฯ คำถามสำคัญก็คือ อะไรคือสิ่งที่ทำให้จอมพลถนอมแข็งแกร่งได้เพียงนั้น สิ่งที่ประกอบสร้าง ‘ระบอบถนอม’ คืออะไร แล้วเพราะเหตุผลใด 14 ตุลาฯ ถึงสามารถจัดการกับจอมพลถนอมได้ราบคาบ b-holder Podcast ชวน ธำรงศักดิ์...

การเติบโตของเกาหลีใต้ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมาเป็นเรื่องอันอัศจรรย์ เพราะหากเทียบเคียงประวัติศาสตร์ว่าด้วย ‘การเมือง’ แล้ว เกาหลีใต้แทบจะ ‘ล้ม ลุก คลุก คลาน’ ไปพร้อมกับไทย หากไทยมีการรัฐประหาร เกาหลีใต้ก็มีอยู่หลายครั้ง และเหตุการณ์ประวัติศาสตร์บาดแผลในกวางจู ก็สร้างรอยช้ำไม่แพ้เหตุการณ์เดือนตุลาฯ ในประวัติศาสตร์ไทย คำถามสำคัญก็คือ แล้วเกาหลีใต้เข้าไปสู่จุดที่การเมือง ‘สงบนิ่ง’ เศรษฐกิจเริ่มเจริญเติบโตได้อย่างไร คำถามสำคัญก็คือ ด้วยเหตุและปัจจัยอะไรที่ทำให้เกาหลีใต้...

“ตั้งแต่อภิวัฒน์สยาม 2475 จนถึงวันนี้ เราไม่มีพรรคการเมืองที่เป็นพรรคการเมืองจริงๆ ส่วนใหญ่เป็นที่รวมตัวกันของคนไปลง ส.ส. เก็บจำนวน ส.ส.ให้เยอะๆ แล้วก็ไปแลกตำแหน่งรัฐมนตรีเท่านั้น” จากพรรคอนาคตใหม่มาถึงพรรคก้าวไกล วันนี้เป็นการเดินทางยาวนาน 6 ปี ของพรรคการเมืองน้องใหม่ที่มีเป้าหมายชัดเจนว่า เกิดขึ้นเพื่อ ‘เปลี่ยน’ ภูมิทัศน์การเมืองไทยให้หลุดพ้นจากสิ่งเก่าๆ บางคนบอกว่า พวกเขาเป็นพวกอ่อนหัด ไม่เข้าใจโลกของความเป็นจริง ขณะที่อีกหลายคนเห็นว่า พวกเขา ‘อันตราย’ เกินไป...

เมื่อ 18 ปีก่อน รถยนต์แดวู เอสเปอโร จอดอยู่ใต้สะพานบางพลัดพร้อม ‘ระเบิด’ เต็มคันรถ หมายมุ่งสังหาร ทักษิณ ชินวัตร ผู้นำประเทศ หากระเบิดนั้นทำงานจริง รัศมีของระเบิดจะกินพื้นที่กว่า 1 กิโลเมตร วัตถุที่อยู่รอบๆ 40-50 เมตร จะถูกแรงระเบิดจนพังพาบทั้งหมด และอาจมีผู้เสียชีวิตหลักร้อยคน รวมถึงทักษิณในฐานะนายกรัฐมนตรีและเป้าสังหารสำคัญ แต่เมื่อระเบิดไม่ทำงาน กระบวนการสาวหาผู้กระทำความผิดและ ‘พล็อต’ ทั้งหมดก็ตามมา แน่นอนว่าผู้ก่อเหตุเป็นทหาร พร้อมให้ปากคำที่หลายคนหัวเราะเยาะว่า หากระเบิดไม่สำเร็จ...

จนถึงวันนี้ ไม่มีใครปฏิเสธว่าระบอบ 3 ป. ที่นำโดย พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา, พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ และ พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา ที่ครองอำนาจยาวนานเกือบหนึ่งทศวรรษ ได้ใกล้จุดอวสานเข้าไปทุกที จากผลการเลือกตั้งที่ย่ำแย่ และไม่ว่าจะรวมเสียงอย่างไร ก็ยากที่จะดึง 3 ป. กลับมาให้เป็นปึกแผ่นเหมือนเดิมได้ ก่อนจะไปถึงจุดนั้น เราพาย้อนกลับไปเพ่งพินิจการกำเนิดของระบอบนี้ จุดพีคของทั้งสาม และความขัดแย้งที่นำไปสู่ความพ่ายแพ้ และชวนคิดถึงหน้าตาของ ‘อนุรักษนิยม’ แบบใหม่ ที่กำลังก่อตัวขึ้น...

ย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์ ปี 2551 เป็นปีที่น่าตื่นเต้นที่สุดในประวัติศาสตร์ไทย 1 ปี เรามีนายกฯ ถึง 4 คน มีการพลิกขั้วทางการเมือง มีโอกาสที่จะเกิดการรัฐประหาร มีการต่อสู้กันของ ‘การเมืองมวลชน’ เหลือง-แดง ที่เปลี่ยนภูมิทัศน์ทางการเมืองไปใหม่ และจบท้ายปีด้วยเหตุการณ์ ‘ยึดสนามบิน’ และยุบพรรคการเมือง ใช้ตุลาการภิวัฒน์เพื่อแก้วิกฤต ที่สุดท้ายก็วิกฤตอยู่ดี b-holder พาย้อนเวลากลับไปยังห้วงเวลาที่ลุ้นระทึกและพิสดารที่สุดครั้งหนึ่งในหน้าประวัติศาสตร์การเมืองไทย พร้อมกับหาเบื้องหลังเบื้องหน้า...

หาก ‘ถือหุ้นสื่อ’ ไม่เป็นเงื่อนไขต้องห้ามของ ส.ส. และเกี่ยวพันกับตำแหน่ง นายกฯ ของ พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ตามรัฐธรรมนูญ ณ วันนี้ ก็คงไม่มีใครเชื่อว่า ‘ไอทีวี’ ยังคงเป็น ‘สื่อ’ อยู่ เพราะจุดสิ้นสุดของไอทีวีนั้นจบลงอย่างสมบูรณ์แบบเมื่อ 16 ปีก่อน และเป็นจุดเริ่มต้นของ ‘ไทยพีบีเอส’ เอาเข้าจริงเรื่อง ‘ไอทีวี’ ถือเป็นตัวบ่งบอกฉากต่างๆ ในประวัติศาสตร์การเมืองไทยได้ดี… ไอทีวี เกิดจากเสียงเรียกร้องของประชาชนจากเหตุการณ์ ‘พฤษภาฯ 2535’ เรียกร้องหาช่องโทรทัศน์ที่ ‘รัฐ’ ไม่ได้ครอบงำ...

ย้อนกลับไปช่วงเดือนพฤษภาคม 2549 ช่วงเวลาที่การเมืองไทยร้อนแรงที่สุด พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยกำลังตะโกน ‘ท้ากษิณออกไป’ ข่าวว่าด้วย ‘ปฏิญญาฟินแลนด์’ ก็ผุดขึ้นมาแบบไม่มีปี่มีขลุ่ย เรื่องเริ่มจาก ‘พล็อต’ ในเวทีพันธมิตรฯ และบทความในหนังสือพิมพ์ว่า ทักษิณพร้อมกับกลุ่ม ‘คนเดือนตุลาฯ’ ที่ตั้งพรรคไทยรักไทย ใช้เวลาก่อนตั้งพรรคไปล่องเรือสำราญที่ ‘ฟินแลนด์’ และมีข้อตกลงร่วมกันว่าจะ ‘พลิกฟ้าคว่ำแผ่นดิน’ เช่น จะทำให้ประเทศไทยอยู่ภายใต้พรรคการเมืองเดียวให้ได้...

ว่ากันว่าช่วงสองสัปดาห์สุดท้ายก่อนเลือกตั้ง มักจะมีปรากฏการณ์แปลกๆ เสมอ ส่วนหนึ่งก็เพราะว่าในช่วงนี้ประชาชนจำนวนไม่น้อยตัดสินใจแล้วว่าจะ ‘เลือก’ หรือ ‘ไม่เลือก’ อะไร ดังนั้นพรรคที่คะแนนต่ำกว่าต้องหาทางจัดการพรรคที่คะแนนสูงกว่า และพรรคที่คะแนนสูงกว่าก็ต้องรักษาระดับเดิมไว้ ไม่ให้ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งเกิดเปลี่ยนใจในนาทีสุดท้าย ด้วยเหตุนี้แคมเปญในช่วงสองสัปดาห์หลังจึงมีความหมายอย่างมาก แต่ละพรรคต้องงัดกระบวนท่าแปลกๆ เพื่อดึงดูดบรรดาผู้มีสิทธิ์ออกเสียงให้เปลี่ยนใจมาเลือกตัวเองให้ได้...

คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กลายเป็นตำบลกระสุนตก เมื่อหลายเรื่องประดังประเดเข้ามา ไม่ว่าจะเป็นกรณี ‘เว็บล่ม’ ในคืนสุดท้าย ทำให้ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งจำนวนมากลงทะเบียนไม่ทัน หรืออยู่ดีๆ ก็เกิดต้องไปดูงานต่างประเทศในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนเลือกตั้ง เรียกเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก และทำให้ประชาชนหลายคนไม่มั่นใจว่าการเลือกตั้งจะเป็นไปอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมหรือไม่ แต่นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ กกต.ถูกวิจารณ์ หากย้อนประวัติศาสตร์กลับไป เรามีทั้ง กกต.ติดคุก กกต.ที่ถูกกล่าวหาว่ารับคำสั่ง กระทั่ง...

การจัดอันดับ ‘ปาร์ตี้ลิสต์’ นับเป็นพิธีกรรมหนึ่งนับตั้งแต่มีสิ่งนี้ขึ้นในสารบบการเมืองไทย ปาร์ตี้ลิสต์ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อลบภาพของ ‘เจ้าพ่อ’ ‘หัวคะแนน’ และ ‘กระสุน’ ในการเมืองไทย พาบรรดามืออาชีพเข้าสู่สนามการเมืองมากขึ้น ทว่านวัตกรรมนี้กลับกลายเป็นหนทางใหม่ของเจ้าของมุ้งและนายทุน เพื่อเข้าสู่ระบบการเมืองโดยที่ไม่ต้องออกแรงมากนัก ทุกๆ การเลือกตั้ง การจัดลำดับปาร์ตี้ลิสต์มีทั้งคนสมหวังและคนผิดหวัง เพราะการจัดลำดับย่อมหมายถึงหากพรรคไม่มีกระแสมากพอ ได้เสียงไม่มากพอ...

​​ภาพจำที่คุณมีต่อ บรรหาร ศิลปอาชา เป็นอย่างไร เป็นนายกรัฐมนตรีร่างเล็กที่พูดเสียงดัง เป็นนักการเมืองที่ร่วมรัฐบาลได้ตลอด เป็นสัญลักษณ์แห่ง ‘สุพรรณบุรี’ หรือเป็นทุกอย่างรวมกัน หากย้อนกลับไป บรรหาร ศิลปอาชา คือหนึ่งชื่อที่เปลี่ยนการเมืองไทย… คนธรรมดาๆ คนหนึ่งจากสุพรรณบุรีที่ประสบความสำเร็จจากธุรกิจก่อสร้าง วันหนึ่งกลับ ‘ยึด’ พรรคชาติไทย พรรคของขุนทหาร จนประสบความสำเร็จได้เป็นนายกรัฐมนตรี และในอีกแง่หนึ่ง ชื่อของบรรหารก็มาด้วยความเป็น ‘ท้องถิ่นนิยม’...

​​หากย้อนเรื่องราวกลับไปในประวัติศาสตร์ เหตุการณ์ ‘กบฏ 20 มีนาคม 2520’ นำโดย พลเอก ฉลาด หิรัญศิริ อดีตรองผู้บัญชาการทหารบก ยังเป็นความพยายามรัฐประหารที่มี ‘ปริศนา’ เกิดขึ้นหลายประการ ไม่ว่าจะด้วยเรื่องของแรงจูงใจ เบื้องหลัง และเรื่องราวต่างมุมที่แวดล้อมเหตุการณ์สำคัญอย่างการสังหาร พลตรี อรุณ ทวาทศิน ผู้บัญชาการกองพลที่ 1 รักษาพระองค์ กลางกองบัญชาการของคณะรัฐประหาร ที่ทำให้การยึดอำนาจแบบลับๆ ครั้งนี้ กลายเป็นการรัฐประหารที่ล้มเหลว เพราะมีนายทหารชั้นผู้ใหญ่เสียชีวิต หลังเหตุกบฏเพียงไม่ถึงเดือน...

การเมืองแบบ ‘เจ้าพ่อ’ และ ‘บ้านใหญ่’ ถือเป็นอีกหนึ่งนวัตกรรมที่อยู่คู่กับประชาธิปไตยแบบไทยๆ มาหลายทศวรรษ การถือกำเนิดของบ้านใหญ่มาจากการ ‘อุปถัมภ์’ ทั้งตัวบุคคล ชุมชน และสร้างบารมีจากการสะสมทรัพยากรในจังหวัด สยายปีกไปยังการทำธุรกิจต่างๆ และเมื่อถึงจุดหนึ่ง ก็ลงสนามการเมือง ทำให้หลายนามสกุลอยู่คู่กับสนามการเมืองทั้งในระดับท้องถิ่น และในระดับชาติมาอย่างยาวนาน ตัวอย่างการเมืองแบบบ้านใหญ่คือตระกูล ‘คุณปลื้ม’ ของจังหวัดชลบุรี ตระกูล ‘เทียนทอง’ ของจังหวัดสระแก้ว และตระกูล ‘สะสมทรัพย์’...

ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 “ผู้ใดหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปีถึง 15 ปี” เป็นถ้อยความสั้นๆ ที่ ‘ทรงพลัง’ และกลายเป็นจุดศูนย์กลางท่ามกลางการต่อสู้ทางการเมืองยุคใหม่ อันที่จริงหากย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์ ความผิดฐาน ‘ดูหมิ่น’ พระมหากษัตริย์นั้นไม่ได้แน่นอน ทว่าเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาตามแต่สถานะของพระมหากษัตริย์ในเวลานั้นๆ ทั้งในห้วงเวลาที่ทรงเป็น ‘สมมติเทพ’ ในเวลาที่พาสยามเข้าสู่สมัยใหม่ หรือ...

เมื่อการรัฐประหารกับการเมืองไทยเป็นของคู่กัน สิ่งที่มักเกิดขึ้นในอดีตก็คือเมื่อ ‘ทหาร’ ต้องการวางมือจากการเป็นเผด็จการก็ต้องตั้งพรรคทหารมารองรับ วิธีปฏิบัตินั้นไม่ต่างจากเดิม โดยมีจุดมุ่งหมายเดียวคือ ‘ไปต่อ’ ฉะนั้นต้องใช้สรรพกำลังทุกวิถีทางเพื่อดึงดูด ส.ส.กลุ่มเดิมๆ เข้า ไม่ว่าจะด้วยกำลังเงิน หรือด้วยโปรโมชันย้ายค่าย-เคลียร์คดี เพื่อให้มี ส.ส.ในมือตุนให้ได้มากที่สุด ส่งผู้นำทหารเป็นนายกรัฐมนตรีสมัยต่อไป แต่ว่ากันตามตรง ในอดีตแทบไม่มีพรรคทหารที่ประสบความสำเร็จ และอยู่ได้เกิน 2 ปี...

ในประวัติศาสตร์ไทย การสืบราชสันตติวงศ์เป็นเรื่องวุ่นวาย ในสมัยอยุธยานั้น การไม่กำหนดกฏเกณฑ์ อาศัยเพียงพระราชอำนาจและขุมกำลังว่าฝ่ายใดเหนือกว่า เป็นต้นเหตุของการล้มราชวงศ์อยู่หลายครั้ง และปฏิเสธไม่ได้ว่าเป็นต้นเหตุให้อาณาจักรเกิดความระส่ำระสายทุกครั้งเมื่อเกิดเหตุการณ์ผลัดแผ่นดิน ครั้นถึงสมัยในหลวง รัชกาลที่ 5 เริ่มมีพัฒนาการ คือใช้วิธีการตั้งมกุฎราชกุมาร โดยวัดจาก ‘แม่’ เป็นหลัก ขณะที่สมัยรัชกาลที่ 6 มีพัฒนาการไปอีกขั้น คือเริ่มมี ‘กฎมณเฑียรบาล’...

หากจำกัดความสถานการณ์การเมืองไทยในปี 2022 คงอยู่ภายใต้ 3 คำ โดดเดี่ยว - ด้วยสถานะของ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีในรอบปีที่ 8 ที่ไม่ได้มี ‘อำนาจเต็ม’ อยู่ในมือ และต้องต่อรองกับบรรดา ส.ส. มองอย่างไรก็หนีไม่พ้นคำนี้ การอภิปรายไม่ไว้วางใจรอบหลัง คะแนนของพลเอกประยุทธ์ยังอยู่ในระดับ ‘รองบ๊วย’ น้อยกว่ารัฐมนตรีและรองนายกฯ หลายคน อลเวง - สภาวะสุญญากาศ หลังศาลรัฐธรรมนูญตัดสิน ‘พักงาน’ พลเอกประยุทธ์ ได้ทำให้ดุลอำนาจหลายอย่างเปลี่ยนไปในห้วงเวลาสั้นๆ อำนาจของพลเอกประยุทธ์ไม่ได้มีมากเหมือนเดิม...

Ways of Being Wilds EP.14 ขอชวนคุณผู้ฟังมาร่วมส่งท้ายปี 2565 กับวรรณคดีไทยเนื้อหาสุดพิลึก ที่บางเรื่องแทบไม่น่าเชื่อว่าจะมีผู้ประพันธ์ขึ้นมาได้ เหตุใดวรรณกรรมเหล่านี้แทบไม่หลงเหลืออยู่ในหน้าประวัติศาสตร์ไทย และวรรณกรรมเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงบริบทสังคมไทยในช่วงเวลานั้นอย่างไรบ้าง ขอเชิญมาหาคำตอบไปพร้อมกัน