Filmwetenschapper prof.dr.Patricia Pisters gaat onder andere in op de wisselwerking tussen het beeld en de hersenen. Bevindt het scherm zich in de werkelijkheid of zit het in ons hoofd? In haar verhaal maakt Pisters gebruik van voorbeelden uit Hitchcock-films. Ze betoogt ook dat kunst, wetenschap en filosofie tezamen een beter beeld geven van de complexiteit van de werkelijkheid. De filosofie denkt in concepten, de kunst in beelden en emoties en de wetenschap in functies.

Evolutiebioloog prof. dr. Steph Menken laat zien dat het bij de biologische fitness vooral gaat om de bijdrage aan de volgende generatie. Daarnaast gaat hij in op het proces van seksuele selectie. Hierin kunnen uiterlijke kenmerken - bijvoorbeeld een lange staart bij een vis - een ‘advertentie van goede genen’ zijn. Hoe groter de staart des te groter het voortplantingssucces. Evolutie is niet het overleven van de sterkste maar van de best aangepaste. En bacteriën zijn de kroon op de evolutie,...

Dr.Willemijn van Dolen, universitair hoofddocent Marketing en directeur van de Amsterdam MBA, stelt dat marketing blijvend is veranderd door internet. De mindset van marketeers dient te veranderen en marketeers moeten internet niet langer als een aparte wereld zien. Van Dolen laat ook zien dat de kracht van groepsactiviteit op internet onomkeerbaar is en dat er een machtsverschuiving te zien is van bedrijven naar consumenten.

Prof. dr. Barbara Oomen, bijzonder hoogleraar Rechtspluralisme, laat zien dat - na een periode van steeds sterkere uniformering van het recht - de laatste tijd een steeds grotere gelaagdheid in het recht is ontstaan. Dit heeft te maken met de komst van de EU en met globalisering van het recht en uitbreiding van het internationaal strafrecht. Oomen legt onder andere uit hoe globalisering van het recht een tegenreactie bewerkstelligt van steeds meer nadruk op het eigene, op de eigen...

Cardiologie prof. dr. Barbara Mulder is gespecialiseerd in aangeboren hartziekten. Ze vertelt onder andere over de nieuw ontstane patiëntengroep van volwassenen met een geopereerde hartafwijking die in de toekomst de cardiologie zal overspoelen. Daarnaast breekt Barbara Mulder een lans voor verrekening van de pensioenpremies van patiënten met een aangeboren hartafwijking met de verhoogde zorgpremies. 'De tsunami van patiënten met een aangeboren hartafwijking zal de cardiologie overspoelen.'...

In de controle ligt de kern van ons gedrag. Het kwijt zijn van controle is het belangrijkste mechanisme om angstig te worden, stelt de Jongh. Een trauma is één van de makkelijkst behandelbare psychische problemen. Gebruik de gebruiksaanwijzing van de patiënt. Herinneringen kunnen zachter gemaakt worden, verminderd worden in naarheid. Éerst doen dan pas durven'!

Socioloog dr. Bart van Heerikhuizen, Universiteit van Amsterdam, vertelt over de continuïteit van structuren: hoewel generaties worden vervangen, is er continuïteit in politieke, economische en culturele structuren. Bart van Heerikhuizen stelt dat de beste socioloog diegene is die het beste ‘toggelt’. Als mensen elkaar ruimtelijk anders gaan ervaren, zoals dat kan via Google Earth, dan gaan ze ook elkaar anders ervaren. Sociologen moeten afstandelijk zijn, maar ook betrokken en ze kunnen één...

De hersenen zijn de toegang tot de wereld, stelt hoogleraar Psychiatrie prof. dr. Damiaan Denys. De wereld is het product van onze verbeelding en de werkelijkheid. Er is maar één vak waarin die twee onder spanning komen te staan: de psychiatrie. De psychiatrie kijkt naar hoe mensen ontsporen in zowel de verbeelding (bijvoorbeeld bij waanvoorstellingen en hallucinaties) als in de werkelijkheid (o.a. bij een chronische depressie).

Gezinseconoom prof. Dr.Erik Plug doet onderzoek naar keuzegedrag en de invloed van het gezin hierop. Hij richt zich onder andere op de vraag of het opleidingssucces van ouders bepalend is voor het opleidingssucces van hun kinderen

Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht, vertelt dat de betekenis van de begrippen arbeidsrecht en werknemer in de loop der jaren veranderd zijn, maar dat het juridische concept van de arbeidsovereenkomst in Nederland nog hetzelfde is als bij haar introductie zo’n 150 jaar geleden. Daarnaast beargumenteert hij dat collectivering goed is voor het arbeidsrecht en gaat hij in op het spanningsveld tussen arbeid en vrijheid. Arbeid en vrijheid gaan niet goed samen. De rol van werknemer en de rol...

Muziek is geen geluid, muziek is luisteren naar geluid. En waarom blijft een liedje in je hoofd zitten? Honing vertelt onder andere dat een ritme spannend wordt, omdat de luisteraar verwachtingen projecteert op muziek. Ook schetst hij hoe muziek speelt met alle cognitieve en fysiologische functies van de luisteraar. In het onderzoek van muziekcognitiewetenschapper dr. Henkjan Honing staat het luisteren naar muziek centraal.

Drs. Jan Werner, conservator Kaarten en atlassen, stelt zijn fascinatie voor kaarten centraal. 'De kaart voedt ons ruimtelijk geweten'. Jan Werner laat zien hoe de stadsplattegrond een uitvergroting is van de echte wereld en waarom Google Earth de ultieme democratisering is van de cartografie. Aan de hand van de Dam als voorbeeld betoogt hij dat de cartografie in Amsterdam ‘op straat ligt’.

Politicoloog prof.dr. Jean Tillie betoogt in deze aflevering van De Fascinatie, dat je meningen niet kunt negeren in een democratie, omdat je daarmee de essentie aantast van de democratie. Hij laat ook zien dat de grondregels van de democratie geschonden zijn in het debat rond de multiculturele samenleving. Tot slot stelt hij dat we in Nederland te maken hebben met een angstige politieke elite. Dit leidt tot beleid gebaseerd op incidenten.

Prof. dr. P.M.A. (Peter) Sloot (1956) is sinds 2002 hoogleraar Computational Sciences aan de UvA. In 2011 is hij benoemd tot faculteitshoogleraar. In 2010 ontving Sloot een onderzoekssubsidie van 3,3 miljoen van Rusland in het kader van het Leading Scientist-programma. Met de subsidie zet Sloot in Rusland een promotieprogramma en onderzoekslaboratorium op op het terrein van Urgent Computing. Sloot richt zich in zijn onderzoek op de vraag hoe complexe systemen werken. Hoe kun je macroscopisch...

Sociaal-geograaf dr. Maarten Bavinck houdt zich in zijn onderzoek bezig met kustontwikkeling en zeevisserij. Bavinck is directeur van het Centre for Maritime Research (MARE), en verbonden aan de afdeling Sociale Geografie, Universiteit van Amsterdam. Kustzones worden bedreigd – onder andere door klimaatverandering en vervuiling – en de visserij verkeert in een grote crisis. Bavinck stelt dat prioritering van kleinschalige visserij een nobel en haalbaar doel is en dat kustverdediging te maken...

Chirurg Mark van Berge Henegouwen heeft zich gespecialiseerd in de laparoscopie (kijkoperatie) op maag-, darm- en levergebied. De galblaasoperatie is de bekendste laparoscopische ingreep; de laatste jaren is de colonchirurgie sterk in opkomst.Van Berge Henegouwen toont de mogelijkheden en voordelen van de laparoscopie en benadrukt het belang van nieuwe beeldtechnieken. Vroeger gold: Big surgeons, Big incisions, nu is het Big surgeons, small incisions.

Klinisch epidemioloog prof. dr. Martin Offringa breekt een lans voor deugdelijk geneesmiddelenonderzoek voor kinderen. Om kwaadaardige ziekten bij kinderen te kunnen behandelen zijn geneesmiddelen nodig die op de ziekte maar ook op de kindermaat zijn toegesneden. Meer dan de helft van de geneesmiddelen die aan kinderen worden voorgeschreven is echter nooit goed onderzocht op hun effectiviteit en veiligheid. We weten ook vaak niet of we de goede dosis geven. We hebben nog veel te veel...

Sterrenkundige prof. dr. Ralph Wijers legt uit dat je met een telescoop letterlijk de geschiedenis van het heelal kunt zien.'Het heelal zit in mijn hoofd.' Hij gaat ook in op de opvoedende aspecten van wetenschap, de drijfveren achter sterrenkundig onderzoek en het bestaan van buitenaards leven. Wie logisch denkt weet dat er buitenaards leven moet zijn, want er zijn 10 duizend miljard miljard sterren, dat is een 1 met 22 nullen....

Prof. dr. Susan Bögels, hoogleraar Orthopedagogiek, doet onderzoek naar de rol van de vader in de ontwikkeling van angsten bij kinderen. Ze richt zich in haar onderzoek ook op aandacht. Angst ontstaat door eenzijdige aandacht voor gevaarlijke dingen. Maar aandacht is trainbaar, veranderbaar, stelt Bögels. Verder betoogt ze dat beelden een veel belangrijkere rol kunnen spelen in de behandeling van angsten bij kinderen. Vaders en moeders zijn verschillend. Camus (2000) observeerde bij...