DNA Muzyki Polskiej PWM Edition
-
- Music
Podcast dla miłośników muzyki i historii! Co kształtuje muzykę? Jaki jest jej kod? Bierzemy pod lupę jej próbki pochodzące z okresu, gdy Polski nie było na mapie Europy, by wraz z wykonawcami i badaczami wyabstrahować DNA muzyki polskiej. Prowadzą Agata Kwiecińska i Mariusz Gradowski.
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Dziedzictwo Muzyki Polskiej".
-
Kto skomponował „Poloneza Ogińskiego”? – DNA Muzyki Polskiej #50
Dziś odcinek zupełnie wyjątkowy – bo czegoś takiego w naszym podcaście jeszcze nie było! Przekonamy się, jak fascynująca, pełna niespodzianek i nowych odkryć może być praca muzykologa. Koniecznie słuchajcie do końca, żeby nie przegapić zwrotu akcji!
Na tapet bierzemy utwór szczególny, zaliczający się do kanonu polskiej kultury muzycznej: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, potocznie znany też jako „Polonez Ogińskiego”. Okazuje się, że wiemy o tej kompozycji znacznie mniej, niż by się wydawało – idąc tym tropem, zbadamy nie tylko meandry muzykologicznych badań, ale i zawiłości kultury muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku.
Gościnią odcinka jest prof. Agnieszka Leszczyńska z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jak sama mówi, „studentów maltretuje historią muzyki sprzed roku 1600, dziejami teorii muzyki tego czasu, paleografią muzyczną i kilkoma innymi podobnymi przedmiotami”. Jej badania obejmują głównie muzykę renesansu, w tym twórczość kompozytorów franko-flamandzkich epoki Josquina, jak też środkowoeuropejską sztukę dźwięku ze szczególnym uwzględnieniem tej z obszaru Prus Królewskich. Lubi rekonstruować na podstawie źródeł biografie mało znanych kompozytorów, takich jak np. Franciscus de Rivulo, Johannes Wanning, Johannes Celscher.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:05 Podróż w czasie...
04:56 Ogiński - człowiek z krwi i kości
08:24 Ogiński - postać złożona
11:00 Wszyscy wiedzą, że...
12:49 A jednak nie Ogiński
17:00 Śledztwo detektywistyczne
21:36 Na tropie tytułu
23:59 Podejrzany: Kacper Napoleon Wysocki
28:13 Błędy atrybucji i chwyty marketingowe
32:49 Wysocki pod lupą. Lubimy nazwiska, które znamy
38:21 Co dalej?
42:57 Niespodziewany zwrot akcji
47:35 Kto naprawdę skomponował Poloneza Ogińskiego?
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”: https://pwm.sklep.pl/polonez-a-moll -
Fenomen fortepianu. Polska kultura muzyczna okresu międzypowstaniowego – DNA Muzyki Polskiej #49
Nadeszła pora, by porozmawiać o fortepianie – zgadza się! Tym razem w naszym podcaście nie będziemy mówić o konkretnych kompozytorach, muzykach czy utworach, a o instrumencie i jego fenomenie w bardzo szczególnym okresie, jakim był okres międzypowstaniowy. Dlaczego konkretnie ten okres? Wszystko wyjaśni gość odcinka…
Dr Michał Bruliński ukończył studia w klasie fortepianu Ewy Pobłockiej na UMFC, historię oraz Kolegium Artes Liberales na UW. Jest także absolwentem Transdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich prowadzonych wspólnie przez Wydział „AL” i WNKS UW (2023 – „Przedmiot – symbol – fetysz: o fenomenie fortepianu w kulturze polskiej okresu międzypowstaniowego” pod kierunkiem Elżbiety Wichrowskiej i Beniamina Vogla); wszystkie kierunki ukończył z wyróżnieniem. Jako pianista jest laureatem kilku ogólnopolskich konkursów pianistycznych i kameralnych. Jego teksty publikowane były m.in. przez IPN, NIFC, ISPAN, Wydawnictwa UMFC, kwartalniki Muzyka, Res Facta Nova i Kronos. Jako dziennikarz współpracował m.in. z czasopismami Opcje, Ruch Muzyczny oraz z Polskim Radiem Chopin. Za działalność naukową i artystyczną nagradzany był stypendiami m.in. Rektorów UW i UMFC oraz MKiDN. Od 2012 r. współpracuje z NIFC. Od 2017 r. pracuje jako wykładowca na UMFC, realizując m.in. autorskie programy dydaktyczne. Prowadzi także zajęcia na macierzystych wydziałach UW. Od 2019 r. prowadzi w ZPSM im. Karola Szymanowskiego w Warszawie klasę fortepianu. W latach 2016-2023 był osobistym sekretarzem Ewy Pobłockiej.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
03:40 Fortepian w królestwie rzeczy
07:41 Symbolika fortepianu
09:47 Fortepian polski
12:11 Fortepian Norwida
15:27 Fortepian wszechobecny
19:12 Formy i kształty
23:14 Puzzle i rozproszone ślady
27:27 Panny i wirtuozki
31:03 Podróż przez literaturę
35:22 Fortepian w prasie
39:07 Morderstwo przy fortepianie
41:02 Kanon repertuaru
45:47 Narzędzie dystynkcji społecznej
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.F. Dobrzyński, „Theme original varié” op. 22: https://pwm.sklep.pl/theme-original-varie-op-22 -
Koncert fortepianowy Ignacego Jana Paderewskiego - DNA Muzyki Polskiej #48
Czy Ignacy Jan Paderewski potrafił odnaleźć się w nowych środkach harmonicznych? Czy jego „Koncert fortepianowy” wolno nam zestawiać dziś z muzyką postromantyczną? Przecież w tej kompozycji rozwiązań nowatorskich, przełomowych – nie znajdziemy... Z drugiej strony jest to koncert bardzo lubiany przez melomanów i bardzo często wykonywany. Bo, jak pięknie mówi dzisiejszy gość, to kokarda na bombonierce polskiej muzyki romantycznej i nie warto go za wszelką cenę porównywać...
Gościem odcinka jest dr Wojciech Maria Marchwica, prof. UJ – muzykolog, polonista, menadżer kultury, wykładowca akademicki od 1983 roku. Jego główne zainteresowania naukowe obejmują (polską) kulturę muzyczną, management kultury, krytykę muzyczną oraz muzyka w filmie.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:07 Początek rozmowy. Pamiątki i pomniki
04:47 Koncert i fantazja
07:15 Narodowe, nie ludowe
09:01 Od sławy do zapomnienia
11:18 Następny krok
14:46 Czas studiów
16:31 Geneza Koncertu
20:42 Nie łamiąc reguł
23:51 Pakiet dla pianisty
26:55 Wyważona wirtuozeria
30:08 Źródłowa klęska urodzaju
33:16 Praca detektywistyczna
34:58 Muzyka jest jak pudełko czekoladek
39:51 Nowa faza recepcji
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.J. Paderewski, „Wariacje i fuga es-moll” op. 23: https://pwm.sklep.pl/wariacje-i-fuga-es-moll-op-23 -
Chopinowskie inspiracje w XX i XXI wieku – DNA Muzyki Polskiej #47
W naszym podcaście z reguły poruszamy się wokół kultury muzycznej wieku XIX: śledzimy losy kompozytorów, zaglądamy w partytury – te znane i te mniej znane... Tym razem jednak będziemy o wiele bliżej współczesności, a dokładniej na przełomie XX i XXI wieku. Bohaterem odcinka zaś jest postać, której wątek przewijał się już w podcaście wielokrotnie podczas omawiania twórczości innych kompozytorów – nie bez powodu… Dziś na tapet bierzemy temat chopinowskich wpływów i inspiracji, skupiając się na latach 1970-2020. Jak wyabstrahować DNA muzyki Chopina ze współczesnych kompozycji? O tym opowiada gościni odcinka, dr Marta Tabakiernik.
Dr Marta Tabakiernik – absolwentka muzykologii na Uniwersytecie Warszawskim. Już trakcie studiów jej zainteresowania naukowe ogniskowały się wokół postaw kompozytorskich wobec muzycznej przeszłości (Ligeti, Saariaho). W 2023 roku obroniła rozprawę doktorską „Recepcja Chopina w twórczości kompozytorskiej po 1970 roku. Studium zapożyczeń” (promotor: dr hab. Iwona Lindstedt, prof. UW). Brała udział w licznych konferencjach naukowych, publikowała w „Musicology Today”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Res Facta Nova”, „Glissando”. Od ponad 10 lat łączy muzykę z muzealnictwem poprzez różnorodne działania o charakterze wystawienniczym i edukacyjnym. Kierowała Zespołem ds. wystaw i wydawnictw w Muzeum Fryderyka Chopina (2016-2023), w latach 2019-2020 pełniła obowiązki Kuratora Muzeum. Obecnie pracuje w Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:36) Odnosimy się do Chopina
(05:20) Modelowanie, metamodelowanie, montaż
(08:28) Dylemat muzykologa
(11:24) Chopin też modelował?
(12:47) Muzykolożka na tropie
(16:23) Faktura, melodyka...
(19:26) Koncept
(22:12) Chopin w montażu
(24:54) Nasłuchując Chopina
(27:52) DNA muzyki Chopina
(32:00) Chopin w PRL
(34:00) Lista przebojów
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: „Najłatwiejszy Chopin”: https://pwm.sklep.pl/najlatwiejszy-chopin -
Człowiek-instytucja. Muzyczne twarze Karola Mikulego – DNA Muzyki Polskiej #46
Pianista-wirtuoz, kompozytor, dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego… Uczeń Chopina, kontynuator szkoły mistrza i propagator jego dzieł; sam wykształcił ok. 100 pianistów, m.in. Moriza Rosenthala, Aleksandra Michałowskiego czy Raula Koczalskiego. W jego własnej twórczości oprócz inspiracji Chopinowskich znajdziemy wpływy folkloru ziem Bukowiny, muzyki rumuńskiej, ale i ogólnoeuropejskiego Romantyzmu. O muzycznych obliczach Karola Mikulego opowiadają Weronika Chodakowska i dr Michał Piekarski.
Weronika Chodakowska – pianistka i kameralistka pasjonująca się przywracaniem do praktyki koncertowej zapomnianej twórczości fortepianowej polskich kompozytorów. Eksperymentuje na różnych polach sztuki, z powodzeniem biorąc udział w ważnych projektach filmowych i teatralnych. Doskonaliła swoje umiejętności pianistyczne podczas licznych kursów interpretacji w kraju i za granicą, pracując z takimi znamienitymi postaciami ze świata pianistyki jak Vladimir Krainev, Philippe Giusiano, Vitalij Berzon, Katarzyna Popowa-Zydroń, Anna Malikova, Krzysztof Jabłoński czy Tobias Koch.
dr Michał Piekarski – absolwent Instytutu Muzykologii UW oraz Studium Europy Wschodniej UW; doktorat uzyskał w Instytucie Historii Nauki PAN, gdzie pracuje na stanowisku adiunkta. Zajmuje się dziejami polskiej muzykologii i szkolnictwa muzycznego w pierwszej połowie XX w., kulturą muzyczną Lwowa, a także związkami naukowymi i kulturalnymi Polaków z Wiedniem. Organizator koncertów poświęconych kompozytorom działającym we Lwowie w XIX i na początku XX w..
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:34) Nie tylko Chopin
(06:44) Człowiek-instytucja
(08:59) Mistrz i uczeń
(10:01) Przekrój twórczości i język muzyczny
(13:48) Mnogość inspiracji
(18:26) Ballada B-dur
(20:26) Na instrumencie współczesnym
(24:17) Cztery mazurki
(30:36) Muzyka po prostu piękna
(33:53) Białe plamy
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com -
Mozart z Tarnowa. Twórczość Józefa Władysława Krogulskiego – DNA Muzyki Polskiej #45
Pianista, kompozytor, dyrygent – może nie całkiem nieznany, ale na pewno nie tak rozpoznawalny, jak na to zasługuje. Karierę rozpoczął jako mały wirtuoz – „cudowne dziecko”, stąd też zwany bywa „polskim Mozartem” lub „małym Lisztem”. Rodowity tarnowianin, który po przeprowadzce do Warszawy pobierał nauki u Karola Kurpińskiego i Józefa Elsnera. Swoje opus magnum ukończył w wieku 26 lat, na kilka miesięcy przed śmiercią. Wiele utworów z jego bogatego dorobku kompozytorskiego nadal czeka na opracowanie i współczesne wykonanie. Mowa o Józefie Władysławie Krogulskim.
Sylwetkę i twórczość bohatera dzisiejszego odcinka przybliża mgr Ewa Bogula-Gniazdowska – absolwentka Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie pod kierunkiem prof. Szymona Paczkowksiego pracuje nad tematem pracy doktorskiej pt. „Koncert fortepianowy w twórczości kompozytorów polskich w latach 1850–1918”. Starszy specjalista w Dziale ds. Nauki i Wydawnictw w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina. Jest koordynatorką organizacji międzynarodowych konferencji muzykologicznych, redaktorem prowadzącym liczne publikacje książkowe publikowane przez Instytut Chopina oraz sekretarzem redakcji czasopism „The Chopin Review” oraz „Studiów Chopinowskich”. Współautorka opracowania źródłowo-krytycznej edycji „Dwudziestu etiud i preludiów” Marii Szymanowskiej, wydanej nakładem PWM. W naszym podcaście opowiadała już o Teodorze Leszetyckim i Raoulu Koczalskim.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:10) Krogulski trzech słowach
(04:55) Cudowne dziecko z Tarnowa
(08:06) Mentorzy i początki kariery
(10:02) Krytycy i komplementy
(14:34) Podróże i powrót do Warszawy
(16:44) Od pianistyki do twórczości wokalno-instrumentalnej
(20:18) Napisać oratorium i umrzeć
(23:38) Twórczość fortepianowa
(27:21) DNA twórczości Krogulskiego
(29:43) Muzyka, która chce być słuchana
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com