فردریش انگلس در سال ۱۸۴۵ و در کتاب «وضعیت طبقه کارگر در انگلستان» از مفهومی نوشت به نام «قتل اجتماعی». طبق نظر او وقتی طبقه حاکم و بورژوا میداند که عواقب شرایط و وضعیتی که برای کارگران ایجاد کرده سلامت آنها را به خطر می‌اندازد و موجب مرگ زودرس آنها میشود اما کاری برای بهبود این شرایط نمیکند این عمل قتل اجتماعی است و آنها باید پاسخگو باشند. حدود ۱۷۰ سال بعد این اصطلاح در دوران همه‌گیری کرونا اغلب از طرف جامعه پزشکی احضار شد. برخی منابع اپیزود: Boyer, George R. 1998. "The Historical...

برای بسیاری از ما پیش آمده که وقتی جنگ و غارت و ظلم در جهان را می‌بینیم از خود میپرسیم که چطور جامعه جهانی ساکت است؟ چرا هیچ قانونی نیست؟ از طرف دیگر حقوق‌دانان و برخی سیاستمداران در هنگام جنگ و منازعه و اختلاف اغلب به حقوق و قوانین بین‌المللی ارجاع میدهند. پری اندرسون روشنفکر و تاریخدان برجسته در این مقاله به تاریخچه شکل‌گیری، تحولات و اجرای حقوق بین‌الملل می‌پردازد.  این مقاله در شماره ۱۴۳ (سپتامبر/اکتبر) مجله new left review منتشر شده و این اپیزود ترجمه این مقاله است که در جاهایی برخی...

اپیزود ۲۹ مروری مختصر بر کارهای کلودیا گولدین برنده (نا)نوبل اقتصاد در ۲۰۲۳ رابطه توسعه و مشارکت زنان در بازار کار چطور بوده؟ آیا مراقبت و کار خانگی ترجیح شخصی است؟ این اپیزود مرور انتقادی مختصری بر برخی کارهای گولدین با محوریت دو مقاله زیر است.  Goldin, Claudia and Lawrence F. Katz. 2002. “The power of the pill: Oral contraceptives and women's career and marriage decisions.”, Journal of Political Economy, 110(4): 730-770.  Goldin, Claudia. 2006, “The Quiet Revolution That...

اپیزود ۲۸ - مرور تاریخی کوتاهی حول مفهوم مارکسیسم فرهنگی. این ویدئو بر اساس یک رشته توئیت به آدرس زیر تهیه شده. در واقع بخشی از ویدئوهای این رشته توئیت انتخاب و زیرنویس شده و با مثالها و موارد دیگری بسط پیدا کرده تا برخی نمونه‌های ایرانی نیز در این روند مرور شود. https://twitter.com/deonteleologist/status/1666598377591824384

اپیزود ۲۷ مادران دادخواه - از خاوران تا قیام ژینا در گفتگو با سما اوریاد، نویسنده، شاعر و پژوهشگر انتقادی رسانه، جنسیت و فرهنگ‌های دیجیتال در دانشگاه گتونبرگ مادران دادخواه را به طرق مختلفی میتوان فهمید. از مقاومتی که در برابر جمهوری اسلامی و «جهل عامدانه» نشان داده‌اند، تا زنده نگه داشتن خاطره عزیزانشان که بخشی از تاریخ خونبار ایران است. اما یک شیوه دیگر شاید فهمیدن این فیگور در قالب تئوری‌های فمینیستی است. یعنی کاری که سما خسروی اوریاد انجام داده. سما اوریاد در قالب پژوهشی به فیگور مادر...

خلاصه ۳۰ سخنرانی ارائه شده در «همایش مجازی به مناسبت روز جهانی زنان» که مجموعه دیده‌بان آزار در اسفند ۱۴۰۰ برگزار کرد. هر سخنرانی در زمانی حدودا ۴ تا ۷ دقیقه خلاصه شده و برشی از صدای سخنران هم شنیده میشه. زمانبندی اپیزود ۵ دقیقه اول مقدمه روز اول - ۱ ساعت اول روز دوم - ۱ ساعت دوم روز سوم - تا انتها برای مشاهده لیست سخنرانان و عناوین مباحث، اینستاگرام دیده‌بان آزار را نگاه کنید. https://www.instagram.com/p/Ca4qU77LFC4/

آنچه می‌شنوید ارائه‌ای است که در جمع  iranian social activists داشتم. متاسفانه ارائه آنطور که برنامه‌ریزی کرده بودم پیش نرفت. تا حوالی دقیقه ۴۵ که تذکر گرفتم کمی پرگویی کرده‌ام و بعد از آن تمرکزم کمی از دست رفت و بحثها پراکنده شد. این بحث نشان داد تدوین چیز خوبیه واقعا. و چه خوب که در تولید پادکست امکان تدوین هست. چند نکته: ۱- هدف من از این بحث دو چیز بود. اول اینکه توسعه مساوی پیشرفت نیست. اگر توسعه در یک چیز موفق بوده جا انداختن این ایده استعماری است که باید مثل غرب شد و ذهنیتی که...

اپیزود ۲۴ نگاهی به کتاب «منشاء همه چیز» اثر دیوید گریبر (انسان‌شناس) و دیوید ونگرو (باستان‌شناس)، در گفتگو با مهدی سنگلجی. کتابی که نگاهی تازه و متفاوت به تاریخ انسان دارد. «داستانی که در مورد خاستگاه‌هایمان تا بحال برای خود بازگو کرده‌ایم نادرست است، و بی‌جهت ایدهٔ عدم مساوات اجتماعی را تداوم میبخشد. گریبر و ونگرو میپرسند از چه رو افسانهٔ «انقلاب کشاورزی» این چنین دیرپا و مزمن مانده، و مدعی‌اند نکات بسیار دیگری برای آموختن از اجدادمان میتوان سراغ کرد.»

در این اپیزود در نیمه اول برخی روایت‌ها و تحلیل‌های سیاسی تعیین‌کننده از جمله وقایع ۲۰۰۴ و ۲۰۱۴ اوکراین را مرور کرده‌ام. و از جمله اشاره کرده‌ام که این بحران در مکتب فکری رئالیسم در روابط بین‌الملل ممکن است چطور فهمیده شود. سپس از نیمه به بعد نگاهی کرده‌ام به رابطه صندوق بین‌المللی پول و اوکراین و اینکه اوکراین چطور میخواست اقتصاد خود را بسازد.

این اپیزود روخوانی مقاله «زبان به کام سیاست» نوشته محمد مختاری است. این مقاله در کتاب «تمرین مدارا» منتشر شده است. و ارتباط نزدیکی با مفهوم «تعدیل ساختاری» در اپیزود قبلی دارد. «محمد مختاری شاعر، نویسنده، مترجم و منتقد چپ‌گرای ایرانی و از فعالان کانون نویسندگان ایران بود.» و در سال ۱۳۷۷ توسط وزارت اطلاعات به قتل رسید. وبسایت میدان نیز این مقاله را منتشر کرده است و اینجا میتوان خواند: https://meidaan.com/archive/65876

در این اپیزود مقدماتی درباره پیدایش و کارکرد صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی گفته‌ام. همچنین درباره مفاهیمی چون تعدیل ساختاری، حاکمیت خوب، سرمایه اجتماعی و توانمندسازی. در توسعه بین‌الملل کمتر بازیگرانی مثل صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی پرحاشیه و مناقشه برانگیز بوده‌اند. این دو نهاد بین المللی که هدف اصلی‌شان را ثبات اقتصادی جهانی و کاهش فقر تعریف کرده‌اند تقریبا از تمام طیفهای سیاسی و جنبشهای اجتماعی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. منتقدین از طیف چپ ادعا میکنند که سیاستهای این دو نهاد...

در این اپیزود آن یانته، نگاهی به فصل اول کتاب دوزخیان زمین فرانتس فانون انداخته. و معتقد است هرچند نگاه فانون به خشونت همواره مناقشه برانگیز بوده اما او در واقع منتقد خشونت است. فانون متاثر از روانکاوی فرویدی و اگزیستانسیالیسم درباره روشهایی که مردم استعمارزده را مطیع و فرمانبردار شرایط زندگی مخوف خود در دنیای استعماری میکند، شرایطی که در ان استعمارگران، استعمارشده‌ها را شیطان محض نشان میدهند بحث میکند. نگاه فانون به خشونت را بسیاری پسندیدند و برخی هم رد کردند، با این حال ایده‌های او هنوز...

در این اپیزود درباره پسا-توسعه حرف میزنم. یک مکتب فکری کوچک اما بسیار مهم و تاثیرگذار در دم و دستگاه عظیم توسعه. مجموعه‌ای از روشنفکران و نویسندگان برجسته که پس از چند جلسه و نگارش یک کتاب پایه‌گذار مکتبی شدند به نام پسا-توسعه. کتاب دیکشنری توسعه به جمع‌آوری و ویراست ولفگانگ سکس و با حضور: گوستاوو استوا، داگلاس لامیس، ماری ان گرون مایر، جرارد برتود، ایوان ایلیچ، مجید رهنما، آرتورو اسکوبار، باربارا دودن، جین رابرت، خوزه ماریا برت، واندانا شیوا، کلاود آلوارز، هری کلیور، سرژ لاتوش، آشیس نندی و...

برای فهم موقعیت کوبا و تظاهرات این روزها دست کم میتوان به سه مورد اشاره کرد: ۱- مشروعیت دولت ۲- دلایلی که منجر به ابر تورم فعلی شده ۳- سیاست مخلوط مخالفین منابع این اپیزود اکانت red_dilettante@ در توئیتر https://www.dissentmagazine.org/article/cuba-without-the-castros https://www.dissentmagazine.org/online_articles/people-in-havana-talk https://translate.google.com/translate?sl=auto&tl=en&u=https://jovencuba.com/paquete-de-reformas/

این اپیزود آخرین اپیزود سری «جنسیت و توسعه» است و به نظرم میتواند یک جمع‌بندی برای بسیاری از این بحثهای مفهومی در این سری باشد. مانیفست فمینیسم ۹۹ درصدی نوشته چینزیا آروزا، نانسی فریزر و تیتی بتچاریا مانیفستی روشنگر، رادیکال و بسیار مترقی است که در سال ۲۰۱۹ و با نگاهی به اعتصابات فمینیستی در اقصا نقاط جهان تدوین شده و یک نقشه راه پیش ‌روی جریان‌های مترقی قرار میدهد. نقشه راهی که از اتحاد جنبش‌های فمینیستی، کارگری، محیط زیستی، مهاجران و ضد نژادپرستی ناشی میشود. کتابچه‌ای است در فرمت مانیفست و...

اپیزود ویژه نوروز سال ۱۴۰۰ انسان‌ها دست کم ۷۰۰۰ سال است که آبجو می‌سازند و تا حدود ۲۰۰ سال پیش تولید و فروش این نوشیدنی عموما در اختیار زنان بوده است. چه شد که این روند تغییر کرد و فرهنگ پیرامون این نوشیدنی جنسیت زده شد؟ آبجوسازی و جادوگری چه ربطی بهم دارند؟

آنچه در این اپیزود آمده: مردانگی چیست؟ مروری بر فهم تاریخی مردانگی نگاهی به نظریه مردانگی هژمونیک نقدی بر ایده مردانگی سمی همچنین اشاره‌ای کردم به اولین مطالعه جامعی که در منطقه منا صورت گرفته. ۲-۳ نکته از نتایج مطالعه را در اپیزود گفته‌ام و بقیه نتایج را میتوانید در وب‌سایت مطالعه کنید

مقاله‌ای که در ابتدای گفتگو بدان اشاره میشود را اینجا بخوانید: زنان در سینمای اولیه - به‌سوی یک تاریخ‌نگاری فمینیستی سینما https://bit.ly/2VEV4Un در دو بخش کلمه‌ای واضح نیست که در زیر جمله کامل آمده دقیقه 6:48: در اختیار گروه های اقلیت و زنان دقیقه 35:51 : در تأیید همون ایده های غالب نباشه.

در این اپیزود کتاب قلب نامرئی نوشته نانسی فولبر را مرور کرده‌ام. در ابتدا و در ۱۵ دقیقه ابتدایی مقدمه‌ای کوتاه درباره اقتصاد فمینیستی صحبت کرده‌ام و بعد وارد بحث کتاب شده‌ام. منابع قلب نامرئی - نانسی فولبر Feminist Economics, Drucilla K. Barker, The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, First Edition. Edited by Nancy A. Naples. Nelson J.A. (2018) Feminist Economics. In: Macmillan Publishers Ltd (eds) The New Palgrave Dictionary of Economics. Palgrave Macmillan,...

اعظم خاتم جامعه شناس توسعه و مطالعات شهری دکترای مطالعات شهری، دانشگاه یورک کانادا اعظم خاتم سابقه‌ای طولانی در تحقیق، تدریس و انتشار در زمینه معضلات توسعه و مسائل شهری در ایران و خاورمیانه دارد. او تحصیلات خود را در دانشگاه تهران در حوزه جامعه‌شناسی آغاز کرد و دکترای خود را در زمینه محیط شهری از دانشگاه یورک کانادا دریافت ‌کرده است. او در دهه هفتاد و هشتاد شمسی از یکسو به عنوان برنامه‌ریز شهری و توسعه در طرح‌های مختلف فعالیت می‌کرد و از سوی ‌دیگر به عنوان محقق مستقل در انجمن جامعه‌شناسی...

در این اپیزود ابتدا کمی درباره توانمندسازی زنان در جریان اصلی صحبت خواهم کرد و سپس از زبان برخی همراهان این پادکست به تعدادی از ابهامات و پیچیدگی‌های این مفهوم اشاره خواهد شد. برای این اپیزود همراه با جمعی از همراهان پادکست کتاب زیر را خواندیم. توانمندی زنان: نقدی بر رویکردهای رایج توسعه گردآوری و تدوین: اعظم خاتم مؤلفان: نایلا کبیر، ویویان وی، فریدا شهید مترجمان: فاطمه صادقی، اعظم خاتم، اکرم خاتم، هما مداح، فاطمه محمدی نشر آگه سایر منابع: Women’s Empowerment Principles: Equality...

اعظم بهرامی پژوهشگر و فعال محیط زیست و برابری جنسیتی است. این سومین اپیزود از سری «جنسیت و توسعه» است که در آن با اعظم بهرامی درباره اهداف توسعه پایدار و برابری جنسیتی مصاحبه کرده‌ام اپیزود قبلی مقدمه این اپیزود است و اگر با این اهداف چندان آشنا نیستید ابتدا آن را گوش دهید

در این اپیزود درباره موارد زیر حرف زده‌ام: روند و بحثهایی که منجر به تدوین اهداف توسعه پایدار شد اهداف توسعه پایدار را چطور باید فهمید انتقادات اقتصاددانان فمینیست بر رویکردهای برابری جنسیتی در توسعه چه بود اشاره به برخی آمارهای برابری جنسیتی رویکرد سازمان ملل برای دستیابی به برابری جنسیتی منابع: Gender mainstreaming in The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, First Edition. Edited by Nancy A. Naples. Development policies, in The Elgar Companion to Feminist...

این اولین اپیزود از یک سری جدید و کوتاه در موضوع جنسیت و توسعه است. در این اپیزود درباره ۳ مفهوم حرف زده‌ام: «زنانه‌شدن کار»، «زنانه‌شدن فقر» و «جنسیت و مصرف». منابع این اپیزود: Feminization of Labor - Zach Richer - The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization, First Edition. Edited by George Ritzer. Feminization of poverty - Sylvia Chant - The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Globalization, First Edition. Edited by George Ritzer. Gender and Consumer culture - Emma Casey - The Wiley...