Institusyonalisado man ang pagkabayani ni Rizal, samot-sari na ang tumuligsa, tumawad, nagdagdag, nagbawas, at sumipat sa kaniya. Patunay lamang ito sa masalimuot na pag-aankop sa bayani sa harap ng mga pagbabagong panlipunan. Pagkuwentuhan natin ang ilang matitingkad ng bahagi ng "debate of the century" noong ika-20 dantaon. Sanggunian: Nilo Ocampo, "Pagtuligsa, Pagbawas, at Muling Sipat kay Rizal Bilang Bayani."