8 episodes
Shortcut ปรัชญา THE STANDARD PODCAST
-
- Society & Culture
เปิดโลกความคิดทางปรัชญา ผ่านบทสนทนาและคำถามใกล้ตัว
-
SCP8 ‘ความเป็นเจ้าของ’ คืออะไร เราเป็นเจ้าของอะไรได้จริงไหม? (Part 1/2)
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/LA2vPxuGJjQ
เราเป็นเจ้าของอะไรได้จริงไหม?
คำถามเชิงปรัชญาที่ดูเหมือนจะมีคำตอบทางกฎหมาย จำพวกเอกสารยืนยันความเป็นเจ้าของรูปแบบต่างๆ เช่น โฉนดที่ดิน หรือหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์
แต่เรื่อง ‘ความเป็นเจ้าของ’ ยังมีอีกหลายมุมที่ตัดสินทางกฎหมายไม่ได้โดยง่าย และเป็นสาเหตุของปัญหาจำนวนมาก ตั้งแต่ระดับส่วนตัวจนถึงระดับสาธารณะ
ตั้งแต่ปัญหาวัยเด็ก ว่าของเล่นควรเป็นของใครระหว่างเรากับน้อง หรือเมื่อเราเลี้ยงแมว แมวเป็นของเราไหม แล้วเมื่อเราได้รับเงินดิจิทัลวอลเล็ตล่ะ เงินนั้นเป็นของเราจริงหรือเปล่า?
จนถึงปัญหาว่าพื้นที่ทับซ้อนกลางทะเลควรเป็นของประเทศใด หรือผลงานสร้างสรรค์โดย AI เป็นของใครกันแน่ แล้วข้อมูลในอินเทอร์เน็ตล่ะ ใครเป็นเจ้าของ?
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ พาไปตั้งต้นตั้งแต่นิยามความเป็นเจ้าของ วิธีวัดความเป็นเจ้าของ ความเป็นเจ้าของในทางกฎหมายและในทางปฏิบัติที่อาจต่างกัน และวิธีแก้ปัญหาเรื่องสิทธิความเป็นเจ้าของในรูปแบบต่างๆ
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา -
SCP7 เพราะไร้ที่พึ่งเราจึงมู? มองสายมูในมุมปรัชญา
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด youtu.be/BJII4JrGkLE
3 ใน 4 ของคน Gen Z เป็นสายมู คือผลสำรวจจาก ABAC Poll
ถ้าลองย้อนสำรวจตัวเอง เราก็อาจเคยเปลี่ยนวอลล์เปเปอร์มือถือเพื่อเสริมดวง ทำบุญแก้ปีชง ใส่เสื้อสีมงคล หรือบนเพื่อขอพรเรื่องความรัก และไปให้สุดกว่านั้น เราอาจเคยได้ยินข่าวเกี่ยวกับลัทธิจำนวนหนึ่งที่ให้กินของไม่ถูกสุขอนามัยต่างๆ เพื่อรักษาสุขภาพ
สิ่งเหล่านี้เป็นแค่เรื่องโง่งมงายไร้สาระ หรือมันสะท้อนอะไรมากกว่านั้น?
ในโลกวันนี้ที่เต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงที่เราไม่อาจคาดเดา ชีวิตที่เราไม่อาจควบคุม และสังคมที่บอกว่า ชีวิตที่ดีคือชีวิตที่ต้องประสบความสำเร็จในการงาน มีบ้าน มีรถ มีเงินเก็บหลักหลายล้านเพื่อการเกษียณ
ชีวิตที่ดีแบบที่น้อยคนจะไปถึง
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ ชวนมองปรากฏการณ์ ‘สายมู’ แบบลงลึก ทำไมเราจึงมู การมูสัมพันธ์กับสังคมที่เราอยู่อย่างไร ทำไมปรากฏการณ์บางส่วนจึงสามารถอธิบายได้ด้วยความเหลื่อมล้ำ?
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา -
SCP6 ‘การบน’ สู่ ‘สินบน’ เพราะความเชื่อคนไม่เคยเปลี่ยนแปลง?
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด youtu.be/w_TlY8nYah0
‘การบน’ กับ ‘สินบน’ เหมือนหรือต่างกันอย่างไร?
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ชวนตั้งคำถามกับพัฒนาการ ‘ความเชื่อ’ ของมนุษย์ ที่ดูเหมือนจะเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย แต่หากมองดีๆ ความเชื่อบางอย่างอาจเปลี่ยนแค่รูปลักษณ์ภายนอก แต่โดยเนื้อแท้กลับไม่ต่างกันมากนัก (หรือเปล่านะ?)
‘การบน’ เทพและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ กับการให้ ‘สินบน’ แก่ผู้มีอำนาจ แท้จริงแล้วคือเรื่องเดียวกันหรือเปล่า ความเชื่อในแต่ละยุคทำงานอย่างไร มีเพื่ออะไร และทำไมเราอาจเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องเชื่อในอะไรบางอย่าง?
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา -
SCP5 ให้ ‘อริสโตเติล’ ตอบ ทำไมคนถึงหลงกลวาทศิลป์?
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/Sum3_u1TICE
ชีวิตนี้มีใครไหมที่เราเชื่อเขา 100% โดยไม่เคยตั้งคำถาม?
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ ชวนตั้งคำถามถึงเหล่าคนมีวาทศิลป์คมคาย หรือมีภาพลักษณ์น่าเชื่อถือ จนบางทีเราอาจเผลอเชื่อเขาจากสิ่งเหล่านี้มากกว่าเนื้อหาแท้จริงที่เขาพูด
หรืออีกแบบคือเชื่อเขาเพราะสิ่งที่เขาพูดนั้นตรงใจเรา มากกว่าจะเชื่อเพราะมันเป็นความจริงหรือสมเหตุสมผล
เพราะจะรู้หรือไม่ว่าเขาหลอก แต่เราอาจเต็มใจให้เขาหลอกก็เป็นได้
อะไรทำให้เราหลงกลคนมีวาทศิลป์ เราควรรับมือกับคนเหล่านี้อย่างไร วาทศิลป์ที่ดีควรเป็นแบบไหน? หลัก 3 ข้อของ ‘อริสโตเติล’ อาจมีคำตอบให้คุณ
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา -
SCP4 ‘โสกราตีส’ นักปรัชญาที่ถามแบบไม่กลัวโง่
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/0LLLJpItAig
ถามไปแล้วจะดูโง่หรือเปล่า?
คำถามที่อาจติดอยู่ในใจใครหลายคนมาตั้งแต่สมัยเรียน เมื่อเรายังมีคำถามค้างคาอยากถามต่อ แต่เอ๊ะ ทำไมเพื่อนๆ ไม่มีใครถามกันเลย หรือเป็นเราเองที่ยังไม่เข้าใจอยู่คนเดียว?
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ พาไปทำความรู้จักกับ ‘โสกราตีส’ นักปรัชญาแห่งเอเธนส์ นักถามในตำนานที่ถามแบบไม่กลัวโง่ ถามจนเทพยกย่องให้เขาเป็นผู้ที่ฉลาดที่สุดในเอเธนส์
โสกราตีสถามอะไร ถามอย่างไร แล้วนักถามอย่างเขาจะอยู่ได้ไหม? เมื่อการถามของเขาในหลายครั้งหมายถึงการสร้างความสั่นคลอนต่อผู้มีอำนาจ
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา -
SCP3 เหตุผลคือสิ่งก้าวหน้าที่เปลี่ยนแปลงได้เสมอ?
ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/_tuL38fhS9Q
ย้อนกลับไปยุคล่าอาณานิคม หนึ่งในเหตุผลที่หลายประเทศในยุโรปใช้อ้างคือ การเข้าไป ‘ศิวิไลซ์’ ผู้คนในท้องถิ่นนั้นๆ
และหากมีใครพูดว่า ทำไมคนเราไม่ควรเท่าเทียมกัน เหตุผลที่เราเคยได้ยินอาจเป็น ‘ขนาดนิ้วมือของคนเรายังไม่เท่ากัน แล้วคนจะเท่าเทียมกันได้ไง’
การให้เหตุผลเหล่านี้อาจเคย ‘ใช่’ ในช่วงหนึ่ง แต่ปัจจุบันล่ะ? มีเหตุผลไหนบ้างที่มนุษย์เคยเชื่อว่าถูกต้อง แต่วันนี้กลับไม่สมเหตุสมผลอีกต่อไปแล้ว
Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ ชวนตั้งคำถามเกี่ยวกับความก้าวหน้าของเหตุผล เมื่อเหตุผลสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามบริบทและความรู้ที่พัฒนาของมนุษย์ แล้วเหตุผลแบบไหนบ้างที่เราคิดว่า ‘ไม่ใช่’ แล้วสำหรับเรา ขณะเดียวกันเหตุผลที่ดูเหมือนก้าวหน้าจะเป็นเหตุผลที่ถูกต้องเสมอไปหรือไม่?
ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา