Episodes
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” opowiadam o „Końcu wiary” – pierwszej książce Sama Harrisa, jednego z najciekawszych współczesnych publicznych intelektualistów – opublikowanej po raz pierwszy w 2004 roku. To właśnie „Koniec wiary” zapoczątkował ruch „nowego ateizmu”. Richard Dawkins czy Christopher Hitchens zajęli się tym tematem właśnie pod wpływem lektury książki Harrisa. Mówię także o relacjach pomiędzy przekonaniami a zachowaniami. O „lepszych” i „gorszych” przekonaniach. O specyfice...
Published 06/18/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Paweł Boguszewski, neurofizjolog z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. A rozmawiamy o pamięci. Rozmawiamy także o tym, że pamięć jest budulcem naszej tożsamości. O tym, czy w mózgu znajduje się jakiś „magazyn wspomnień”. O tym, że pamięć to proces twórczy, który nie polega na dokładnym rejestrowaniu tego, co się wydarzyło. O ewolucjonistycznym rozumieniu pamięci. O traumie i mechanizmach jej powstawania, a...
Published 06/11/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Jakub Majmurek, krytyk filmowy, eseista i publicysta. A rozmawiamy o fenomenie serialu „Sukcesja”. Rozmawiamy także o zawartej w serialu krytyce współczesnego kapitalizmu – niejednoznacznej i nieoczywistej. O psychoanalitycznych i psychologicznych wymiarach „Sukcesji”. O tragedii greckiej i Szekspirze jako punktach odniesienia. O tym dlaczego dzieło Jesse’go Armstronga cieszy się taką popularnością. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego...
Published 06/04/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Marek Krajewski, pisarz, jeden z najpoczytniejszych w Polsce autorów literatury kryminalnej, twórca m.in. cyklu o Eberhardzie Mocku oraz wydanej właśnie powieści „Pasożyt” (Znak). A rozmawiamy o literaturze i złu. Rozmawiamy także o filozoficznych poglądach na naturę świata. O tym, czy pisanie o ciemnej stronie człowieka pozwala lepiej ją rozumieć. O relacjach pomiędzy literaturą wysoką a literaturą popularną. O mitologii greckiej i kulturze klasycznej....
Published 05/28/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Aleksandra Przegalińska, filozofka związana m.in. z Akademią Leona Koźmińskiego w Warszawie i Harvard University. A rozmawiamy o tym, kto (i dlaczego) boi się sztucznej inteligencji. Rozmawiamy także o różnych apokaliptycznych scenariuszach związanych z AI. O mniejszych i większych interesach stojących za takimi narracjami. O realnych i nierealnych zagrożeniach związanych z rozwojem tej technologii. O zacierającej się granicy pomiędzy...
Published 05/21/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Tomasz Terlikowski, filozof, publicysta, autor m.in. książki „Wygasanie. Zmierzch mojego Kościoła”. A rozmawiamy o czasie przemian i kryzysu Kościoła. Rozmawiamy także o współczesnej nauce, która rzuca wyzwanie tradycyjnemu nauczaniu Kościoła. O adaptacji Kościoła do świata. O granicach tej adaptacji. O zewnętrznych i wewnętrznych przyczynach kościelnych patologii. O istocie chrześcijaństwa. O tym, co w chrześcijaństwie zmienne i o tym, co...
Published 05/14/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Konstanty Pilawa, członek zarządu Klubu Jagiellońskiego, redaktor naczelny pisma „Pressje”. A rozmawiamy o tym, kim jest dzisiaj konserwatysta? Rozmawiamy także o różnych znaczeniach tego terminu. O konserwatyzmie politycznym oraz filozoficznym. O specyfice współczesnego świata. O chrześcijaństwie i jego historii. O dawnej „Frondzie” i katolicyzmie jako kontrkulturze. O kryzysie Kościoła katolickiego i różnych sposobach wyjścia z tego kryzysu. O kulturze...
Published 05/07/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Paulina Wilk, pisarka i reporterka, współtwórczyni Big Book Cafe i Big Book Festival.  A rozmawiamy o tym, co i jak czytać. Rozmawiamy także o czytaniu na czytniku i w papierze. O funkcjach i zastosowaniach literatury. O literaturze rozrywkowej i artystycznej (i o płynności granic pomiędzy nimi). O korzyściach z czytania. O różnych odmianach literatury i o tym, co się dzieje z naszym mózgiem i umysłem, kiedy czytamy.  Owocnego słuchania i czytania!
Published 04/30/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Wojciech Jóźwiak, praktyk neoszamanizmu, badacz symboli, autor m.in. książki „Nasze zwierzęta mocy”. A rozmawiamy o zwierzętach mocy i ich symbolice. Rozmawiamy także o alternatywnych sposobach myślenia o świecie. O szamanizmie, totemizmie i animizmie. O roli symboli i znaczeń w naszym życiu. O kretach, niedźwiedziach i innych mieszkańcach anekumeny. O tym, czym jest anekumena – czyli świat dzikiej przyrody nie-ludzkiej – i jakie nią rządzą prawa. O...
Published 04/23/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Piotr Kępiński, poeta, eseista, autor m.in. książki „W cieniu Gran Sasso. Historie z Abruzji”. A rozmawiamy o historii i kulturze Abruzji. Rozmawiamy także o tym, co wyróżnia Abruzję spośród innych regionów Włoch. O zagrożeniu trzęsieniem ziemi i o najbardziej dramatycznych trzęsieniach z przeszłości. O abruzyjskiej mentalności i zwyczajach. O tym, jak się poznaje inną kulturę za pośrednictwem pisania. O abruzyjskiej kuchni i jej specjałach. A także o...
Published 04/16/23
W najnowszej odsłonie "Skądinąd” ponownie gości dr Zbigniew Łagosz, religioznawca, badacz polskiej tradycji ezoterycznej. A rozmawiamy o okultystycznych wątkach w sprawie porwania Bohdana Piaseckiego (1957 r.). Rozmawiamy także o kulisach tej głośnej, do dzisiaj niewyjaśnionej sprawy. O rozmaitych mniej lub bardziej uzasadnionych hipotezach dotyczących tego, kto mógł stać za uprowadzeniem i morderstwem syna Bolesława Piaseckiego, radykalnie prawicowego polityka, przed wojną przywódcy Ruchu...
Published 04/09/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” ponownie gości dr Zbigniew Łagosz, religioznawca, badacz polskiej tradycji ezoterycznej. A rozmawiamy o tym, jak aparat represji w PRL infiltrował środowiska okultystów i ezoteryków. Rozmawiamy także o życiu Jerzego Prokopiuka, zmarłego w 2021 roku tłumacza, gnostyka i antropozofa. O działaniach tajnych służb wobec ezoteryków i okultystów. O alternatywnych światopoglądach w PRL. O metodach działania policji politycznej. O łamaniu i wikłaniu potencjalnych...
Published 04/02/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” opowiadam o fenomenie zespołu Depeche Mode. Zastanawiam się nad źródłami jego popularności. Przedstawiam pięć niezawodnych argumentów pozwalających każdego nieprzekonanego przekonać o wielkości tej grupy. Rekonstruuję światopogląd, jaki wyłania się z muzyki DM i tekstów Martina Gore’a. Wspominam czasy przynależności do subkultury „depeszy” w latach 90. A także opowiadam o najnowszej płycie „Memento Mori”, która miała premierę 24.III.2023 roku. Owocnego słuchania!
Published 03/26/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” opowiadam o mojej nowej książce dla dzieci pod tytułem „Spotkanie z Filozofią”. W drugiej części podcastu przyglądam się natomiast zjawisku przyspieszenia charakterystycznego dla współczesnej architektury mediów wirtualnych. Zastanawiam się jakie to ma skutki nie tylko dla naszej percepcji, ale także dla rozumienia siebie, innych i świata, w którym żyjemy. Kontekstem dla tych rozważań jest między innymi dyskusja o Janie Pawle II, która wciąż jest głównym...
Published 03/19/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Arkadiusz Stempin, historyk i politolog z Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie i Uniwersytetu we Fryburgu. A rozmawiamy o Janie Pawle II. Rozmawiamy także o wartości nowych dowodów w sprawie tuszowania pedofilii przez papieża. O tym, co z tych dowodów wynika, a co nie wynika. O realiach historycznych i instytucjonalnych, w jakich działał Karol Wojtyła. O tym, co dalej z figurą Jana Pawła II w polskiej zbiorowej wyobraźni. O polaryzacji i...
Published 03/12/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Jerzy Sosnowski, pisarz, publicysta, nauczyciel, współtwórca Radia Nowy Świat. A rozmawiamy o wyobrażeniu Boga w zachodniej kulturze. Rozmawiamy także o „Odpowiedzi Hiobowi” Carla Gustava Junga. O wojującym ateizmie i… spirytyzmie. O ortodoksji i herezji. O gnostycyzmie i różnych innych alternatywnych duchowościach. O tym, dlaczego Bóg dopuszcza zło. O duchowości poza instytucjami. O przyszłości chrześcijaństwa. Oraz o wielu jeszcze innych...
Published 03/05/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości płk. rez. dr Piotr Łukasiewicz, politolog, analityk „Polityki Insight”, dyplomata, były ambasador Polski w Afganistanie. A rozmawiamy o tym, co się wydarzyło od 24 lutego 2022 roku. Rozmawiamy także o możliwych scenariuszach przyszłości. O wojnie i warunkach możliwości pokoju. O polityce rosyjskiej i zachodniej. O tym, co wojna zmieniła, a co jeszcze może zmienić. I czy będzie to zmiana na lepsze, czy gorsze. A także o wielu jeszcze innych...
Published 02/26/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Ewa Pawlik, celebrantka świeckich ceremonii pogrzebowych, założycielka firmy „Pełnia”. A rozmawiamy o śmierci w nie-religijnym kontekście. Rozmawiamy także o tym, czym są ceremonie humanistyczne. O różnorodności form, jakie mogą przybierać. O tym, że religia przestaje mieć w dzisiejszym świecie monopol na narrację o sytuacjach granicznych. O potrzebie nowego języka do rozmowy o tych sytuacjach. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego słuchania!
Published 02/19/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Adam Błażowski, ekspert efektywności energetycznej i branży Clean Tech, publicysta, współzałożyciel fundacji FOTA4Climate promującej pragmatyczną ekologię. A rozmawiamy o różnych błędach i ślepych uliczkach ekonarracji. Rozmawiamy także o tym w jaki sposób rozmawiać o kryzysie klimatycznym tak, żeby było to zarazem adekwatne i skuteczne. O lęku przed technologią i idealizowaniu natury. O energii atomowej i GMO. O możliwości globalnego sojuszu wobec...
Published 02/12/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Piotr Stankiewicz, filozof, pisarz, autor m.in. „Sztuki życia według stoików” oraz „Dziennika reformowanego stoika”. A rozmawiamy o aktualności stoicyzmu. Rozmawiamy także o starożytnym i nowoczesnym stoicyzmie. O filozofii, która stanowi przeciwwagę dla naiwnych narracji rozwojowych. O egzystencjalnych i metafizycznych potrzebach, które nie znikają wraz z zanikiem religii. O źródłach najnowszej popularności stoicyzmu. O tym, że nie wszystko od nas...
Published 02/05/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Magdalena M. Baran, filozofka i publicystka, autorka m.in. książek „Oblicza wojny” i „Znaczenie wojny. Pytając o wojnę sprawiedliwą”. A rozmawiamy o filozofii i praktyce wojny. Rozmawiamy także o historii myślenia o wojnie. O relacji pomiędzy teorią a praktyką wojny. O dawnych i nowych koncepcjach wojny. O warunkach możliwości pokoju w odniesieniu do wojny Rosji z Ukrainą. O tym jak będzie wyglądał powojenny świat. O możliwych scenariuszach rozwoju...
Published 01/29/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Andrzej Gąsiorowski, prezes i współtwórca inicjatywy FOTA4Climate, adwokat, autor bloga „Dlaczego ludzie wycinają drzewa?”. A rozmawiamy o końcu świata. Rozmawiamy także o tym, czy z nauki wynika, że nadchodzi koniec świata. O tym, czy traktowanie „końca świata” jako mitu jest formą „miękkiego negacjonizmu” albo wyrazem nadmiernego optymizmu. O tym, jakie są najbardziej prawdopodobne naukowe scenariusze rozwoju wypadków. O narracjach naukowych i...
Published 01/22/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Maciej Jakubowiak, literaturoznawca, wicenaczelny „Dwutygodnika”, autor m.in. książki „Ostatni ludzie. Wymyślanie końca świata”. A rozmawiamy o końcach świata i nowych początkach. Rozmawiamy także o różnych wizjach końca świata. O zachodniej i wschodniej koncepcji czasu. O religijnych źródłach dawnej i współczesnej apokaliptyki. O popkulturze, nauce i filozofii. O literalizmie i metaforach. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego słuchania!
Published 01/15/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Jan Chwedeńczuk, fizyk z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego. A rozmawiamy o tym, czy współczesna fizyka „jest coraz bliżej uznania istnienia Boga”. Rozmawiamy także o tym, czy z nauki w ogóle wynikają albo nie wynikają jakiekolwiek tezy metafizyczne. O tekście prof. Marka Abramowicza zamieszczonym 23.XII.2022 w „Gazecie Wyborczej”, którego autor twierdzi, że odkrycia współczesnej fizyki prowadzą nas logicznie do uznania...
Published 01/08/23
W najnowszej odsłonie „Skądinąd” goszczą prof. Jan Chwedeńczuk z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego i dr Paweł Boguszewski, neurobiolog z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN. A rozmawiamy o minionym i nadchodzącym roku. Rozmawiamy także o wadach i zaletach podsumowań. O ścieraniu się rozumu i antyrozumu we współczesnym świecie. O niebezpieczeństwach, zagrożeniach oraz szansach związanych z postępem technologicznym. O zeszłorocznym ostrożnym...
Published 01/01/23