تعریف علم پیچیدگی پیچیده است. شاید علم پیچیدگی تنها مطالعه شاخه‌های علوم مختلف است که هر کدام نمونه‌های خاص خود را از سیستم‌های پیچیده دارند. سیستم پیچیده سیستمی متشکل از اجزای بسیار زیادی است که با یکدیگر برهم‌کنش دارند؛ مانند آب و هوای کره زمین، موجودات زنده، مغز انسان، زیرساخت‌هایی مانند شبکه‌ی برق، سیستم‌های حمل‌ونقل یا ارتباطی، نرم‌افزارهای پیچیده و سیستم‌های الکترونیکی و یا سازمان‌های اجتماعی و اقتصادی. سیستم‌های پیچیده سیستم‌هایی هستند که مدل‌سازی رفتار آن‌ها به دلیل وابستگی‌، رقابت، روابط یا انواع دیگر تعاملات بین بخش‌هایشان و یا بین یک سیستم معین و محیط آن، ذاتاً دشوار است. سیستم‌هایی که «پیچیده» هستند دارای ویژگی‌هایی هستند که از این روابط ناشی می‌شوند. در نهمین قسمت از پادکست رازگو با موضوع «سامانه‌های پیچیده؛ پیچیدگی» به مباحث فوق پرداختیم. میزبان: دکتر حمیدرضا مشفق مهمان: دکتر شاهین روحانی؛ عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف مدیر هنری: علی نقیبی تدوین: محمداسماعیل نوایی گرافیک: نعیمه وجدانی/ بیتا امین‌پور