Sterven als een stoïcijn, dat kan dus ook, weet mijn gast uit ervaring. Deze keer een gesprek met schrijver en filosoof Marja Havermans over sterven. En niet zomaar sterven: Sterven als een stoïcijn. Ja, ik weet het, het is niet zo'n gezellig onderwerp. Het liefst schuiven we het letterlijk en figuurlijk voor ons uit. Maar dood, dat gaan we toch echt allemaal. Ook Havermans kon in 2015 niet meer om de dood heen: haar man kreeg te horen dat hij ongeneeslijk ziek was. Hooguit zes maanden zou hij nog leven. In haar boek beschrijft ze hoe haar man op een stoïcijnse wijze met zijn naderende dood omging. Een goed gesprek dat je uitdaagt na te denken over zaken die je liever ergens in een laatje stopt. Maar doe jezelf een plezier en verdiep je er eens in. Die stoïcijnse filosofie, weet ook Havermans nu, biedt handvatten. We praten over de dood, haar boek en het belang van regelmatig stilstaan bij je eigen dood. Want daar ligt de sleutel. Wie zich bewust is van de eindigheid, ervaart het leven ook anders. Havermans boek begint met een mooi citaat van Seneca, één van de stoïcijnse filosofen: "wat geldt voor een toneelstuk, geldt ook voor het leven: het gaat er niet om hoelang het duurt, maar hoe goed de opvoering is. Het maakt niet uit op welk punt je stopt. Stop waar je wilt, zorg alleen voor een goede slotscène. " We beginnen het gesprek met dit citaat en we eindigen ermee. Zorg ervoor dat je geen bucketlist hebt aan het eind van je leven. Want, zei haar man, dan heb je je leven niet goed geleefd. Elke dag moeten we voorbereid zijn op onze laatste dag en kunnen zeggen: ik heb goed geleefd. Een mooi onderwerp...... Meer informatie over Marja Havermans: www.filosofischegesprekken.nl Meer informatie over mij en mijn werk met ondernemers: www.fiefmacrander.com Voor ideeën of contact kan je mij ook altijd mailen! [email protected]