Những năm gần đây người ta nói nhiều về hạt nano và các ứng dụng của chúng trong cuộc sống loài người. Khen có mà chỉ trích cũng có. Hạt nano hiện diện khắp nơi ngay cả trong các loại sản phẩm có thể tiếp xúc trực tiếp với cơ thể con người như thực phẩm hay mỹ phẩm. Nguy cơ tiềm tàng cho sức khỏe con người vẫn chưa được biết đến. Người ta bắt đầu đặt câu hỏi : « Có nên sợ hay không hạt nano ? ». Thế giới « nano » Vậy thật ra « hạt nano » là gì ? Trả lời các câu hỏi của RFI Tiếng Việt, Jean-François Guillemols, giám đốc trung tâm nghiên cứu năng lượng mặt trời thuộc Tập đoàn Điện lực Pháp EDF và thành viên Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Pháp CNRS có giải thích đơn giản như sau : « Hạt nano phân tử là những hạt phân tử có kích thước của nanomét, tức bằng 1/100 kích thước một sợi tóc. Một kích thước cực kỳ nhỏ đến mức người ta e sợ chúng có thể thâm nhập vào tất cả mọi thứ (…) Những năm gần đây, nhất là trong một thập niên nay, người ta đã có thể bắt đầu chế tạo ra được chúng, kiểm soát được chúng, thậm chí là sử dụng cả chúng nữa. Chính vì thế chúng ta có thể thấy chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực ». Thuật ngữ « nano » bắt đầu xuất hiện vào cuối thế kỷ XX trong giới công nghiệp. Có nguồn gốc Hy Lạp cổ, « nano » có nghĩa là « lùn », « nhỏ bé », và thuật ngữ này giờ đã đi vào trong đời sống thường ngày của chúng ta và làm nảy sinh ra một dạng từ vựng : công nghệ nano, ngành khoa học nano, máy móc nano, phòng thí nghiệm nano, mỹ phẩm nano, hạt phân tử nano, vật liệu nano… Nói tóm lại, xin chào mừng quý vị đến với thế giới nano ! « Người ta có thể tìm thấy các hạt nano trong các loại trang thiết bị ; các loại mỹ phẩm trang điểm như kem chống nắng, kem đánh răng ; trong các loại sơn… Trong y khoa, hạt nano được sử dụng như là một chất chỉ thị, cho phép quan sát và nghiên cứu chức năng các cơ quan sinh học để đưa các chẩn đoán y khoa. Hay như người ta cũng có thể tìm thấy hạt nano trong các mạch điện tử… Nói tóm lại, trong cuộc sống thường nhật hạt nano có mặt khắp nơi, ví dụ trong một số mặt hàng may mặc, người ta sử dụng hạt nano bạc để chống khuẩn. » Lợi và hại của « nano » Nhờ có nhiều các đặc tính vật lý, hóa học, điện, điện từ, nên công nghệ nano cho phép phát triển các loại nguyên vật liệu mang các đặc tính mới như có tính dẫn điện và nhiệt, có độ dẻo và độ bền cao. Do vậy, chất lượng các loại đồ vật mang công nghệ nano hoàn toàn khác hẳn so với những món đồ có cùng thành phần được sản xuất theo kỹ thuật truyền thống. Có thể nói « hạt nano » có muôn vàn ứng dụng tiện ích và được sử dụng rộng rãi đến mức dường như hầu hết các sản phẩm xung quanh ta đều có mặt hạt nano. Câu hỏi đặt ra : Phải chăng là chúng ta đang bị « ngụp lặn » trong thế giới nano ? Liệu cơ thể con người có bị « quá tải » hạt nano hay không, bởi vì ngoài những hạt nano « nhân tạo », cơ thể chúng ta bình thường cũng đã hấp thụ phần nào các loại hạt nano « tự nhiên ». « Người ta nói nhiều về các hạt nano là bởi vì