Op 1 januari treedt in Brazilië de nieuwe president Lula aan. Hij wil van Brazilië opnieuw een land maken dat de leiding neemt in de wereld, bijvoorbeeld in de strijd tegen armoede en de klimaatopwarming. Maar hij won de verkiezingen slechts nipt van zijn voorganger Jair Bolsonaro. En hij erft een diep verdeeld land. Zal Lula erin slagen Brazilië opnieuw te verdelen? Rudi en Vincent vragen het deze week aan collega en Brazilië-kenner Annelies Beck.

De oorlog in Oekraïne, is dat eigenlijk geen Derde Wereldoorlog? De parallellen met de vorige twee wereldoorlogen zijn alleszins opvallend. En reken maar dat de wereld ook na dit conflict nooit meer hetzelfde zal zijn.

Deze week nog kwam er een nieuw rapport uit over misstanden bij de bouw van de WK-stadions in Qatar. De arbeidsomstandigheden voor migranten blijken er nauwelijks verbeterd. Toch pleit de gast van deze week, VRT-journalist Majd Khalifeh, ervoor om ook eens met een andere bril naar het wereldkampioenschap te kijken. Want dat WK, zo vertelt hij, doet een golf van trots door de Arabische wereld rollen. Eindelijk kan die zich ook eens op een positieve manier laten opvallen.

Eén maand na de overstromingen in Pakistan trok reporter Yassine Atari door het land. Hij zag er hoe grote delen nog altijd blank staan en dat mensen er nog steeds op daken leven. Is dit nu het gevolg van de klimaatverandering? Wat is de verantwoordelijkheid van het Westen? En zullen ze erover praten op de volgende VN-klimaattop, die volgende maand in Egypte van start gaat? VRT NWS-klimaatredacteur Vincent Merckx schuift mee aan.

Er woedt een echte energieoorlog, die wordt uitgevocht met tankers en olievaten. We voelen het allemaal aan onze energiefactuur, maar toch is deze crisis ook een kans, vindt de gast van deze maand, energiespecialist Thijs Van de Graaf. Eindelijk kan Europa zich losmaken van autoritaire olie- en gasregimes overal ter wereld, van Rusland tot het Midden-Oosten, die door Europees geld in het zadel worden gehouden.

De Iraanse vrouwen komen op straat voor hun keuze om al of niet de hoofddoek te dragen. Maar net zoals de vorige keren antwoordt het regime met bruut geweld. Waarom zou nu wel lukken wat in 2021, 2019 en 2009 niet lukte? Omdat er deze keer ook een culturele shift plaatsvindt, zegt de gast van deze week, de Iraans-Belgische politicologe Elly Mansoury. Deze keer staan de mannen toe dat de vrouwen op de voorgrond treden.

Op 25 september gaan de Italianen naar de stembus. De kans bestaat dat Fratelli d'Italia die verkiezingen wint, en een rechtse as aan de macht brengt. Opmerkelijk, want partijleider Giorgia Meloni stak in het verleden haar bewondering voor Mussolini niet onder stoelen of banken. Wat is er aan de hand in Italië? En wat heeft Poetin ermee te maken? Rudi en Vincent vragen het aan Ine Roox, Italië-correspondent voor De Standaard.

Sykes-Picot: voor velen in het Midden-Oosten klinkt het als een vloek. Logisch ook, want in dat verdrag werd na de Eerste Wereldoorlog de hele regio met één pennenhaal hertekend volgens de koloniale wensen van het Westen. Heel wat conflicten die de streek tot vandaag teisteren, zijn toen ontstaan. De gast van deze week, historicus Pieter Trogh, weet er alles van. Hij maakte er voor het In Flanders Fields-museum een tentoontstelling over.

Het Westen stuurt massaal wapens naar Oekraïne. Maar wat na de oorlog? Wapens uit de oorlogen in de Balkan, Afghanistan en Libië zijn nadien op de zwarte markt beland, of in handen van terroristen. Ze zijn zelfs opgedoken bij de aanslagen in Parijs. Hoe voorkomen we dat dat opnieuw gebeurt? Rudi Vranckx en Vincent Byloo vragen het aan hun gast Diederik Cops van het Vlaams Vredesinstituut. (En o ja, wat de concerttip op het einde van de aflevering betreft: alle info op www.kalliopegent.be!)

Toen ze in augustus Kaboel overnamen, verzekerden de taliban de wereld dat ze veranderd waren. Maar daar blijkt steeds minder van aan. Ondanks herhaaldelijke beloften blijven meisjesscholen gesloten, vrouwen mogen niet meer alleen het huis uit en nieuwslezeressen moeten hun gelaat bedekken. Gast Mariyam Safi schrikt er niet van. Zij ondervond het bewind van de taliban aan de lijve, toen ze opgroeide in het Afghanistan van de jaren negentig.

Zelf zal hij beweren dat het nooit is gebeurd, of dat de rebellen de schuldigen waren. Maar het is nu voor eens en voor altijd duidelijk: tijdens de oorlog in Syrië vergiftigde president Assad systematisch zijn eigen bevolking met chemische wapens. In hun nieuwe documentaire "Syrië, de giftige oorlog" onderzoeken Rudi Vranckx en Inge Vrancken een van de grootste oorlogsmisdaden van de afgelopen decennia. In Vranckx & Byloo vertellen ze over hun onderzoek.

In maart stemde de wereld overweldigend voor een VN-resolutie die Rusland opriep om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. De hele wereld? Nee. Onder andere 17 Afrikaanse landen en vier uit het Midden-Oosten onthielden zich. Het was een wake-upcall: blijkbaar doet de rest van de wereld niet (meer) zomaar wat het Westen wil. Hoe komt dat? En hoe kijken die landen dan naar het conflict? Vragen voor de gast van deze aflevering, Jago Kosolosky, hoofdredacteur van MO* Magazine.

Terwijl de wereld met ingehouden adem Rusland in de gaten houdt, onderhandelt het Westen in Wenen met een andere kernmacht, Iran. Op de agenda: een nieuwe nucleaire deal. Maar hoe dicht staat Iran eigenlijk bij een kernbom? Waarom zou het zo'n bom ontwikkelen als het eigenlijk liever een nieuwe deal wil? En wat zouden de gevolgen voor de regio zijn als Iran toch doorzet? Veel vragen, die Rudi en Vincent deze week voorleggen aan Tom Sauer, politicoloog en kernkenner aan de Universiteit Antwerpen.

Rudi Vranckx is terug uit Oekraïne, dat hij van west naar oost doorkruiste, goed voor 4.000 kilometer op de teller. Hij had er een déjà-vu van Syrië. Middeleeuwse belegeringen van steden, burgerdoelwitten viseren, ziekenhuizen bombarderen en misschien zelfs chemische wapens inzetten… het is vreselijk, maar het zou ons niet mogen verbazen dat het gebeurt. Want de Russische president Poetin deed in Syrië exact hetzelfde. Het Westen zaait nu wat het daar geoogst heeft, door toen weg te kijken.

Mohamed Amin Chaib schreef een boek over de radicalisering van zijn broer Hicham, die het hoofd werd van de religieuze politie van Raqqa toen de terreurgroep er de plak zwaaide. Nochtans was Chaib een doodgewone kerel die opgroeide met Samson en Gert en kookte met Dagelijkse kost. Mohamed waarschuwt dat de kiemen voor een nieuwe golf van radicalisering nog steeds aanwezig zijn, en pleit (onder andere) voor beter islamonderwijs.

Nog voor de tanks door de straten rolden, voerde Rusland al oorlog tegen Oekraïne in cyberspace. Door fake news en vervalste video's te verspreiden op de sociale media, probeert Poetin zijn eigen volk ervan te overtuigen dat oorlog nodig is. Niet dat dat nieuw is. Wist je dat ook de Tweede Wereldoorlog, de Vietnamoorlog én de twee Golfoorlogen gestart zijn onder valse voorwendselen? De gasten van deze week zijn twee (al dan niet oud-)collega's van VRT NWS: Johan De Ryck en Bram Vandeputte.

De gast van deze week is Zouheir Al-Najjar. Elf jaar lang was hij Rudi's vaste fixer in Gaza, tot hij naar België vluchtte. Hij gooide zijn leven om en werkt nu als verzorger in een woonzorgcentrum. Samen halen ze herinneringen op en hebben ze het over het leven van de fixer. Wat doet een fixer precies, en hoe word je dat? Hoe ga je om met een wantrouwige overheid die je overal schaduwt? En wat met de onvermijdelijke trauma's die je oploopt tijdens je werk?

De waarde van de Turkse munt is in vrije val. En dan weet een ervaren conflictcournalist als Rudi: kom aan het brood van de mensen, en er is een revolutie op til. Nochtans heeft president Erdogan tot nu toe een eigen Tahrir-moment weten te vermijden. Hoe krijgt hij dat voor elkaar? Rudi en Vincent vragen het aan hun gast van deze week: Saïd Bataray, IT’er, Limburger met Koerdische roots en zelfbenoemd relturk.

Dit najaar laaide het geweld in Oost-Congo alweer op. De regio zit in een wurggreep. Soldaten en rebellen uit Oeganda wandelen er binnen en buiten alsof het hun eigen achtertuin is. De Congolese overheid slaagt er niet in een vuist te maken. En tot overmaat van ramp steekt er nu ook een jihadistische rebellenbeweging de neus aan het venster. Gast Katrien Vanderschoot, VRT NWS-collega en Congokenner, schreef er het boek "De kinderen van Oost-Congo" over.

Rudi Vranckx is teruggekeerd naar Afghanistan, vier maanden na de val van Kaboel. Niet iedereen blijkt er zo rouwig om dat de taliban opnieuw aan de macht zijn. Op het platteland halen ze opgelucht adem nu de Amerikanen weg zijn. Maar voor vrouwen dreigt een toekomst zonder uitzicht, en door een internationale boycott van het nieuwe regime dreigt er ook voor de gewone Afghaan in de straat een humanitaire ramp.

Eén jaar nadat een lading kunstmest de lucht in vloog in de haven van Beiroet, zijn de Libanezen zijn het moe. Het wanbestuur van hun land, de corruptie, de oude politici die de macht weigeren op te geven. Nomade Céline Jalil trok voor haar Vranckx-reportage "Mijn land in verval" naar Libanon, en wist niet wat ze er zag.

Een half miljoen jezidi’s sloeg op de vlucht in 2014, toen IS het noorden van Irak binnenviel. Sommige jezidi’s die de moordpartij toen overleefden, duiken nu op aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen, een schaakstuk in een geopolitieke strijd. Maar hoe is het de andere jezidi’s intussen vergaan? Zijn ze kunnen terugkeren? En zijn de daders van de genocide eigenlijk ooit veroordeeld? De Nederlandse journaliste Brenda Stoter Boscolo kent de gemeenschap als haar broekzak en is te gast.

Het woke-debat blijft opflakkeren in de media. Maar waar staat woke echt voor? Rudi Vranckx en Vincent Byloo nodigen jeugdwerker Don Pandzou en VUB-rector Caroline Pauwels uit naar de studio. Ze vragen hen waar de term vandaan komt, of ze als oude, witte heteroman ook woke kunnen zijn, en waarom het vooral de tegenstanders zijn die de term lijken te gebruiken.

Twintig jaar geleden joegen de aanslagen van 11 september een schokgolf door de wereld. Voor veel Belgische jongeren, zeker die met een moslimachtergrond, veranderde ook hun dagelijkse leven. Plots bekeek hun omgeving hen met andere ogen. Antwerpenaar Mohamed Ouaamari, auteur van "Groetjes uit Vlaanderen", houdt een pleidooi voor toenadering, en (hoe cliché het ook klinkt): thee drinken met de buren. De Verenigde Staten antwoordden op die aanslagen met een oorlog tegen terreur die hen naar...

De Spaanse enclaves Ceuta en Melilla beheersten deze maand het nieuws. Maar wie zijn die Marokkaanse jongens die Europa binnen probeerden te zwemmen, met enkel een drijfvest van plastic flessen? Of die kerels die ervan dromen om in een kajak de Straat van Gibraltar over te peddelen? En wat heeft de Westelijke Sahara te maken met hun lot? Rudi en Vincent vragen het aan VRT NWS-journalist Yassine Atari en Vranckx-Nomade Arno Van Rensbergen. Een Deense documentairemaker ging het dan weer zoeken...