Safari rozumiane jako oglądanie dzikich zwierząt w ich naturalnych, afrykańskich siedliskach to koncepcja relatywnie nowa. Jednym z jej promotorów był amerykański prezydent Theodore Roosevelt. Dla wielu turystów z Europy, USA czy Azji Wschodniej safari jest jedynym powodem, by odwiedzić Afrykę. Ich liczba rośnie w szybkim tempie, podobnie jak dochody kilkunastu państw Czarnego Kontynentu, na terenie których żyją zwierzęta takie jak lwy, słonie, żyrafy czy nosorożce. Kiedy przyroda zyskuje, a...

Niewiele jest stolic tak rozległych i tak wewnętrznie złożonych jak Miasto Meksyk. Już sama nazwa tej aglomeracji podpowiada, że w grę wchodzi miejsce niestandardowe. Miejsce z historią sięgającą czasów prekolumbijskich, gdy zamiast ciągnących się po horyzont budynków było tam jezioro. W stolicy Meksyku mieszka Juan Villoro, dziennikarz, publicysta oraz jeden z najbardziej znanych współczesnych pisarzy Ameryki Łacińskiej. Spod jego pióra wyszła książka “Miasto Meksyk. Poziomy zawrót głowy” -...

W chwili swoich narodzin Argentyna była państwem znacząco mniejszym niż obecnie. To, że dzisiaj rozpościera się na przestrzeni ponad 3 tysięcy kilometrów, zawdzięcza podbojom na dalekim południu kontynentu - w Patagonii. Mimo że teren był izolowany i trudno dostępny, miał już wówczas swoich gospodarzy. Nie przeszkodziło to Argentyńczykom w radykalnym skorygowaniu granic ich państwa. Dzisiaj rdzenne społeczności kraju, nie tylko te z Patagonii, starają się odbudować własne korzenie przy...

Za 6 lat Belgia obchodzić będzie 200 lat niepodległości. Niewielki kraj, który choć leży na uboczu stanowi centrum Europy, zbudowali Flamandowie i Walonowie. Dwie społeczności, które dzieli język, historia oraz geografia. Mimo bezdyskusyjnych różnic do dzisiaj są w stanie wspólnie szukać porozumienia, by łączyć ogień z wodą. Są razem, ale osobno - są Belgami.  Ten odcinek, podobnie jak większość innych odcinków Brzmienia Świata, zawiera dodatkową treść, która jest niespodzianką dla...

[Ze względu na niezależny od autora BŚ błąd serwera należącego do Spotify oryginalny odcinek #200 urywa się przed zakończeniem. Ta wersja jest wersją pełną po ponownym przesłaniu na serwer pliku z odcinkiem] W oczach wielu mieszkańców Globalnego Południa Europa jawi się jako wymarzone miejsce do życia. Część z nich decyduje się na migrację ze swoich ojczyzn, a gdy droga legalna pozostaje zamknięta, wybierają kosztowną i często obarczoną wysokim ryzykiem pomoc przemytników. Nawet jeśli...

W oczach wielu mieszkańców Globalnego Południa Europa jawi się jako wymarzone miejsce do życia. Część z nich decyduje się na migrację ze swoich ojczyzn, a gdy droga legalna pozostaje zamknięta, wybierają kosztowną i często obarczoną wysokim ryzykiem pomoc przemytników. Nawet jeśli dostaną się do celu swojej podróży, na miejscu grozi im deportacja. To jednak migrantów nie zniechęca. W Wielkiej Brytanii skala zjawiska jest tak duża, że system trzeszczy w posadach. W tym odcinku poznacie relację...

Jaką rolę pełni ambasador? Gdzie leżą granice jego wolności? Jaka powoduje nim motywacja? A także jak daleko może podejmować ryzyko? Mimo że praca dyplomatów jest regulowana zarówno protokołem dyplomatycznym, jak i instrukcjami z kraju macierzystego, nie wszystkie pytania mają jednoznaczną odpowiedź. Pewne jest natomiast, że kluczem do kraju, w którym dyplomata rozpoczyna misję, jest doskonała znajomość historii oraz języka i życia codziennego. W tym odcinku zaglądamy za kulisy pracy...

Ornitologia sięga swoją historią czasów antycznych, ale jej rozkwit to dopiero XIX wiek. Już wtedy po raz pierwszy obrączkowano ptaki, by móc zrozumieć ich życie i zwyczaje. W wieku XXI wciąż używamy tej samej metody, do której dołączyły nowe rozwiązania z użyciem zaawansowanego sprzętu. Mimo tego nasza wiedza o ptakach wciąż jest niekompletna. Wymaga pracy, podczas której niezbędne jest wyjście w teren, zaglądnie do gniazd na drzewach czy skałach oraz słuchanie tego, co ptaki mają o sobie do...

W elektroniczne gry wideo na świecie gra ponad pół miliarda ludzi. To jedna z najszybciej rozwijających się form rozrywki, z którą związane są duże pieniądze. Równolegle do gier używanych rekreacyjnie organizowane są turnieje i mecze, w których ścierają się profesjonalni gracze. To oni tworzą e-sport. To rywalizacja, dla której areną są gry wideo. Zawodnicy z Korei, Japonii, Chin czy z Europy poddawani są tu rygorom i wysiłkowi, które w dużym stopniu przypominają realia znane sportowcom...

Jeśli wziąć pod uwagę zasoby naturalne oraz możliwości rolnictwa, Republika Wybrzeża Kości Słoniowej należy do najbogatszych państw Afryki. Mimo nazwy, najważniejsza dla kraju jest produkcja kakao - to światowy lider, który dostarcza ponad 30 procent globalnej produkcji tego surowca. W odróżnieniu od wielu państw regionu, ojczyzna Iworyjczyków przez dekady cieszyła się stabilnością i bezpieczeństwem. Architektem tego sukcesu był rządzący 30 lat autokrata, który zostawił po sobie jeden z...

Można przyjąć, że na jednego człowieka przypadają blisko 3 miliony pająków. Mało jest zwierząt, które mają gorszą od nich reputację. Jej podstawa bierze się z faktu istnienia pająków jadowitych, jednak zaledwie garstka z nich stanowi dla ludzi realne zagrożenie. Chociaż znamy ok. 50 tysięcy gatunków tych zwierząt, nasza wiedza na ich temat jest zaskakująco ograniczona i wiele pozostaje jeszcze do odkrycia. Gdy w przyszłości nadrobimy zaległości, może się okazać, że budzące lęk pająki zmienią...

Wybrzeże Somalii przez lata było uważane za jeden z mateczników współczesnych piratów. To tam zdarzało się najwięcej ataków na statki handlowe, co nierzadko kończyło się porwaniem załóg i żądaniem okupu. Dzisiaj somalijscy piraci są cieniem swojej świetności, ale nie tylko oni stanowią zagrożenie na morskich szlakach. Od listopada 2023 roku na Morzu Czerwonym oraz w cieśninie Bab el-Mandeb statki atakowane są przy pomocy dronów, rakiet oraz helikopterów. Czy nowa sytuacja może zachwiać...

Niemal 70 procent powierzchni Japonii zajmują góry. Wiele z nich pokrytych jest lasami. Jeśli wziąć pod uwagę fakt, że cała Japonia jest niewiele większa od Polski, a ludzi żyje tam trzy razy więcej niż w naszym kraju, wtedy stanie się jasne, dlaczego Japończycy zmuszeni są osiedlać się na relatywnie małej przestrzeni, tworząc tak gigantyczne aglomeracje jak Tokio. Ale szczyty Japonii nie stoją puste, o czym można przekonać nie tylko na górze Fuji. (Jak wiele odcinków Brzmienia Świata,...

Aczowie to jedna z rdzennych społeczności zamieszkujących Paragwaj. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu żyli w izolacji i ich kontakt ze współczesnym światem był bardzo ograniczony. Mimo że tworzą zaledwie ułamek populacji państwa, najnowsza historia Paragwaju jest blisko związana z ich losem i odcisnęła na nich swoje wyraźne piętno. Dzisiaj, konfrontując się z trudną przeszłością, Aczowie starają się szukać kompromisu między obroną tradycyjnej tożsamości, a życiem ludzi XXI wieku. (Jak wiele...

Błyskawiczny rozwój sztucznej inteligencji (SI) rodzi pytania o przyszłość. W ciągu najbliższych lat SI może wpłynąć nie tylko na rynek pracy, ale także na wiele innych aspektów życia ludzi, w tym na przebieg konfliktów zbrojnych. Istnieją już drony bojowe, które są w stanie samodzielnie, bez udziału człowieka, atakować wyznaczone cele. Można się spodziewać, że takie urządzenia będą rozwijane. Czy w przyszłości to autonomiczne roboty z przeciwnych armii walczyć będą ze sobą? A jeśli tak, to...

Jakucki szaman powinien mieć bęben i płaszcz. Powinien też być odpowiednio skomunikowany z przylegającymi do nas światami, by móc ingerować tam, gdzie ingerować trzeba. Ale skąd to wszystko wiemy? Skąd wiedzą o tym sami Jakuci? Czy po wielu dekadach zwalczania przez ZSRR jakuckich wierzeń można je teraz zrekonstruować? A jeśli tak, do jakiego stopnia to, co było kiedyś ma łączność z tym, co jest dzisiaj? Odpowiedzi jest kilka, a wszystkie malują wciąż zmieniający się religijny pejzaż...

W XXI wieku dwa tsunami zapisały się w historii. W 2004 roku po trzęsieniu ziemi na dnie Oceanu Indyjskiego powstały fale, które spustoszyły wybrzeża kilku azjatyckich państw. W 2011 roku tsunami uderzyło w Japonię, niszcząc m.in. elektrownię atomową Fukushima 1. Oba te zdarzenia wydają się wyjątkowe, jednak tsunami zdarzają się częściej niż dotychczas sądziliśmy. Mogą też wystąpić w rejonach, których wcześniej nie braliśmy pod uwagę. Nowe metody badań rzucają światło zarówno na przeszłość,...

Pekin nie kryje, że jego celem jest włączenie Tajwanu w granice Chińskiej Republiki Ludowej. By ten cel osiągnąć, prezydent Xi Jinping stara się wpłynąć na Tajwańczyków, by ci z kolei wpłynęli na swoje władze. W arsenale Chin, oprócz okrętów, myśliwców i bombowców znalazła się też bogini Mazu, której kult jest na Tajwanie bardzo popularny. (Jak wiele odcinków Brzmienia Świata, również ten odcinek zawiera dodatkową treść, która jest niespodzianką dla słuchaczy. Jeśli wolisz ją pominąć,...

Mało jest zwierząt tak wyjątkowych jak niesporczaki. Ich zachowanie i umiejętności wciąż zadziwiają biologów. Niesporczaki, które zobaczyć można jedynie po mikroskopem, są niezwykle odporne i wytrzymałe. Odporność ta wykracza poza naszą wiedzę o organizmach żywych i nasuwa kluczowe pytanie: jak one to robią? Poszukiwania odpowiedzi trwają. Gdy ją znajdziemy, dla homo sapiens otworzą się nowe możliwości. Jedną z możliwych konsekwencji mogą być bezpieczne dla człowieka długotrwałe podróże w...

W latach 70. XX wieku król małego, himalajskiego państwa zdecydował się na zmiany. Postanowił przeprowadzić swoje królestwo z czasów feudalnych do nowoczesności. Jednocześnie stworzył koncepcję, która wówczas wydawała się niedorzeczna: chciał, by najważniejszym celem państwa stał się dobrostan jego obywateli. W ten sposób w opozycji do Produktu Krajowego Brutto zaczęto troszczyć się o Szczęście Narodowe Brutto. Blisko pół wieku później Bhutan mieni się jednym z najszczęśliwszych państw. Tak...

W XII wieku powstało Królestwo Sycylii. W różnych postaciach istniało do XIX wieku, gdy w 1861 roku wyspa została wchłonięta przez nowe, zjednoczone państwo włoskie, na czele którego stanął Wiktor Emanuel II. Mimo tego Sycylijczycy do dzisiaj podkreślają swoją odrębność i dystans do władz w Rzymie. Na czym ta odrębność polega? Czym Sycylia różni się od reszty Włoch i dlaczego jest laboratorium Europy? (Jak wiele odcinków Brzmienia Świata również ten odcinek zawiera dodatkową treść, która...

Po raz ostatni człowiek był na Księżycu w 1972 roku. Od tego czasu na miejscu pojawiały się jedynie maszyny, które z większym lub mniejszym sukcesem lądowały na powierzchni. Za dwa lata ludzka stopa znowu ma stanąć na Księżycu. Zanim się to stanie, powstać musi odpowiedni sprzęt, który zapewni astronautom bezpieczeństwo i warunki do pracy w miejscu, w którym wiele ziemskich urządzeń nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować. (Początek rozmowy: 0'45")

W Izraelu mieszka ok. 20 tysięcy Karaimów. Może więcej, może mniej - trudno ocenić. Podobnie niejasne są wyniki ostatniego spisu powszechnego w Polsce, z których wynika, że Karaimów w kraju jest nieco ponad trzystu. Ta liczba najpewniej jest zawyżona, a skoro tak, to kim są ludzie, którzy do Karaimów nagle zaczęli się zaliczać? I co ich postawa mówi o generalnej kondycji Karaimów jako narodu i mniejszości etnicznej? Odpowiedzi na te pytania są niezwykle złożone, tak jak złożona jest historia...

Gdybyśmy chcieli dotknąć przeszłości Ziemi, powinniśmy dotknąć krokodyla. Co prawda za sprawą tego manewru moglibyśmy stracić palce lub rękę, jednak bylibyśmy blisko zwierzęcia, którego historia sięga nawet 200 milionów lat. Mimo że ze względu na ewolucję krokodyle należą do najstarszych żyjących dziś zwierząt, wciąż niewiele o nich wiemy. Dla badaczy są wyzwaniem. Nawet największe, kilkumetrowe gatunki potrafią świetnie się maskować i są trudne do znalezienia. Czy nagrania dźwięków, które...