Historia pełna jest zdarzeń, w których centrum znajdowały się podsłuchy. Afera Profumo, afera Watergate, Operacja Rubikon czy agenci Stasi, którzy na masową skalę podsłuchiwali obywateli NRD w trosce o ich prawomyślność. Przykładów jest znacznie więcej, dotyczą także współczesnej Polski. Co ważne, ofiarami podsłuchiwania mogą być nie tylko polityczni decydenci, ale również kluczowi pracownicy przedsiębiorstw, jak i każdy z nas. Niezależnie od intencji stojących za zleceniodawcami...

Kiedy w marcu 2011 roku w Japonii zatrzęsła się ziemia, zmieniło się życie setek tysięcy ludzi. Duża część z nich to mieszkańcy miejscowości leżących obok Elektrowni Atomowej Fukushima Dai-Ichi, która zalały ogromne fale tsunami. Ludzi ewakuowano - zostawili za sobą domy, pola i wspomnienia, do których dzisiaj próbują powracać. Na tym tle ujawnia się specyficzne podejście Japończyków do energii nuklearnej oraz do roślin i zwierząt. Jego symbolem są radioaktywne dziki.  (00:00:00)...

W 1947 roku pilot Kenneth Arnold obwieścił światu, że widział dziwne, błyszczące obiekty latające. Od tego czasu skrót UFO zaczął robić międzynarodową karierę. Wraz z nim powstało przekonanie, że gdzieś w kosmosie żyją istoty, które regularnie nas odwiedzają. Część Ziemian w tej wierze poszła nawet dalej i wokół tajemniczych Obcych stworzyła kulty religijne z rozbudowanym systemem wierzeń. Kulty te istniały zarówno w USA i Wielkiej Brytanii, jak i w Czechach i Polsce. W XXI wieku większość z...

Od 1815 roku Szwajcaria uznawana jest za państwo neutralne. 200 lat później jej obywatele mogą pochwalić się krajem, który mimo braku surowców naturalnych i niewielkiej powierzchni należy do najbogatszych państw na świecie, a jego waluta wpływa również na nasze, polskie portfele. Czy kluczem do sukcesu Szwajcarii jest jej neutralność? Jak wpływa ona na banki z Zurychu i co ma do tego kolonializm? Ten odcinek, podobnie jak większość innych odcinków Brzmienia Świata, zawiera dodatkową...

Dokładnie 7 lat temu w niecodziennych okolicznościach Katalonia ogłosiła niepodległość i oderwanie się od Hiszpanii. W odpowiedzi rząd w Madrycie zawiesił autonomię tego regionu. Nieco później do więzienia trafili katalońscy politycy, ale premier Katalonii zdołał zbiec. Na ile echa tego narodowego zrywu są wciaż słyszalne w Barcelonie? Czy Katalończycy wciąż chcą własnego kraju? I na ile sytuację w regionie od kilku miesięcy zmienia Zbawiciel Wyspa? (00:00:00) Powitanie (00:00:47)...

Jeśli wierzyć tekstom piosenek, diamenty są wieczne i to spośród nich kobiety wybierają najlepszych przyjaciół. Pewne jest, że diament uchodzi zarówno za symbol luksusu, jak i uczucia dla drugiej osoby. To przekonanie było budowane w nas przez dekady, a jego autorem jest południowoafrykańska firma, niegdyś diamentowy monopolista. Dzisiaj rynek kamieni szlachetnych szybko się zmienia. Czy diamenty wciąż są dobrą inwestycją? A może warto kupić maszynę i produkować diamenty w domu? I czy Dolina...

Gdy w 1965 roku Singapur znalazł się poza granicami Federacji Malajskiej, powstało państwo, które trzeba było wymyślić od zera. Zaledwie trzydzieści lat później ten niewielki kraj stał się światowym centrum finansowo-technologicznym i jednym z najbogatszych państw świata. Obywatele Singapuru cieszą się bezpieczeństwem i dobrobytem, a ojczyzna dba o ich świetlaną przyszłość. Jaką płacą za to cenę? I jak żyje się w państwie określanym jako troskliwa dyktatura? (00:00:00)...

Za jedną z pierwszych map w historii uważa się dzieło Ptolemeusza z Aleksandrii. Datuje się je na II wiek p.n.e. Choć nie przetrwało do dzisiejszych czasów, można je odtworzyć na podstawie współrzędnych podanych przez autora. Mapa Ptolemeusza miała duży wpływ na średniowiecznych i renesansowych kartografów, w tym na Gerarda Merkatora. Zaproponowana przez niego metoda odwzorowania powierzchni Ziemi, choć niedoskonała, wciąż ma się dobrze. Dlaczego tak jest? Na ile współczesne mapy świata...

Przez blisko 600 lat Habsburgowie kontrolowali państwo, które należało do hegemonów Europy. Austriacka monarchia, później jako monarchia austro-węgierska, w chwili swojej największej chwały sięgała od Tyrolu, przez Bałkany, aż po zachodnią Ukrainę. W 1918 roku kres władzy Habsburgów był też kresem cesarstwa, a Austria stała się jednym z najmniejszych państw kontynentu. Czy Austriacy tęsknią za dawną potęgą? Jak widzą siebie współcześnie? Z czego są dumni i jakie wyzwania czekają ich w...

Niemal 90 procent mieszkańców Indonezji to muzułmanie. Rozsiani na kilku tysiącach wysp nie stanowią jednorodnej grupy religijnej. Na ich wiarę ma wpływ historia oraz obecność przedstawicieli innych religii. Tak jest na wyspie Lombok, gdzie obok siebie żyją muzułmanie oraz balijscy hinduiści. W jednej z tamtejszych wsi wspólnie dzielą jedną świątynię, a raz w roku organizują huczny festiwal. Ten odcinek, podobnie jak większość innych odcinków Brzmienia Świata, zawiera dodatkową treść,...

To, jak będą wyglądać miasta przyszłości, nie jest związane wyłącznie z nowymi technologiami, które powstają w zaciszu laboratoriów. Jedną z kluczowych kwestii jest nasza - społeczeństwa - gotowość do przeprowadzenia zmian. Na ile jesteśmy na nie otwarci? Czy akceptujemy stojące przed nami poważne wyzwania klimatyczne? I jakie miejsce w miastach powinna odgrywać natura, która może stać się naszym sprzymierzeńcem? Ten odcinek, podobnie jak większość innych odcinków Brzmienia Świata, zawiera...

W 2022 roku 43 procent małżeństw zawartych w Stanach Zjednoczonych skończyło się rozwodem. Drugie i trzecie małżeństwa rozpadają się jeszcze częściej. Tymczasem w Indiach rozwody stanowią zaledwie kilka procent w skali całego kraju. Dlaczego tak jest? Czy ma to związek z instytucją małżeństw aranżowanych? I czy małżeństwa aranżowane wykluczają związki z miłości? Ten odcinek, podobnie jak większość innych odcinków Brzmienia Świata, zawiera dodatkową treść, która jest niespodzianką dla...

#218 - O tropach, kryminalistyce i konserwach zapachowych (gościni: dr Jagoda Dzida) Na ile techniki, które poznajemy w książkowych lub filmowych kryminałach mają związek z realną pracą śledczych? Co jest fikcją, a co prawdziwym sposobem na dotarcie do sprawcy? Zapraszam na mniej typowy niż zwykle, wakacyjny odcinek, dzięki któremu dowiecie się, kto zabił. (00:00:00) Powitanie (00:00:55) Rozmowa (00:49:23) Podziękowania  ✅ Wspieraj Brzmienie Świata na...

Według ONZ na świecie żyje 150 milionów osób bezdomnych. Tylko w Europie jest ich co najmniej 900 tysięcy, ale to tylko dane szacunkowe. Wiadomo natomiast, że problem narasta i zaledwie garstka krajów, na przykład Finlandia, notuje zmiany na lepsze. Zjawisko bezdomności jest obecne również w Polsce - z tegorocznych badań wynika, że osób pozbawionych dachu nad głową jest co najmniej 30 tysięcy. Jednak bezdomność ma wiele twarzy, a liczby nie mówią wszystkiego. Wiedzą o tym pracownicy...

Rozpoczęły się 33. Letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu. To jedna z największych imprez sportowych w historii, która od organizatorów wymagała wielu lat przygotowań oraz gigantycznych wydatków kosztów. Francja najpewniej na igrzyskach nie zarobi, ale w grę wchodzi zysk innego rodzaju - wizerunek. Sport był i jest wykorzystywany jest jako skuteczne narzędzie w międzynarodowej polityce, o czym wiedział Adolf Hitler, Mao Tse-tung, jak i Richard Nixon. Duże imprezy sportowe mogą być bowiem...

W połowie XVI wieku niderlandzcy mennonici szukali nowego miejsca do życia. Ojczyzna nie mogła zapewnić im bezpieczeństwa i religijnej wolności, dlatego część z nich odpowiedziała na zaproszenie Polaków i osiadła na Żuławach. Tu dali się poznać jako doskonali rolnicy, których umiejętności i zasobność portfela budziły zazdrość. Dzisiaj ślad kilkusetletniej obecności mennonitów na Żuławach to nie tylko historia. To również ważny element tożsamość regionu, który od zawsze był miejscem spotkań...

Tysiąc kilometrów kwadratowych to niewielki obszar, ale dla rdzennych mieszkańców Zaolzia ma duże znaczenie. Przez lata ten teren był kością niezgody między Czechosłowacją a Rzeczpospolitą. Kilka razy przechodził z rąk do rąk aż ostatecznie znalazł się w granicach Republiki Czeskiej. Dzisiaj na miejscu wciąż żyje kilkudziesięciotysięczna polska mniejszość. O jej istnieniu i charakterze zarówno Czesi, jak i Polacy wiedzą niewiele. Ten brak wiedzy ma szerszy zasięg - wystarczy sprawdzić co...

Na wolności żyje blisko 5500 tygrysów. Duża część z nich zamieszkuje teren Indii - to tygrysy bengalskie. Większość przebywa w specjalnie wytyczonych parkach narodowych, z których wyróżniają się Sundarbany. Na tym pokrytym lasami namorzynowymi obszarze tygrysy współistnieją tuż obok ludzi. Czasem ich ścieżki krzyżują się, a wtedy jeden z największych drapieżników na planecie udowadnia, jak zbudowana jest naturalna hierarchia. To z kolei wpływa na społeczną tkankę miejsca, w którym trudno...

W początkowych latach istnienia islamu modlący się wierni kierowali swoje twarze w kierunku Jerozolimy. Dopiero później ich wyznacznikiem stało się rodzinne miasto Mahometa - Mekka. To tam od zarania dziejów pielgrzymują muzułmanie z całego świata. W tym roku za sprawą upałów co najmniej 1300 pielgrzymów zostało w Mekce na zawsze. Kontrolę nad tym miastem ma Arabia Saudyjska. Kraj, który choć konserwatywny, patrzy w przyszłość. W tym roku po raz pierwszy od dawna wpływy z saudyjskiego...

Na mapie Azji Środkowej Uzbekistan wydaje się białą plamą. Kojarzymy go jedynie z produkcją bawełny oraz Jeziorem Aralskim, które stało się tej bawełny ofiarą. Istniejącym od 1991 roku krajem przez ponad dwie dekady rządził autokratyczny prezydent, jego rodzina oraz zaufana świta. Cenzura i ograniczenie wolności dotykały wszystkich sfer życia, nie wyłączając muzyki. W 2016, gdy nastąpiła zmiana na fotelu prezydenta, kraj mógł nieco odetchnąć. Wciąż jednak w Uzbekistanie dawne ideały ścierają...

W Japonii popularne anime (japońskie filmy animowane) mają rozpoznawalność większą od najbardziej znanych hitów kinowych z klasyczną obsadą. W grę wchodzi widownia liczona w dziesiątkach milionów widzów, którzy rekrutują się głównie spośród nastolatków i wchodzących w dorosłość Japończyków. Tak duża skala oddziaływania anime rodzi pytania o rolę ich twórców. Czy rysownik powinien być społecznie odpowiedzialny? Czy powinien kierować się moralnością? Czy w XXI wieku, gdy show biznes nie...

Dla osoby z zewnątrz nawigacja wśród chorwackich symboli narodowych może być wyzwaniem. Czasem to, co wydaje się neutralne i zwyczajne może okazać się deklaracją poglądów na temat kraju i jego przeszłości. A przeszłość ta jest materią złożoną. Budzi też kontrowersje, przy czym nie chodzi wyłącznie o wojnę lat 90., gdy narodziła się niepodległa Chorwacja. Nie mniej znaków zapytania związanych jest z czasem II wojny światowej, gdy władze w Zagrzebiu chętnie współpracowały z III Rzeszą. Mimo...

W bezpośrednim sąsiedztwie wsi Boca Chica w Teksasie testowany jest Starship - największa i najpotężniejsza dwustopniowa rakieta w historii. To ona ma ponownie zabrać ludzi na Księżyc, a później - kto wie - na Marsa. Obszar należy do firmy SpaceX, która jest oczkiem w głowie miliardera Elona Muska. Jednak Boca Chica oraz jej okolice ważne są również dla rdzennych społeczności południowego Teksasu. Ci uważają, że rozwój SpaceX’u ogranicza ich tradycyjne prawa oraz sposób życia. Tymczasem...

Nanoroboty, które w naszym ciele wykryją i zlikwidują choroby. Telefony cienkie jak papier i budynki, które całą swoją powierzchnią pobierają energię słoneczną. Te futurystyczne wizje wyszły już z kart książek science-fiction, a w laboratoriach pochylają się nad nimi naukowcy. To tam trwają próby i badania nad materiałami przyszłości, m.in. nad grafenem. Gdy w 2010 roku dwóch naukowców dostało dzięki niemu Nagrodę Nobla, grafen okrzyknięto rewolucją, która zmieni świat. Czy słusznie? Ten...