سقوط هواپیمای بوئینگ اوکراینی با موشک پدافندی سپاه پاسدران در روز چهارشنبه گذشته، افزون بر خسارت انسانی به جان ١۷۶ نفر مسافر ایرانی و خارجی آن که هیچگاه قابل جبران نبوده و نمی توان برای آن قیمتی تعیین کرد، بر اساس قوانین و مقررات بین المللی پرداخت غرامت نسبتاً سنگینی را بر عهده ایران می گذارد. نخست اینکه پرداخت خسارت در چهارچوب کنوانسیون مونترال رقمی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار برآورد می شود. افزون بر این غرامت، ایران به عنوان دولتی که مسئول این سقوط بوده است، می تواند از سوی کشورهایی که...

به دنبال کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیرو قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط آمریکا و افزایش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن و نگرانی از احتمال وقوع جنگ در خاورمیانه، بازارهای جهانی نیز دچار التهاب شدند. این التهابات در تمامی بازارهای جهانی، از آسیا گرفته تا اروپا و آمریکا کاملاً محسوس  است. نرخ جهانی نفت با جهش چندین دلاری روز دوشنبه از مرز ۷۰ دلار در هربشکه  عبور کرد. با فرار سرمایه‌گذاران به سوی سرمایه‌های امن قیمت جهانی طلا، روز دوشنبه۱۶ دی  به بالاترین سطح ۷ سال اخیر رسید. در همین حال...

در حالی که اقتصاد ایران در اثر ناکارآمدی مدیریت کلان سیاسی کشور طی چهار دهه گذشته دچار نقصان و کاستی شدید شده است، در حالی که تعمیق و تداوم محدودیت های شدید رشد اقتصادی،  حاکمیت نظام اسلامی را تهدید می کند، هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در نشستی در روز یکشنبه گذشته گزارشی را مورد بررسی قرار دادند که قرار است به‌عنوان مانیفست مواضع اقتصادی بخش‌خصوصی اعلام شود. در این مانیفست تصویری از مدیریت اقتصادی کشور در چهاردهه گذشته ترسیم شده که نشان دهنده وضعیت نگران‌کننده اقتصادی کشور است. در این...

بودجه‌ای که دولت به مجلس ارائه داده است، افزون بر مشکلات دائمی که متأسفانه طی سالیان دراز بر نظام بودجه نویسی کشور حاکم بوده است و به دلیل فقدان خوانش منابع و هزینه ها موجب افزایش پایه پولی و تورم در کشور می شود، دو ایراد بسیار بزرگ بر آن وارد است. نخست اینکه منابع این بودجه واقعاً و نه ظاهراً بر اساس درآمد حاصل از فروش حداقل یک میلیون بشکه نفت در روز در نظر گرفته شده است که بسیار غیر واقعی و نامحتمل است. نکته دیگر در بودجه سال ۹۹ مربوط به مالیات و درآمدهای حاصل از گمرک می شود. دولت در این...

بیست و پنجمین کنفرانس اقلیمی سازمان ملل متحد موسوم به کاپ ۲۵  دوشنبه در مادرید آغاز بکار کرد. همانطور که تا کنون هر ساله  در کنفرانس های جهانی اقلیمی شاهد آن بوده ایم، همواره اختلاف نگرش و تضادهای اساسی بین دو گروه از کشورها وجود داشته است، گروهی که اهداف زیست محیطی را در یک چشم انداز بلند مدت می بینند و  گروه دیگری که بر ضرورت های اقتصادی در کوتاه مدت تأکید می کنند. نتیجه این تضاد تا کنون، یا نرسیدن به یک توافق بوده و یا رسیدن به یک توافق حداقلی بوده است. با توجه به فوریت هایی که تمامی...

با گذشت کمتر از دو هفته از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین و افزایش ۵۰ درصدی بنزین سهمیه‌ای و  ۳۰۰ درصدی قیمت بنزین آزاد، این طرح، نتایج زیان بار خود را با افزایش قیمت‌ها، آنهم  دریک بازه زمانی بسیار کوتاه  نشان داده است. شوک قیمتی به اقتصاد ملی و همراه شدن آن با شوک روانی که با اعتراضات گسترده مردمی در کشور همراه بود، به مثابه ضربه محکمی بود که بر پیکر ضعیف اقتصاد ایران فرود آمد. انباشت این ضربه‌ها  می تواند اقتصاد ایران را به سوی فروپاشی ببرد. از سوی دیگر دولت از نظر تأمین درآمدهای بودجه در...

اقدام ناگهانی دولت  درشامگاه پنج شنبه گذشته در جهت سهیمه‌بندی و افزایش قیمت بنزین از روز جمعه گذشته با موج گسترده‌ای از اعتراض‌های مردمی در دهها شهر کشور روبرو شد. این اعتراضات که در برخی از مناطق کشور به خشونت کشیده شد، با خسارات مالی گسترده، جان باختن عده‌ای و بازداشت بیش از هزار نفر همراه بود. اما منشا این واکنش اعتراضی چه بود، چرا مردم به این تصمیم اعتراض دارند؟ آن هم در شرایطی که چندی قبل در یک نظر‌خواهی اکثریتی شیوه توزیع بنزین در کشور را ناعادلانه می‌دانستند. چرا دولت بدون توجیه قبلی...

پس از ماه‌ها تأمل و بررسی، بیست بانک بزرگ اروپایی  کار مشترک خود را برای نهایی کردن طرح ایجاد یک سیستم پرداخت پان اروپایی آغاز کردند.هدف از این طرح که به ابتکار بانک مرکزی اروپا و با حمایت کمیسیون اتحادیه اروپا و پشتیبانی سیاسی بسیاری از کشورهای اروپای غربی دنبال می شود، کاهش وابستگی اروپا به غول های آمریکایی و چینی سیستم پرداخت و در همان حال مقابله با هژمونی غول‌های آمریکایی در این عرصه مانند "ماستر کارت" و "ویزا کارت" است. به جرئت می توان گفت که بانک‌های بزرگ اروپایی در حال برداشتن گام...

سازوکار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، خواسته و یا ناخواسته، تأمین کالاهای بشر دوستانه مورد نیاز مردم ایران را مختل کرده و آن را با مشکلات جدی روبرو کرده است. براساس قوانین بین المللی هیچ کشوری نمی تواند اینگونه کالاها را برای کشور دیگری تحریم کند. این کالاها، خصوصاً مواد غذايی و مواد دارويی شامل تحريم های یکجانبه آمریکا نمی شود و آمریکا به طور رسمی، هدف قرار دادن مردم عادی ایران را رد می‌کند و حتی تلاش می‌کند خود را حامی آن‌ها نشان دهد. ولی در عمل اینطور نیست، زیرا شبکه گسترده و پیچیده...

جرمی ریفکین، اقتصاددان معروف آمریکایی  در تازه ترین کتاب خود به نام "توافق جدید سبز جهانی"* می گوید که تمدن کنونی ما که از نظر انرژِی بر پایه سوخت‌های فسیلی بنا شده است تا سال ۲۰۲۸  میلادی دچارفروپاشی خواهد شد. او اعلام می‌کند که این برهه تاریخی، نقطه عطفی در تاریخ بشر برای ایجاد و توسعه اقتصاد جدیدی در جهان خواهد بود. اقتصادی که در آینده به کلی دگرگون شده و از نظر منابع انرژی، مبتنی بر انرژی های خورشیدی و بادی و عاری از انرژِی هسته ای خواهد بود. جرمی ریفکین تأکید می کند که این دگرگونی در...

شاخص کل بورس تهران که در نیمه اول سال جاری یک رشد بی سابقه بیش از ۸۰ درصدی را تجربه کرده بود و طی این مدت نرخ بیشتر سهام‌ها دو برابر و بعضا سه برابر شده بود، به ناگهان دچار ریزش شدید شده است. طی مدت یک هفته یعنی از سه شنبه گذشته تا کنون شاخص کل بورس تهران نسبت به نقطه اوج آن در اواسط مهرماه یک سقوط تقریباً ۲۵ درصدی داشته است. چه عواملی موجب صعود بی سابقه بورس در نیمه اول سال جاری شده است؟ چرا مسیر صعودی بورس به صورت ناگهانی تغییر جهت داد و روند شدید ریزشی در بورس آغاز شد؟  آیا روند ریزشی بورس...

جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰١۹ روز دوشنبه ٢٢ مهر/ ١٤ اکتبر از سوی "آکادمی سلطنتی علوم سوئد" مشترکاً به ٣ اقتصاددان، "استر دوفلو" فرانسوی-آمریکایی، "آبهیجیت بانرجی" هندی-آمریکایی و "مایکل کرمر" آمریکایی، اهداء شد. هر٣ برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰١۹، به دلیل فعالیت‌های میدانی خود در اقتصاد تجربی با هدف کاهش فقر جهانی از سوی آکادمی نوبل سوئد مورد تقدیر قرار گرفته‌اند. این ٣ پژوهشگر در کارهای خود "تله‌های فقر" را با تلاشی پی‌گیر و موشکافانه شناسایی کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌اند. آنان...

موضوع یارانه‌های پیدا و پنهان در اقتصاد ایران و نحوه مدیریت یارانه‌ها در ایران این رو‌زها در مرکز توجه نهادهای تصمیم گیری و آماری در ایران قرار گرفته است. در حالی که مجلس شورای اسلامی روز دو شنبه  برای بررسی یارانه‌های پیدا و پنهان جلسه غیر علنی داشت، انتشار دو گزارش آماری، یکی داخلی، از سوی مرکز آمار ایران در باره یارانه های نقدی در ۷ سال گذشته و دیگری از سوی آژانس بین المللی انرژی در مورد یارانه‌های  پنهان انرژی منتشر شد. هر دو گزارشِ آماری، ناکارآمدی شیوه پرداخت یارانه های آشکار و پنهان در...

کمپین فشار حداکثری آمریکا بر جمهوری اسلامی ادامه دارد. تداوم این سیاست، اقتصاد ایران  را در تگناهای جدی قرار داده است. در همین حال، همه تلاش‌های جهانی، از جمله تلاش امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در بیاریتز به هنگام اجلاس کشورهای گروه هفت و ادامه تلاش های او در هفته گذشته در هنگام برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نتوانست  باب مذاکره را میان دولت آمریکا و ایران بگشاید و به تعبیری می توان گفت که این تلاش ها فعلاً با شکست و ناکامی روبرو شده اند. در شرایطی که آمریکا اکثریت روزنه...

وزارت خزانه‌داری آمریکا جمعه گذشته مجددا بانک مرکزی ایران را تحریم کرد؛ این درحالی است که بانک مرکزی ایران سال گذشته نیز از سوی واشنگتن تحریم شده بود. در دور جدید تحریم بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و شرکت اعتماد تجارت پارس نیز تحریم شده‌اند. تحریم جدید بانک مرکزی چه تفاوتی با تحریم سال گذشته این بانک دارد؟ این تحریم‌ها تا چه حد می توانند فشار جدیدی به نقل و انتقالات مالی ایران وارد آورند؟ چرا آمریکا در این دور جدید تحریم‌ها، دو نهاد مالی دیگر ایران، یعنی صندوق توسعه ملی و شرکت اعتماد تجارت...

حمله روزشنبه ١۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان با نوسان شدید قیمت‌ها در بازارهای مالی بین‌المللی همراه بود. در معاملات اولیه روز دوشنبه ۱۶ سپتامبر قیمت هر بشکه نفت خام برای معاملات آتی حدود ۲۰ درصد افزایش یافت. این میزانِ جهش قیمت از سال ۱۹۹۱ میلادی تا کنون بی سابقه بوده است. در طول روز دوشنبه و پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مجوز استفاده از ذخایر استراتژیک نفت آمریکا را اعلام کرد، قیمت‌ها تعدیل شد و فقط افزایشی را در حدود ١۴ درصد ثبت کرد. یکی از دلایل  تعدیل جهش قیمت، مجوز...

موسسه فرانسوی روابط بین الملل در تازه ترین گزارش خود اوضاع سیاسی و اقتصادی ایران را تحت کمپین فشار حداکثری واشینگتن بررسی کرده است. بر پایه این گزارش، فشارهای تحریمی آمریکا علیه جمهوری اسلامی هر آئینه به صورت پلکانی افزایش می یابد و هدف اعلام شده  و رسمی واشینگتن مبتی بر این رویکرد است که فشا‌ها تا زمان وادار کردن رژیم ایران به مذاکره و پذیرش شرایط آمریکا ادامه خواهد داشت. بر اساس این مؤسسه، افزایش فشارهای تحریمی آمریکا می‌تواند اقتصاد ایران را به سوی یک بحران گسترده اقتصادی ببرد. در چنین...

به‌رغم آنکه صادرات نفت خام ایران بر اثر تحریم‌های آمریکا به شدت سقوط کرده، صادرات فرآورد‌ه‌های نفتی ایران افزایش یافته است. تازه ترین گزارش رویترز در باره صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی ایران که روز دوشنبه ۲سپتامبر/۱۱ شهریور منتشر شد، نشان می دهد که صادرات نفت خام ایران بر اثر تحریم‌ها‌ بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است؛ اما تحریم‌ها نه تنها تأثیر چندانی بر صادرات فرآورد‌ه‌های نفتی ایران نگذاشته است، بلکه صادرات برخی فرآورده‌های نفتی ایران، از جمله نفت کوره (مازوت) که در تولید برق و کشتیرانی...

قیمت دلار امروز در بازار تهران بازهم کاهش یافت و وارد کانال ۱۰ هزار تومانی شد. قیمت خرید هر دلار آمریکا روز سه شنبه ۵ شهریور/۲۷ اوت در بازار تهران به کمتر از ۱۱ هزار تومان کاهش یافت و به ۱۰ هزار و ۹۵۰ تومان رسید. قیمت خرید هر یورو نیز در بازار ۱۲ هزار و ۴۵۰ تومان بود. تغییر فضای سیاسی  از ابتدای هفته گذشته و انتشار اخباری که حاکی از تلاش‌های فرانسه برای کاهش تنش میان ایران و آمریکاست، بدون تردید در روند کاهشی دلار طی روزهای اخیر نقش داشته است. اما نباید فراموش کرد که روند کاهشی قیمت دلار از ۴...

تازه ترین نظر‌سنجی انجمن ملی اقتصاددانان آمریکا در حوزه تجارت* که روز دوشنبه ١۹ اوت منتشر شد، نشان میدهد که اقتصاد ایالات متحده پس از یک دوره رونق طولانی، طی یک یا دو سال آینده دچار رکود خواهد شد. این موضوع، حداقل نظر اکثریت اقتصاددانان وابسته به این انجمن ملی است. ۷۲ در صد اقتصاد دانان مورد  نظرسنجی قرار گرفته، پیش بینی می‌کنند که بزرگترین اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰ و یا ۲۰۲١ وارد رکود خواهد شد. از مجموع  ۲۲۶ اقتصاددان که توسط انجمن ملی اقتصاددانان تجارت* مورد نظر سنجی قرار گرفته اند،  ۳۸ درصد...

تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران در باره شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای شهری و روستایی نشان می دهد که شاخص کل قیمت‌ها در انتهای تیر ماه سال ۹۸ نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۴۸ درصد افزایش یافته است. بدین معنی که خانوارهای کشور به طور میانگین ۴۸ درصد بیشتر از تیر ماه ١٣٩٧ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. شاخص قیمت گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» که در حدود ۷۵ درصد مخارج خانوارهای کارگری و اکثریت قریب به اتفاق طبقات مردمی کشور را تشکیل می دهد، نسبت به تیر ماه...

در حالی که اقتصاد ایران، این روز‌ها در سراشیبی رکود بی سابقه‌ای فرو افتاده است، و با وجودیکه موج اخراج دسته جمعی کارگران و کارکنان ناشی از تعطیلی گسترده واحدهای تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی کشور کماکان ادامه دارد، مرکز آمار ایران در تازه ترین گزارش خود در باره اشتغال و بیکاری مدعی کاهش نرخ بیکاری رسمی در کشور شده است. مرکز آمار ایران در این گزارش نرخ بیکاری رسمی را در سه ماهه اول سال جاری ۸‚۱۰ درصد اعلام می کند و می گوید بیکاری در کشور نسبت به سه ماهه اول سال گذشته ۳‚۱ درصد کاهش یافته است....

وضعیت صادرات نفت خام ایران تحت تحریم‌های فلج کننده آمریکا بسیار ناگواراست و آمریکا با کمپین فشار حداکثری و تحریم‌های همه جانبه نفتی خود، تحریم‌هایی که بُردی فرا سرزمینی دارند و تمامی شرکت‌ها و کشورهای جهان را با تهدید به مجازات از خرید نفت ایران باز می دارد، تلاش می کند تا تمامی روزنه‌های صادراتی نفت خام ایران را مسدود کند. با این وجود، ایران هنوز مقاومت کرده و تلاش می کند با تکیه بر شرکت های چینی و با کمک برخی از کشورهای همسایه، تا آنجا که می تواند تحریم های نفتی آمریکا را دور بزند. علیرغم...

 لزاکو، نشریه معروف اقتصادی فرانسه اخیراً فاش ساخت که دولت فرانسه موضوع بازگرداندن استقلال اقتصادی و مالی فرانسه و اروپا در برابر آمریکا را به طور رسمی در دستور کار خود قرار داده است. در این راستا، رافائل گوون Raphaël Gauvain ، نماینده پارلمان فرانسه با هماهنگی وزارت خانه های دارایی، امور خارجه و دادگستری این کشور در حال تهیه یک لایحه قانونی جدید برای مقابله و سد کردن راه نفوذ تحریم های فراسرزمینی آمریکا علیه شرکت های فرانسوی و اروپایی هستند.هدف فرانسه در وهله نخست، اصلاح قانون سال ١۹۶۸ موسوم...

یک جنگ اقتصادی گسترده و همه‌جانبه با مختصات تکنولوژیک برای تسلط بر بازار آینده خودرو جهان در حال بروز و پیشرفت است. این جنگ گسترده در قرن بیست و یکم به هدف تسلط بر تولید وسایل حمل و نقل آینده جهان است که نیروی محرکه و پیشران آنها عمدتاً متکی بر نیروی برق است. رقابت فشرده و یا مبارزه بی وقفه در این زمینه  را می توان به جنگی تشبیه کرد که در قرن بیستم برای تسلط بر منابع و بازار نفت و انرژی‌های فسیلی در جهان آغاز شده است. عواقب این جنگ تازه را نیز می‌توان از نقطه‌نظر اقتصادی و ژئوپلتیک با جنگ قرن...