Deze week een speciale aflevering van Focus, vanaf het festivalterrein van Lowlands. Want ook festivals zijn een bijzonder interessante plek voor wetenschappelijk onderzoek en op Lowlands is daar een heel programma voor opgetuigd: Lowlands Science. Focus-verslaggevers Stijn Goossens en Rose Heijnen gingen langs bij de wetenschappers die op Lowlands hun onderzoeken demonstreren, maar ook daadwerkelijk resultaten proberen verzamelen.  Wat kun je meten bij een festivalpubliek? En wat is er op...

Meten is weten. Daarom krijgt de coach van Feyenoord, Arne Slot, na afloop van wedstrijden een uitdraai van het aantal afgelegde kilometers en het aantal sprints van elke voetballer. Feyenoord is daarin niet uniek. De prestatie van topsporters wordt nauwkeurig gemeten. De rolstoelsport blijft daarin achter. Daar komt verandering in. Mede door onderzoeker Rienk van der Slikke. Hij ontwikkelde een meetsysteem dat met behulp van sensoren nauwkeurig in beeld brengt wat een rolstoelsporter doet...

Bij rolstoelbasketbal zie je sporters in een rolstoel sporten. Wat je niet ziet is dat alle rolstoelbasketballers zijn ingedeeld in een puntensysteem. Je handicap bepaalt je punten en een team bestaat uit een maximaal aantal punten. Terwijl de sporters zich in het zweet werken, zit de coach te rekenen. In deze aflevering hoor je hoe de parasport via classificaties streeft naar eerlijke wedstrijden. Verslaggever Maartje Braam spreekt met rolstoelbasketballer Mariska Beijer over haar leven als...

Stel je voor dat je een ongeluk krijgt en de rest van je leven veroordeeld bent tot een rolstoel. Wat voor model kies je dan? Ga je voor een stoel waarmee je de blits kunt maken op de dansvloer of heb je liever een stevig model die je overeind houdt bij onverwachte bewegingen? Zeker bij kinderen – die gemiddeld zo’n 6 centimeter per jaar groeien en constant veranderen – is de keuze niet eenvoudig. Terwijl het juist voor jongeren belangrijk is om in alle omstandigheden comfortabel en vaardig...

Er zijn allerlei redenen dat mensen afhankelijk worden van een rolstoel. Ze komen erin terecht door aangeboren aandoeningen, op vroege of latere leeftijd. Of plotseling door een ongeluk. Wat de aanleiding ook is, iedere nieuwe rolstoelgebruiker moet behendig worden in een stoel op wielen. Maar hoe doe je dat eigenlijk, leren rolstoel rijden? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaat langs bij een rolstoel-sportmarkt georganiseerd het Wheelchair Skills Team (https://wheelchairskillsteam.nl/)...

Gezonde darmen en een goed gemoed gaan hand in hand. Depressie kan veranderingen in de samenstelling van bacteriën in de darmen veroorzaken, maar er zijn nu ook aanwijzingen dat het verband mogelijk de andere kant op werkt. Lara Billie Rense spreekt Robert Kraaij (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/kraaij-robert) en André Uitterlinde (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/uitterlinden-andre), beiden vanuit Erasmus MC betrokken bij een onderzoek gepubliceerd in Nature...

Hoe diverser de samenstelling van bacteriën in darmen hoe beter, maar hoe stimuleer en vul je de juiste bacteriën aan en maak je je darmen gezonder? Zijn voedingssupplementen zoals pre- en probiotica uit potjes en zakjes een goede snelle oplossing of kun je je beter richten op de ingrediënten in de pan?    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) gaat op onderzoek uit. Als consument in de supermarkt en de drogisterij koopt hij voeding voor de darmen. Een zakje...

Darmen zijn je 'tweede brein'. Al die bacteriën in je darmen bepalen mede hoe je je voelt en gedraagt. Er leven meer bacteriën in de darmen dan dat ons lichaam cellen heeft en ze hebben allemaal invloed op onze gezondheid. Hoeveel invloed heb je zelf op de samenstelling van dat microbioom?    Lara Billie Rense spreekt met darmmicrobioloog Koen Venema (https://www.maastrichtuniversity.nl/k-venema). Hij onderzoekt alle factoren die de samenstelling van onze darmbacteriën kunnen beïnvloeden. Van...

Eten heeft invloed op ons lichaam, zoveel weten we. Maar wat is de relatie tussen wat we eten, onze darmen en onze lichamelijke en geestelijke gezondheid?  Dat onderzoekt podcast Focus in de komende vier afleveringen.     In deze aflevering sturen verslaggever Sander Nieuwenhuijsen en Lara Billie Rense een monstertje poep naar de wetenschappelijke start-up InnerBuddies. Aan de hand van de poep brengt het bedrijf hun microbioom in kaart, met als resultaat een op maat gemaakt, uiterst...

Complotdenkers maken online gebruik van machtige marketing machines. Dat maakt dat je als argeloze internetgebruiker wordt verleid om in complotten te gaan geloven. Communicatie- en informatiewetenschapper Kitty Smeekes zet zich in om ons weerbaar te maken tegen deze slimme beïnvloedingstechnieken. Ze maakt een onderscheid tussen mensen die anderen willens en wetens manipuleren en mensen die vervolgens worden beïnvloed. In deze aflevering hoor je hoe je complotten kunt leren herkennen. Het...

In deze aflevering: een exclusief interview met de AIVD! Complotdenken kan soms onschuldig lijken, maar het geloven in geheime samenzweringen kan grote gevolgen hebben. Dat is de boodschap van een recent rapport van de AIVD over 'anti-institutioneel extremisme'. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaat op interview bij de AIVD om dit rapport te bespreken. Welke dreiging zien zij vanuit deze hoek van de samenleving? Hoe ziet deze groep mensen eruit? En hoe moeten wij hiermee omgaan? Podcast...

Cognitief psycholoog Rolf Zwaan beschrijft hoe gezonde nieuwsgierigheid kan doorslaan in complotdenken. Een tipje van de sluier: om de chaotische werkelijkheid te begrijpen hebben we allemaal een ‘hang naar samenhang’, maar mensen die in complottheorieën geloven zien overal verbanden.  Wat zijn de gevolgen van complotdenken? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe we het geloof in geheime samenzweringen kunnen verklaren. Wat is het gevaar ervan? En hoe maak je mensen weerbaar? Het...

Voor buitenstaanders lijkt het vaak onbegrijpelijk hoe iemand gaat geloven in een platte aarde of een wereld geregeerd door reptielen of bloeddorstige satanisten. Maar dit proces begint vaak klein, en de rol van het internet valt hierbij niet te onderschatten. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson kruipt in de huid van een beginnend complotdenker en duikt het konijnenhol, om zo beter te begrijpen hoe iemand in samenzweringen gaat geloven. Hij krijgt hierbij begeleiding van cognitief psycholoog...

Wat is een dissociatieve identiteitsstoornis, hoe het ontstaat het en waarmee word je geconfronteerd als je ermee leeft? En wat zegt wetenschappelijk onderzoek over deze stoornis en hoe wordt het in de praktijk behandelt?   Presentator Sander Nieuwenhuijsen spreekt met Christel Kraaij (https://www.centrumvoortransitie.nl/trauma-en-transitie/over-ons/) (klinisch psycholoog), Anne Lagemaat (https://dis-is-me.nl/over-dis-is-me/wie-zijn-wij) (DIS is Me) en Eline Vissia...

Veel natuur in Nederland is eigenlijk cultuurlandschap. Toch willen we graag dat een deel van onze natuur ook echte wilde natuur wordt. Of daarop lijkt. Daarom wordt in Nederland flink geïnvesteerd in rewilding, waarbij wilde dieren terug worden gebracht in ons landschap. Hoe moeten wij mensen ons tot dieren verhouden op ons kleine stukje aarde?    Dat vraagt Lara Billie Rense aan Maarten Reesink, docent 'Human-Animal Studies' aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef het boek: ‘Dier en...

Als het goed is worden dieren bij herintroducties niet zomaar lukraak uitgezet. Vooraf wordt onderzoek gedaan hoe de kans van slagen het grootst is, waarbij rekening gehouden wordt met invloed op het ecosysteem en mogelijke overlast voor mensen.      De herintroductie van dieren als bevers, otters en raven past in een bredere trend. Blijkbaar vinden we het als maatschappij de moeite waard om te investeren in het terugbrengen van dieren die we als mens eerder uitgeroeid hebben of waar...

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen gaat op pad met beverbeheerder Wilmar Swinkels (https://www.waterschaplimburg.nl/@7834/7-april-wereld-bever-dag/) van het Waterschap Limburg en hoort en ziet hoe bevers te werk gaan in Limburgse beken en hoe er ingegrepen wordt bij overlast.     Lara Billie Rense spreekt in de...

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Hoe succesvol zijn ‘gewilde dieren’, wilde dieren die we graag terug willen? Neem de bever. Die stierf in 1826 in uit, maar werd in de jaren tachtig succesvol terug naar Nederland gebracht. Sindsdien knaagt en graaft ie hier weer uitbundig. Soms iets te enthousiast..    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen...

Binnenkort bieden we weer wekelijks de beste wetenschapsverhalen, aansluitend en aanvullend op het gelijknamige NPO2-programma: Focus.  Verslaggevers van de NTR-wetenschapsredactie gaan het veld en de laboratoria in om verslag te doen van het onderzoek in de praktijk. In de studio ontvang Lara Billie Rense wetenschappers voor een verdiepend gesprek over hun vakgebied.   Op zondag 14 mei is de derde editie van het NPO Luister Podcastevent in TivoliVredenburg in Utrecht. Focus is er ook, we...

Ruimte-onderzoek brengt nieuwe stukjes informatie. We weten steeds meer van wat er zich boven ons afspeelt. Maar wat kunnen wij als mensen daarmee? Hoe verandert deze wetenschappelijke kennis onze blik op de ruimte, en ook: hoe beïnvloedt het ons beeld van de mensheid? In deze uitzending van atlas hoor je gezaghebbend astronoom Ewine van Dishoeck.  

De sterrenkunde heeft veel te danken aan de Koude Oorlog. In deze aflevering van Atlas neemt wetenschapshistoricus David Baneke je mee in de spacerace van de Koude Oorlog tot aan de space kolonisten van nu. 

Op een heldere avond is hij op een paar plekjes in Nederland nog te zien aan de hemel. Die prachtige witte sterrenband, de Melkweg. Maar hoe is de Melkweg eigenlijk ontstaan? Melkweg-archeoloog Else Starkenburg neemt ons mee op een kosmische ontdekkingsreis. Ze is in haar nopjes met het nieuwe instrument WEAVE. Hoe verandert dit nieuwste staaltje sterrenkundige techniek ons wereldbeeld? Amateur astronoom Esther Hanko geeft tips over hoe je het meeste kans maakt om die prachtige Melkweg zelf...

Bestaat er leven buiten onze planeet? Het is een terugkerende vraag bij het kampvuur of in het café: Zijn er ergens in het melkwegstelsel wezens die net zo hard naar ons zoeken als wij naar hen? In het café, boeken en films  blijven antwoorden meestal ergens steken tussen hoop en vrees, maar in deze aflevering van Atlas, met planeetonderzoeker Bert Vermeersen, komen we dichtbij bewijs. 

Na de oceanen is ook de ruimte niet langer veilig voor menselijk afval. Oude raketonderdelen en vooral afgedankte, kapotte satellieten zwerven met een gigantische snelheid rond onze aarde. Dat levert niet alleen een boel rommel op, maar ook gevaar. Een botsing met ruimtepuin kan actieve satellieten beschadigen, of zelfs uitschakelen. Ruimteafval, een kosmische ramp in wording of een oplosbaar probleem? 

Heel veel signalen vanuit de ruimte kunnen we op aarde opvangen. Maar welke boodschappen slingeren we zelf eigenlijk de ruimte in? Door te kijken naar wat er vanuit de ruimte op te vangen is van de aarde, maken planeetonderzoeker Daphne Stam en sterrenkundige Willeke Mulder een vingerafdruk van het leven op aarde. Ook horen we waar de mysterieuze peryton straling vandaan komt… Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: [email protected] Presentatie: Petra Grijzen....