اتحاد جماهیر شوروی چگونه از بین رفت؟ (۱)۲۵ دسامبر 1991، میخاییل گورباچف، با نطقی نه‌چندان بلند، پرونده اتحاد جماهیر شوروی رو به شکل رسمی برای همیشه بست. پیش از نطق آخرین دبیرکل حزب کمونیست شوروی، البته فرآینده سقوط آغاز شده بود و کسی نمی‌تونست جلوش رو بگیره.مدبویز تو اپیرزد ۴۵م و ۴۶م خودش، روند فروپاشی شوروی رو دنبال می‌کنه؛ از نخستین عارضه‌های سیستم کمونیستی تا ضربه‌های آخری که پیکر ۷۰ ساله‌ی این امپراتوری شرور رو پایان داد. توی این اپیزود، روند شکل‌گیری کمونیسم لنینی، دوران استالین، خروشچف و برژنف رو مرور کردیم تا ببینیم چه چیزهایی گورباچف رو وادار به اصلاحات گسترده‌ی تو رژیمی کرد که حتا پیش از روی کار اومدن گورباچف، شیشه‌ی عمرش شکسته بود. این کارنامه‌ی یه فروپاشی پیش‌بینی‌نشده اما ناگزیره!سی آذر ۱۴۰۱گوینده: مجتبی حصامینویسنده: ساسان آقایییادبود این شماره: اشغال شهر تبریز به دست قوای روسیهتقدیم شماره ۴۵ به؛ یلدا آقافضلیمنابع مورد استفاده در این اپیزود:۱: تاریخ اتحاد شوروی: از آغاز تا پایان / پیتر کنز۲: ظهور و سقوط اتحاد شوروی / جان آر. مایتیوز۳: مقبره‌ لنین: آخرین روزهای امپراتوری شوروی / دیوید رمنیک۴: چرا شوروی فرو پاشید؟ / کاظم علمداری۵: تاریخ روابط شوروی و آمریکا / پیتر جی. بویل۶: خانه‌ی دایی یوسف / اتابک فتح‌الله‌زادهصداها و آهنگ‌های مورد استفاده در این اپیزود:(شعر نخستین از قطران تبریزی / شعر پایانی از حافظ) ۱: آهنگ روسی «ملت بزرگ به پا خیز» (Вставай страна огромная) با اجرای گروهی۲: صدای ریچارد نیکسیون درباره‌ی دیدارش با خروشچف۳: آهنگ روسی «کاتیوشا»۴: موسیقی متن فیلم «مرثیه‌ای برای یک رویا» اثر کلینت منسل۵: قطعه‌ی «شام آزادی» از مازیار فلاحی