کاترین دومدیسی، زنی بود که حدود چهل سال چهره اصلی سیاست در فرانسه بود و قضاوت تاریخی درباره اش اینه که او بی رحم بود و از خونریزی ابایی نداشت، برای مقاصد شخصی آدم میکشت حتی عزیزانش رو و از اون بدتر، برای مقاصد شخصی جنگ مذهبی به راه انداخت. بالزاک نویسنده معروف فرانسوی درباره خانم کاترین گفته که «این زن، بی مکر و حیله نمیتوانست زندگی کند و حکومت او بر ایجاد نفاق و اختلاف و تحریک و فتنه استوار بود 📌"منابع" کتاب زنان نامدار 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست...

بررسی همه ابعاد زندگی بنی صدر، قطعاً نیاز به کلی تحقیق و پژوهش و چندین و چند پادکست داره! فقط نظرات اقتصادیش می‌تونه نشون بده که چطور تلفیق اقتصاد چپ با نگاه اسلامی، تبدیل شد به ریل اصلی اقتصادی بعد از انقلاب اسلامی. اما با این حال، احتمالاً عجیب‌ترین مسئله در رابطه با بنی‌صدر برای نسل جوون این باشه که چطور یک نفر با محبوبیتی مثال زدنی می‌تونه رئیس‌جمهور بشه ولی به سرعت هم به فراموشی سپرده بشه. بنی صدر شخصیتیه که واقعا تعداد طرفدارهای چشمگیری نداره و همه به شکلی، منتقد روش و منش اون هستن....

آدولف هیتلر در کتاب «نبرد من» از برتری قوم آریا نوشت و وقتی به قدرت رسید تمام سعیش رو کرد تا آنانی که گمان می‌کرد آریایی اصیل هستند رو به سروری دنیا برسونه. اما سوال! این نژاد آریایی چیه؟ آریایی‌ها که بودند و چه کار کردند؟  📌"منابع" " کتاب آریایی‌ها و تمدن آریایی اثر محمدقُل حضرت‌قُل‌اُف، محقق تاجیکستانی، کتاب آریایی‌ها و مادها اثر اردشیر خدادادیان، مصاحبه با دکتر مهرداد ملکزاده استاد باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس و تعدادی دیگر از کتاب‌های مربوط به تاریخ ایران باستان. 📌لینک حمایت...

ما در این قسمت از مورخ و در دقایق آتی به سراغ مردی رفتیم که از «هیچ» یک کشور ساخت! مردی که با نیروی اراده و پشتکار و هوشمندی و قاطعیت بیرحمانه و سلاح انگلیسی، چند سرزمین را به هم دوخت و کشور جدیدی تأسیس کرد که تا پیش از آن هرگز وجود نداشت. عربستان سعودی! او که بود؟ رمز موفقیتش چه بود؟ آیا توپ و تفنگ انگلیسی برای موفقیتش کافی بود؟ با ما همراه باشید تا به این سؤال‌ها پاسخ دهیم. 📌"منابع" دایرة المعارف بزرگ اسلامی. جلد پنج، مدخل آل سعود، کتاب سیاست و حکومت در عربستان سعودی نوشته سید داوود آقایی...

در پنجم اسفند ۱۳۴۰ دو شرکت ایرینین ایرویز و پرشین ایرسرویسز با هم ادغام میشن و شرکت هواپیمایی ملی ایران رو شکل میدن. هواپیمایی ملی ایران به اختصار هما نام میگیره و اسم بین المللیش هم میشه ایران ایر. اما اولین هواپیماها کی بر فراز ایران دیده شدند؟ سرنوشت هما تا به امروز چگونه رقم خورده؟ ما در این قسمت از مورخ رفتیم سراغ داستان ایران ایر یا همون هواپیمایی هما... 📌"منابع"  کتاب تاریخچه هواپیمایی، تاریخچه مندرج در سایت ایران ایر و چند سایت معتبر تاریخی دیگر 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست...

مردمان دور از تمدن بشری، حمله کنندگان به شرق و غرب، از مازندران تا آمریکا، غارتگرانی که از دریا می‌آمدند و بی هیچ ترسی، وحشت در دل تمام اروپا می‌افکندند. پیروان اصل بقای اصلح، سازندگان کشتی و سلاح از آهن و چوپ، موسسان کشورها، از روسیه تا انگلیس. بنا کنندگان اولین پارلمان‌ها. وایکینگ‌ها چه کسانی بودند؟ از کجا آمدند و به کجا رفتند و چه تأثیری بر تاریخ بشر گذاشتند؟ ما در این قسمت از وایکنگ‌ها صحبت کرده‌ایم، از اقوامی که بیش از حراسی که در تاریخ از خود برجا گذاشته‌اند، بر تاریخ ما...

کودتای نوژه ساختاری به شدت عجیب و منظم داشت. هر عضو کودتا فقط با یک مافوق و دو زیردست ارتباط داشت. هیچ‌کس نمی‌دونست چه کسایی عضو حلقه کودتا هستند. اگر شخصی از بالادست کنار می‌کشید تمام زیرشاخه‌هاش ناشناس می‌موندن. چطور کودتایی با این نظم و ترتیب شکست خورد؟ ساموئل هانتینگتون، اندیشمند سیاسی مشهور آمریکایی می‌گه کودتاها معمولاً موفق نخواهد شد مگر در دو حالت. یا باید فعالان سیاسی یک جامعه کم‌شمار باشن یا کودتا باید به تأیید بخش قابل توجهی از فعالان سیاسی جامعه رسیده باشه. ما هر دو نمونه رو در...

ما در این قسمت رفتیم به سراغ تاریخچه تحزب در آمریکا و بالا و پایین و چپ و راست شدن‌های دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه رو بررسی کردیم. 📌"منابع" کتاب ماهیت تئوریک و عملی سیستم انتخاباتی آمریکا از حسین دهشیار و گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها و مجلات معتبر داخلی و خارجی 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست مورخ https://zarinp.al/@movarekhpodcast https://www.paypal.com/paypalme/Movarekh 📌ویدئوکست این قسمت رو از طریق کانال یوتیوب تماشا کنید لینک کانال یوتیوب...

تیمورتاش در دوره‌های ششم تا هشتم مجلس شورای ملی همزمان با وزارت دربار، نماینده نیشابور در مجلس شورای ملی بود، بدون اینکه حتی یه بار به مجلس بره. وقتی مجلس نهم شروع شد اما داستان تغییر کرده بود! اسفند 1311، کمی قبل از اینکه دستور بازداشت تیمورتاش قدرقدرت صادر بشه، اعتبارنامه تیمورتاش توسط مجلس رد شد! کمی قبل از اون هم شاه، تیمورتاش رو از وزارت دربار برکنار کرده بود! بعد هم زندان و مرگ... باور پذیر نبود! چرا؟ چه بلایی داشت سر تیمورتاش می‌اومد؟ سر دومین فرد قدرتمند دوران پهلوی اول؟ ما در این...

1317، ششم خرداد، سرتیتر همه روزنامه‌ها این بود: والاحضرت همایونِ ولیعهد، محمدرضا پهلویِ 19 ساله با فوزیه فوادِ 17 ساله نامزد کردند! این روزنامه به دست ولیعهد اون روزگار ایران هم می‌رسه. خود محمدرضا شاه تو خاطراتش می‌گه من خبر نامزدیم با فوزیه رو اونروز صبح تو روزنامه‌ها دیدم. پدرم برای این ازدواج هیچ مشورتی با من نکرده بود. احتمالاً اونجا بود که شستش خبردار شد، وقتی چند روز پیش، تو همین خرداد ماه، محمود جمِ نخست وزیر و مودب نفیسی، پیشکار ولیعهد و مظفر اعلمِ وزیر خارجه، یه سفر به قاهره رفتن،...

اون زمان، آقای هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور بود. خبرگزاری رسمی دولت ایشون همون اول کار این حادثه رو توطئه اسرائیل می‌دونه و می‌نویسه که این هواپیماربایی تائیدکننده ذات تروریست اسرائیله. صادق خرازی، نماینده وقت ایران در سازمان ملل متحد هم اسرائیل رو به خاطر «گروگان‌گیری مسافران هواپیما» مورد انتقاد قرار میده و این اتفاق رو «نقشه از پیش‌تعیین‌شده صهیونیست‌ها» می خونه. اما کمی که می‌گذره و یکم فضا آروم می‌شه، کم کم گزارش‌های دیگه‌ای از این هواپیما ربایی در روزنامه‌ها چاپ می‌شه. همه روزنامه‌ها تأیید...

زرتشت با چند خدایی رایج مخالفت میکنه و میگه که بتها و خدایان متعدد توهم هستن و خدایی که باید ستایش بشه اهورامزداست. دین او در مقابل زورگویی فرادستان و احکام جزمی قرار داشت. اینطور تفکری رو کاهنان و بزرگان جامعه تحمل نمیکنن و به فکر دور کردن زرتشت از جامعه میفتن و اینطور میشه که حکم به تبعیدش میدن. 📌"منابع" زرتشت پیامبر ایران باستان نوشته هاشم رضی، آیین زرتشت نوشته مری بویس و مدخل زرتشت دانشنامه بزرگ جهان اسلام. 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست...

تو شوروی، استالین به مرد پولادین مشهور بود. در واقع معنی اسمش هم همین بود. پولادین و شکست‌ناپذیر! به استالین می‌گفتن مرد پولادین چرا که معتقد بودند در برخورد با دشمنانش مثل فولاد سر و بی‌رحمه. طرفدارهای آقای لاجوردی هم دوست دارن به اسدالله لاجوردی بگن مرد پولادین انقلاب، می‌گن لاجوردی کسی بود که توصیه‌ناپذیر بود!. اما تاریخ این مرد پولادین انقلاب رو، کسی که شغلش تصمیم برای جون هزاران نفر بوده رو قضاوت کرده و می‌کنه. هرچند دیگه مدت‌هاست که کسی خیلی از لاجوردی حرفی به میون نمیاره. شاید امروز...

از محمد فرستاده خدا به پادشاه بزرگ ایران، سلام بر کسی که از هدایت پیروی کند و به خدا و به رسولش ایمان آورد و به یگانگی خداوند شهادت دهد. به درستی که من فرستاده خدا به سوی تمام جهانیان هستم تا همه را انذار کنم. ایمان بیاور تا سلامت بمانی و اگر نپذیری گناه زرتشتیان بر گردن توست.» همه ما به خوبی می‌دونیم که خسرو پرویز نامه پیامبر رو پاره و فرستاده‌اش رو بیرون کرد. پیامبر در پاسخ به این بی‌احترامی دعا کرد: «اللهم مَزَق مُلکَهُ» یعنی «خدایا رشته سلطنت او را پاره کن» این دعا چگونه محقق شد؟ ما در...

ما در این قسمت از مورخ، حقایق روزهای پایانی رضا شاه و اونچه در مسیر تبعید، از تهران تا بندرعباس بر او گذشت را در قالب صدای ذهن شاه، برای شما روایت خواهیم کرد. 📌"منابع" کتاب مقاومت شکننده اثر جان فوران، جلد هشتمِ کتاب تاریخ بیست ساله ایران اثر حسین مکی، کتاب ایران بین دو انقلاب اثر یرواند آبراهامیان، کتاب خون و نفت خ‍ون و ن‍ف‍ت: خ‍اطرات ی‍ک ش‍اه‍زاده ای‍ران‍ی اثر منوچهر فرمانفرمائیان و کتاب رضا شاه، اثر صادق زیباکلام و کتاب ایرانیان، اثر همایون کاتوزیان 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست...

ما در این قسمت از مورخ رفتیم سراغ احمد شاه مسعود، کسی که در افغانستان لقب قهرمان ملی رو گرفته و در ایران هم هوادارانی پر و پا قرص داره. و قصد داریم به این سوال جواب بدیم که احمد، کجای داستانش قهرمان بود، کجای داستانش یک خطاکار؟ 📌"منابع" کتاب فرمانده مسعود، مستند «Qui a tué Massoud?» (چه کسی مسعود را کشت؟) و چند سایت معتبر تاریخی 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست مورخ https://zarinp.al/@movarekhpodcast https://www.paypal.com/paypalme/Movarekh 📌ویدئوکست این قسمت رو از طریق کانال یوتیوب...

«با خود فکر کرد نه حکومت مردم بر مردم خوب است، نه حکومت اشراف و بزرگان. او خود را لایق پادشاهی می‌دانست. به جنگاوری و قدرت مدیریتش متکی بود. بلند شد و در جمع هفت نفریشان که بردیای دروغین را کشته بودند، گفت: بهتر از شاه پرهیزگار که برای خیر و صلاح ملت بکوشد، چه میخواهیم؟ ما به همت یک تن یعنی کوروش آزاد شدیم. او شاه ایران شد تا تاریخی رو از خودش به جا بذاره که ما در این قسمت از مورخ بتونیم با افتخار، بریم به سراغش. "منابع" داریوش بزرگ معمار امپراطوری هخامنشیان نوشته ایمان نوروزی و داریوش...

احتمالاً به نظر می‌رسه وقتی یه شاعر و یه معمار تبدیل بشن به رقبای عشقی، برنده بازی باید شاعر باشه دیگه قاعدتاً! اما مریم همه قواعد رو برهم زده بود. وقتی این شاهزاده قجری در دوگانه انتخاب بین عشق سوزناک شاعر و عشق آرمانی معمار قرار گرفت، یکی از مهم‌ترین مثلث‌های عشقی تاریخ معاصر ما شکل گرفت. مثلی با سه ضلع: رهی معیری شاعر، نورالدین کیانوری مبارز و مریم فیروز زیبا و ساختار شکن. این سه نفر چه کسانی بودند؟ چه سرگذشتی داشتند؟ تاریخی‌ترین مثلث عشقی معاصر ما چه سرنوشتی داشت؟ ما در این قسمت از مورخ...

جعفر پیشه‌وری که بود؟ فرقه او از کجا اومد؟ آیا قصد این فرقه تجزیه ایران بود یا نه؟ ما در این قسمت از مورخ به سراغ داستان یکی از عجیب‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران رفتیم، فرقه دموکرات آذربایجان 📌"منابع" فرقه دمکرات آذربایجان نوشته رحیم رئیس نیا و سعاد پیرا، فراز و فرود فرقه دموکرات آذربایجانبه روایت اسناد محرمانه آرشیوهای اتحاد جماهیر شوروی نوشته جمیل حسنلی، شورشیان آرمانخواه نوشته مازیار بهروز. 📌لینک حمایت مالی(اختیاری) از پادکست...

ما در این قسمت از مورخ رفتیم به سراغ نیکولای چائوشسکو، دیکتاتور رومانی، کسی که سفر به ایران براش بد یمن بود. 📌"منابع" کتاب چائوشسکو: ظهور و سقوط دیکتاتور سرخ، اثر ادوارد بئر Edward Behr، کتاب انقلاب‌های 1989: سقوط امپراتوری شوروی در اروپا، اثر ویکتور شبشتین victor sebestyen، هر دو به ترجمه آقای بیژن اشتری، مستند مرگ یک دیکتاتور Death of a Dictator ساخته شبکه ABC News در سال 1990 و مستند رومانی: شبح یک حکومت استبدادی Romania: The Spectre of Tyranny ساخته شبکه الجزیره انگلیسی 📌لینک حمایت...

قبل از عبدالمالک ریگی گروه‌های تروریستی دیگه‌ای هم در منطقه بودن و بعدش هم هستن. یکی از بسترهای تشکیل چنین گروه هایی، همسایگی با پاکستانه و شاید یکی از بسترهاش هم محرومیت مناطق بلوچ نشین ایران عزیزمون باشه. اما عبدالمالک ریگی تا امروز بزرگترین تروریست اون منطقه بوده و دستگیر کردنش، مهمترین شکار نیروهای امنیتی ایران به شمار میاد ولی به عزت رسوندن سیستان و بلوچستانِ ایران، یکی از اصلی‌ترین شاهکارهاییه که ایران عزیزمون روزی باید انجام بده. به امید روزی که این پاره تن وطن، آباد و شاداب و بدور از...

تقی ارانی در جایگاه متهم حاضر شد. مجتبی از بچگی تقی رو می‌شناخت. زمان تحصیل تو آلمان هم با هم بودن. تقی ملی‌گرایی بود که بعد از جنگ جهانی اول حسابی چپ‌گرا هم شده بود، مثل خود مجتبی. دکتر تقی ارانی پشت تریبون رفت و شروع کرد به صحبت، صحبت از رنج‌دیدگان ایران. تقی ارانی شش ساعت و نیم در دادگاه سخنرانی کرد، شش ساعت و نیمی که ایران رو تکون داد، شش ساعت و نیمی که شد، نقطه عطف تاریخ. ما در این قسمت از مورخ رفتیم سراغ تشکیلاتی که احتمالاً می‌تونیم بگیم مهم‌ترین تجربه تحزب و کار حزبی در تاریخ ایران ما...

امیر قوی‌دل فیلم ترن رو سال 1366 ساخت. فیلم، داستان یک لوکوموتیو ران رو روایت می‌کنه که قطار حامل سوخت ارتش شاهنشاهی رو می‌دزده تا به مردم شمال کشور برسونه. انگیزه لوکوموتیوران که نقشش رو فرامرز قریبیان بازی می‌کنه، مرگ پسر، عروس و نوه‌ش تو حادثه سینما رکس آبادانه. نقش لکوموتیوران رو فرامز قریبیان بازی می‌کنه، کسی که شبانگاه 28 مرداد 1357، وقتی تصویرش روی پرده سینما بود، رکس و مشتری‌هاش، خاکستر شدند. تاریخ ثبت کرد کسان زیادی کشته شدند و خانواده‌هایی چشم به راه موندن. مثل خانواده مریم و خالد....