در یکی دو هفتۀ گذشته چندین حرکت اعتراضیِ فردی در ایران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت. نخستینِ آن‌ها حرکت اعتراضی آهو دریایی معروف به «دختر علوم و تحقیقات» بود که نه تنها در میان ایرانیان بلکه در بیشتر کشورهای جهان مایۀ دلگرمی، تحسین و امیدواری به ویژه در میان زنان آن کشورها شد. دومین حرکت اعتراضی، خودکشی کیانوش سنجری، روزنامه نگار مبارز و معترض بود و سومین آن‌ها حرکت اعتراضی حسین رونقی، فعال سیاسی و زندانی سیاسی سابق بود که در اعتراض به ممانعت نیروهای امنیتی از برگزاری...

شور و شوقی که انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا در میان بعضی از ایرانیانِ مخالف جمهوری اسلامی برانگیخته بود، پس از گذشت یک هفته اندکی فرونشسته است. به نظر می‌رسد انتشار گفتار‌های تحلیلی ژرف‌تر و دقیق‌تر دربارۀ سیاست خارجی ترامپ به ویژه در ربط با اوکراین و خاورمیانه بیشتر آنان را به این نتیجه رسانده است که برای پایان دادن به عمر جمهوری اسلامی نبایستی بیش از اندازه به ترامپ و سیاست‌های یک بام و دو هوای او امید ببندند. البته امید بستن گروه‌هایی از ایرانیان به ترامپ برای رهایی از دست جمهوری...

چرا گروه‌هایی از ایرانیانِ مخالف جمهوری اسلامی به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا امید بسته‌اند؟ آیا جنگ لفظی ترامپ با جمهوری اسلامی به جنگی راستین برای برچیدن آن خواهد انجامید؟ غالب هواداران ایرانیِ ترامپ گمان می‌کنند که او این بار سیاست «فشار حداکثری»‌اش را با شدت بیشتری از سر خواهد گرفت و با تنگ کردن عرصه بر جمهوری اسلامی زمینه‌ ساز سقوط آن خواهد شد. این ایده را نزدیکان ترامپ تبلیغ می‌کنند.

صبح روز شنبه ۲۶ اکتبر پس از حملۀ هوایی اسرائیل به ایران رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی اعلام کردند که آن حمله خسارت‌های محدودی به بار آورده و وضعیت عادی است. نهادهای دولتی ایران می‌کوشند عملیات اسرائیل را کم‌اهمیت جلوه دهند تا جایی که حتی سپاه پاسداران از «شکست» آن عملیات سخن می‌گوید.

احتمال حملۀ اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در روزهای آینده از موضوع‌های پربسامد رسانه‌های ایران در هفتۀ گذشته بود.  اسرائیل به داشتن زرادخانۀ هسته‌ای اذعان نمی‌کند اما منکر داشتن چنین زرادخانه‌ای هم نیست. کارشناسان از این سیاست دوپهلو زیر عنوان «ابهام هسته‌ای» یاد می‌کنند. دشمنان اسرائیل نمی‌دانند که آیا آن کشور مجهز به سلاح هسته‌ای است یا نه. به عبارت دیگر، آن‌ها در این باره دچار نوعی «دودلی» اند. درواقع، سیاست «ابهام هسته‌ای» برای اسرائیل نوعی «خلاء بازدارندگی» ایجاد کرده است. دولت...

از ۴۹ کشور با اکثریت مسلمان در جهان که زیر عنوان «کشورهای مسلمان» از آن‌ها یاد می‌کنند، تنها جمهوری اسلامی ایران است که از زمان پایه گذاری‌اش تاکنون به حمایت همه جانبه از فلسطینیان برخاسته و دشمنی با اسرائیل را به یکی از محورهای اصلیِ سیاست خارجی‌ خود تبدیل کرده است. امروز حتی کارگزاران رژیم نیز در رسانه‌ها می‌پذیرند که جمهوری اسلامی نه تنها سودی از این دشمنی نبرده بلکه دارایی‌های کشور را به باد داده، مردم را فقیر و بیچاره کرده و اکنون هستی خود را در معرض خطر می‌بیند.

پس از دومین حملۀ موشکی جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل در اول اکتبر، جهانیان منتظر واکنش ارتش اسرائیل به این حمله اند. چند روز پیش بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در پیامی ویدئویی گفت: هیچ کشوری در جهان از جمله اسرائیل چنین حمله‌ای را به شهرها و شهروندان خود نمی‌پذیرد... جمهوری اسلامی دو بار از خاک خود به ما حمله کرده است، از جمله یکی از بزرگ‌ترین حملات بالستیکی تاریخ جهان.

اسرائیل با کشتن حسن نصرالله و فرماندهان ارشد حزب‌الله در یکی دو هفتۀ گذشته و اکنون با حملۀ زمینی‌اش به جنوب لبنان، نه تنها این سازمان سیاسی- نظامی را به کل زمین‌گیر کرد بلکه به اعتبار آن در افکار عمومی لبنانی‌ها و به طور کلی مردم منطقه نیز آسیب فراوان زد. یکی از پرسش‌هایی که کارشناسان در این مدت مطرح کرده‌اند این است که آیا حزب‌الله پس از تحمل ضربه‌هایی چنین مهلک می‌تواند دوباره برخیزد و به حیات خود ادامه دهد؟

پس از جنگ ۳۳ روزۀ حزب‌الله با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ و افزایش گام به گام توانِ نظامی آن، بیشتر کارشناسان گمان می‌کردند که این سازمان سیاسی- نظامی در کشاکش با اسرائیل به نوعی موازنۀ قدرت دست یافته است. اما عملیات غافگیرانۀ ارتش اسرائیل که از یک هفته پیش برای پس راندنِ حزب‌الله از مرزهای شمال اسرائیل آغاز شد و شامگاه روز دوشنبه ۲۳ سپتامبر دامنۀ بی‌سابقه‌ای یافت، نشان‌دهندۀ ناتوانی حیرت‌انگیز این سازمان در برابر برتری اطلاعاتی، نظامی و تکنوژیکی اسرائیل است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که حزب‌الله...

دیروز ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۴ دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی و آغاز جنبش سراسری ایرانیان به ویژه زنان و دختران جوان به نام «زن، زندگی، آزادی» بود. به همین مناسبت، از چند روز پیش در بعضی از شهرهای بزرگ اروپا، آمریکا و کانادا ایرانیان با برگزاری تظاهرات یاد مهسا امینی و جنبشی را که دو سال پیش به خونخواهی او به راه افتاد، گرامی داشتند.

هفتۀ گذشته یکی از موضوع‌های پُربسامد رسانه‌های ایرانی در داخل و خارج کشور موافقت ولادیمیر پوتین با ایجاد «کریدور زنگِزور» بود. رسانه‌های ایران نوشتند که او در سفر اخیرش به جمهوری آذربایجان و دیدارش با الهام علیف موافقت خود را با ایجاد این کریدور اعلام کرده است. گویا پس از سفر او، سرگئی لاوروف، وزیر خارجۀ روسیه، در مصاحبه با شبکۀ یک تلویزیون آن کشور بی آنکه از «کریدور زنگِزور» نامی ببرد، از ارمنستان خواسته است به مُفاد توافق‌نامه‌ای که نیکول پاشینیان، نخست ‌وزیر آن کشور، در نوامبر ۲۰۲۰ با...

شصتمین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در نوامبر امسال برگزار خواهد شد، یکی از موضوع‌های پُربسامد رسانه‌های ایرانی در درون و بیرون کشور است. بسیاری از ایرانیان چشم به راه آن انتخابات اند، زیرا گمان می‌کنند نتیجۀ انتخابات اثری در سرنوشت کشورشان خواهد داشت. اما به نظر می‌رسد رهبری جمهوری اسلامی چنین اعتقادی ندارد و گویا برایش فرقی نمی‌کند رئیس ‌جمهور امریکا از حزب دموکرات باشد یا از حزب جمهوری‌خواه. زیرا، چنان که بارها از زبان علی خامنه‌ای شنیده‌ایم، جمهوری اسلامی با کلیتِ نظام حاکم بر ایالات...

صبح روز یکشنبه ۲۵ اوت برابر با چهارم شهریور ۱۴۰۳ حزب‌الله لبنان اعلام کرد که در پاسخ به کشته شدن فؤاد شُکر، مشاور ارشد حسن نصرالله و بلندپایه‌ترین فرمانده نظامی حزب‌الله در جنوب لبنان، حملۀ گسترده‌ای را به چند پایگاه اسرائیلی آغاز کرده است. در همین حال، ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد که سحرگاه روز یکشنبه ۲۵ اوت در حمله‌ای پیشگیرانه هزاران سکوی پرتابِ موشک حزب‌الله را نابود کرده است.

یکشنبۀ گذشته ۲۸ مرداد ۱۴۰۳ هفتاد و یکمین سالگرد «کودتا» یا «رویداد» ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود. از چند سال پیش در سالگرد این کودتا یا رویداد، بحث‌های دامنه داری در رسانه‌های فارسی زبان داخل و خارج کشور درمی‌گیرد و این پرسش که آیا برافتادن دولت مصدق در آن روز نتیجۀ کودتا بود یا قیام ملی، گروه‌هایی از ایرانیان را از افق‌های فکری گوناگون و با انگیزه‌های سیاسی گاه متضاد رو در روی هم قرار می‌دهد. البته مورخان سرشناسی که دربارۀ این رویداد تاریخی پژوهش‌های دامنه‌دار علمی کرده‌اند وارد این دعوا نمی‌شوند.

جمعۀ گذشته نهم اوت برابر با نوزدهم مردادماه ۱۴۰۳ روزنامۀ تلگراف در مقاله‌ای به قلم «اختر ماکویی» نوشت: مقام‌های جمهوری اسلامی دربارۀ چگونگی واکنش ایران به ترور اسماعیل هنیه در تهران هم‌رأی نیستند. فرماندهان ارشد سپاه بر حملۀ مستقیم به تل‌آویو و دیگر شهرهای اسرائیل با هدف قرار دادن پایگاه‌های نظامی برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان پافشاری می‌کنند؛ اما مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران، حمله به پایگاه های مخفی اسرائیل در جمهوری آذربایجان یا کردستان عراق را پیشنهاد می‌کند.

واکنش نظامی جمهوری اسلامی ایران به ترور اسماعیل هنیه در تهران از نظر بسیاری از کارشناسان مُحتمِل و حتی قطعی به نظر می‌رسد. وگرنه جمهوری اسلامی اعتبارش را در منطقه به کل از دست خواهد داد. اما کارشناسان دربارۀ چند و چون این واکنش پیش‌بینی‌های گوناگون می‌کنند. اسرائیل خود را برای هرگونه حملۀ احتمالی ایران و هم‌پیمانانش به ویژه حزب‌الله آماده کرده است. بعضی از کارشناسان بر این عقیده‌اند که اسرائیل ممکن است پیشدستی کند و با حمله‌ای برق‌آسا، مانند جنگ ۶ روزۀ ۱۹۶۷، نیروهای نظامی ایران و حزب‌الله را...

ایرانیانی که برای برچیده شدن بساط جمهوری اسلامی روزشماری می‌کنند و برای رسیدن به این آرزو به سیاست‌های ایالات متحد آمریکا بیش از هر عامل دیگری دل بسته‌اند، از کارنامۀ ریاست جمهوری بایدن دربارۀ ایران بسیار ناخشنودند و امیدوارند ترامپ به قدرت بازگردد و این بار کار جمهوری اسلامی را یکسره کند.

امروز سه شنبه ۲۳ ژوییۀ ۲۰۲۴ هفدهمین سالگرد درگذشت محمد ظاهرشاه، پادشاه فقید افغانستان، است. به همین مناسبت از چندی پیش در رسانه‌های افغانستانی در خارج بحثی‌هایی دربارۀ دورۀ چهل سالۀ پادشاهی او بر افغانستان، چند و چون فرمانروایی آن پادشاه به ویژه دربارۀ دستاوردها و کمبودهای آن دوره درگرفته  است. امروز در میان مردم افغانستان به ویژه جوانان آن کشور کم نیستند کسانی که با دریغ و افسوس به دورۀ پادشاهی او بنگرند.

شنبۀ گذشته ۱۳ ژوئیه برابر با ۲۳ تیرماه ۱۴۰۳ مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید جمهوری اسلامی ایران، در یادداشتی با عنوان «پیام من به جهان جدید» که در روزنامه انگلیسی‌زبان «تهران تایمز» چاپ شد، خطوط کلی سیاست خارجی دولتش را توضیح داد و نوشت که تحکیم روابط با همسایگان به ویژه کشورهای عربی منطقه در اولویت قرار دارد. سپس، از اهمیت والای دوستی ایران با دو کشور چین و روسیه سخن گفت و از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای گفتگوهای سازنده‌ با کشورهای اروپایی خبر داد.

یکشنبۀ گذشته هفتم ژوئیه در دور دوم انتخابات مجلس ملی فرانسه حزب راست افراطیِ «اجتماع ملی» به رغم گمانه زنی‌ها و پیش‌بینی‌های ناظران و کارشناسان نه تنها به اکثریت مطلق نرسید بلکه به اکثریت نسبی نیز دست نیافت. درعوض، ائتلاف گستردۀ نیروهای چپ به نام «جبهۀ مردمی جدید» با به دست آوردن ۱۸۲ کرسی پیشتاز انتخابات شد و ائتلاف نیروهای هوادار رئیس جمهور با به دست آوردن ۱۶۸ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت. راست افراطی و متحدانش در مجموع ۱۴۳ کرسی به دست آوردند. 

نخستین دور انتخابات زودهنگام مجلس ملی فرانسه روز یکشنبه سی‌ام ژوئن برگزار شد. حزب راست افراطی «اجتماع ملی»  با به دست آوردن یک سوم آرا برندۀ اصلی این دور از انتخابات بود. دور دوم یکشنبۀ آینده هفتم ژوئیه برگزار خواهد شد. مرین لوپن، رهبر حزب «اجتماع ملی»، از مردم فرانسه خواست که در دور دوم نیز به حزب او رأی دهند تا این حزب بتواند به اکثریت مطلق دست یابد و زمام امور کشور را در دست بگیرد.

یکشنبۀ آینده سی‌ام ژوئن برابر با دهم تیرماه نخستین دور انتخابات زودهنگام مجلس قانونگذاری فرانسه برگزار خواهد شد. آخرین نظرسنجی‌ها حزب راست افراطی «اجتماع ملی» را با بیش از ۳۵ درصد آرا پیشتاز این دور از انتخابات اعلام می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود در این دور از انتخابات میزان مشارکت مردم در حدود ۱۸ درصد بیش از میزان مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۲۲ باشد. در انتخابات  پیشین تنها ۴۷.۵ درصد رأی دهندگان شرکت کرده بودند.

شنبۀ گذشته پانزدهم ژوئن برابر با ۲۶ خرداد مقام‌های ایرانی و سوئدی از آزادی دو شهروند سوئدیِ زندانی در ایران در برابر آزادی حمید نوری، دادیار پیشین زندان گوهردشت، خبر دادند. حمید نوری در نوامبر ۲۰۱۹ به سبب دست داشتن در اعدام دسته جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ خورشیدی (۱۹۸۸ میلادی) هنگام ورود به فرودگاه آرلاندا در استکهلم بازداشت و به دو اتهام «جنایت جنگی» و «قتل عمد» در سوئد محاکمه شد. دادگاه ناحیۀ استکهلم او را در ۱۴ ژوئیۀ ۲۰۲۲ به حبس ابد و پرداخت غرامت به بازماندگان اعدام شدگان محکوم کرد.

شامگاه یکشنبه نهم ژوئن برابر با  بیستم خرداد پس از اعلام پیروزی بی‌سابقۀ راست افراطیِ فرانسه در انتخابات پارلمان اروپا، امانوئل مکرون، رئیس جمهور آن کشور، در گفتار کوتاهی انحلال مجلس ملی فرانسه را به آگاهی مردم کشورش رساند. گفته می‌شود این تصمم را او بی‌درنگ پس از پیروزی چشمگیر راست افراطی در آن انتخابات گرفته بود بی آنکه با نخست وزیر و وزیران مهم دولت رایزنی کرده باشد.