Episodes
Kielce kulinarnie wielu osobom kojarzą się przede wszystkim z majonezem. Ten odcinek podcastu nie będzie jednak głosem w odwiecznej dyskusji wybuchającej w Polsce dwa razy do roku i związanej z hurtową produkcją w zaciszach domowych sałatki jarzynowej. Przyjrzę się głównie temu, co jadane było na Kielecczyźnie w XIX i na początku XX wieku, oraz daniom, które przetrwały próbę czasu i nadal pojawiają się na stołach w regionie. Tak, jak i we wcześniejszych przypadkach obszar Kielcczyzny jest...
Published 10/18/24
Jedną z najpopularniejszych gotowych przekąsek ze śledziami, jest śledź po kaszubsku. W słoiku, puszce czy plastikowym opakowaniu znajdziemy rybę, cebulę oraz pomidory, koncentrat pomidorowy lub przecier. I nie byłoby by w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że tak Kaszubi nie jadali śledzia. To stosunkowo nowy wymysł, który z tradycyjną kuchnią ma niewiele wspólnego. Jakie są zatem prawdziwe smaki Kaszub? O tym opowiem w tym odcinku podcastu. Jeden dzień z kuchnią Polski...
Published 10/03/24
Published 10/03/24
Na północnych i południowych stokach Karpat rozpościera się kraina historyczno-etnograficzna nazywana Bojkowszczyzną. Obecnie tereny jej leżą zarówno w Województwie Podkarpackim, jak i w Ukrainie. Jedna z teorii dotycząca pochodzenia Bojków mówi, że podobnie jak Łemkowie wywodzą się oni od osadników wołosko-ruskich. Niektórzy badacze szukali w nich zaś nawet potomków Celtów. Sami siebie nazywali Hirniakami i Werchowyńcami. W tym odcinku podcastu przeniesiemy się na połudnowy-wschód Polski i...
Published 09/16/24
Kujawy to region historyczno-etnograficzny w północno-środkowej Polsce. Ogromny wpływ na jego rozwój miało występowanie żyznych czarnych ziem, a także złóż soli kamiennej. To kraina kujawiaka – popularnego tańca ludowego, koronek i jezior. To także część Polski, która ma dużo do zaoferowania poszukiwaczom smaków i zapachów. Jeden dzień z kuchnią Polski (⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠#jedendzienzkuchniapolski⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ #jedzendzieńzkuchniąpolski ), to akcja zachęcająca by raz w tygodniu przygotować jakieś...
Published 09/01/24
Czerwona rogatywka z pawim piórkiem i wstążkami, smok wawelski, Wanda, co Niemca nie chciała czy hejnał z Wieży Mariackiej, to nie wszystko, co kojarzy się z Krakowem. Ta dawna stolica, Polski, siedziba królów i tętniące życiem kulturalnym miasto ma też swoją kuchnię. W dzisiejszym odcinku przeniesiemy się do Małopolski, by poznać, co w szczególności dawniej jadano w Krakowie i okolicach. Jeden dzień z kuchnią Polski (⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠#jedendzienzkuchniapolski⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠...
Published 08/17/24
Z czasów mojego dzieciństwa pamiętam uroczą bajkę zatytułowaną „Wędrówki pyzy”. Ta trzynastoodcinkowa animacja wyprodukowana między 1977 a 1983 rokiem na postawie książki Hanny Januszewskiej opowiadała o losach małej kluski, która stała się istotą człekopodobną i wyruszyła w podróż po Polsce. W bajce nie brakuje nawiązań do kultury ludowej i kulinariów. Tytułowa pyza sama jest już przecież kluską. Ale kluską nie byle jaką, bo ubraną w tradycyjny łowicki strój ludowy. Co ma to wspólnego z tym...
Published 08/01/24
Gdańsk piękne miasto z wielowiekową historią, to kolejny przystanek na kulinarnej mapie Polski. Jego położenie oraz dzieje sprawiły, że jego kuchnia jest niezmiernie interesująca. Tętniący życiem port, gwarne miejsce przyciągające ludzi sztuki, kultury oraz nauki, a także masa przyjezdnych i ludności lokalnej, którą przecież trzeba wyżywić. Zacznijmy jednak od krótkiej historii nadbałtyckiej perły. Jeden dzień z kuchnią Polski (⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠#jedendzienzkuchniapolski⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠...
Published 07/16/24
Znów przenosimy się na południe. Tematem tego odcinka będzie bowiem kuchnia łemkowska. Nazwa Łemkowie (a także Łemko i Łemkowszczyzna) zaczęła być używana dopiero na początku XIX wieku do opisywania Rusinów mieszkających na terenie Beskidów. Określano ich także jako Kurtaki lub Czuchońcy, co miało pochodzić od elementu ubioru – czuchy – rodzaju męskiej kurtki lub płaszcza. Zagadka samego pochodzenia ludności nie jest do końca rozwiązana. Obecnie są jedną z mniejszości etnicznych w...
Published 06/30/24
Podlasie to kolejna kraina historyczna, która ma swoją własną, ciekawą kuchnię regionalną. Oczywiście, żeby nie było tak prosto, granice regionu zmieniały się na przestrzeni wieków i nie były tożsame z obecnym Województwem Podlaskim. Bogumił Samuel Linde językoznawca oraz autor Słownika języka polskiego podawał, że nazwa pochodzi od gęstych lasów rosnących na tym terenie. Oskar Kolberg opisał je w piątym tomie części o Mazowszu. Jeden dzień z kuchnią Polski...
Published 06/17/24
Ślonski łobiod, czyli rolada, kluski i modro kapusta, to chyba jeden z najbardziej rozpoznawalnych regionalnych zestawów. Jego historia jest stosunkowo, krótka bo jej początki sięgają XIX wieku, a tak naprawdę na szerszą skalę obyczaj przyjął się dopiero po II wojnie światowej. Nie ujmuje to jednak jego rozpoznawalności. Jak już wiadomo, ten odcinek podcastu poświęcony będzie kuchni śląskiej, ale rozumianej w kontekście takim, jak zaproponowały Lidia Przymuszała oraz Dorota Świtała-Trybek...
Published 06/06/24
Opisywanie kultury kulinarnej nie zawsze jest takie proste, jak by się wydawało. Jednym z powodów są zmieniające się granice państw. Inaczej Polska wyglądała we wczesnym średniowieczu, za Jagiellonów, za Wazów czy w okresie międzywojennym. Był czas kiedy naszego kraju nawet nie było na mapach świata. Tym razem przeniesiemy się na południowy zachód współczesnej Polski, gdzie odnajdziemy elementy kultury łużyckiej. Jeden dzień z kuchnią Polski (⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠#jedendzienzkuchniapolski⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠...
Published 05/14/24
Podróż po kulinarnej mapie Polski trwa w najlepsze. Każdy odcinek to opowieść o smakach oraz zapach, lokalnych produktach i specjałach. Tym razem udamy się na wschód, na Lubelszczyznę. Trzeba jednak zdać sobie sprawę, że jak w przypadku większości regionów jej granice były rozumiane odmiennie w zależności od czasów i punktu widzenia i na przykład Lubelskie nie było tym samym co Lubelszczyzna (dziś nazwy te stosowane są wymiennie). Ponieważ jest to przede wszystkim podcast o kulturze...
Published 05/01/24
Od lutego przemierzamy wspólnie różne regiony odkrywając ich niezwykłą kulturę kulinarną oraz smaki. Po wyprawie na górzyste Podhale wracamy do Wielkopolski rozumianej jako kraina historyczna. W północno wschodniej jej części znajduje się region etnograficzno-historyczny Pałuki, znany też jako ziemia pałucka. Obecnie jest on częścią województwa kujawsko-pomorskiego. Jego mieszkańcy mają własne stroje ludowe, gawrę, obyczaje, a także kuchnię. Jeden dzień z kuchnią Polski...
Published 04/15/24
Był już odcinek o kuchni ochweśnickiej, lasowiackiej oraz kociewskiej. Teraz czas na odkrycie południowej części współczesnej Polski. Słowo góral obecnie kojarzy się przede wszystkim z Podhalem, białym misiem na Krupówkach i oscypkiem. Melomani zapewne wspomną też operę Halka Stanisława Moniuszki. Z etnograficznego punktu widzenia w ten sposób określano ogólnie ludność mieszkająca na terenach górskich i podgórskich. Ten odcinek poświęcony będzie kuchni Górali Podtatrzańskich, w szczególności...
Published 04/02/24
Z południowego wschodu i krainy Puszczy Sandomierskiej przenosimy się na północ. Tym razem do regionu etnograficznego Kociewie. Ulokowany jest on na Pomorzu Gdańskim, ale bez dostępu do morza Obejmuje również wschodnią część Borów Tucholskich. Etnografowie nie są do końca zgodni w kwestii jego granic, ponadto jego obszar określano różnie, w zależności od czasów. Samej nazwy zaczęto używać w dokumentach w XIX wieku, ale początki osadnictwa i formowanie się kultury mają dużo dłuższą tradycję...
Published 03/18/24
Historia kuchni Polski jest bogata i intrygująca. Każdy region, to kolejna wciągająca opowieść. W ostatnim odcinku wybraliśmy się do Wielkopolski by poznać ochweśnicką kulturę kulinarną, jaka wykształciła się w okolicach Ślesinina oraz Skulska. Tym razem przeniesiemy się na południowy wschód by poznać obyczaje Lasowiaków zamieszkujących obszar dawnej Puszczy Sandomierskiej. Jeden dzień z kuchnią Polski (⁠⁠#jedendzienzkuchniapolski⁠⁠ #jedzendzieńzkuchniąpolski ), to akcja zachęcająca by raz...
Published 03/02/24
Kuchnia Polski to mozaika smaków i zapachów. Na naszych ziemiach mieszały się wpływy kulinarne z mniej i bardziej oczywistych części świata. To też wiele kuchni regionalnych. Niektóre z nich, tak jak śląska czy podlaska, są lepiej znane. Inne, na przykład ochweśnicka, lasowiacka czy pałucka, już nie. Tak, jak wspomniałam w poprzednim odcinku, ta seria podcastów będzie uzupełnieniem książki Tradycje kulinarne Polski przede wszystkim w kontekście kuchni regionalnych. Zaczniemy od ochweśnickiej...
Published 02/18/24
Kuchnia Polski jest ciekawa i różnorodna. Zmieniała się ona pod wpływem różnych kultur oraz trendów. Współcześnie kojarzona jest raczej z domowym zaciszem niż jedzeniem na mieście, gdyż dużo łatwiej jest znaleźć w Polsce lokal z pizzą, sushi czy burgerami niż taki serwujący regionalne specjały. Na szczęście się to zmienia. Mamy wielu świetnych rzemieślniczych producentów, zdolnych szefów kuchni i powoli zauważamy potencjał jaki drzemie w naszych rodzimych kulinariach. Jeden dzień z kuchnią...
Published 02/08/24
Tegoroczny tytuł Europejskiego Regionu Gastronomii przypadł Saimie, obszarowi we wschodnio-południowej Finlandii. To kraina jezior i lasów, gdzie można łowić ryby czy zbierać dzikie rośliny. To także ciekawy kierunek dla miłośników dobrego jedzenia. W ostatnim odcinku opowiadałam o połowach, spacerach na łonie natury i jednym z najbardziej intrygujących grzybów, jaki znajdziemy w Finlandii. Tym razem będzie o restauracjach, street foodzie i kuchni karelskiej. Więcej informacji o fińskiej...
Published 02/05/24
Saimaa to sieć jezior we wschodniej Finlandii. To również region, który w 2024 roku nosi tytuł Europejskiego Regionu Gastronomii (The European Region of Gastronomy). Finlandia przede wszystkim kojarzy się ze reniferami, Mikołajem i sportami zimowymi. Jeśli z turystyką, to głównie aktywną związaną z podziwianiem uroków natury. Tymczasem od manifestu New Nordic Cuisine w kraju tym dynamicznie rozwija się kultura kulinarna. Lokale gastronomiczne, inicjatywy, a także projekty takie jak wcześniej...
Published 01/31/24
Ostatnio opowiadałam o nurcie New Nordic Cuisine, a także jego ogromnym wpływie na całą duńską sztukę kulinarną, gastronomię oraz turystykę kulinarną. Było też kilka słów o historii oraz bogactwie rodzajów duńskich otwartych kanapek, które są jednym z najbardziej rozpoznawalnych dań z tego regionu. Dziś zaś zapraszam na przegląd kolejnych obowiązkowych smakołyków, jakich powinno się spróbować w krainie Andersena. Więcej informacji o duńskiej kulturze kulinarnej znajdziecie w mojej książce...
Published 01/03/24
Podróżowanie szlakiem smaków i zapachów jest bardzo popularne. Ludzie z różnych zakątków świata są głodni kulinarnych doświadczeń oraz odkryć. Szukają autentyczności, odmienności i czegoś co utkwi im na długo w pamięci. Jedni wybierają kierunki podróży losowo inni przed wyjazdem poświęcaj godziny na poszukiwanie restauracji, producentów czy muzeów kulinarnych. W kontekście kuchni Dania często pojawia się w mediach. Więcej informacji o duńskiej kulturze kulinarnej znajdziecie w mojej książce...
Published 01/03/24
Odwiedziliśmy Trondheim-Trøndelag, Hardanger Fiord, Bergen czy Stavanger. Każde z tych miejsc słynie z ciekawej kultury kulinarnej oraz produktów spożywczych. Bardzo często kiedy pada temat kuchni nordyckiej jednym z popularnych skojarzeń są wypieki. Chleby w różnej postaci, a także słodkości pachnące przyprawami korzennymi w szczególności cynamonem oraz kardamonem. Więcej informacji o norweskiej kulturze kulinarnej znajdziecie w mojej książce "Tradycje kulinarne Norwegii". Partnerami...
Published 08/12/23