In deze aflevering van De Technoloog verkennen Mark en Ben een onverwacht fascinerend onderwerp op het kruispunt van feminisme en programmeertalen. Hun gast, Felienne Hermans, hoogleraar in de informatica, deelt haar inzichten en onderzoek naar hoe genderdynamiek de wereld van programmeertalen beïnvloedt. Mark en Ben stellen de vraag wat er zou gebeuren als vrouwen de meerderheid zouden vormen in de programmeerwereld en hoe de uitkomsten en de programmeertalen zelf zouden veranderen....

In deze aflevering van de Technoloog, nummer 417, duiken Ben van der Burg en Mark Beekhuis in de wereld van slaaptechnologie met hun gast Lucia Talamini, hoofd van het UvA Slaaplab en oprichter van DeepSleep Technologies. Het gesprek begint met een discussie over de invloed van technologie op onze slaap en de paradox dat hoewel technologie bedoeld is om ons leven te verbeteren, het vaak juist onze slaap verstoort. Talamini benadrukt dat pre-industriële samenlevingen geen slaapproblemen...

In deze aflevering van De Technoloog kijken we naar de ethische kanten van kunstmatige intelligentie. Dat doen we met Ben Zevenbergen, AI-ethicus bij Google. Hij deelt zijn ervaringen en uitdagingen als ethicus bij een van de grootste techbedrijven ter wereld. Hij vertelt hoe Google omgaat met de ethische kant van AI, zoals het ondersteunen versus vervangen van menselijk denkwerk. Een voorbeeld dat hij noemt, is hoe AI kan helpen bij het maken van huiswerk, maar tegelijkertijd het leerproces...

In deze aflevering van De Technoloog duiken we diep in de wereld van energieopslag en -productie met een fascinerend gesprek over de Battolyser. Onze gast, Mattijs Slee, medeoprichter van Battolyser Systems, neemt ons mee op een reis door de innovatieve technologie die zowel elektriciteit kan opslaan als waterstof kan produceren. Dit systeem kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Mattijs Slee legt uit wat een Battolyser is en hoe het werkt. Het apparaat combineert de functies...

Het is niet eens de vraag of je AI uit je klas zou moeten weren. Het bestaat, dus het is in de klas. En in de lerarenkamer. En het is er tijdens het nakijken van toetsen. De vraag is wel hoe je er vervolgens mee omgaat. Je kunt toetsen, bijvoorbeeld, vrij eenvoudig ChatGPT-proof maken, denkt Barend Last. Wel schuilen er altijd privacyproblemen in alle hoeken. Maar met digitale soevereiniteit zou je die het hoofd kunnen bieden. Een nationaal LLM zou daarbij een uitkomst kunnen bieden. Ook al...

Uiteindelijk gaat het om mensenlevens. En dus om grote en kleine wapensystemen. Maar oorlog voeren begint en eindigt met enorme databases. En met Excel. Welke computersystemen gebruikt de NAVO eigenlijk? En hoe werken die systemen met elkaar samen? Het zijn er verrassend veel. En vaak is de interface tussen die verschillende systemen geen API, maar een mens. Dat is maar goed ook, denkt Patrick Bolder, defensiespecialist bij HCSS. Met Bolder praten we over welke data er verzameld worden voor...

Wat zou het mooi zijn als alle websites door iedereen te gebruiken waren. Maar met een handicap kan flink roet in het eten gooien, of die handicap nou visueel, motorisch of cognitief is. Voor overheidswebsites gelden al jarenlang strenge regels. Maar bijna geen website houdt zich daar volledig aan. Voor bedrijven komen die regels ook. Zomer volgend jaar moet je vijftig vinkjes kunnen zetten voor toegankelijkheid van je website. Moet van Brussel. Maar eigenlijk wil je dit natuurlijk ook wel,...

Meer dan de helft van het internetverkeer komt niet van mensen maar van bots. Dat gaat om bots in alle soorten en maten. Van autocomplete als je googelt tot door AI gecreëerde virtuele influencers. Is het erg, als meer dan de helft van de gebruikers doods is? vraagt Rudy van Belkom, directeur van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek, zich af.  En als dat zo is, kun je daar dan iets aan doen? Iets wat niet alleen werkt bij goed-, maar juist ook bij kwaadwillenden. Kun je bijvoorbeeld...

AI gaat de advocaat vervangen. Dat horen we al jaren. Maar hoe zit het echt? We beginnen dicht bij huis. Hoeveel wordt Copilot gebruikt bij een advocatenkantoor? Belastingadvocaten werken graag met Excel, dus daar komt dat zeker voor, vertelt director of information technology & innovation bij CMS Netherlands, Bert Vries. Maar er zijn ook speciale systemen voor al die andere advocaten. Bij CMS gebruiken ze Harvey. Wat kan dat systeem? En hoeveel tijd bespaart het die advocaten? Kunnen...

Als we het hebben over chipmachines gaan de gedachten meteen naar ASML. Maar ook tussen de chip en het moederbord domineert een Nederlandse chipmachinemaker. BE Semiconductor Industries ofwel Besi.  Sterker, dat hele groene moederbord zal over een paar jaar verdwijnen, en opgaan in de package die om de chip zit. Dat vertelt de oprichter en ceo van Besi, Richard Blickman. Met Blickman bespreken we de razendsnelle technologische ontwikkelingen in die packages. Hoe je gesoldeerde verbindingen...

Eén van de grootste uitdagingen op het internet is de strijd tegen desinformatie. Dat was al een tijdje bekend, maar sinds de introductie van ChatGPT (en daarmee het begin van de hype rond kunstmatige intelligentie) is er een extra dimensie bijgekomen. Uit onderzoek blijkt dat over een paar jaar 90% van het internet zou kunnen bestaan uit door AI gegenereerde content. Een groot deel daarvan kunnen we met of zonder opzet desinformatie noemen.  En dat is een probleem, ziet ook Claes de Vreese,...

Roerige tijden rond socialmediaplatforms. In Brazilië staat het X van Elon Musk op de tocht door een conflict met de staat en dan vooral het hooggerechtshof. Rechter Alexandre de Moraes heeft geen geduld met de techmiljardair en heeft X inmiddels op zwart laten zetten? Staat de vrijheid van meningsuiting hiermee onder druk? En hoe zit dat met de arrestatie van Telegram-CEO Pavel Durov? De topman van de berichtendienst werd aangehouden in Frankrijk en wordt medeplichtig gehouden voor allerlei...

Algoritmes zijn inmiddels niet meer weg te denken uit onze samenleving. Bij vrijwel iedere online handeling denkt een algoritme mee of analyseert het jouw gedrag. Voor een groot deel zijn we daaraan gewend. Spotify en YouTube kennen je smaak, je leest (grotendeels) relevante posts op je tijdlijn en je kaarten-app weet inmiddels waar je woont. Maar hoe zit het als we belangrijke beslissingen of conclusies overlaten aan algoritmes? Dan beginnen veel mensen toch te aarzelen. Het woord algoritme...

Je hebt robotvoetbal met kleine robotjes. Dat ziet er best overtuigend uit. En je hebt robotvoetbal met mensachtige robots. Die robots zijn vaak meer bezig met vallen en opstaan dan met voetballen. Toch denkt René van de Molengraft dat menselijke robots rond het jaar 2050 wereldkampioen kunnen worden. In een wedstrijd van robots tegen mensen. Voorlopig zitten de humanoïde robots nog op het niveau van het kluitjesvoetbal. Maar een kleinere soort, op wieltjes, maakte het een team van...

Chinese techbedrijven die in Europa opereren en furore maken is inmiddels niet meer ongewoon. TikTok is inmiddels de belangrijkste concurrent van de westerse techbedrijven en een aantal jaar geleden leek heel Nederland plotseling op Alibaba hun spulletjes (die ze niet nodig hadden) te bestellen. Sinds twee jaar is daar nu ook Temu, een nog goedkopere E-commerce partij uit China. In eigen land groeide het moederbedrijf Pinduoduo (onder de vlag van PDD Holdings) uit tot een supermacht. In het...

We leven in een onzekere tijd. Dat merkt ook De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid op. Met hun nieuwe rapport Nederland in een fragmenterende wereldorde wijzen zij onze nieuwe regering op de bedreigingen en kansen voor Nederland.  Met Haroon Sheikh, bijzonder hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies en onderzoeker bij de WRR, praten we over de tech-kant van dit rapport. Want geopolitiek heeft anno 2024 ook alles met tech te maken. Neem de Europese afhankelijkheid...

Welke rol spelen dienstverleners zoals je internetprovider bij het verspreiden en/of tegenhouden van desinformatie? Met die vraag beginnen Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg aan deze Technoloog. Met Anco Scholte ter Horst, CEO van Freedom Internet, praten we over precies zo'n zaak. Freedom zit inmiddels al zo'n twee jaar in een rechtszaak over het blokkeren van Russische bronnen van desinformatie. Freedom ageert tegen het blokkeren van deze websites, maar waarom eigenlijk? Het leidt...

Het kan zomaar dat al onze veerboten en pontjes in de nabije toekomst al autonoom kunnen varen. Dat ontdekken Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg in deze nieuwe aflevering van De Technoloog. Te gast is Rens Doornbusch, mede-oprichter en CTO van het Amsterdamse Roboat. Met hem spreken we over de techniek achter het autonoom varen van Roboat, welke uitdagingen erbij komen kijken en hoe gaat het bedrijf geld verdienen?  Gast Rens Doornbusch Links Roboat Video YouTube Hosts Ben van...

De belofte van virtual reality bestaat al een hele tijd. Al sinds de jaren '80 proberen (vooral) gamebedrijven de technologie beschikbaar te maken voor het grote publiek. Tot nu is dat (nog) niet gelukt. Waarom gaat het de komende jaren wel lukken?  Om die vraag te beantwoorden gaat De Technoloog in gesprek met Rufus Baas, IX-expert (Immersive Experiences is de nieuwste term) en betrokken bij meerdere initiatieven op dit gebied, waaronder OASIS en het XR-lab. De Technoloog vraagt zich af...

We staan er wellicht onvoldoende bij stil: een belangrijk deel van de technologie die wij dagelijks zo graag gebruiken, is afhankelijk van een aantal cruciale grondstoffen die steeds zeldzamer worden. Toepassingen als accu's, chips, magneten voor windturbines en nog veel andere oplossingen 'strijden' om toegang tot het juiste materiaal.  Met Benjamin Sprecher, industrieel ecoloog aan de TU Delft, praten we over alles rondom deze zeldzame aardmetalen. Zo kijken we naar de invloed van de...

Ontwerpkeuzes in zowel software als hardware hebben grote gevolgen voor de uiteindelijke gebruikservaring en, in het verlengde, ook de impact op de samenleving. Dat leren Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg in deze nieuwe aflevering van De Technoloog. Te gast is Roel Vertegaal, Hoogleraar Mens-computer Interactie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en ook nog eens ondernemer. Roel is grondlegger van het Human Media Lab, dat onder meer o.a. de flexibele telefoon, oog-gestuurde...

In deze Technoloog gaan Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg het circuit op. Dat doen ze met Daan Vloet, teammanager van het University Racing Team Eindhoven. Gast Daan Vloet Links Het racing team van de Universiteit Eindhoven Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Herbert Blankesteijn Redactie Daniël Mol  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Veel bedrijven en overheidsinstellingen gebruiken nog archaïsche programmeertalen als Fortran of Cobol uit de vorige eeuw. Deze talen doen wat ze moeten doen, terwijl ze niet altijd voldoen aan de eisen die we tegenwoordig aan software stellen. Je zou kunnen denken, weg ermee. Je kunt ook kijken hoe bijvoorbeeld techgiganten als Facebook, Apple en Google omgaan met legacy software. Zij kiezen voor een evolutie aanpak, waarbij ze hun bestaande systemen verbeteren en uitbreiden.    Hoogleraar...

Het verste object door mensenhanden gemaakt heeft het zonnestelsel allang verlaten - en was laatst defect. Het gaat om Voyager 1, gelanceerd in 1977 en nu zo ver weg dat radiosignalen bijna een etmaal nodig hebben voor een enkele reis. Met een combinatie van archeologie, denkwerk en programmeerkunsten wist een team van veteranen, aangevuld met enthousiaste jongeren, de sonde weer op de rails te krijgen. Niet om nieuwe records te vestigen maar omdat er nog steeds nuttige wetenschap uitkomt. ...