Na niemieckiej scenie politycznej zachodzą zmiany, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na wyniki zaplanowanych na ten rok wyborów: do Parlamentu Europejskiego i do Landtagów trzech wschodnioniemieckich krajach związkowych. Oprócz powołania nowej partii „Sojuszu Sahry Wageknecht”, także stowarzyszenie „WerteUnion” (związane dotychczas z CDU) zapowiedziało chęć stworzenia nowej siły politycznej. Zmianom krajobrazu politycznego Niemiec sprzyjają także słabe notowania koalicji oraz...

W październiku 2023 r. ukazała się książka dr Martyny Siudak "Andrzej Sakson. Mazur z wyboru", która stanowi reportaż biograficzny, w którym losy głównego bohatera stają się drogą do przybliżenia czytelnikom "sprawy mazurskiej". Książka wzbudziła niezwykłe zainteresowanie na Mazurach, ale także stanowi ważną publikację na temat mniejszości narodowy i etnicznych zamieszkujących Ziemie Zachodnie i Północne. Mimo że książka ma charakter publicystyczny, oparta jest na rzetelnej kwerendzie tekstów...

Agresja Rosji w lutym 2022 roku spowodowała masowy napływ uchodźców z Ukrainy do państw europejskich. W Niemczech pojawiają się wyzwania związane z zarządzaniem tą sytuacją, co wynika z konieczności współpracy na wielu szczeblach, włączając w to Unię Europejską, rząd federalny i władze krajów związkowych. W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z Viktorem Savinokiem o prawnych uwarunkowaniach bycia uchodźcą z Ukrainy, starając się zarysować profil tej...

Dziesięć lat temu Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok, w którym uznał, iż Rosja w stosunku do członków ofiar zbrodni katyńskiej nie naruszyła ani obowiązku przeprowadzenia efektywnego skutecznego śledztwa, ani zakazu nieludzkiego traktowania. Z ówczesnym pełnomocnikiem ofiar prof. I. C. Kamińskim o kontekście prawnym i politycznym postępowania rozmawia główny analityk IZ Magdalena Bainczyk, stawiając pytanie: „Czy dziś zapadłby również wyrok o identycznej treści?” Prof. I.C....

W Orędziu o stanie Unii (13.09.2023 r.) Ursula von der Leyen zapowiedziała rozpoczęcie przez Komisję Europejską dochodzenia w sprawie subsydiów dla pojazdów elektrycznych z Chin. Wynikiem dochodzenia może być wprowadzenie ograniczeń ich importu do Europy, co wywołuje krytyczną reakcję ze strony Pekinu i oskarżenia o protekcjonizm. Elektromobilność to tylko jeden z obszarów, w których Unia Europejska chce wprowadzać rozwiązania w myśl strategii de-riskingu i bezpieczeństwa gospodarczego....

Zakończył się Intensywny okres wyborczy w Niemczech, gdy mieszkańcy Bawarii i Hesji oddali swoje głosy w niedzielę, 8 października. Oba te kraje związkowe są ekonomicznymi potęgami Niemiec i mieszka w nich jedna piąta obywateli kraju. Dlatego wyniki tych wyborów stanowią istotny barometr nastrojów w całym Niemczech. W najnowszym odcinku podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z dr. Piotrem Kubiakiem na temat sytuacji politycznej w obu landach oraz prognoz dotyczących...

Od 21 lipca do 31 października 1948 r., dokładnie przez 100 dni, we Wrocławiu dostępna była dla zwiedzających imponujących rozmiarów Wystawa Ziem Odzyskanych, której głównym celem było propagandowe umocnienie mitu Ziem Odzyskanych. Według ówczesnych szacunków wystawę odwiedziło ponad 1,5 mln zwiedzających, a teren wystawowy stał się miejscem prezentacji najnowszych zdobyczy technologicznych, nowych prądów artystycznych, ale także imponujących płodów rolnych. O wystawie, jej kulisach i...

W dniach 11-12 lipca 2023 r. w Wilnie miał miejsce kolejny szczyt NATO. Wśród wielu istotnych kwestii poruszonych podczas szczytu na szczególną uwagę zasługuje m.in. wyrażenie przez Turcję zgody na kontynuowanie procedury prowadzącej do członkostwa w Sojuszu Szwecji, przyjęcie ustaleń co do dalszego wsparcia dla Ukrainy oraz skrócenie i ułatwienie ukraińskiej drogi do Paktu, potępienie Rosji i jej sojuszników, wzmocnienie Paktu czy współpraca z innymi pozanatowskimi partnerami. O powyższych...

W dniu 13 lipca 2023 r. miała miejsce publikacja długo wyczekiwanego dokumentu – pierwszej Strategii Chińskiej rządu niemieckiego, będącej uzupełnieniem opublikowanej miesiąc wcześniej Narodowej Strategii Bezpieczeństwa RFN. Publikacja dokumentu była kilkukrotnie przekładana, a w Niemczech trwała intensywna dyskusja na temat tego, jaki przybierze on kształt i jak mocno zmieni relacje Berlina z Pekinem w porównaniu z erą Angeli Merkel. O treści Strategii Chińskiej RFN, jej głównych...

Bunt Grupy Wagnera był zaskoczeniem nie tylko dla władz Niemiec i społeczeństwa niemieckiego, ale również dla Federalnej Służby Wywiadu. Rząd oraz kanclerz Scholz o wydarzeniach w Rosji dowiedzieli się, gdy Prigożyn rozpoczął już „marsz sprawiedliwości” na Moskwę. Natomiast wywiad amerykański o możliwej rewolcie Grupy Wagnera wiedział już w połowie czerwca. Jak reagowali na próbę zamachu stanu w Rosji niemieccy politycy? Jakie były opinie i oceny niemieckich ekspertów? Co można powiedzieć o...

Konieczność rozliczenia wpływów rosyjskich w Niemczech pojawiła się wkrótce po rosyjskiej agresji na Ukrainę, która przede wszystkim uświadomiła Niemcom fiasko ich dotychczasowej Ostpolitik wobec Rosji. Kwestię rozliczeń z polityką ścisłych powiązań z Moskwą łączyć należy także z myśleniem o przyszłej roli Niemiec w Europie i na świecie, do czego potrzebna jest odbudowa niemieckiej wiarygodności. Czy można zatem mówić o Zeitenwende jako fundamentalnej zmianie polityki wobec Rosji bez...

Trudno znaleźć europejskie państwo, które byłoby tak silnie związane z Rosją, jak Austria. Rosja budowała swoje wpływy nad Dunajem przez kilka dekad, a austriackie elity polityczne i gospodarcze prowadziły wobec Rosji politykę otwartych drzwi. Zarówno dwie główne partie, jak i skrajna prawica posiada skrzydła prorosyjskie. Jak wyglądał proces budowania rosyjskich wpływów w Austrii? Czy alpejska republika będzie w stanie odciąć się od Rosji? Na te i inne pytania w rozmowie z Patrycją Tepper...

Opublikowane na przełomie maja i czerwca wyniki badań sondażowych ukazały wyraźne zmiany notowań niemieckich partii politycznych. W maju znacząco spadło poparcie dla partii Zielonych, traciła też SPD. Jedyną siłą polityczną, która w ostatnich tygodniach zyskiwała była Alternatywa dla Niemiec. Wolę głosowania na AfD (10,3% głosów w wyborach do Bundestagu z 2021 r.) wyraziło – w zależności od sondażu - od 17 do 20% ankietowanych. W każdym z siedmiu sondaży AfD wyprzedziła Zielonych, w dwóch z...

Po odzyskaniu prze Polskę niepodległości Dąbrówka Wielka, mimo przeważającej ludności polskiej, zachowaniu języka, tradycji i polskiej kultury, pozostała poza jej granicami. Mieszkańcy w okresie międzywojennym aktywnie angażowali się w działania mające na celu utrzymanie polskich tradycji, za co zapłacili w trakcie wojny wysoką cenę. Po zmianie granic w 1945 r. Dąbrówka, od tego czasu Wielkopolska, stała się częścią polskich Ziem Zachodnich i Północnych, a już w 1965 r. jej mieszkańcy...

W dniu 17.03.2023 r. Bundestag głosami frakcji SPD, Zielonych i FDP poparł projekt nowelizacji federalnej ordynacji wyborczej, który jest odpowiedzią na rosnącą - zwłaszcza od czasu reformy z 2013 r. - liczbę parlamentarzystów. Nowelizacja ustanawia stałą liczbę 630 posłów do Bundestagu począwszy od następnych wyborów, narusza jednak dwie kluczowe zasady niemieckiego prawa wyborczego: częściowo ogranicza pierwszeństwo mandatów bezpośrednich i likwiduje tzw. klauzulę mandatową. Zmiany dotkną...

Austria jako państwo neutralne prezentuje inną postawę wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę niż Niemcy. Z jednej strony kanclerz Karl Nehammer jedynym zachodnim przywódcą, który udał się do Moskwy, z drugiej Austria komunikuje przywiązanie do zachodnich wartości i poszanowania prawa międzynarodowego. Z czego wynika specyfika austriackiej polityki zagranicznej? Czy neutralność stanowi dla Austrii ograniczenie, czy też otwiera ona możliwości niedostępne innym państwom? O niuansach austriackiej...

Jest wielce prawdopodobne, że widzimy koniec świata jaki znamy. W rok po agresji Rosji na Ukrainę, w cieniu deklaracji o jedności Zachodu, pogłębiają się pęknięcia geopolityczne, które grożą trwałą globalną destabilizacją, akceptacją dla brutalnej siły i zrodzeniem się świata „bezpiecznego dla autokracji”. Świat stał się kruchy, rozpada się pozimnowojenny ład międzynarodowy. Wróciła ideowa i militarna rywalizacja między Zachodem i Rosją, wiele państw Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej unika...

W kolejnym odcinku Podcastów Instytutu Zachodniego Patrycja Tepper rozmawia z Viktorem Savinokiem o tym, jak zmieniało się w ostatnim roku podejście partii niemieckich do Rosji i rosyjskiej agresji w Ukrainie. W dyskusji padają pytania o dylematy kanclerza Olafa Scholza, z jakimi borykał się po ogłoszeniu Zeitenwende. Czy zapowiedź zmian w niemieckiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa przysporzyło mu popularności lub może kłopotów? Nasz analityk skomentował także toczoną w społeczeństwie...

Rok po ogłoszeniu przez kanclerza Olafa Scholza Zeitenwende w niemieckiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa dr Tomasz Morozowski rozmawia z Patrycją Tepper o zmianie podejścia Niemiec i Niemców do Rosji, zwłaszcza o ewolucji formalnych i nieformalnych relacji z Rosją i Rosjanami. W podcaście znajdą Państwo komentarze do zagadnień takich, jak Russlandversteher czy Fundacja Klimatyczna z Meklemburgii. Tematem będzie także bilans sukcesów i porażek Niemiec w procesie odcinania się od Rosji...

27.02.2022. Kanclerz Olaf Scholz wygłosił w Bundestagu przemówienie, które określono mianem Zeitwende. Miało ono charakter przełomowy, gdyż stanowiło polityczną formę odpowiedzi na atak wojska Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Wystąpienie kanclerza Scholza podzielone zostało na kilka zasadniczych części, z których jedna dotyczyła kwestii polityki klimatyczno-energetycznej Niemiec. Kanclerz federalny w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę zadeklarował, że władze niemieckie zrobią „więcej dla...

Tematem tego odcinka podcastów Instytutu Zachodniego są wyniki powtórzonych wyborów w Berlinie, które odbyły się 12.02.2023 r. Berlińczycy najwięcej głosów oddali na CDU, co zinterpretowane zostało jako żółta kartka dla koalicji SPD-Zieloni-die Linke, która obecnie sprawuje władzę w stolicy Niemiec. Czy po chaosie podczas wyborów w 2021 r. tym razem udało się uniknąć wpadek? Jakie tematy dominowały w kampanii wyborczej? Jakie były przyczyny porażki SPD, która zyskała najniższy od czasów...

Tematem tego odcinka Podcastów IZ jest polityka zagraniczna Niemiec w wymiarze globalnym. Jak Niemcy postrzegają grupę państw nazywanych mocarstwami wschodzącymi i o jakie dokładnie państwa chodzi? Jakie są założenia i rezultaty niemieckiej polityki wobec tych państw? Czy można zdefiniować interesy leżące u podstaw zaangażowania RFN w relacje z Chinami, Indiami, Brazylią czy Republiką Południowej Afryki oraz na czym polega oferta "współkształtowania globalizacji" ze strony Niemiec np. dla...

W dniu 30 stycznia 1933 r. prezydent Rzeszy Paul von Hindenburg nominował przywódcę NSDAP Adolfa Hitlera na stanowisko kanclerza. Była to już trzecia zmiana rządu w ciągu ośmiu miesięcy. Wydarzenie to było początkiem czegoś nowego, jakże tragicznego w dziejach świata i Niemiec. O przyczynach słabości republiki weimarskiej, kulisach i następstwach dojścia Hitlera do władzy oraz reakcjach na to wydarzenie w rozmowie prof. Stanisława Żerki i dr. Piotra Kubiaka.

W najnowszym odcinku Podcastów IZ analitycy Karol Janoś i prof. dr hab. Krzysztof Malinowski w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim omawiają ogłoszoną 25 stycznia decyzję Niemiec w sprawie dostaw czołgów Leopard 2 Ukrainie. W podcaście usłyszą Państwo m.in. jakie były reakcje na tę decyzję ze strony współrządzących partii i ugrupowań opozycji, jak niemiecki kanclerz uzasadniał ją na forum parlamentu oraz jakie były główne czynniki mające wpływ na proces decyzyjny w tej sprawie. Ponadto w...

11-15 stycznia 2023 r. trwała operacja służ porządkowych związania z usunięciem nielegalnie przebywających osób - głownie aktywistów ruchów proekologicznych - w osadzie Lützerath w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia. Miejscowość ta zgodnie z obowiązującym prawem i po długotrwałych procesach oraz negocjacjach z zainteresowanym sprawą stronami została przeznaczona do rozbiórki w cel oczyszczenia terenu pod dalsze rozszerzanie wyrobiska kopalni węgla brunatnego, którą kontroluje...