รวบรวม 6 ตอนจากพอดแคสต์ ความสุขโดยสังเกต ให้คุณฟังยาวๆ กับหมวดหมู่เรื่องราวที่จะทำให้เห็นแง่มุมใหม่ๆ ความสุขที่เกิดขึ้นง่ายๆ เพียงแค่เราเปลี่ยนวิธีการมอง ค่อยๆ คิด ค่อยๆ ถามกับตัวเองอีกครั้งในสิ่งที่ทำให้เรากำลังทุกข์   Time Index 00:00 หยุดเกลียดตัวเอง: ความสุขเกิดขึ้นเมื่อเรานิยามตัวเองขึ้นมาใหม่ 18:51 ไอซ์แลนด์: ความล้มเหลวคือความสุข 43:30 ยิ่งใครทำเราเจ็บมากเท่าไร ยิ่งควรให้อภัยมากเท่านั้น 1:11:36 เมื่อใดทุกข์ใจให้หยุดนิ่งๆ แล้วถามตัวเองว่า... 1:31:17...

เมดเลย์ 5 ตอนจากพอดแคสต์ ความสุขโดยสังเกต โดย นิ้วกลม คัดมาในหัวข้อที่เกี่ยวกับความรัก ซึ่งล้วนเป็นตอนที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากให้คุณได้ฟังยาวๆ แบบต่อเนื่อง   Time Index 00:00 ลงทะเบียนเรียนวิชารัก: รักอย่างไรให้มีความสุข 28:42 รักแท้ไม่โรแมนติก 59:33 ยิ่งใครทำเราเจ็บมากเท่าไร ยิ่งควรให้อภัยมากเท่านั้น 01:27:20 รักแท้ไม่แพ้ระยะห่าง 01:58:36 ชีวิตที่มีความหมาย: บทเรียนจากเจ้าชายน้อยและกุหลาบดอกนั้น

เมื่อพูดถึงการดูแลสิ่งแวดล้อม หลายอาจรู้สึกว่าไกลตัว ทั้งที่ความจริง แม้เราใช้ชีวิตอยู่ในเมือง ก็ไม่ได้หมายความว่าเราและธรรมชาติจะไม่เชื่อมโยงกัน เพราะการลดขยะ การดูแลสัตว์​ หรือการเลือกใช้พลังงานทดแทนก็ส่งผลถึงธรรมชาติ  ความสุขโดยสังเกต เอพิโสดพิเศษ นิ้วกลม ชวน อเล็กซ์ เรนเดลล์ นักแสดงที่อีกด้านหนึ่งคือคนทำงานเพื่อสิ่งแวดล้อม ทั้งการอนุรักษ์ และการปลูกฝังให้เยาวชนมีทัศนคติที่เป็นมิตรต่อธรรมชาติ เพราะเขาเชื่อมั่นว่าการดูแลธรรมชาติให้ดี ก็เป็นการย้อนกลับมาที่ทำให้มนุษย์ชีวิตดีและมีความสุข

ความสุขคืออะไร? คำถามที่เราหาคำตอบกันไม่จบไม่สิ้น แถมแต่ละคนมีหน้าของความสุขแตกต่างกันไป เอพิโสดนี้ ‘นิ้วกลม’ ชวนมาฟังสิ่งที่สรุปได้จากการจัดพอดแคสต์ความสุขโดยสังเกตซีรีส์นี้

การเล่นโซเชียลมีเดียทำให้เรามีความสุขมากขึ้นจริงหรือเปล่า?ถ้าไม่แน่ใจ นิ้วกลม ชวนหยิบหนังสือ ดิจิทัลมินิมัลลิสม์ ของ Cal Newport ขึ้นมาอ่าน พร้อมตอบคำถามว่าโซเชียลมีเดียทำงานกับแรงขับภายในจิตใจเราอย่างไร ความจำเป็นของการใช้โซเชียลฯ ให้น้อยที่สุดคือตรงไหน และสัมพันธ์อย่างไรกับความสุขยั่งยืนในใจที่แม้ไม่มีใครกดไลก์เราก็พอใจในตัวเอง

การทำได้หรือไม่ได้ อาจไม่ใช่สิ่งชี้วัดความสำเร็จหรือล้มเหลวของชีวิต ปี ค.ศ.1988 เอ็ดดี้ เอ็ดเวิร์ดส นักกีฬาสกีกระโดดจากประเทศอังกฤษ กระโดดได้สูงเป็นอันดับที่ 56 จากผู้เข้าแข่งขันทั้ง 56 ประเทศ แน่นอนเขาถูกตราว่าเป็นที่โหล่ แต่นั่นไม่ใช่สิ่งที่กระเทือนความรู้สึกของเอ็ดดี้ เพราะเขาแน่ใจว่าเขาคือตัวแทนที่ดีที่สุดของประเทศ และขณะเดียวกันอาจเป็นสถิติที่สูงที่สุดของนักกีฬาสกีกระโดดจากอังกฤษที่เคยทำได้ แล้วสิ่งที่เอ็ดดี้ทำเรียกว่าสำเร็จหรือล้มเหลว หรือมีอะไรที่สำคัญกว่านัน...

ทุกชีวิตเต็มไปด้วยเรื่องที่ควบคุมได้และควบคุมไม่ได้ สิ่งที่ควบคุมไม่ได้อาจอยู่ในรูปแบบของเงื่อนไขหรือจุดอ่อนบางอย่างที่เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ความสุขโดยสังเกต ชวนคิดจากหนังสือ 12 กฎที่ใช้ได้ตลอดชีวิต ของ จอร์แดน พี. ปีเตอร์สัน ว่า 1 ใน 12 ข้อนั้นคือการยอมรับเงื่อนไขบางอย่างของชีวิต หลายคนอาจเรียกมันว่าชะตากรรม แต่การเรียนรู้ข้อดีและอยู่ร่วมกับมัน อาจนำพามาซึ่งความสุขในชีวิต

ในภาวะที่มีความเปลี่ยนแปลงให้เราได้เรียนรู้ และปรับตัวอยู่ตลอดเวลา หลายคนอาจเกิดคำถามกับชีวิตว่า คุณค่าของสิ่งที่เราเคยยึดถือมานั้น มันยังเป็นสิ่งเดิมอยู่หรือไม่ความสุขโดยสังเกต หยิบหนังสือ เดอะลาสต์เลกเชอร์ ของ แรนดี เพาซ์ และ เจฟฟรีย์ ซาสโลว์ขึ้นมาอ่านซ้ำอีกครั้ง เพื่อตั้งคำถามถึง ‘New Normal’ ว่าเราจะรับมือกับมันอย่างไร เราจะหยุดนิ่งอยู่กับที่ด้วยความกลัว หรือก้าวไปข้างหน้าด้วยความไม่สมบูรณ์แล้วค่อยๆ เรียนรู้ไปจากมัน แต่อย่างน้อยมันก็ไม่ได้ทำให้ชีวิตย่ำอยู่ที่เดิม

ในช่วงไวรัสโควิด-19 สิ่งที่หลายคนต้องปฏิบัติคือการรักษาระยะห่างหรือ Social Distancing เพื่อไม่ให้เชื้อโรคแพร่กระจาย แต่การโดดเดี่ยวตัวเองให้ห่างกันอาจขัดกับธรรมชาติของมนุษย์ และเป็นวิถีใหม่ที่เราต้องเรียนรู้ความสุขโดยสังเกต ชวนมองให้เห็นว่าในระหว่างที่เราห่างกัน เรากลับได้โอกาสกระชับความสัมพันธ์ที่มองเห็นว่าสำคัญ เพราะการอยู่ข้างกันอาจไม่ได้หมายถึงเอาตัวมาอยู่ใกล้ชิด แต่คือการมีความรัก ความสัมพันธ์ที่ดีคอยประคับประคองให้เราผ่านวันยากๆ นี้ไปได้ต่างหาก ที่จะนำมาซึ่งความสุข

เรื่องหนึ่งที่ทำให้มนุษย์ทุกข์ใจคือความรัก เป็นไปได้ไหมว่าแท้จริงแล้วเราเข้าใจความรักผิดไป หรือคือความคาดหวังที่มีต่อคนรักแต่อีกฝ่ายกลับให้ไม่ได้ เราเลยเจ็บปวดความสุขโดยสังเกต อยากชวนพลิกดูความรักที่คิดว่าเข้าใจ อาจมีบางด้านที่มองไม่เห็นหรือไม่เคยมอง โดยเริ่มจากการตั้งคำถามเรื่องความโรแมนติกในหนังสือ Relationship ของ The School of Life ว่าบางทีรักแท้ที่ตามหาอาจไม่ได้นำพามาด้วยความโรแมนติกเสมอไปก็ได้

หนังสือ Happiness: Unlocking the Mysteries of Psychological Wealth ของ เอ็ด ดีเนอร์ และ โรเบิร์ต บีวาส-ดีเนอร์ ได้กล่าวไว้ว่า ความสุขของมนุษย์ถูกกำหนดตั้งแต่ DNA เลยด้วยซ้ำ โดยสังเกตจากคนรอบตัวที่แม้ภายนอกจะเปลี่ยนไปแค่ไหน แต่สิ่งที่ไม่เคยเปลี่ยนไปคือบุคลิกทางอารมณ์ของคนคนนั้นความสุขโดยสังเกต ชวนตั้งคำถามว่าจริงๆ แล้วความสุขถูกกำหนดมาตั้งแต่เกิดแล้วจริงไหม หรือเราสามารถเรียนรู้และปรับตัวปรับใจให้พบกับความสุขได้ในที่สุด

หลายสิ่งในชีวิตเราอาจไม่ต้องเป็นเจ้าของ คนบางคนอาจไม่ต้องอยู่ในอาณาเขตความสัมพันธ์ ธรรมชาติ สัตว์ ต้นไม้ เราก็ไม่จำเป็นต้องครอบครอง แค่มีสายสัมพันธ์ที่ดีต่อกันได้ความสุขโดยสังเกต ชวนมองตัวเองออกจากความเป็นศูนย์กลางของทุกสรรพสิ่ง แต่ค่อยๆ เปิดตัวเองออกเพื่อเชื่อมโยงกับโลกภายนอก ลดเส้นความเป็น ‘ของฉัน’ ลดการครอบครองแต่การได้สัมพันธ์กับสิ่งรอบตัวเหล่านั้นอาจนำมาซึ่งความสุข

บางครั้งพรสวรรค์ก็แตกต่างจากทักษะทักษะคือสิ่งที่เรียนรู้และฝึกฝนกันได้ แต่สำหรับพรสวรรค์มันคือสิ่งพิเศษที่ติดตัวเรามาตั้งแต่เกิด แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าสิ่งไหนคือพรสวรรค์ ส่ิงไหนคือทักษะความสุขโดยสังเกต ชวนสำรวจตัวเองว่าเราชอบทำอะไร ถนัดทำอะไร และพรสวรรค์ของเราคืออะไรกันแน่

บางครั้งความทุกข์กังวลของเราก็เกิดมาจากการที่เปรียบเทียบกับคนอื่น หรือห่วงภาพของตัวเองที่ปรากฏต่อสายตาคนอื่นมากเกินไป ซึ่งรากของความรู้สึกเหล่านี้คือการที่เราให้ความสำคัญกับตัวเองมากเกินไปเหมือนเราเป็นศูนย์กลาง ความสุขโดยสังเกต ชวนทบทวนความทุกข์ร้อนว่าอาจมาจากการคิดถึงตัวเองมากเกินไป และจะมีวิธีอย่างไรให้คิดถึงตัวเองน้อยลงซึ่งอาจนำมาซึ่งชีวิตที่มีความสุข

หลายคนคงเคยรู้สึกถึงความดำมืดเหมือนอยู่ก้นหลุมและอยากปีนขึ้นมา แต่ก็ไม่รู้ว่าจะต้องปีนขึ้นมาอย่างไร เพราะในสภาวะนั้นเต็มไปด้วยความหมกมุ่น คิดวนเวียน และมักคิดได้แต่เรื่องที่เป็นลบ ความสุขโดยสังเกต ชวนปีนขึ้นจากก้นหลุมด้วยการค่อยๆ วางน้ำหนักของปัญหาลง พาตัวออกไปจากที่เดิม เราอาจพบวิธีแก้ปัญหาที่ไม่คาคคิดมาก่อนก็ได้

เมื่อพูดถึงนิยามของความสำเร็จ ในด้านงานหลายคนอาจมีภาพที่คล้ายคลึงกันคือทำบางอย่างสำเร็จจนได้รับการยอมรับ แต่สำหรับความสำเร็จด้านจิตใจหรือจิตวิญญาณแล้วคำตอบอาจเปลี่ยนไปความสุขโดยสังเกต สรุป 7 กฎ เพื่อการมีวิตที่งอกงาม จากการอ่านหนังสือ The Seven Spiritual Laws of Success ของ Deepak Chopra โดยมีสาะสำคัญคือ หมั่นสื่อสารกับตัวเอง เพื่อความเข้าใจในตัวเอง โดยเริ่มจากการให้เวลาเงียบสงบกับตัวเอง ซึ่งจะนำพาไปสู่ที่ชีวิตที่งดงามต่อตัวเองและคนอื่น

เคยสงสัยกันบ้างไหมว่าทำไมคนเราอยากเป็นเซเลบ ถ้าตอบกันง่ายๆ การเป็นเซเลบอาจเป็นที่มาของชื่อเสียง เงินทอง ที่เราหวังว่าจะนำพามาซึ่งความสุข แต่สิ่งที่ตามมาด้วยมักเป็นการแข่งขันจนเราตกหลุมความรุ่มร้อนในใจ พอดแคสต์ ความสุขโดยสังเกต ชวนมองความสุขที่แท้จริงว่าคือความดังใช่หรือไม่ หรือคือความสงบเงียบที่เกิดขึ้นภายในใจของคนที่พอใจในตัวเอง

เคล็ดลับข้อหนึ่งที่ทำให้ชีวิตรู้สึกเบิกบานอยู่ตลอดเวลา คือการรู้จักขอบคุณสิ่งรอบตัวอยู่เสมอ หรือแม้กระทั่งการรู้จักขอบคุณตัวเองทั้งช่วงเวลาที่เป็นสุข และเป็นทุกข์ ความสุขโดยสังเกตพอดแคสต์ ชวนสังเกตปัจจุบันขณะและซึมซับมันแล้วสะสมเป็นความสุขไว้ในใจ เพราะยิ่งขอบคุณมากเท่าไรเรายิ่งมองเห็นสิ่งดีๆ ในชีวิตมากขึ้นเท่านั้น

เรามักเห็นความเครียดเป็นปิศาจ แต่เราก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ ความจริงแล้วถ้าเราสามารถมองความเครียดในแง่ดี เราจะไม่เสียสุขภาพจากความเครียด แถมยังได้ประโยชน์จากมันด้วยซ้ำ ชวนฟังเคล็ดลับ ‘เป็นมิตรกับความเครียด’ เพื่อชีวิตที่มีพลังใน ‘ความสุขโดยสังเกต’

เคยสงสัยกันไหมว่า โลกที่ไม่ได้แลกเปลี่ยนกันด้วยเงินมีหน้าตาอย่างไร ไม่ได้หมายถึงสังคมไร้เงินสด หากแต่ความสุขโดยสังเกตเอพิโสดนี้ อยากชวนคุยกันถึงโลกที่แลกเปลี่ยนด้วยใจและพึ่งพากันด้วยความสัมพันธ์ ซึ่งหลายครั้งความรู้สึกดีๆ จากความสัมพันธ์อาจนำมาซึ่งความสุข

เรามักได้ยินกันว่า ‘เงินซื้อความสุขไม่ได้’ แต่ ความสุขโดยสังเกต เอพิโสดนี้นี้จะชวนมองอีกมุมว่า เราสามารถใช้เงินซื้อความสุขให้ตัวเองได้ แถมยังใช้จำนวนไม่มากด้วย ต้องทำยังไง ขอชวนฟังชวนคิดกัน

คุณเป็นคนหนึ่งหรือเปล่าที่ชอบตั้งเป้าหมายต้นปีเอาไว้อย่างฮึกเหิม แต่สุดท้ายก็ไม่เป็นไปอย่างที่ตั้งใจ พอดแคสต์ความสุขโดยสังเกต จึงถือโอกาสนี้ชวนคิดว่าเราจะทำอย่างไรเพื่อจะได้ก้าวข้ามความล้มเหลวเดิมๆ ท่ีเกิดขึ้นทุกปี ไปสู่การเป็นคนใหม่ที่ทำเป้าหมายได้สำเร็จ ซึ่งบางครั้งอาจมาจากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่เราคาดไม่ถึง

ก่อนที่จะออกมาเป็นหนังสือ สิ่งสำคัญของหัวใจ นิ้วกลมเกิดบทสนทนากับ อาจารย์ประมวล เพ็งจันทร์ จากการสนทนาครั้งนั้นเกิดความเปลี่ยนแปลงวิธีการใช้ชีวิต และความรู้สึกในใจไปอย่างมากมาย ความสุขโดยสังเกต เอพิโสดจึงขอประมวลคำแนะนำสั้นๆ ของอาจารย์ประมวล เพ็งจันทร์เพื่อให้ได้สำรวจต้นตอของความทุกข์ และกลับมาอยู่กับปัจจุบันขณะซึ่งเป็นช่วงเวลาที่มีค่ามากที่สุด

จากความรู้สึกว่าเวลาเป็นเงินเป็นทอง หลายคนเลยเลือกที่จะทุ่มเทเวลาทั้งหมดให้กับงาน โดยลืมถามไปว่าเรากำลังบ้างานอยู่หรือเปล่า ความสุขโดยสังเกตพอดแคสต์ ชวนตั้งคำถามกับตัวเองว่าเหตุผลแท้จริงที่ผลักให้เราออกไปทำงานคืออะไร เรากำลังวิ่งหนีอะไรลึกๆ ในใจ หรือมีรูโหว่ในใจอะไรที่เราต้องการเติมเต็ม เพื่อให้ลองถามตัวเองอีกครั้งว่า มันแก้ไขได้ด้วยการทำงานให้มากขึ้นจริงหรือเปล่า?