t cetveli’nin ikinci sezon finalinde The Wall Street Journal’ın TikTok üzerine yaptığı çalışmadan hareketle algoritma kavramını mercek altına alıyoruz. Algoritmalar bizi bizden daha iyi tanıyor olabilir mi? Kâr amacı güden ticari kuruluşlar olarak sosyal medya platformları, algoritmaların geliştirilmesi sürecinde etik kaygıları ne ölçüde göz önünde bulundurabiliyor? Algoritmalar bazen de “dost”umuz olamaz mı? Bölümde adı geçen içerikler: The Wall Street Journal’ın TikTok’un algoritması...

t cetveli’nin bu bölümünde Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün 2021 Dijital Haber Raporu’ndan hareketle, Türkiye’de ve dünyada habere duyulan güven ve Covid-19, siyaset, iklim değişikliği gibi pek çok farklı konuda yanlış bilgiye karşı artan kaygıyı ve nedenlerini konuşuyoruz. Bölümde adı geçen içerikler: 2020 Reuters Enstitüsü Dijital Haber Raporu: Yanlış bilgi kaygısı büyümeye devam ediyor - https://bit.ly/3kpxskj Reuters raporunda Türkiye yanılgısı sürüyor -...

Her sistem gibi bilgi ekosisteminin de aksayan, düzensiz ilerleyen, çözülmesi gereken pek çok sorunu var. Bilgi ekosisteminin sorunlarını, Teyit’in topluluk odaklı bir kuluçka programı, Factory’den hareketle konuşuyoruz. Factory programının internet sitesi: https://factoryprogram.org/ (2:02)Factory programı ne amaçlıyor? (5:42) Factory’de Teyit’in rolü (8:15) Bootcamp süreci nasıl işliyor? (11:32) Factory 2021 Bootcamp’in kazananlarını dinliyoruz. (15:54) Kuluçka sürecinde neler...

Bu bölümde son zamanlarda neredeyse her Instagram hesabınının hikayesinde paylaştığını gördüğümüz Save A Dog kampanyasından yola çıkıyor ve oltalama saldırıları, dijital aktivizm ve biraz da dijital güvenlik konuşuyoruz. (01:18) Save a Dog kampanyası neydi? (05:15) Neden bu kampanyalara düşüyoruz? (06:20) Sahte ‘Black Lives Matter’ aktivizm sayfasıyla bu olay örtüşüyor (08:55) Aktivizm temalı oltalama saldırıları ve dolandırıcılık (10:20) Aktivizm bazen şüpheciliğin önüne geçebiliyor (11:40)...

Telefona sürekli gelen bildirimler, saatlerce ekranda akıp giden sosyal medya paylaşımları, yanıt bekleyen e-postalar ve uygun saatinizi bekleyen toplantılar… Bütün bunlar fazlasıyla yorucu değil mi? Ama bir yandan bunlara ihtiyacımız da var. Okunmayı bekleyen makaleler, dünyanın bir ucunda katılabileceğimiz eğitimler ve sonu olmayan olanaklar… Hangisini seçeceğiz? Teknolojiyi hayatımızda daha anlamlı kullanmak için bir umut var: Dijital minimalizm. t cetveli bu bölümünde dijital minimalizm...

t cetveli’nin bu bölümünde aşı bildirgesini konuştuk. Aşı bildirgesi, çok temel olarak medyadaki aşı karşıtlığı ve kararsızlığının önüne geçmeyi, medya çalışanlarını ve okuyucuları aşılar hakkında doğru bilgiler ile donatmayı hedefleyen bir rehber. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Sibel Güneş ve Facebook’un Türkiye Sağlık Dezenfermasyonu Bursiyeri ve Teyit yazarı Öyküm Hüma Keskin’in konuk olduğu bölümde sağlık gazeteciliği de gündemimizdeydi. Aşı bildirgesi:...

Türkiye’deki doğrulama kuruluşları kendilerini nasıl tanımlıyor? Kurumsal, editoryal farklılıklar gibi pek çok unsurla birbirinden ayrışan doğrulama kuruluşlarını üç farklı kuşak olarak irdeleyebilir miyiz? t cetveli’nin bu bölümünde NewsLabTurkey (NLTR) Research Hub Direktörü Dr. Sarphan Uzunoğlu ve NLTR araştırma asistanı Verda Uyar ile “Türkiye’de doğru bilgiyi aramak: Çöldeki vahanın peşinde” araştırmasından hareketle Türkiye’deki doğrulama faaliyetlerini ele alıyoruz. (01:55) NLTR...

Komplo teorilerinin tek bir çeşidi yok, tek bir konuya da odaklanmıyorlar. Araçsallaşmış, zaman içinde dallanıp budaklanmış veya örgütsel olarak desteklenen pek çok farklı alanda ve görüşte komplo teorileri internette yayılmaya devam ediyor. t cetveli’nin bu bölümünde Yalansavar ekibinden Serdar Başeğmez’le birlikte komplo teorilerinin özelliklerini ve komplo teorilerinden nasıl korunabileceğimizi konuşuyoruz. (01:40) Gerçek komploları komplo teorilerini ayırmak (05:54) Tek bir komplo...

Vikipedi ücretsiz, açık kaynak kodlu, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen çevrimiçi bir ansiklopedi. Bu bölümümüzde Wikimedia Topluluğu Kullanıcı Grubu Türkiye (WMTR) kurucu üyelerinden Başak Tosun ve Zafer Batık ile birlikte bilgi aktivizmi üzerine konuşuyoruz. Bölümde bahsi geçen içerik: “Vikipedi’nin sadece tüketicisi değil, teyitçisi de olun” Teyit https://teyit.org/teyitpedia-vikipedinin-sadece-tuketicisi-degil-teyitcisi-de-olun (01:30) Vikipedi nedir? Vikipedistler kimlerdir? (02:27)...

t cetveli bu bölümünde Huddersfield Üniversitesi’nden Dr. Dağhan Irak’ı ağırladı. Sitesinde yer verdiği bir yazıyla Teyit’e bazı eleştiriler yönelten Dağhan Irak’la dikkat çektiği noktalardan yola çıkarak hem Türkiye’de doğrulama faaliyetlerini hem de gazeteciliği konuştuk. Bölümde adı geçen içerikler: Dağhan Irak - Teyit.org: Şikeli maçın dürüst hakemi - https://bit.ly/31gCLYv ‘Aşağıdan’ ya da ‘aşağı bak’ın ötesinde: Arka planlarıyla Boğaziçi iddiaları - https://bit.ly/2P9tX4d (1:46)...

t cetveli bu bölümünde Uluslararası Basın Enstitüsü‘nün (IPI) “Yeni Ana Akım Yükseliyor (Ve Desteğe İhtiyacı Var)” başlıklı raporunu gündemine aldı. IPI Türkiye Ulusal Komitesi Başkan Yardımcısı Emre Kızılkaya rapordan önemli satır başlarını değerlendirdi. Bağımsız gazeteciliğin nasıl güçleneceğinden Google’ın arama sonuçlarında iktidara yakın medya kuruluşlarını öne çıkarmasına birçok konu tartışıldı. (07:50) Rapor YouTube ve algoritmalar konusunda neler diyor? (14:00) Bazı veriler...

t cetveli bu bölümünde Yanlış Bilgileri Çürütme El kitabından yola çıkarak dijital çağda eleştirel düşünceyi ve medya okur yazarlığını nasıl geliştirebiliriz sorusuna yanıtlar arıyor. (02:00) Yanlış bilginin bireylere, topluma zararları (04:17) Aşı karşıtlığı ve salgınla ilgili yanlış bilgiler (06:56) Dijital çağda eleştirel düşünme (08:30) Yanlış bilgileri ne zaman çürütmeli? (09:24) Yanlış bilgileri önceden çürütmek (10:47) Kimler çürütmeli? (11:57) En etkili çürütmenin adımları (14:29)...

t cetveli’nin bu bölümünde Doç. Dr. Suncem Koçer Çamurdan ile infodemilab tarafından hazırlanan “COVID-19 Bağlamında Türkiye’de Yanlış Bilgi Yayılımını Medya Kullanıcılarının Gözünden Anlamak ve Önleyici Faaliyet Önerileri Geliştirmek” araştırması gündemde. Pandemi döneminde yanlış bilginin sıkça yayıldığı kaynaklar, yayılım şekilleri ve önüne geçmek için önlemleri değerlendiren çalışma salgının karşımıza getirdiği infodemi konusunda tartışılması gereken cümleler ortaya çıkarıyor. Twitter’ın...

t cetveli bu bölümünde süregiden kriz hallleriyle nasıl başa çıkacağımızın yanıtını arıyor. Psikiyatrist İlker Küçükparlak'ın konuk olduğu bölümde belirsizliğe çözüm üretme çabalarımızı, komplo teorilerine inanmanın ardındaki psikolojik nedenleri ve çok daha fazlasını konuşuyoruz. (01:30) Bilgi yığını içinde teyitçilik (02:23) Doomscrolling (07:17) Komplo teorilerine inanmanın ardındaki psikolojik nedenler (12:23) Belirsizliğe çözüm üretme çabası (18:27) Olumsuzluk sezgisi (21:21) Dijital...

WhatsApp’ın gizlilik ilkelerini değiştirip, kabul etmeyenlerin de 8 Şubat 2021 sonrası kullanamayacağını duyurması “kişisel verilerimiz güvende değil mi?” sorusunu gündeme getirdi. Yeni değişiklik ile neler amaçlandığını bu alanda çalışmalarıyla bilinen teknolojist, yazar Ahmet A. Sabancı ile değerlendirdik. (01:04) WhatsApp gizlilik ilkeleriyle ilgili iddialar (02:38) WhatsApp'ta ne değişti? (04:51) Uçtan uca şifreleme özelliği (08:08) WhatsApp yazdıklarımızı görebiliyor mu? (09:23) Erişim...

Birçok krize şahit olduğumuz 2020 bitiyor. t cetveli’nin bu bölümünde geride kalan yılın krizlerini, bilgi ekosistemindeki değişiklikleri ve Teyit için yılın nasıl geçtiğini konuştuk. Bölümde adı geçen içerikler: "Salgın Var" https://salginvar.teyit.org IFCN teyitçilerin uyması gereken ilkeleri güncelleyecek http://bit.ly/3mVOhRC Simpsonlar yine mi bildi? https://bit.ly/3n40vYe Teyit'in yayınları https://teyit.org/ne-yapiyoruz/yayinlar Teyit YouTube http://bit.ly/38R6KcP #TeyitYolu serisi...

Teyit’in 27 Eylül - 10 Kasım arasında devam eden Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalar boyunca yayılan yanlış bilgileri incelediği raporu yayınlandı. t cetveli’nin bu bölümünde raporun yazarlarından Ali Osman Arabacı’nın da katılımıyla çalışmanın detaylarını konuştuk. (01:57) - Çatışmanın olduğu yerde farklı biçimlere bürünmüş bilgi operasyonlarını her zaman görebiliyoruz. (04:44) - Raporu neden hazırladık? (06:50) - Yanlış bilgi raporunda öne çıkan başlıklar. (07:25) - Telegram...

Hakikat bu dönemde en çok ihtiyaç duyduğumuz kavram. Türkiye’de yakın geçmişte tartışılan Berat Albayrak’ın bakanlıktan istifası ve Covid-19'un sağlık çalışanları için meslek hastalığı olarak tanındığı iddiası gazetecilik için önemli sınavlar ortaya çıkardı. Bu alanda çalışmalar yapan Ümit Alan ile gazeteciliğin problemli noktaları üzerine konuştuk. (4:00) Kriz bize medyadaki sorunları gösterdi. İyi bir haber medyasına ihtiyacımız var. (6:40) Teyit bu krizi önlemek için ne yaptı? (8:10)...

Pandemi, değişen eğitim sistemi ve dijital okuryazarlık… t cetveli’nin bu bölümünde konuğumuz Öğretmen Ağı ile pandemi döneminde eğitimde yanlış bilgi sorununu ve uzaktan eğitim ile daha da önem kazanan dijital okuryazarlık becerilerini konuştuk. Dijital öğrenimler buluşması raporundan, Öğretmen Ağı’yla paydaşlığımıza birçok konu gündemimizdeydi. Bölümde adı geçen içerikler: Covid-19 Gölgesinde Eğitim Dosyası, Teyit https://bit.ly/3pHuDeJ First Draft. "Yanlış Bilgi Psikolojisi" (Çeviri,...

t cetveli bu bölümünde, 30 Ekim İzmir depreminden yola çıkarak kriz anlarında yanlış bilginin yayılma nedenlerini tartışıyor. Doğal afetlerde nelere dikkat etmeliyiz? Deprem kahinleri ve yanlış bilgilerden korunmak için nasıl bir yol izlemeliyiz? soruları programın odağını oluşturuyor. (1:48) Depremde yayılan yanlış ve şüpheli bilgiler (3:38) Kriz anlarında yanlış bilgiyi yardım çağrısı niyetiyle de paylaşabiliyoruz (6:00) Belirsizliğin içinde doğru bilgi arayışı. (6:57) Deprem tahmincileri,...

"Bilgi düzensizliği çağında yaşıyoruz. Bu durum gazeteciler, araştırmacılar ve bu alanda çalışan diğer insanlar için yeni zorluklar yaratıyor. Haberleştirmeli mi haberleştirmemeli mi? Başlık nasıl atılmalı? Video ve görseller etkin bir biçimde nasıl çürütülür? Ne zaman çürütülmesi gerektiğini nasıl biliriz? Taşma noktasını nasıl ölçebiliriz? Bunlar günümüzde bilgi ortamında çalışan herkes için yeni zorluklar. Mesele bir hayli karmaşık." Claire Wardle t cetveli bu bölümünde Craig Silverman...

t cetveli bu bölümünde, psikolojimiz bizi nasıl yanlış bilgiye karşı daha savunmasız hale getiriyor sorusundan yola çıkarak bilişsel cimrilik, teyit yanlılığı, geri tepme etkisi gibi kavramları ele alıyor. First Draft’tan Tommy Shane’in hazırladığı ve Teyit'in Türkçeleştirdiği kitapçıktan yola çıkan Emre İlkan Saklıca, Kansu Ekin Tanca ve Mert Can Yılmaz doğru olmayan şeylere inanmamız için bizi yüreklendiren zihinsel kısayollar, karışıklıklar ve yanılsamaların zararlı etkilerini nasıl...

t cetveli bu bölümde Teyit’in Tandans Veri Bilim Danışmanlığı ile birlikte yürüttüğü “Pandemi Sürecinde Yanlış Bilgi Sorunu: Yanlış Bilgi, Haber Tüketimi ve Teyit Etme Davranışları” başlıklı araştırmayı ele alıyor. Emre İlkan Saklıca, Kansu Ekin Tanca ve Mert Can Yılmaz’ın hazırladığı bu bölümde, Türkiye’de bilgi ekosisteminin pandemi sürecinden nasıl etkilendiğine dair izlenimler, araştırmadan elde edilen veriler ışığında tartışılıyor. (0:45) Giriş (2:30) Tandans VBD ile neden böyle bir...

t cetveli'nin bu bölümünde Mehmet Atakan Foça, Gülin Çavuş ve Emre İlkan Saklıca, Covid-19 kriziyle mücadele sürecinde Teyit'in izlediği yolu konuştu. Teyit'in kurulduğu ilk günlerden bu yana karşılaştığı krizlerle kazandığı deneyimler bu süreçte nasıl yardımcı oldu ve o deneyimlerden yeni ne fikirler çıktı? Covid-19 postası, teyityolu gibi yeni adımlarla Teyit'in medya ekosisteminde yaratmak istediği etki t cetveli'nin bu bölümünün odağını oluşturdu. Bölümde adı geçen içerikler: Kriz...