چند روز پیش، والی بلخ "عطا محمد نور"، یکی از استادان یکی از مکاتب مزار شریف را تنبیه کرد، به دلیل این که خود او یکی از شاگردان خود را تنبیه کرده بود. این ماجرا ما را به بررسی خشونت در معارف (آموزش و پروش) افغانستان، انداخت. خشونت هنوز هم در معارف افغانستان به شکل رسمی و غیررسمی وجود دارد. در حالیکه خشونت در معارف در کشورهای پیشرفتۀ اروپایی هم تا سال‌های 1960 وجود داشت، در کشور جنگ زده ای چون افغانستان، موجودیت آن تا حدی میتواند طبیعی باشد، ولی در ولایات مختلف اوضاع متفاوت است و این حرکت عطا محمد نور، نمایندگی از تلاش در بعضی موارد برای اصلاح این مشکل میکند. در بررسی این موضوع، صحبتی داریم با آقای لطیف کریمی استالفی، شاعر و نویسنده. آقای کریمی استالفی، ابراز تأسف از بیت‌های اشعار عامیانه در وصف خشونت در مکاتب آغاز میکند و میگوید که شکنجۀ شاگرد و کودک، در کشور ما به حیث یک فرهنگ جا افتاده است. او تشریح میکند که آموزش با دو شیوه صورت میگیرد، یا با تنبیه و یا با تشویق. وی در رد تنبیه میگوید که تنبیه یک شاگرد باعث شکستن شخصیت او میشود و در نهایت خود شاگرد هم زمانی که بزرگ شد خشونتی را که تحمل کرده است، دوباره در برابر دیگران به کار میبرد. ولی با وجود اینکه تشویق بسیار بهتر از تنبیه است، آقای کریمی استالفی مواردی را مطرح میکند که شاگرد گستاخ میتواند با معلم برخورد اذیت کننده داشته باشد؛ در چنین مواردی، به گفتۀ او، لازم است یک قدرت بازدارنده وجود داشته باشد. راه حل این است که استادان با روش های جدید آموزشی آشنا شوند و آنرا به کار ببرند. آقای کریمی استالفی با تصریح این که آزادی زیادی که در کشورهای غربی وجود دارد هم برای کشوری چون افغانستان مناسب نیست، اضافه میکند که باید تعلیم در فضای دوستانه صورت بگیرد و در کشورهای غربی، در صورت تخلف، استاد میتواند با خانوادۀ شاگرد تماس برقرار کرده و با همکاری خانوادۀ شاگرد مشکل را حل کند. مشکل باید در سطح وزارت حل شود. متدهای جدید باید به معلمان آموزش داده شود و مشکل کمبود معلمین حل شود. گره کلان مشکل، به نظر آقای لطیف کریمی استالفی، در خود وزارت معارف و بخصوص در رهبری این وزارت است. گفتگو با لطیف کریمی استالفی