Polonez, mazur, krakowiak, oberek i kujawiak – to doskonale znany kanon polskich tańców narodowych. Ich znaczenie oraz wartość dla dziejów polskiej kultury zapewniły im miejsce m.in. na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego. O ile jednak w świecie muzycznym mówimy chętnie o tańcach w kontekście samej muzyki, to często zapominamy o ich stronie choreograficznej. Tym razem postaramy się to zmienić… Gościem odcinka jest Romana Agnel – tancerka, choreograf, pedagog tańca i...

Bohaterem dzisiejszego odcinka będzie instrument, który zrobił oszałamiającą karierę, szczególnie w muzyce rozrywkowej; bez niego nie wyobrażamy sobie takich gatunków jak blues, rock czy country, a jego brzmienie potrafi też przenieść nas myślami do gorącej Hiszpanii. Gitara – bo to o niej mowa – ma niezwykle bogatą historię i niezliczone odmiany. Dziś skupimy się na jej historii i obecności na ziemiach polskich w XIX wieku. Naszym przewodnikiem w tej opowieści będzie Wojciech Gurgul –...

W tym odcinku w centrum zainteresowania będzie Tadeusz Kościuszko – bohater dwóch narodów i jedna z najsłynniejszych postaci polskiej historii. Zasłużony w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz przywódca insurekcji kościuszkowskiej w 1974 roku. Dlaczego Kościuszko – inżynier wojskowy i generał – pojawia się w cyklu o muzyce? Odpowiedź poznacie, słuchając dzisiejszej rozmowy. Gościem podcastu jest prof. dr hab. Piotr Lato – profesor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w...

W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o zbieraniu folkloru w XIX wieku, a także o inspiracjach folklorem w polskiej muzyce artystycznej tego okresu. Temat jest bardzo szeroki i złożony. Mówi się, że dziewiętnaste stulecie to czas wzmożonego zainteresowania wszystkim tym, co ludowe; jak się okazuje, obok romantycznych fascynacji było też miejsce na rozwój metod naukowych. Zapraszamy więc w podróż do czasów, w których etnografia muzyczna dopiero zaczynała się rozwijać. Gościnią odcinka jest...

W cyklu „DNA Muzyki Polskiej” mówimy nie tylko o wielkich dziełach muzyki XIX wieku, ale bardzo często także o kompozycjach zapomnianych, które – wraz z rozwojem badań muzykologicznych – odkrywane są na nowo. Droga od odnalezionego w archiwum rękopisu czy starodruku do gotowego wydania na pulpicie wykonawcy jest skomplikowana… W proces ten zaangażowane są dziesiątki osób, a wśród nich nieocenioną rolę pełnią redaktorzy nutowi. Tajniki tego zawodu poznają uczestnicy Kursu Edytorstwa Muzycznego...

Jedna z najbarwniejszych i najciekawszych postaci polskiej muzyki pierwszej połowy XX wieku. Pomimo tego przez wiele lat pozostawał w cieniu innych twórców, a jeśli już o nim pamiętano, to tylko ze względu na to, że był rzekomym „wrogiem” Karola Szymanowskiego. Jednak najnowsze badania rzuciły na postać Eugeniusza Morawskiego zupełnie nowe światło… Gościem odcinka jest Oskar Łapeta – psycholog, muzykolog i publicysta. Interesuje się muzyką XIX i pierwszej połowy XX wieku. W 2019 roku obronił...

Wybitny kompozytor, który raczej nie był geniuszem. Ojciec polskiej opery narodowej, który jednak nim nie był. Kompozytor, o którym wszyscy wiedzą wszystko – ale czy na pewno? Gdy spojrzeć na niego dokładniej, odrzucając patos, zastałe etykiety czy uprzedzenia, możemy odkryć ciekawego człowieka i twórcę bardzo dobrej muzyki. Człowieka z krwi i kości, z jego emocjami, obawami, marzeniami, ambicjami. Stanisława Moniuszkę, którego z miejsca rozumiemy, lubimy, podzielamy jego radości i...

„Kapelusze z głów, to geniusz” – stwierdził jego rówieśnik Schumann, gdy zaledwie zetknął się z jego muzyką. Od pierwszej połowy XIX wieku, kiedy ów geniusz fortepianu zaczarował Europę, nic się nie zmieniło. Jedynie to, że oprócz Europy uwielbia go także reszta świata. Urokowi jego twórczości ulegają kolejne pokolenia pianistów i melomanów. Polski i uniwersalny, nasz i wszystkich. Fryderyk Chopin. Gościem odcinka jest Jakub Puchalski – jako krytyk i publicysta muzyczny współpracuje na co...

Ignacy Jan Paderewski to postać nietuzinkowa. Światowej sławy pianista i kompozytor, polityk, mąż stanu, filantrop, wspaniały mówca, niestrudzony działacz niepodległościowy. Jako dziecko marzył, żeby stać się „kimś” i uratować ojczyznę. To marzenie spełnił. Dzięki zdolnościom i tytanicznej pracy został pianistą uwielbianym na wszystkich kontynentach, najlepiej zarabiającym w historii idolem, gwiazdą, celebrytą. Swoją mocną pozycję wykorzystał w osobistej walce o polską niepodległość. Gościnią...

Wakacyjny cykl podcastu otwiera postać niezwykła. Cudowne dziecko, które w wieku 11 lat zostało najmłodszym absolwentem Konserwatorium Paryskiego. Skrzypek-wirtuoz święcący triumfy na wielkich trasach koncertowych, których nie powstydziłyby się dzisiejsze gwiazdy muzyki pop. Wybitny kompozytor, ale i człowiek z krwi i kości – choć sam o sobie opowiedział pewnie niejedną legendę. Mowa o Henryku Wieniawskim. Gościem odcinka jest Mateusz Borkowski – muzykolog, krytyk i publicysta muzyczny,...

Dziś odcinek zupełnie wyjątkowy – bo czegoś takiego w naszym podcaście jeszcze nie było! Przekonamy się, jak fascynująca, pełna niespodzianek i nowych odkryć może być praca muzykologa. Koniecznie słuchajcie do końca, żeby nie przegapić zwrotu akcji! Na tapet bierzemy utwór szczególny, zaliczający się do kanonu polskiej kultury muzycznej: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, potocznie znany też jako „Polonez Ogińskiego”. Okazuje się, że wiemy o tej kompozycji znacznie mniej, niż by się...

  Nadeszła pora, by porozmawiać o fortepianie – zgadza się! Tym razem w naszym podcaście nie będziemy mówić o konkretnych kompozytorach, muzykach czy utworach, a o instrumencie i jego fenomenie w bardzo szczególnym okresie, jakim był okres międzypowstaniowy. Dlaczego konkretnie ten okres? Wszystko wyjaśni gość odcinka… Dr Michał Bruliński ukończył studia w klasie fortepianu Ewy Pobłockiej na UMFC, historię oraz Kolegium Artes Liberales na UW. Jest także absolwentem Transdyscyplinarnych...

Czy Ignacy Jan Paderewski potrafił odnaleźć się w nowych środkach harmonicznych? Czy jego „Koncert fortepianowy” wolno nam zestawiać dziś z muzyką postromantyczną? Przecież w tej kompozycji rozwiązań nowatorskich, przełomowych – nie znajdziemy... Z drugiej strony jest to koncert bardzo lubiany przez melomanów i bardzo często wykonywany. Bo, jak pięknie mówi dzisiejszy gość, to kokarda na bombonierce polskiej muzyki romantycznej i nie warto go za wszelką cenę porównywać... Gościem odcinka jest...

W naszym podcaście z reguły poruszamy się wokół kultury muzycznej wieku XIX: śledzimy losy kompozytorów, zaglądamy w partytury – te znane i te mniej znane... Tym razem jednak będziemy o wiele bliżej współczesności, a dokładniej na przełomie XX i XXI wieku. Bohaterem odcinka zaś jest postać, której wątek przewijał się już w podcaście wielokrotnie podczas omawiania twórczości innych kompozytorów – nie bez powodu… Dziś na tapet bierzemy temat chopinowskich wpływów i inspiracji, skupiając się na...

Pianista-wirtuoz, kompozytor, dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego… Uczeń Chopina, kontynuator szkoły mistrza i propagator jego dzieł; sam wykształcił ok. 100 pianistów, m.in. Moriza Rosenthala, Aleksandra Michałowskiego czy Raula Koczalskiego. W jego własnej twórczości oprócz inspiracji Chopinowskich znajdziemy wpływy folkloru ziem Bukowiny, muzyki rumuńskiej, ale i ogólnoeuropejskiego Romantyzmu. O muzycznych obliczach Karola Mikulego opowiadają Weronika Chodakowska i dr Michał...

Pianista, kompozytor, dyrygent – może nie całkiem nieznany, ale na pewno nie tak rozpoznawalny, jak na to zasługuje. Karierę rozpoczął jako mały wirtuoz – „cudowne dziecko”, stąd też zwany bywa „polskim Mozartem” lub „małym Lisztem”. Rodowity tarnowianin, który po przeprowadzce do Warszawy pobierał nauki u Karola Kurpińskiego i Józefa Elsnera. Swoje opus magnum ukończył w wieku 26 lat, na kilka miesięcy przed śmiercią. Wiele utworów z jego bogatego dorobku kompozytorskiego nadal czeka na...

Dziś porozmawiamy o Ludomirze Różyckim, a w dokładniej o jego pieśniach – bodaj jednym z najważniejszych obszarów jego twórczości. Będzie o pieśniach opusowanych i melodiach operetkowych; tych najbardziej znanych, ale też tych „dziwnych”, a przez to arcyciekawych; pieśniach „nieco” zaginionych; pieśniach stanowiących największe wyzwanie wykonawcze i wreszcie tych, które sprawiają największą frajdę. Gościnią odcinka jest prof. dr hab. Urszula Kryger – jedna z najbardziej uznanych polskich...

W tym odcinku porozmawiamy o muzyce Żydów polskich w XIX wieku. Czym różni się muzyka synagogalna od chasydzkiej? Czy Adam Mickiewicz miał szansę posłuchać prawdziwej klezmerskiej kapeli? Czy w muzyce Chopina znajdziemy jakieś wpływy muzyki żydowskiej? Powiemy także o krotochwilach, majufesach, nigunach i wyjaśnimy, w jaki sposób dumka Jontka z „Halki” Moniuszki weszła do tradycji żydowskiej. Historyczny rys kultury żydowskiej na ziemiach polskich kreśli badacz tego tematu, dr Michał...

Gdy słyszymy słowa „twórczość Stanisława Moniuszki”, z pewnością jako pierwszy przychodzi nam na myśl gatunek opery. Wydawać by się mogło, że o scenicznych dziełach mistrza z Ubiela napisano i powiedziano już wszystko. Temat ten poruszaliśmy już zresztą i w naszym podcaście – w rozmowie z Pawłem Bieniem Marcin Bogucki przybliżał nam różne oblicza „Halki”, zaś Sebastian Mach opowiadał o pracy nad partiami wokalnymi w mniej znanych Moniuszkowskich operetkach. Okazuje się jednak, że i na tym...

Był rok 1814, a w Teatrze Narodowym w Warszawie trwały przygotowania do premiery opery Karola Kurpińskiego do libretta Juliana Ursyna Niemcewicza. Główną bohaterką była Jadwiga – przyszła królowa Polski, którą w operze poznajemy jako księżniczkę przybywającą do Krakowa, o której rękę stara się aż trzech kandydatów. Jakie muzyczne tajemnice kryje zapomniane dzieło Kurpińskiego? Gościem odcinka jest prof. dr hab. Rafał Jacek Delekta – dyrygent, pedagog i aranżer. Specjalizuje się w muzyce...

Gdybyśmy mieli opisać go w trzech słowach, powiedzielibyśmy: wirtuoz, skrzypek, kompozytor, pedagog, wynalazca… jednak trzy słowa to zdecydowanie za mało. Nazywany „małym Paganinim”, był skrzypkiem z najwyższej półki, ale i mistrzem dziewiętnastowiecznego muzycznego marketingu. Jego poszukiwania nowych brzmień doprowadziły go do stworzenia monochordu – skrzypiec o jednej strunie – oraz skrzypiec pięciostrunowych. Choć urodził się w Warszawie, niegdyś mylnie łączono go z Krakowem, a sam mógł...

Muzyka kameralna XIX wieku w Polsce to temat, który pojawiał się w naszym podcaście w ujęciu szczegółowym – do tej pory rozmawialiśmy w tym kontekście m.in. o dorobku Józefa Elsnera czy Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego. Dziś jednak spojrzymy na to zagadnienie z lotu ptaka... Gościnią odcinka jest Danuta Gwizdalanka – muzykolożka, autorka książek o muzyce, członkini Związku Kompozytorów Polskich. Autorka podręczników, prac poświęconych społecznym kontekstom kultury muzycznej i muzyce kameralnej...

W dzisiejszym odcinku spróbujemy ustalić kod genetyczny pewnego dzieła. Polska opera narodowa, czerpiąca garściami z niemieckiego pierwowzoru. Napisana przez zgermanizowanego Warmiaka – Polaka z wyboru. Po prapremierze w 1924 r. w Operze Poznańskiej została wystawiona 50 razy w ciągu roku. Po II wojnie światowej niemal zapomniana – do czasu... Mowa o „Legendzie Bałtyku” Feliksa Nowowiejskiego.   Gościem podcastu jest Marcin Gmys – muzykolog i publicysta muzyczny, profesor Uniwersytetu Adama...