Dziś odcinek zupełnie wyjątkowy – bo czegoś takiego w naszym podcaście jeszcze nie było! Przekonamy się, jak fascynująca, pełna niespodzianek i nowych odkryć może być praca muzykologa. Koniecznie słuchajcie do końca, żeby nie przegapić zwrotu akcji! Na tapet bierzemy utwór szczególny, zaliczający się do kanonu polskiej kultury muzycznej: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, potocznie znany też jako „Polonez Ogińskiego”. Okazuje się, że wiemy o tej kompozycji znacznie mniej, niż by się...

  Nadeszła pora, by porozmawiać o fortepianie – zgadza się! Tym razem w naszym podcaście nie będziemy mówić o konkretnych kompozytorach, muzykach czy utworach, a o instrumencie i jego fenomenie w bardzo szczególnym okresie, jakim był okres międzypowstaniowy. Dlaczego konkretnie ten okres? Wszystko wyjaśni gość odcinka… Dr Michał Bruliński ukończył studia w klasie fortepianu Ewy Pobłockiej na UMFC, historię oraz Kolegium Artes Liberales na UW. Jest także absolwentem Transdyscyplinarnych...

Czy Ignacy Jan Paderewski potrafił odnaleźć się w nowych środkach harmonicznych? Czy jego „Koncert fortepianowy” wolno nam zestawiać dziś z muzyką postromantyczną? Przecież w tej kompozycji rozwiązań nowatorskich, przełomowych – nie znajdziemy... Z drugiej strony jest to koncert bardzo lubiany przez melomanów i bardzo często wykonywany. Bo, jak pięknie mówi dzisiejszy gość, to kokarda na bombonierce polskiej muzyki romantycznej i nie warto go za wszelką cenę porównywać... Gościem odcinka jest...

W naszym podcaście z reguły poruszamy się wokół kultury muzycznej wieku XIX: śledzimy losy kompozytorów, zaglądamy w partytury – te znane i te mniej znane... Tym razem jednak będziemy o wiele bliżej współczesności, a dokładniej na przełomie XX i XXI wieku. Bohaterem odcinka zaś jest postać, której wątek przewijał się już w podcaście wielokrotnie podczas omawiania twórczości innych kompozytorów – nie bez powodu… Dziś na tapet bierzemy temat chopinowskich wpływów i inspiracji, skupiając się na...

Pianista-wirtuoz, kompozytor, dyrygent, pedagog, organizator życia muzycznego… Uczeń Chopina, kontynuator szkoły mistrza i propagator jego dzieł; sam wykształcił ok. 100 pianistów, m.in. Moriza Rosenthala, Aleksandra Michałowskiego czy Raula Koczalskiego. W jego własnej twórczości oprócz inspiracji Chopinowskich znajdziemy wpływy folkloru ziem Bukowiny, muzyki rumuńskiej, ale i ogólnoeuropejskiego Romantyzmu. O muzycznych obliczach Karola Mikulego opowiadają Weronika Chodakowska i dr Michał...

Pianista, kompozytor, dyrygent – może nie całkiem nieznany, ale na pewno nie tak rozpoznawalny, jak na to zasługuje. Karierę rozpoczął jako mały wirtuoz – „cudowne dziecko”, stąd też zwany bywa „polskim Mozartem” lub „małym Lisztem”. Rodowity tarnowianin, który po przeprowadzce do Warszawy pobierał nauki u Karola Kurpińskiego i Józefa Elsnera. Swoje opus magnum ukończył w wieku 26 lat, na kilka miesięcy przed śmiercią. Wiele utworów z jego bogatego dorobku kompozytorskiego nadal czeka na...

Dziś porozmawiamy o Ludomirze Różyckim, a w dokładniej o jego pieśniach – bodaj jednym z najważniejszych obszarów jego twórczości. Będzie o pieśniach opusowanych i melodiach operetkowych; tych najbardziej znanych, ale też tych „dziwnych”, a przez to arcyciekawych; pieśniach „nieco” zaginionych; pieśniach stanowiących największe wyzwanie wykonawcze i wreszcie tych, które sprawiają największą frajdę. Gościnią odcinka jest prof. dr hab. Urszula Kryger – jedna z najbardziej uznanych polskich...

W tym odcinku porozmawiamy o muzyce Żydów polskich w XIX wieku. Czym różni się muzyka synagogalna od chasydzkiej? Czy Adam Mickiewicz miał szansę posłuchać prawdziwej klezmerskiej kapeli? Czy w muzyce Chopina znajdziemy jakieś wpływy muzyki żydowskiej? Powiemy także o krotochwilach, majufesach, nigunach i wyjaśnimy, w jaki sposób dumka Jontka z „Halki” Moniuszki weszła do tradycji żydowskiej. Historyczny rys kultury żydowskiej na ziemiach polskich kreśli badacz tego tematu, dr Michał...

Gdy słyszymy słowa „twórczość Stanisława Moniuszki”, z pewnością jako pierwszy przychodzi nam na myśl gatunek opery. Wydawać by się mogło, że o scenicznych dziełach mistrza z Ubiela napisano i powiedziano już wszystko. Temat ten poruszaliśmy już zresztą i w naszym podcaście – w rozmowie z Pawłem Bieniem Marcin Bogucki przybliżał nam różne oblicza „Halki”, zaś Sebastian Mach opowiadał o pracy nad partiami wokalnymi w mniej znanych Moniuszkowskich operetkach. Okazuje się jednak, że i na tym...

Był rok 1814, a w Teatrze Narodowym w Warszawie trwały przygotowania do premiery opery Karola Kurpińskiego do libretta Juliana Ursyna Niemcewicza. Główną bohaterką była Jadwiga – przyszła królowa Polski, którą w operze poznajemy jako księżniczkę przybywającą do Krakowa, o której rękę stara się aż trzech kandydatów. Jakie muzyczne tajemnice kryje zapomniane dzieło Kurpińskiego? Gościem odcinka jest prof. dr hab. Rafał Jacek Delekta – dyrygent, pedagog i aranżer. Specjalizuje się w muzyce...

Gdybyśmy mieli opisać go w trzech słowach, powiedzielibyśmy: wirtuoz, skrzypek, kompozytor, pedagog, wynalazca… jednak trzy słowa to zdecydowanie za mało. Nazywany „małym Paganinim”, był skrzypkiem z najwyższej półki, ale i mistrzem dziewiętnastowiecznego muzycznego marketingu. Jego poszukiwania nowych brzmień doprowadziły go do stworzenia monochordu – skrzypiec o jednej strunie – oraz skrzypiec pięciostrunowych. Choć urodził się w Warszawie, niegdyś mylnie łączono go z Krakowem, a sam mógł...

Muzyka kameralna XIX wieku w Polsce to temat, który pojawiał się w naszym podcaście w ujęciu szczegółowym – do tej pory rozmawialiśmy w tym kontekście m.in. o dorobku Józefa Elsnera czy Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego. Dziś jednak spojrzymy na to zagadnienie z lotu ptaka... Gościnią odcinka jest Danuta Gwizdalanka – muzykolożka, autorka książek o muzyce, członkini Związku Kompozytorów Polskich. Autorka podręczników, prac poświęconych społecznym kontekstom kultury muzycznej i muzyce kameralnej...

W dzisiejszym odcinku spróbujemy ustalić kod genetyczny pewnego dzieła. Polska opera narodowa, czerpiąca garściami z niemieckiego pierwowzoru. Napisana przez zgermanizowanego Warmiaka – Polaka z wyboru. Po prapremierze w 1924 r. w Operze Poznańskiej została wystawiona 50 razy w ciągu roku. Po II wojnie światowej niemal zapomniana – do czasu... Mowa o „Legendzie Bałtyku” Feliksa Nowowiejskiego.   Gościem podcastu jest Marcin Gmys – muzykolog i publicysta muzyczny, profesor Uniwersytetu Adama...

W naszym podcaście zajmujemy się muzyką czasów zaborów.; szukamy tego, co kształtowało ówczesną muzykę polską oraz tego, co dało początek muzyce wieku XX i XXI. Poszukujemy tego wszystkiego, co składa się na swoisty genotyp polskiej muzyki: brzmienia, rytmy, formy, skale, kompozycje... Zajmujemy się twórczością kompozytorów znanych, ale też poznajemy twórców mniej znanych, czy wręcz nieznanych. Dziś będziemy rozmawiać o jednej z tych mniej znanych postaci – Józefie Nowakowskim. W naszym cyklu...

W dzisiejszym odcinku kreślimy panoramę polskiej kameralistyki pierwszej połowy XIX wieku. Tłumaczymy opóźnienie w stosunku do tego, co działo się w Wiedniu, opowiadamy o muzyce salonowej, nie zapominamy też o roli Józefa Elsnera, od którego wiele rzeczy w polskiej muzyce właśnie się zaczyna. Elsner był bowiem nie tylko pedagogiem Chopina, ale i Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego – i to właśnie na jego muzyce kameralnej w naszej rozmowie się skupimy... Gościnią odcinka jest mgr Jolanta...

Skomplikowana historia Polski wpłynęła w bardzo wyraźny sposób na biografie wielu kompozytorów. Ale na tego, którym zajmiemy się dziś, wpływa nadal – choć od jego śmierci minęło już ponad 75 lat. Jest on bowiem autorem utworu, który znają pewnie wszyscy – albo prawie wszyscy – Polacy. Problem w tym, że niewielu wie, jak brzmi nazwisko kompozytora… A słynna „Rota” – bo o tym utworze mowa – przysłania wielki i skomplikowany dorobek Feliksa Nowowiejskiego. Dziś skupimy się na jego pieśniach...

Jak wyglądała rola Adama Mickiewicza w kształtowaniu muzyki polskiej XIX wieku? Jak muzyka wpływała na wenę i twórczość wieszcza, a on – na utwory Karola Lipińskiego, Marii Szymanowskiej, Stanisława Moniuszki... O temacie, który splata sztukę muzyczną i literaturę, opowiada Małgorzata Sułek – muzykolożka, polonistka i kulturoznawczyni. Doktoryzowała się na podstawie dysertacji „Pieśni i ballady Stanisława Moniuszki w kontekście muzycznych interpretacji utworów poety” napisanej pod kierunkiem...

Dzieło Mieczysława Karłowicza to jedno z najwybitniejszych zjawisk w muzyce europejskiej początków XX wieku – muzyce wywodzącej się z kierunku neoromantycznego i postwagnerowskiego. Bo trzeba pamiętać, że twórczość Karłowicza należy rozpatrywać nie tylko w kontekście polskiego modernizmu przełomu wieków, ale i europejskiego fin de siècle’u. Wysoką pozycję w historii muzyki polskiej kompozytor zawdzięcza zaledwie sześciu poematom symfonicznym, skomponowanym między 1903 a 1909 rokiem, w którym...

Choć Józef Elsner był bohaterem naszego podcastu już kilkakrotnie, to pewien obszar jego twórczości pozostawał jeszcze przez nas niezbadany. Mowa o… polonezach na cztery ręce. Czy wykonywać je na fortepianie, klawesynie, a może jeszcze innym instrumencie klawiszowym? Na czym polega ich „nieoczywistość”? Jakie są ich walory artystyczne, historyczne i dydaktyczne? DNA Elsnerowskich polonezów zbadali dla nas Magdalena Bąk i Jerzy Michał Wardęski, czyli Klaviduo – duet klawesynistów , który...

Bohaterami tego odcinka będą dwaj kompozytorzy i pedagodzy – pianiści, których utwory posiadają niewątpliwą wartość dydaktyczną. Choć dzieli ich prawie 60 lat, to łączy znacznie więcej. Poza wspólnym gatunkiem muzycznym, po który chętnie sięgali, obu łączy także postać Chopina i stosunek do niego, choć tylko pierwszy z nich miał okazję go poznać. Mowa o Józefie Nowakowskim i Henryku Pachulskim. Gościem podcastu jest Marek Szlezer – pianista, pedagog, specjalista od kompozytorów zapomnianych....

Sztuka i pieniądze – często przeciwstawiamy sobie te dwie rzeczy. Czy słusznie? W dzisiejszym odcinku o relacjach między polską muzyką XIX wieku a sytuacją ekonomiczną pod zaborami opowiada Paweł Siechowicz – muzykolog, tłumacz, krytyk i edukator muzyczny, starszy asystent w macierzystym Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na interdyscyplinarnych obszarach wyznaczanych koniunkcjami: muzyka i ekonomia, muzyka i malarstwo, muzyka i...

II Symfonia Karola Szymanowskiego to dzieło, które skrywa wiele tajemnic. Jak naprawdę wyglądała pierwotna wersja tej symfonii i ile miała części? Jaką rolę w jej powstaniu pełnił Grzegorz Fitelberg? W jaki sposób po blisko 90 latach zyskała drugie życie? Na te pytania odpowie osoba, która najwięcej wie o Karolu Szymanowskim, czyli red. Teresa Chylińska, która poświęciła temu kompozytorowi całe zawodowe życie. W 1953 ukończyła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w latach...

W 1905 r., wspólnie z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem i Apolinarym Szeluto, założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich – ugrupowanie działające na rzecz promocji nowej muzyki polskiej za granicą. Jakim był kompozytorem, w jakim stylu tworzył, jaki instrument był dla niego podstawowym środkiem wyrazu? I wreszcie – czy dziś możemy wykorzystywać jego utwory do celów dydaktycznych? Na te i inne pytania, poświęcone Ludomirowi Różyckiemu, odpowiemy w tym odcinku...

Burzliwa i trudna historia Polski sprawiła, że wiele muzycznych dzieł zaginęło bez śladu. Szczęśliwie nawet po wielu latach zdarzają się odkrycia czy nieoczekiwane powroty. O takim właśnie powrocie, a może o nowym otwarciu dla „Koncertu skrzypcowego” Ludomira Różyckiego, rozmawiamy z Januszem Wawrowskim – skrzypkiem, wykładowcą Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, dyrektorem artystycznym międzynarodowych festiwali i laureatem nagrody Fryderyk w latach 2017 oraz 2019. Za...