Ryksa Elżbieta zapisała się nie tylko w historii Polski, ale także Czech. Nasi południowi sąsiedzi nazywali ją piękną Polką. Dla nas jest to Ryksa Elżbieta, a dla nich Eliška Rejčka. Zwróćcie uwagę nie tylko na wymowę, ale także na kolejność imion. Do tego jeszcze później wrócę. Zmarła w wieku 47 lat. W ciągu swojego życia widziała śmierć wielu bliskich jej osób. Szczególnie ostatni pogrzeb bardzo przeżyła, ale zacznijmy do początku. Ryksa urodziła się 1 września 1288 roku w Poznaniu. Jej ojcem był Przemysł II, książę Wielkopolski, który później miał zostać królem Polski. Sam Przemysł urodził się w 1257, tak więc w chwili urodzenia Ryksy miał 31 lat. Matka Ryksy była drugą żoną Przemysła. Jego pierwsza żona Ludgara zmarła w dość tajemniczych okolicznościach. Przemysł poślubił ją gdy miał 16 lat, a ona 12 lat. Zmarła w wieku około 23 lat czyli po 10 latach małżeństwa nie rodząc żadnych dzieci. Z tego powodu niektóre kroniki podają, że została zamordowana przez Przemysła, który potrzebował potomka. W każdym razie Przemysł był wolny i ożenił się po raz drugi. Nie wiemy kiedy dokładnie zmarła Ludgara. Została pochowana 15 grudnia 1283 w katedrze gnieźnieńskiej. Trzy dni później 18 grudnia 1283 roku Jakub Świnka został wyświęcony na księdza, a dzień później 19 grudnia na arcybiskupa gnieźnieńskiego. Czy jest jakieś połączenie pomiędzy tymi faktami? Możemy tylko zgadywać. Faktem jednak jest, że Przemysł II wraz ze dworem przebywał w Poznaniu, a jego żona w Gnieźnie. Byli w separacji. Jeżeli chodzi o arcybiskupa, to nie było nikogo na tym stanowisku od 1271 roku czyli przez 12 lat. Pomyślmy: Ludgara przebywa w Gnieźnie. Tam umiera i zostaje pochowana, a 3 dni później kantor kapituły gnieźnieńskiej zostaje wyświęcony na księdza, kolejnego dnia na arcybiskupa. Jak wy myślicie, czy Jakub Świnka dostał stanowisko arcybiskupa za przymknięcie oka na zabójstwo Ludgary? Przejdźmy jednak do drugiej żony naszego księcia. Ryksa szwedzka była około 10 lat młodsza od Przemysła II. Małżeństwo zawarto per procura w szwedzkim Nyköping 11 października 1285. Przemysła zastępował notariusz Tylon. Dostał on później wieś Giecz. A gdy Ryksa szwedzka dotarła do Polski doszło do zawarcia właściwego ślubu, którego to udzielił prawdopodobnie Jakub Świnka. 1 września 1288 urodziła się córka, której nadano po matce imię Ryksa. Ta data 1 września 1288 roku jest ważna bo Ryksa Elżbieta to pierwsza Polska, której znamy dokładną datę narodzin i śmierci. Nie wiemy na przykład, kiedy zmarła jej matka Ryska szwedzka. Być może było to także tego samego dnia, czyli być może zmarła podczas porodu. Kronikarze zanotowali, że Ryksa szwedzka była ukochaną żoną Przemysła, w odróżnieniu od pierwszej Ludgary. Przemysł oddał jedną wieś biskupstwu poznańskiemu w zamian za wieczne palenie lampki przy grobie zmarłej żony Ryksy szwedzkiej. Przemysł II ożenił się po raz trzeci z Małgorzatą Brandenburską w 1295. Małgorzata była córką Albrechta III, margrabiego brandenburskiego. W ten sposób Przemysł zabezpieczał swoje interesy na Pomorzu. Było to podwójne zabezpieczenie, bo sam ożenił się z Małgorzatą, córką Albrechta III brandenburskiego, a jego córka Ryksa już wcześniej (gdy miała trzy lata) została zaręczona z bratem jego żony Ottonem. Tak więc w zasadzie teraz Przemysł żenił się z siostrą narzeczonego swojej córki. Na ten ślub Przemysł i Małgorzata potrzebowali pozwolenia od papieża, bo byli kuzynami. Oboje byli prawnukami króla czeskiego Przemysła Ottokara I. W każdym razie małżeństwo to dawało sojusz z Brandenburgią. Gdy Przemysł II żenił się z Małgorzatą Brandenburską w 1295 roku, jego córka Ryksa miała już 7 lat. Rok wcześniej w 1294 Przemysł odziedziczył Pomoże być może w ramach układu o przeżycie. Włada