Социологич Роберт Мертон нийгмийн гажуудлын талаар бүтэц үүргийн онолын үүднээс судалжээ. Тэрээр Америк Мөрөөдөл буюу хувийн өмч бүхий тансаг хэрэглээг ухуулсан байдлыг шүүмжилж, тэгш боломжгүй хүмүүс тэрхүү нийгэмд тогтоосон хэрэгцээг олж авахын гэмт хэрэг үйлддэг гэжээ. 

Марксын капитализмын шинжилгээнээс үүдэж Валлерштайн “мөлжигч улс орон” болон “дарлагдагч улс орон” бий болсныг өгүүлсэн. “Капитализмд ядуу орнууд улам ядуурч, баян орнууд улам баяждаг.”