Myśląc o symbolach Chin bez wątpienia jednym z pierwszych skojarzeń będzie panda wielka. Kult otaczający biało-czarnego “misia” nie jest jednak w Państwie Środka długą tradycją. Próżno więc szukać wzmianek o pandzie w tekstach historycznych czy chińskich legendach. Jak się okazuje, droga pandy do uwielbienia spłatą się z dojściem do władzy Partii Komunistycznej. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym procesie, a także o zagrożeniach jakie pchnęły pandę na krawędź wyginięcia, o naukowej trosce...

Ostatnie doniesienia płynące z Chin, według których pracownicy administracji państwowej nie będą mogli korzystać z telefonów zagranicznych firm, wywołały spore tąpnięcie. Na pierwszym planie znalazł się oczywiście Apple, w którego nowe dyrektywy mają być wymierzone. Zbiega się to z głośną premierą nowego telefonu Huawei, który jest jednocześnie symbolem oporu wobec amerykańskich sankcji. W tym klimacie politycznym pojawia się wiele pytań dotyczących przyszłości giganta z Cupertino, w...

Chińczycy spędzają wiele godzin dziennie korzystając ze smartfonów. Poza pracą i komunikacją, służą one często zabiciu czasu. Z względu na popularność TikToka, który jest chińską aplikacją, można by odnieść wrażenie, że to jedynie krótkie formy wideo dominują za Wielkim Murem. Tymczasem niemal równie popularne są długie i transmitowane na żywo streamy. Oglądane przez setki milionów Chińczyków, mogą mieć m.in. charakter rozrywkowy, sprzedażowy, edukacyjny. Co dodaje temu zjawisku dramaturgii...

Tydzień temu rząd chiński ogłosił nową oficjalną mapę kraju. Wzbudziła ona liczne komentarze i spotkała się ze zdecydowanymi odpowiedziami ze strony kilku państw. Pokazuje to, jak wieloma kontrowersjami obarczone są chińskie granice i ich kartograficzna reprezentacja. W tym odcinku rozmawiamy na ten temat, poszerzając go o takie wątki jak nauka geografii w chińskiej szkole, historia chińskich map czy… odwołana premiera Barbie w Wietnamie. Spis treści: (0:00) Wstęp – historia chińskich...

Zgodnie ze słowami Benjamina Franklina: „Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki”. Najnowsza historia Chin zdaje się to potwierdzać. Nie tylko dlatego, że umiera więcej Chińczyków niż się rodzi, ale przede wszystkim ze względu na fakt, że nawet w maoistowskim państwie, kontrolującym każdy aspekt gospodarki, wprowadzano podatki. Ich charakter był jednak znacząco odmienny od tego, co znamy z państw kapitalistycznych. Od tamtej pory wiele się za Wielkim Murem zmieniło, ale system...

Począwszy od lat 80-tych, wraz z postępującym otwarciem gospodarczym, pojawiało się w Chinach coraz więcej wpływów zagranicznej popkultury i wzorców konsumpcji. W ostatnich latach zaobserwować możemy jednak pewne przesilenie, prowadzące do ograniczenia ich absorbcji. W tym odcinku rozmawiamy o zagranicznych trendach w kontekście muzyki, kina, oraz znanych sieci restauracji i kawiarni, poszerzając je nieco o tło najnowszej historii Chin. Spis treści: (0:00) Wstęp – nastawienie do zachodniej...

Mówiliśmy już o chińskich firmach będących odpowiednikami tych znanych nam na Zachodzie. W przypadku Ubera jest to DiDi. Historia tej firmy wydobywa jednak masę ogromnie istotnych i ciekawych kwestii, pomocnych w poznaniu współczesnych Chin. W tym odcinku, niejako z okien taksówki, patrzymy więc na konkurencję z zachodnimi firmami, relacje start-upów z państwem, skandale związane z gwałtami i morderstwami pasażerek, czy gigantyczny rynek dostaw.  Spis treści: (0:00) Wstęp – rywalizacja na...

Osoby śledzące wydarzenia w Chinach, z pewnością nie przeoczyły dwóch głośnych wydarzeń ostatnich dni. W Hong Kongu zamordowana została para lesbijek. Z kolei w Chengdu, na romansie przyłapany został wysoko postawiony dyrektor państwowej spółki. Oba wydarzenia, chociaż o zupełnie innej randze, łączy temat seksu, seksualności i podejścia do nich w chińskim społeczeństwie. W tym odcinku poruszamy ten złożony temat. Obok homoseksualizmu i zdrad, pogłębiamy naszą dyskusję o wiele innych wątków...

Igrzyska Olimpijskie w Pekinie w 2008 roku były przełomowym wydarzeniem dla Chin. Ich znaczenie wykraczało dalece poza sam sport. Jednak bez dwóch zdań, sukces sportowy był konieczny dla obwieszczenia imprezy sukcesem. Na szczęście dla Państwa Środka, tak się stało, a czerwona flaga z pięcioma złotymi gwiazdami widniała na szczycie medalowej klasyfikacji. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym co stoi za tamtym i kolejnymi sukcesami. Poruszamy także o wiele więcej wątków dotyczących sportu,...

Kontynuujemy temat bioetyki w Chinach, przyglądając się jednemu z największych skandali naukowych w XXI wieku. Chiński naukowiec He Jiankui w 2018 roku ogłosił światu, że pomógł "stworzyć" pierwsze genetycznie zmodyfikowane dzieci. Rozkładamy tę sprawę na czynniki pierwsze, rozmawiając o systemie oceny bioetyki w chińskiej nauce. Ponadto, poświęcamy sporo uwagi zwierzętom w laboratoriach, zarówno w zaawansowanych badaniach nad chorobami, jak i w testach kosmetyków. Spis treści: (0:00) Wstęp...

Aborcja w Chinach kojarzona jest przede wszystkim w kontekście polityki jednego dziecka, gdzie służyła jako środek przymusu, który nierzadko stosowany obok sterylizacji, pozbawiał kobiet marzeń o kolejnym potomstwie. O tych zjawiskach mówiliśmy już w naszych poprzednich odcinkach, w tym pierwszym, poświęconym polityce demograficznej Chin. Z kolei w tym odcinku, wychodzimy poza okres polityki jednego dziecka i patrzymy na problematykę aborcji w Chinach w szerszej perspektywie historycznej i...

Chiny poza byciem (do niedawna) najliczniejszym państwem świata, mają pokaźne diaspory w wielu innych krajach. W jaki sposób Chińczycy trafiali do tych państw historycznie? Jak wygląda to dziś? Jaką rolę w dzisiejszych nielegalnych migracjach odgrywają chińskie media społecznościowe? Dyskutujemy także o warunkach czekających na imigrantów w Chinach i podejściu Chin do ich napływu. Zachęcamy do odsłuchu! Spis treści: (0:00) Wstęp – historia chińskiej emigracji  (10:38) Siła chińskiego...

Oglądając zdjęcia Pekinu czy Szanghaju z lat 80-tych, z pewnością naszą uwagę przykuwają rowery sunące arteriami miast. Czterdzieści lat później Chiny są największym rynkiem motoryzacyjnym na świecie. Jednak nie to jest najbardziej zaskakujące. Państwo Środka jest także zdecydowanym liderem pod względem liczby zakupionych i wyprodukowanych aut elektrycznych. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym, jak wyglądała droga do pozycji światowego lidera w sektorze EV. Dyskutujemy także o kulturze...

Chiny są jednym z krajów, gdzie obowiązuje kara śmierci. Co więcej, to właśnie w Państwie Środka wykonuje się jej według szacunków najwięcej, chociaż oficjalne statystyki nie są upubliczniane. Kara śmierci, podobnie jak i inne rodzaje kar w Chinach to temat obszerny i ulegającym ciągłym zmianom. W dzisiejszym odcinku bierzemy na tapet temat kar w Chinach właśnie. Omawiamy je w szerokim kontekście, zaczynając od przykładów kar w szkole czy pracy, kar w ujęciu historycznym, przechodząc do...

Kontynuujemy nasz technologiczny wątek sprzed dwóch tygodni. Dziś rozmawiamy o technologiach i koncepcjach technologicznych, które kształtują dyskurs o przyszłości w USA czy Europie. Oczywiście, przyglądamy się im z chińskiej perspektywy. Rozmawiamy więc o tym czy ChatGPT jest dostępny za Wielkim Murem, jaka jest chińska odpowiedź na niego i jak wygląda korzystanie z tego typu technologii w warunkach rygorystycznej cenzury. Opowiadamy także o perspektywach i planach rozwoju sztucznej...

Chociaż według pierwotnego planu, ten odcinek miał poruszać kilka wątków związanych z chińskim internetem i obecnymi w nim technologiami, to nasza rozmowa skupiła się na jednym, ale niebagatelnym wątku: cyberprzemocy. Poruszyliśmy kilka głośnych przypadków ofiar cyberbullyingu, staraliśmy się wskazać na społeczne konteksty tych niepokojących zjawisk, a wreszcie – rozmawialiśmy o tym, czym różnią się one od tego co znamy z zachodniego internetu. Spis treści: (0:00) Wstęp – historia Zheng...

Gdy zapytacie kogoś z Polaków o największe minusy życia w Chinach, to skażenie powietrza jest wymieniane jednym (nomen omen) tchem, obok cenzury czy różnic kulturowych. Dziś, także dla Chińczyków, kwestia zanieczyszczenia jest jedną z największych bolączek. Nierzadko są oni w wyrażaniu troski o środowisko bezpośredni, co prowadziło do protestów. Świadomość problemu ewoluowała jednak w chińskim społeczeństwie, podobnie jak wśród klasy politycznej. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy właśnie o...

24 lutego, w datę rocznicy rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Chiny opublikowały swój plan na jej zakończenie. Sam tytuł, który mówi o „ukraińskim kryzysie”, wskazuje jednak, że nastawienie i język, którego Państwo Środka używa do opisu wojny, różnią się od tych do jakich jesteśmy przyzwyczajeni w Europie. W dzisiejszym odcinku staramy się więc rzucić więcej światła na obraz wojny w chińskich oczach. Rozmawiamy o przekazie mediów państwowych czy opinii tzw. „zwykłych ludzi”. Dyskutujemy także o...

W styczniu tego roku chińskie władze podały dane demograficzne za 2022 rok. Informacja ta momentalnie wzbudziła falę komentarzy. Wiele z nich w defetystycznym tonie wieszczy nadejście gigantycznych problemów dla Państwa Środka, które nie będzie mogło korzystać już z dywidendy demograficznej. W dzisiejszym odcinku wracamy do tematu liczebności chińskiej populacji, rozmawiając o przyczynach jej ubytku, planach władzy na rozwiązanie tego problemu, a także szerzej o chińskiej statystyce.  Spis...

Rola Chin w polityce międzynarodowej rosła w ostatnich dekadach proporcjonalnie do siły militarnej i gospodarczej kraju. Status potęgi zaczął być z czasem coraz dobitniej podkreślany przez dyplomatów z Państwa Środka. Rosnąca asertywność chińskiego MSZ doprowadza coraz częściej do tarć z oficjelami z krajów, które nie postępują po myśli Pekinu. Taki styl uprawiania polityki zagranicznej został ochrzczony „wilczą dyplomacją”. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym skąd wzięło się to zjawisko i...

Powiedzieć, że Chiny przeszły w ostatnich dwóch dekadach gigantyczne przeobrażenie – to jak nie powiedzieć nic. Ale bez wątpienia jednym z najbardziej wyrazistych przykładów tej zmiany jest rewolucja systemu płatności spod znaku kodów QR, z których korzysta dziś zdecydowana większość populacji. W dzisiejszym odcinku Mao Powiedziane rozmawiamy o drodze, która doprowadziła do tego stanu rzeczy, o tym jak wyglądają płatności dziś, co oznacza to dla przyjeżdżających do Chin, oraz, w szerszym...

Wspominaliśmy już wcześniej o tym co urazić może chińską dumę. W ostatnich dniach wielu Chińczyków znów poczuło się wytkniętych palcem i dyskryminowanych. A to ze względu na regulacje wprowadzane przez Japonię, Koreę Południową czy państwa zachodnie na przyjezdnych z Chin. Potraktowaliśmy ten temat jako punkt wyjścia do dyskusji o kwestii dumy narodowej, korzeni nacjonalizmu i jego współczesnych oblicz. Spis treści: (0:00) Wstęp – oburzenie Chińczyków na restrykcje przylotów (10:22)...

Chiny porzuciły politykę zero-Covid po latach nietolerancji dla najmniejszych nawet ognisk i drakońskich środków stosowanych do egzekwowania tego celu. Jednak, pomimo tak długiego okresu jej trwania, zmiana nastąpiła w błyskawicznym tempie. Skutkuje to chaosem, objawiającym się brakami leków, przepełnionymi szpitalami, nieadekwatnymi statystykami czy zmieniającymi się raptownie nastrojami społecznymi. W tym odcinku rozmawiamy o tym jak chińskie państwo i społeczeństwo mierzą się z tymi...

Wraz z pogarszającą się sytuacją materialną wielu Chińczyków, w Państwie Środka odrodziły się lęki przez przestępczością zorganizowaną. Wielką traumą w tym kontekście są uprowadzenia, a w szczególności lęk przez porwaniami dzieci. W przypadku Chin nie chodzi jednak zazwyczaj o porwania dla okupu czy dokonywane przez jednego z rodziców. W tym odcinku rzucamy więcej światła na to zjawisko. Rozmawiamy o jego przyczynach, które sięgają m.in. polityki jednego dziecka, omawiamy przypadki niełatwych...

Wydarzenia ostatnich dni są w Chinach bez wątpienia przełomowe. Wszystko wskazuje na to, że polityka zero-Covid w swej najostrzejszej formie odchodzi do lamusa. Jednak różne, czasem niejednoznaczne decyzje rządu centralnego i decydentów na lokalnych szczeblach, a także nieoczywiste dla niektórych lęki Chińczyków, sprawiają, że  proces zmian jest niezwykle złożony. W tym odcinku Mao Powiedziane rozmawiamy na ten temat, przy okazji poruszając kwestie obaw i nadziei mieszkańców, wyzwań...