Pod koniec lipca 1941 r. kierownik obozu Karl Fritzsch (pod nieobecność komendanta Rudolfa Hössa), w odwet za ucieczkę, wybrał najprawdopodobniej 10 zakładników spośród więźniów w bloku 14, skazując ich na śmierć głodową. Podczas selekcji wystąpił z szeregu polski ksiądz misjonarz, franciszkanin O. Maksymilian Rajmund Kolbe (nr 16670) i zwrócił się do Fritzscha z prośbą o włączenie go do grupy przeznaczonych na śmierć w miejsce jednego z wybranych i rozpaczających więźniów - Franciszka...

Archiwum Miejsca Pamięci Auschwitz gromadzi, przechowuje i udostępnia archiwalia związane głównie z historią niemieckiego obozu Auschwitz. W zbiorach gromadzone są oryginalne niemieckie dokumenty obozowe, kopie dokumentów otrzymane z innych instytucji w kraju i za granicą, materiały źródłowe powstałe po wojnie (wspomnienia, relacje ocalałych, materiały procesowe dotyczące zbrodniarzy nazistowskich itp.), fotografie, mikrofilmy, negatywy, filmy dokumentalne, opracowania, recenzje, referaty, a...

7 października 1944 r. w obozie Auschwitz II-Birkenau doszło do buntu w Sonderkommando, specjalnej grupie roboczej, składającej się głównie z żydowskich więźniów, których Niemcy zmuszali do pracy w komorach gazowych, przy dołach spaleniskowych i w krematoriach. O tym, jak wyglądał ruch oporu wewnątrz Sonderkommando oraz o samym buncie opowiada dr Igor Bartosik z Centrum Badań Miejsca Pamięci Auschwitz. Na zdjęciu: komora gazowa i krematorium IV w Auschwitz podpalone przez więźniów...

Przez cały okres istnienia obozu Auschwitz przewinęło się przezeń − jako członkowie załogi − ok. 8100-8200 esesmanów. W naszym podcaście dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum, opowiada o różnych aspektach funkcjonowania załogi SS w kompleksie obozowym Auschwitz, jej strukturze organizacyjnej i codziennej pracy przy zarządzaniu, funkcjonowaniu i izolacji obozu. Polecamy także lekcję internetową na ten temat: http://lekcja.auschwitz.org/2021-zaloga-pl/

Na tysiącach zachowanych fotografiach rejestracyjnych więźniów Auschwitz zobaczyć można twarze mężczyzn i kobiet osadzonych w obozie.  O historii tych zdjęć opowiada dr Wojciech Płosa, kierownik Archiwum Miejsca Pamięci.

Obóz koncentracyjny Auschwitz posiadał blisko 50 podobozów. Największe miały rozbudowaną strukturę administracyjną, oddzielne baraki szpitalne, łaźnie, a nawet małe krematoria, w mniejszych natomiast więźniów zamykano na noc w salach lub piwnicach; nie było tam ogrodzenia i wież wartowniczych, a żywność dowożono z obozu głównego. Większość więźniów zatrudniano przy pracy w przemyśle zbrojeniowym, wydobywczym i w rolnictwie. Na początku 1945 r. przebywało w nich więcej więźniów i więźniarek...

Działalność Świadków Jehowy została zakazana na terenie Trzeciej Rzeszy w 1933 r. z powodu wyznawanych przez nich zasad religijnych i pacyfistycznych poglądów, a także międzynarodowych powiązań tej organizacji. O historii i o losach ok. 400 Świadków Jehowy w obozie Auschwitz opowiada Teresa Wontor-Cichy z Centrum Badań Miejsca Pamięci. --- Na zdjęciu: Marta Proppe, niemiecka Świadek Jehowy urodzona 26 grudnia 1899 r. W #Auschwitz od 12 listopada 1942 r. Nr 24418 Została przeniesiona do...

Historycy Miejsca Pamięci szacują dziś, że w obozie Auschwitz Niemcy zamordowali ok. 1,1 miliona spośród 1,3 miliona deportowanych osób. O historii badań nad liczbą ofiar Auschwitz opowiada dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Muzeum.

Los dzieci zarejestrowanych w obozie Auschwitz jako więźniowie w zasadzie nie różnił się od losu więźniów dorosłych. Tak samo jak dorośli cierpieli głód, zimno, byli wykorzystywani jako siła robocza, byli karani, uśmiercani, byli obiektem zbrodniczych eksperymentów prowadzonych przez lekarzy SS. O obozie Auschwitz oczami dziecka opowiada dr Wanda Witek-Malicka z Centrum Badań Miejsca Pamięci. --- Polecamy także odcinek podcastu poświęcony historii dzieci w obozie Auschwitz:...

Dwa niezwykle ważne czynniki wyniszczenia więźniów w Auschwitz to głód i niezwykle ciężka, niewolnicza praca. O tym aspekcie funkcjonowania obozu opowiada dr Jacek Lachendro z Centrum Badań Miejsca Pamięci Auschwitz. --- Zachęcamy także do wysłuchania podcastu poświęconego warunkom sanitarnym, mieszkaniowym i odzieży w obozie: https://anchor.fm/miejsce-pamieci-auschwitz/episodes/O-Auschwitz-odc--10-Warunki-mieszkaniowe--sanitarne-i-odzie-e18dbrc

Jednym z najmroczniejszych rozdziałów historii Auschwitz są niewątpliwie losy Sonderkommando - grupy więźniów, głównie Żydów, zmuszonych przez Niemców do pracy w komorach gazowych i krematoriach obozu. Więźniowie należący do grupy roboczej skierowanej do pracy przy obsłudze miejsc zagłady nie mogli ani odmówić jej wykonywania, ani zostać skierowanymi do innych zajęć na terenie obozu. Ewentualny opór przed wykonywaniem poleceń SS skutkował natychmiastowym rozstrzelaniem. O losach więźniów w...

W obozie Auschwitz - w czasie całego jego istnienia - zarejestrowano nieco ponad 400 tysięcy więźniów - w tym 131 tysięcy kobiet. Dwie największe grupy zarejestrowanych więźniów to Żydzi - ok. 200 tysięcy osób - oraz Polacy, ok. 140 tysięcy. Na początku, ze względu na to, iż Niemcy utworzyli obóz wiosną 1940 r. z myślą o przedstawicielach polskiego ruchu oporu i inteligencji, wśród więźniów dominowali Polacy. Ta sytuacja zaczęła zmieniać się od marca 1942 r., kiedy rozpoczęły się masowe...

Pojęcie „sportu” w obozie Auschwitz zostało wypaczone poprzez używanie tego określenia do stosowanych na masową skalę wycieńczających ćwiczeń połączonych z musztrą i śpiewem. Ta forma sportu, określana po wojnie jako pseudo sport, była zwykle sposobem wymuszenia dyscypliny i karania więźniów. Jednak do obozu Auschwitz Niemcy deportowali także przedwojennych sportowców, ludzi, którzy byli olimpijczykami, czy mistrzami w swoich krajach. Niektórzy więźniowie mieli możliwość uprawianie sportu....

Stworzone przez władze SS fatalne warunki egzystencji w blokach i barakach we wszystkich częściach kompleksu obozowego Auschwitz, a także koszmarne warunki sanitarne przyczyniały się do wyniszczenia i śmierci wielu więźniów. Negatywny wpływ na kondycję i zdrowie osadzonych w obozie miała również odzież, całkowicie nieodpowiednia do warunków pogodowych. O warunkach mieszkaniowych, sanitarnych oraz o obozowej odzieży w rozmowie z Agnieszką Juskowiak Sawicką opowiada dr Jacek Lachendro z...

Obóz Auschwitz III-Monowitz powstał w październiku 1942 r. na terenie wysiedlonej i zburzonej polskiej wsi Monowice, w odległości 6 km od Auschwitz I, w związku z budową przez niemiecki koncern IG Farbenindustrie zakładu produkcji syntetycznego kauczuku i paliw Buna-Werke. O historii trzeciej części kompleksu Auschwitz opowiada dr Piotr Setkiewicz, kierownik Centrum Badań Miejsca Pamięci. O roli niemieckiego  IG Farbenindustrie w rozbudowie obozu Auschwitz oraz o tym, dlaczego w marcu 1942...

Wśród co najmniej 1,3 mln osób deportowanych do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz w okresie prawie pięcioletniego jego funkcjonowania, znajdowało się ok. 232 tys. dzieci do piętnastego roku życia oraz młodzież w wieku poniżej 18 lat. Liczba ta obejmuje ok. 216 tys. dzieci i młodocianych pochodzenia żydowskiego, 11 tys. romskiego, co najmniej 3 tys. polskiego oraz ponad tysiąc dzieci narodowości białoruskiej, rosyjskiej, ukraińskiej oraz innych. W pierwszych latach istnienia obozu...

Co najmniej 23 tys. Sinti i Romów - w tym 11 tys. dzieci - zostało deportowanych przez nazistowskie Niemcy do obozu Auschwitz. Po Żydach i Polakach są oni trzecią co do wielkości grupą ofiar obozu. Zdecydowana większość z nich straciła życie w wyniku głodu, brutalnego traktowania, pseudomedycznych eksperymentów lub została zamordowana w komorach gazowych. Według dokumentacji ponad 91 proc. deportowanych do Auschwitz Romów zostało zamordowanych w obozie. O losach Romów i Sinti w obozie...

Od początku istnienia niemieckiego obozu Auschwitz ciała zamordowanych więźniów były spalane. Pierwsze krematorium na terenie obozu uruchomiono w sierpniu 1940 roku i musieli w nim oczywiście pracować więźniowie obozu. Sytuacja tej szczególnej grupy roboczej zmieniła się, kiedy w obozie rozpoczęto mordowanie ludzi w komorach gazowych – powstało wówczas Sonderkommando. O początkach tej grupy roboczej Paweł Sawicki rozmawia z dr. Igorem Bartosikiem z Centrum Badań Miejsca Pamięci.

Szczególnie drastycznym przykładem sprzeniewierzenia się etyce lekarskiej jest udział wielu niemieckich lekarzy w zbrodniczych eksperymentach pseudomedycznych przeprowadzanych na więźniach obozów koncentracyjnych. O eksperymentach prowadzonych w obozie Auschwitz Paweł Sawicki rozmawia z Teresą Wontor Cichy z Centrum Badań Miejsca Pamięci.

„Auschwitz. Monografia człowieka” to książka autorstwa dyrektora Muzeum Auschwitz dr. Piotra Cywińskiego. To pierwsza tak dogłębna próba wczytania się w wewnętrzny świat ludzi osadzonych w obozie. Przedmiotem refleksji stały się emocje i dylematy wewnętrzne więźniów niemieckiego obozu, jak również ich strategie obronne pomagające w przetrwaniu w świecie terroru, przemocy, ciągłego odczłowieczenia i upodlenia. Książka podzielona została na ponad trzydzieści rozdziałów, z których...

Niemcy, planując budowę obozu Auschwitz, zakładali, iż w przyszłości pomieści on ok. 30 tysięcy więźniów. Jeszcze na początku 1941 r. nic nie wskazywało, iż w ciągu kilku następnych miesięcy diametralnie zmienią się zarówno plany dotyczące zatrudnienia oraz liczby więźniów, jak i funkcja samego obozu. W tym podcaście opowiadamy, jaką rolę w rozbudowie obozu odegrał niemiecki koncern chemiczny IG Farbenindustrie, dlaczego powstały obozy Auschwitz II-Birkenau oraz Auschwitz III-Monowitz oraz...

Niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz powstawał na początku 1940 r. Został utworzony przez SS w okupowanym Oświęcimiu, na terenach Polski anektowanych przez Trzecią Rzeszę na początku II wojny światowej. O szczegółach procesu decyzyjnego, który doprowadził do utworzenia obozu, a także o tym, kim byli jego pierwsi więźniowie z dr. Piotrem Setkiewiczem, kierownikiem Centrum Badań Muzeum, rozmawia Agnieszka Juskowiak-Sawicka.