Patrick van der Vorst veroverde als kunstdealer uit het Play4-programma ‘Stukken van mensen’ het hart van vele Vlamingen. Een flamboyante en sympathieke kunstkenner die schoonheid voor een breed publiek bracht. Een kunsthandelaar in Londen bovendien die goed geld verdiende. Maar dat is voorbij. Van Der Vorst gooide het roer radicaal om. Hij wordt priester en studeert vier jaar in Rome. Eindelijk, eindelijk, doet hij exclusief zijn verhaal in Berg en Dal.

Peter Bernaerts is veilingmeester. Wie bij huis Bernaerts wat aanbiedt om te verkopen valt onder één van de drie S’en. Hij of zij gaat Scheiden, heeft Schulden of is Stervende. En wie koopt, zo vragen wij ons af, omarmt die dan de drie G’s? Hij of zij is Gelukkig Getrouwd, heeft Geld en is Gezond. Of dat te eenvoudig?

Als u tijdens de kerstvakantie wat anders wil dan op kunstsneeuw te gaan skiën, dan kunnen we u een trip over de plas aanbevelen. In het Denver Art Museum loopt de tentoonstelling ‘Saints, Sinners, Lovers and Fools’. Over schijn- en andere heiligen. De werken komen uit de The Phoebus Foundation van Katoen Natiebaas Fernand Huts. De stafchef van de foundation is kunsthistorica Katharina Van Cauteren, flamboyante propagandist van kunst en kunstenaars.

Ze is een 'kakkernest' – West-Vlaams voor de laatste worp uit een groot nest. Vier zussen gingen haar vooraf. Els Snick is een vertaalster, met hart en ziel. Stefan Zweig maar vooral Joseph Roth zijn intussen haar levensgezellen. 'Kakkernest' of vijftiger, in wezen, zo zegt ze, blijf je dezelfde.

Oud-VRT-journalist en auteur Dirk Tieleman heeft een halve eeuw door de Oriënt getrokken. Het Midden-Oosten kent hij als zijn broekzak. Hij wél. Wij, u en ik, zijn onwetenden. Tenminste, als je je aangesproken voelt door de titel van zijn nieuwste boek. Die spreekt boekdelen. 'Waarom we niets van de Oriënt begrijpen en waarom we dat wel zouden moeten doen'. En nu er een vrouwenrevolutie is uitgebroken in Iran, komt Tieleman geen dag te vroeg.

Johnny Maeschalck is Vlaanderens bekendste sportadvocaat. Als hij in het nieuws komt, kun je er gif op nemen: één of andere sporter zit diep in de shit. Winnaars kloppen niet bij hem aan als ze niet met problemen kampen. Johnny is een verwoed kunstverzamelaar. Kunstenaars, zo vindt hij, lijken heel erg op topsporters.

Hij woont en werkt afwisselend in New York en Bourgogne-Franche-Comté, maar hij is wel uit een Turnhoutse broek geschud. Als er een jazzmens van bij ons het internationaal maakt, dan Robin Verheyen wel. "Eigenlijk zijn Bach en Messiaen de voorlopers van de jazz," zegt hij, "want ook bij hen vind ik de spiritualiteit terug die ik bij de groten van de jazz ervaar."

Dichteres Moya De Feyter lijkt het jong zijn helemaal te hebben overgeslagen. Ze was naar eigen zeggen een kleuter van vijf met grootheidswaanzin en op haar twaalfde klaar voor het leven. Op haar veertiende besloot ze om van het schrijven te gaan leven. Afgelopen week won Moya De Feyter de Fintroprijs Supporting Young Artists.

Tessa Kerre, hematologe en topdokter, is arts geworden omdat ze mensen graag ziet. Zo eenvoudig kan het leven zijn. Kerre behandelt patiënten met leukemie. Bij stamceltransplantatie moeten deze patiënten door een ontzettend zware periode waarin hun verzwakte lichaam het beenmerg van de donor kan afstoten. Met een onvermoeibaar engagement en oprechte betrokkenheid begeleidt Tessa haar patiënten terwijl ze steeds op zoek is naar nieuwe therapieën. En kunst op voorschrift kan daarbij helpen.

Kun je op je zesenzeventig nog provoceren, zonder dat het potsierlijk wordt? Ja, dat kan, als je Jan Bucquoy heet. Een zelfverklaarde anarchist met een grillige ziel. Jan pleegde de ene na de andere mislukte staatsgreep op het Koninklijk Paleis. Hij vindt het zeer geschikt om er sociale woningen van te maken. Zijn nieuwste film heet ‘La dernière tentation des Belges’. Een aangrijpende prent over de zelfdoding van zijn dochter.

Het leven van Meryame Kitir leest als een Netflixserie. Als ze twee is, sterft haar mama in het kraambed. Op haar achttiende wordt ze wees als haar vader, een voormalige kompel, doodgaat aan stoflong. Meryame wordt arbeidster aan de lopende band in Ford Genk, schopt het tot vakbondsvrouw en dendert de politiek binnen. Vandaag is ze een meer dan goed verdienende minister van Ontwikkelingssamenwerking, met chauffeur. Maar ze woont nog steeds op haar appartementje boven 'den Aldi'.

‘Walter Weyns changed my life’ is een fangroep op Facebook voor de gelijknamige prof. Studenten delen anekdotes uit zijn lessen en ook zijn visie op woke of alt-right wordt gretig besproken. Elk jaar ook wordt deze “immer charmante professor” gekozen tot de populairste onder zijn gelijken. Walter Weyns moet de enige oudere, witte man zijn die nog op handen wordt gedragen.

Zwangere Guy heet eigenlijk Gorik van Oudheusden. Met zo’n naam lachen ze je weg in Hiphopland. Hij wordt de hofnar genoemd die dwangmatig port in de dikke pens van de kleine burgerij. De rapper met een kort lontje die zich doorlopend opwindt over onrecht en onmacht. Grote woorden. Zelf rapt hij het zo op zijn nieuwste single: Ik steek nooit iets onder stoelen maar ik smijt hier wel met krukken. Ben geboren om te rappen en mijzelf hard uit te drukken.

Eén beeld kan een hele wereld oproepen. Vader en moeder staan in ploegendienst in een Aalsterse fabriek. Hun zoontje Patrick zit alleen thuis, onder de tafel, in het gezelschap van een achtdelige Winkler Prins-encyclopedie. Een kleine 55 jaar later is hij conceptuele kunstenaar Patrick Van Caeckenbergh. Al noemt hij zichzelf liever een knutselaar, hooguit, een bricoleur. Hoe je hem ook noemt, hij blijft gefascineerd door kennis, greep proberend te krijgen op een wereld die geen greep toelaat.

De eerste gaste van dit dertiende en laatste seizoen is meteen de jongste ooit. Twintig. Dilara Bilgiç is studente psychologie in Amsterdam. Ze schreef twee meer dan behartigenswaardige boeken. De premier van Nederland was zozeer onder de indruk dat hij haar uitnodigde in Het Torentje voor een persoonlijk gesprek. Daar kan Berg en Dal niet voor onderdoen.

In de laatste Berg en Dal van het seizoen presenteren we een geheimtip. De Nederlandse auteur Lévi Weemoedt. Ironie zit in zijn DNA. Hij brengt je met zijn versjes "treurigheid om je te bescheuren". Het is bekend dat Lévi Weemoedt tot de Nederlanders behoort, zo zegt hij zelf, die liever in Vlaanderen het levenslicht hadden aanschouwd dan in ‘Olland.’

Het is altijd uitkijken met superlatieven. En al helemaal met new kids in town. Vaak zijn ze even snel verdwenen als ze verschenen. Maar Lara Chedraoui is écht wel aan een opmars bezig. Ze is de frontvrouw van de indie-rock-band 'Intergalactic Lovers', waarmee ze al vier succesvolle platen uitbracht én ze speelt de hoofdrol in de nieuwe VRT-reeks Lost Luggage.

Als kind wou tekenaar en schilder Gideon Kiefer een Vincent Van Gogh worden. Zonder dat ene oor te verliezen weliswaar. Zijn kunst tast de grenzen af tussen schoonheid en gruwel, tussen trash en traditie. Gideon Kiefer leeft met een eigen tijdrekening. Het jaar nul begon bij hem in 2008 toen hij een levensbedreigende ziekte overwon en zich realiseerde dat hij door het oog van de naald was gekropen.

Hij noemt zichzelf een bastaard. Een trotse bastaard. Acteur en schrijver Rashif El Kaoui is zoon van Christine en Ahmed. Een Vlaamse mama en een Marokkaanse papa. En ook al bent u een – wat heet – onvervalste autochtoon, ook dan – of misschien wel net dan – vindt Rashif dat u maar best een bastaard bent. Want, we zijn allemaal bastaards.

“We eten ons dood”, zo heet het boek dat eco-entrepreneur Louis De Jaeger schreef. Hij neemt ons mee op zijn ontdekkingsreis van New York tot de Westhoek, waarin hij laat zien dat we de wereld aan het vernielen zijn. De Jaeger – what’s in a name – heeft een missie: zoveel als mogelijk voedselbossen planten.

Als jongeman droomde bartion Maarten Koningsberger van een internationale zangcarrière. Maar, hij miste toch bepaalde persoonlijkheidskenmerken, vond hij. Maarten werkt niet met ellenbogen en hij is bepaald slecht in audities doen. Die internationale carrière kwam er toch. Zonder ellenbogen, maar met zijn stem, en charisma.

Van haar oma leerde ze: "Als ge het niet kunt wegsteken, moet ge het doen opvallen." Lingerieontwerpster Murielle Scherre steekt het allesbehalve weg. In het Frans heet een BH un soutien. Dat is precies wat lingerie moet doen, vindt Scherre, vrouwen steunen. "De mode moet ons lijf dienen en niet andersom."

Guido Vanheeswijck bewondert Socrates wanneer die zegt: ‘Ik weet dat ik niets weet.’ Dat is meer dan een tegeltjestweet. Het is misschien wel het fundament van de Europese cultuur, vindt Guido, filosoof en overtuigd christen. ‘Ik heb liever een goed gesprek met een overtuigd atheïst,’ zegt hij, ‘dan met iemand die mijn geloof aanhangt maar er nooit bij stil heeft gestaan.’

De acteur, zanger, theatermaker en taartenbakker vind je dezer dagen terug in zeeën en oceanen, zingend, dansend en musicerend tussen bultruggen en walvissen. Voor 'Te Gek?!' maakte hij er een muziekvoorstelling over. Het resultaat heet ‘Ik ben de walvis’: een parabel over het onbereikbare.

Iets wat alleen maar onverteerbaar is, krijg je niet verteld, vindt stripauteur Judith Vanistendael. De beste boeken zijn voor haar een combinatie van totale tragiek en totale lichtheid. En voorts is Judith ervan overtuigd dat de kloof tussen hoofd en lichaam te wijd is geworden. “Werk met je handen,” is haar devies. “Het is een van de mooiste manieren van denken.”