Księżyc jest jednym z tych ciał niebieskich, które zawsze odgrywały bardzo istotną rolę w życiu i wierzeniach dawnych populacji. Ludy indoeuropejskie zazwyczaj widziały w nim przeciwieństwo a zarazem bliskiego krewnego słońca. Najczęściej łączono go z ciemnością, czarną magią, śmiercią, zaklęciami miłosnymi i kobiecością. W Srebrnym Globie często widziano małżonka bądź rodzeństwo wspomnianego wcześniej Słońca. Różnice pomiędzy tymi ciałami niebieskimi były liczne i widoczne gołym okiem....

Witajcie w kolejnej części poświęconej źródłom do przedchrześcijańskich wierzeń dawnych Słowian. Dzisiaj zgodnie z obietnicą poświęcę czas relacjom spisanym głównie przez duchownych chrześcijaństwa zachodniego i wschodniego piszących po łacinie oraz w języku staro-cerkiewno-słowiańskim-wschodnim. Źródła w tych językach są tak naprawdę głównym materiałem jakim dysponujemy i to na nie powołuję się najczęściej. Bez Powieści minionych lat Nestora, Kroniki Thietmara, Żywotów Ottona z Bambergu...

W niemal wszystkich odcinkach powoływałem się na jakieś źródła pisane pochodzące z interesującej nas epoki, w przypadku odtwarzania wierzeń przedchrześcijańskich najwartościowsze materiały pochodzić będą z wczesnego średniowiecza. Przez wczesne średniowiecze rozumiemy okres od V do XI wieku, czyli czas gdy wiele ludów zamieszkujących kontynent europejski ciągle praktykowało tradycyjne wierzenia, często niezmącone w istotnym stopniu późniejszymi monoteistycznymi naleciałościami. W XI wieku...

Słońce towarzyszyło ludziom od zawsze pod postacią życiodajnej, ognistej tarczy wiszącej na nieboskłonie. Było niezbędne do życia, a jego znaczenie jeszcze wzrosło wraz z pojawieniem się kultur opartych na rolnictwie i uprawie ziemi. Nic więc dziwnego, że to majestatyczne ciało niebieskie prędko stało się bohaterem niezliczonych mitów oraz wierzeń wszystkich ludów grzejących się w jego promieniach. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Patroni: Piotr, Ada, Anna, Maczka,...

Mit kosmogoniczny jest podstawą każdego systemu wierzeń, nie można traktować go jedynie w charakterze naiwnej próby wytłumaczenia powstania świata. Jest to pełna symboliki opowieść odpowiadająca na garść ważkich pytań m.in. kto stworzył świat i w jakim celu? Wszystkie gesty i czynności podjęte przez stwórcę bądź stwórców nabierają znaczenia, które będzie im towarzyszyło aż do zagłady świata. Najprostszym przykładem obrazującym tę zależność jest odpoczynek Jahwe siódmego dnia po trudach...

Historia relacji Słowian i Arabów we wczesnym średniowieczu jest fascynująca i wbrew pozorom wielowątkowa. jej poznanie pomaga zrozumieć skąd tyle zapisów źródłowych o wierzeniach Słowian znamy dzięki wyznawcom proroka. Stąd też pomysł zrobienia materiału przybliżającego dramatyczne dzieje słowiańskich niewolników w krajach muzułmańskich wczesnego średniowiecza. Patronite - https://patronite.pl/slowianskie-demony​ Film na Youtube - https://www.youtube.com/watch?v=7omGs4qOn3w Patroni:...

O przedchrześcijańskich wierzeniach i rytuałach wiemy niestety niezmiernie mało o czym wspominałem już niejednokrotnie. Realia codziennego kultu czy skład boskiego panteonu, jeżeli takowy w ogóle istniał pozostają w dużej mierze w sferze domysłów. Osoby zainteresowane wierzeniami Słowian czasami zastanawiają się na ile prawdziwe są relacje o domniemanych ofiarach z ludzi jakie rzekomo składali swoim bogom. Czy faktycznie słowiańscy bogowie łaknęli ludzkiej krwi? Co mówi na ten temat...

Mokosz miała wszystkie cechy pradawnej Bogini-Matki. Była wilgotna dzięki swoim koneksjom z wodami nieba i ziemi, opiekowała się ziemią niczym grecka Demeter, przędła nie gorzej od rzymskich Parek. Mogła być bóstwem opiekuńczym kobiet, dzieci, narodzin i niektórych zwierząt, a jak już wspominałem wcześniej nie zdołała jej kompletnie wykorzenić nawet chrystianizacja. Joanna Hubbs, autorka głośnej w latach 80. lecz dość kontrowersyjnej książki o wpływie ludowego kultu ziemi i kobiecych bóstw na...

Poznawszy już nieco Welesa oraz jego sferę działania zbliżamy się do punktu, w którym wypadałoby przyjrzeć się bliżej jego głównemu antagoniście, bogu określanemu przez bizantyjskiego kronikarza Prokopiusza z Cezarei mianem demiurga błyskawicy. Moi drodzy, dzisiaj czas na bliższe poznanie Peruna. Jeżeli podoba Ci się ten podcast, możesz dobrowolnie wesprzeć mnie wpłatą w Patronite: https://patronite.pl/slowianskie-demony Patroni: Iza, Mateusz, Marcin, Anna

Witam wszystkich w kolejnym odcinku poświęconym najbardziej chyba wszechstronnemu bogu Słowian Welesowi. Dzisiaj zajmiemy się niektórymi towarzyszącymi mu atrybutami oraz zaczniemy badać poszczególne obrzędy biorące początek z jego kultu, a które przetrwały niejednokrotnie setki lat w chrześcijańskim otoczeniu. Jeżeli podoba Ci się ten podcast, możesz dobrowolnie wesprzeć mnie wpłatą w Patronite: https://patronite.pl/slowianskie-demony Patroni: Iza, Mateusz, Marcin, Anna

Witam wszystkich w kolejnym odcinku, w którym będziemy dalej błąkać się po królestwie Welesa poznając kolejne twarze tego wszechstronnego boga. Aleksander Gieysztor uważał go za bóstwo wyjątkowo archaiczne i ogólnosłowiańskie, które jak wiemy z poprzednich odcinków łączono z indoeuropejskimi przodkami. W zamierzchłych czasach podobnie jak obecnie nic nie trwało wiecznie i nawet jeżeli ewolucja zwyczajów, wierzeń i religii była znacznie wolniejsza aniżeli ma to miejsce dzisiaj wszystko...

Witam was w kolejnym odcinku, w którym jeszcze głębiej zanurzymy się w krainie słowiańskich zaświatów i magii. Dowiemy się dlaczego warto było dotrzymywać przysiąg i co czekało na zuchwalców skłonnych je łamać. Poznamy boga sprawującego pieczę nad wszystkimi skarbami zaświatów, który mógł jednocześnie pomóc we wdrapaniu się na szczyt wczesnośredniowiecznej listy Forbesa. Czuwał nad zmarłymi, ale jednocześnie miał dużo do powiedzenia w temacie płodności, urodzaju i życia po prostu. Przed...

Wybitny znawca kultury Słowian Stanisław Urbańczyk napisał kiedyś, że historia badań nad ich wierzeniami jest wyłącznie historią rozczarowań. Brak źródeł pisanych a do tego znikome pozostałości materialne nie napawają optymizmem, zwłaszcza że niemal wszystkie przekazy zawdzięczamy twórcom chrześcijańskim bądź arabskim. Jedni i drudzy najczęściej nie rozumieli kultu Słowian, a często nie byli nawet w stanie poprawnie przekazać imion ich bóstw i demonów co stawia nas przed licznymi problemami...

Dla dziecka topienie Marzanny było swego rodzaju zabawą, pożegnaniem zimy i przywitaniem nadchodzącej wiosny, dającej okazje do zabaw na świeżym powietrzu i ogólnie cieszenia się większą ilością słońca. Nikt nie zadawał sobie wtedy pytań o pochodzenie samej kukły czy genezę tego zwyczaju, skądinąd interesującego. No bo dlaczego co roku, wczesną wiosną, w całym kraju, od wielu pokoleń wszyscy ludzie z radością oddawali się topieniu kukły symbolizującej jakąś młodą kobietę? Dowiedzmy się więcej...

Dzisiaj zajmiemy się tematem, który planowałem od dawna, mianowicie słowiańskimi zaświatami. Z pomocą przyjdą nam głównie znaleziska archeologiczne oraz kronikarze jak Thietmar, Ibn Rosteh, Ibn Fadlan i inni. W stworzeniu tego odcinka pomogła mi garść lektur z których szczególnie polecam wszystkim „Religię Słowian” Andrzeja Szyjewskiego” oraz „Słowiańskie Zaświaty” Pawła Szczepanika. Obie pozycje łączą dużą wartość merytoryczną z przystępnością. „Religia Słowian” od dłuższego czasu nie była...

Obyś żył w ciekawych czasach – mawiali Chińczycy życząc swoim wrogom doświadczenia wszelkich problemów i całej niepewności jakie niosą ze sobą wojny, klęski żywiołowe, głód i zarazy. Odcinek nagrywam w momencie, który z całą pewnością można określić jako „ciekawe czasy”. W Europie właśnie szaleje pandemia rozlewająca się na cały świat a globalna gospodarka wchodzi w fazę kryzysu. Bądź superkryzysu jak wieszczą niektórzy. Czy to sytuacja bez precedensu w dotychczasowej historii? Skądże! Nasi...

Żmij zwany pierwotnie "zmijem" był na dawnej Słowiańszczyżnie wszechobecnym gościem pojawiającym się pod postacią wielkiego gada bądź wężowatego stwora. Według naukowców wywodził się z pradawnych, indoeuropejskich wierzeń i tradycji. Słowianie Wschodni wierzyli, że był jednym z wcieleń boga podziemi Welesa. W naszej obecnej rzeczywistości ciągle spotykamy relikty wierzeń w Żmija pod postacią nazw miejscowości jak Żmigród czy Żmijowiska.

Chcieliście się kiedyś pozbyć kogoś z rodziny? Brata? Siostry? A może wasze dziecko nie jest już tak słodkie i kochane jak było kiedyś i chcielibyście, mówiąc delikatnie go usunąć? Bez konsekwencji, podejrzeń, dziwnych pytań? Cóż, obecny system karny nie pozostawia wam niestety dużego pola do popisu, w takiej sytuacji nie pozostaje nam nic innego jak popaść w  sentymentalizm i zatęsknić za dawnymi, dobrymi czasami. Czasami, w których takie kombinacje były znacznie prostsze, życie było...

Mówią, że na ludzką krew upiór zajadły, Gdy ofiarę wybierze, z której soki pije. Ofiara umrzeć musi. – lecz zmarła ożyje, I mordercy swojego postępując torem, Znów niewinnych krew chłepcąc, staje się upiorem.

Na pewno nie raz zdarzyło się wam obudzić z bólem głowy, zmęczeniem i stanem ogólnej niechęci do życia. Może też obudziliście się w trakcie nocy z ciężkim oddechem i uczuciem jakby coś usiadło wam na piersiach? Nie lekceważcie takich objawów, bowiem mogą wskazywać na odwiedziny nieproszonego gościa.

Wielu z was czytało o nich w książkach o mitologii, demonologii i słowiańskich wierzeniach. Inni spotkali je zarywając noce przy pierwszym Wiedźminie CD Projektu. Nieliczni mogli usłyszeć o nich od dziadków. Prawdopodobnie nikt nie może pochwalić się spotkaniem ich na żywo, gdyż mało kto wychodził z takich spotkań cało. Dzisiaj przyjrzymy się bliżej jednym z najbardziej znanych słowiańskich poczwar, demonom polnym zwanym potocznie południcami.

Wszystko co nas otacza ma swój początek, tak samo jak my sami. Nasze początki leżą w naszych przodkach. Tych bliższych, o których pamiętamy składając im znicze na grobach bądź zwyczajnie patrząc na ich zdjęcia w albumie rodzinnym oraz tych dalszych, niejednokrotnie zapomnianych. To właśnie oni, zapomniani przodkowie byli źródłem tak popularnej wśród dawnych Słowian wiary w domowe bóstwa opiekuńcze, które strzegły niemal każdej chaty.

Ich wycie przeszywało grozą serca nawet najodważniejszych junaków. Nie jeden z naszych przodków kilkakrotnie rozważył konsekwencje ewentualnego spotkania z tym półdemonem, zanim ruszył do mrocznej puszczy. Wilkołaki są znane każdemu z nas, nawet dzieciom, zaludniając baśnie, legendy, kino od tanich horrorów klasy xyz aż po wysokobudżetowe hollywoodzkie produkcje. Po wampirach, które przeżyły niesamowity renesans w ostatnich latach, wilkołak jest prawdopodobnie najbardziej znaną istotą z...

W dawnych czasach gęsta, nieprzerwana puszcza pokrywała większą część środkowej i wschodniej Europy. Lasy były domem licznych dziko żyjących zwierząt, na które polowali nasi przodkowie. Ludzie czerpali wiele korzyści z leśnych ostępów pozyskując owoce, opał i dziczyznę. Musieli się jednak liczyć z wszelkimi niebezpieczeństwami czyhającymi na nich w głuszy. Wbrew pozorom spotkanie zbójców czy rozjuszonego tura nie było najgorszym co mogło przytrafić się im wśród dziewiczych kniei. Las od...

Słowianie jak każdy lud stojący na dość prymitywnym stopniu rozwoju kulturalnego tłumaczyli sobie zjawiska atmosferyczne sposobami, których na pewno nie nazwalibyśmy mianem naukowych. Huragany zrywające dachy były wywołane gniewem kapryśnego demona tak samo jak piorun czy ulewa. Niejednokrotnie pewne zjawiska atmosferyczne miały swojego własnego patrona, który zajmował się tylko i wyłącznie ich realizacją. Społeczeństwa starożytne i średniowieczne były niemal w całości złożone z rolników,...