برهم صالح، رئیس جمهوری عراق روز چهارشنبه ۲۲ ژانویه/ دوم بهمن در یک سخنرانی در پنجاهمین اجلاس بین‌المللی داوس در سوئیس اعلام داشت کشور او نمی‌خواهد  در میانه تنش ایجاد شده بین ایران و آمریکا به عنوان دو متحد خود قرار گیرد. به گفته منصور فرهنگ عدم ائتلاف میان نخبگان سیاسی عراق، سبب دخالت‌های ایران و آمریکاست.

در "مجمع جهانی هولوکاست" که به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد آزادسازی اردوگاه مرگ آشوویتس در بیت‌المقدس تشکیل شد، بنیامین نتانیاهو باز هم بر خطر ایران تأکید کرد و گفت: "نخستین درس آشوویتس اینست که با شرّ، باید از همان آغاز مبارزه کرد". اما مئیر جاودان‌فر، تحلیل‌گر اسرائیلی معتقد است که رفتارهای حکومت جمهوری اسلامی بیش از اقدامات اسرائیل در منزوی کردن ایران مؤثر خواهد افتاد...

عاقبت بعد از حدود دو هفته مقامات ایران تأئید کردند که هواپیمای مسافربری اوکراینی به وسیلۀ دو موشک پدافند هوایی ایران در هشتم ژانویه گذشته ساقط شده است، هر چند امیر علی حاجی زاده فرماندۀ هوافضای سپاه پاسداران ایران تاکنون ادعا می کرد که هواپیمای اوکراینی در اثر اصابت تنها یک موشک سقوط کرده است.

کنفرانس لیبی که روز یکشنبه ۱۹ ژانویه، ۲۹ دیماه با حضور رهبران ۱۶ کشور جهان، از جمله پدرخوانده‌ها و حامیان طرف‌های درگیر در لیبی و همچنین سازمان ملل و اتحادیه اروپا در برلین برگزار شد، به کار خود پایان داد. بر اساس گزارش‌ها، رهبران و سیاستمداران حاضر در  این کنفرانس بر سر تحریم تسلیحاتی طرفین جنگ در لیبی و پیشبرد مذاکرات صلح به توافق رسیدند. به رغم توافق های حاصل شده  در این کنفرانس،  فائز السراج، نخست‌وزیر دولت وحدت ملی لیبی و ژنرال خلیفه حفتر فرمانده ارتش ملی لیبی از ملاقات و گفتگو با یکدیگر...

در ایران، انتقادها به رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات مجلس افزایش یافته است.

در پی  حضور و سخنرانی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در مراسم نماز روز جمعه تهران پس از هشت سال غیبت، پس از رخدادهای ماه‌های اخیر در ایران، که قربانیان زیادی را هم برجای گذارد، افکار نه تنها افکار عمومی بلکه سیاستمداران داخل و خارج ایران، نسبت به این سخنان واکنش‌های اغلب منفی نشان دادند.

پس از چند روز تبلیغات حکومتی، روز جمعه رهبر جمهوری اسلامی ایران در نماز جمعه تهران سخنرانی کرد و بار دیگر به حملات سپاه علیه پایگاه های آمریکا و همچنین مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی پرداخت.

١٠ روز پس از اعلام "گام نهایی" ایران در تعهدات برجام، سه کشور اروپایی امضاکننده این قرارداد، فرانسه، آلمان و بریتانیا، با انتشار بیانیه‌ای روز سه‌شنبه ۱۴ ژانویه اعلام کردند که در پاسخ به این تصمیم، «مکانیزم ماشه» را علیه جمهوری اسلامی فعال کردند. ایران هم در واکنش به این موضوع هشدار داد که «اگر اروپایی‌ها بخواهند از فرآیند حل و فصل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام سوءاستفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن آماده کنند».

سه کشور اروپایی امضا‌کنندۀ برجام – فرانسه، بریتانیا و آلمان – بالاخره بعد از چند هفته هشدار، به یکی از مواد توافقنامۀ اتمی متوسل شدند که به "ساز و کار حل اختلاف" یا "مکانیسم ماشه" شهرت دارد. این تصمیم جدید که با اعتراض ایران و روسیه مواجه شد، فشار بیشتری بر دولت ایران وارد می‌آورد زیرا می‌تواند در نهایت، به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی بینجامد. سعید محمودی، کارشناس حقوق بین‌الملل، معنای "ساز و کار حل اختلاف" را در برنامۀ چشم‌انداز روز شرح داده است...

مقامات دولتی، قضائی و نظامی ایران یکی پس از دیگری هشدار می‌دهد که سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی با شلیک یک موشک پدافند هوائی سپاه نباید به تضعیف و تخطئۀ نیروهای مسلح بینجامد. معنای این سخنان چیست و آیا در این زمینه نگرانی‌هائی در میان رهبران کشور و فرماندهان سپاه وجود دارد؟ موج ناخرسندی و شرمساری ابراز شده از سوی شهروندان در ایران بیش از همه از پنهانکاری و فریب مقامات در این زمینه است.

در حالی که قوۀ قضائیه ایران می گوید عده ای را در پیوند با ساقط شدن هواپیمای مسافربری اوکراینی جهت تشکیل و بررسی پرونده دستگیر کرده است، حسن روحانی خواستار تشکیل دادگاه ویژه توسط قوۀ قضائیۀ ایران شده و در هر حال سران دو قوۀ اجرایی و قضایی ایران تأکید می کنند که به هیچ عنوان نمی پذیرند که بررسی این پرونده به تضعیف سپاه پاسداران و یا دیگر ارکان نظام اسلامی ایران منجر شود.

پس از ۳ روز انکار، جمهوری اسلامی روز گذشته (شنبه ۱۱ ژانویه) پذیرفت که هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین ایرلاین با آتش پدافند هوایی سپاه سرنگون شده و این موضوع خشم مردم ایران برانگیخت. در پی اقرار مقامات ارشد جمهوری اسلامی، هزاران ایرانی در تهران، اصفهان، شیراز و چندین شهر دیگر دست به یک تظاهرات ضد دولتی گسترده زدند و این اعتراضات امروز (یکشنبه ۱۲ژانویه) هم همچنان ادامه دارد.

اعلام رسمی علت سقوط هواپیمای اوکراینی در اثر موشک پدافندی سپاه و پذیرش این موضوع آنهم تحت فشارهای بین المللی و پس از سه روز حاشا و انکارِ واقعیت از سوی مقامات و مسئولین، شائبه فقدان صلاحیت کافی نیروهای پدافندی سپاه و از آن بدتر، کمپین سازمان یافته دروغ گویی و انحراف افکار عمومی از سوی مسئولان نظام اسلامی را آشکار می سازد. این موضوع همچنین پرسش‌های فراوانی را ایجاد می کند. هوشنگ امیر احمدی، استاد دانشگاه در ایالت نیوجرسی می گوید خامنه‌ای، روحانی و اعضای دولت، از جمله علی عابدزاده، حسام الدین...

حکومت ایران با قاطعیت علت سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین را که به کشته شدند ۱٧۶ سرنشین آن منجر شد نقص فنی اعلام می کند، در حالی که علاوه بر آمریکا، دولت های بریتانیا و کانادا صریحاً می گویند که این هواپیما در نتیجۀ اصابت یک موشک پدافند هوایی ایران سقوط کرده است. خود دولت اوکراین نیز می گوید که در این خصوص به داده های تازه ای دست یافته، در حالی که اتحادیۀ اروپا حکومت ایران را به انجام تحقیقات مستقل و شفاف در خصوص دلایل سقوط هواپیمای اوکراینی فراخوانده است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، روز چهارشنبه ۸ ژانویه، ۱۸ دی طی سخنانی پس از حمله موشکی ایران به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق، از تشدید تحریم‌ها علیه ایران گفت، و در عین حال تاکید کرد که آغوش این کشور به روی صلح گشوده است. هوشنگ حسن‌یاری معتقد است که با وجود تاکید دونالد ترامپ مبنی بر عدم تمایل برای تغییر رژیم ایران، همه نشانه‌ها حاکی از امری خلاف آن است.

اولین نکته‌ای که در خبرهای مربوط به حملۀ موشکی ایران علیه نیروهای آمریکایی به چشم می‌خورد، اختلاف فاحش روایت‌های ایرانی و آمریکایی است:  در حالی که وزارت دفاع آمریکا تعداد تلفات را "صفر" اعلام کرده، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران از کشته شدن ۸۰ نفر در پایگاه عین الأسد عراق گزارش می‌دهد. از نظر منصور فرهنگ، بُعد تبلیغی این عملیات بیشتر برای "مستمعین داخلی است".

ناتو و کشورهای اروپایی از ایران می خواهند که قویاً از اقدام تلافی جویانه پس از کشته شدن قاسم سلیمانی توسط آمریکا پرهیز کند. در مقابل مقامات ایران دست کم این روزها دایماً می گویند که انتقامی سخت از آمریکا خواهند گرفت و این انتقام گریزناپذیر است؟

ایران دیروز یکشنبه ١۵ دی/ ۵ ژانویه آغاز گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات خود در قبال برجام را اعلام کرد و گفت این کشور دیگر خود را موظف به هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی برجام (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نمی‌کند. در بیانیه، درباره این اقدام آمده است: در صورت رفع تحریم‌ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود می‌باشد.

در پی کشته شدن قاسم سلیمانی و شدت گرفتن تنش میان ایران و آمریکا، چندین کشور خواستار تلاش در جهت تنش‌زدایی شده‌اند. لندن از تهران خواسته است که برای خروج از انزوای بین‌المللی بکوشد. اتحادیۀ اروپا نیز اعلام کرد که باید به هر ترتیب تنش را کاهش داد. اما به عقیدۀ رسول نفیسی، استاد دانشگاه در آمریکا، احتمال هیچ نوع میانجی‌گری در افق روابط ایران و آمریکا دیده نمی‌شود.

.دو روز پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، ناتو از تعلیق فعالیت‌هایش در عراق خبر داده است

در نخستین ساعات بامداد امروز جمعه ١٣ دی/ ٣ ژانویه، آمریکا با حمله موشکی به کاروان نیروهای حشدالشعبی (بسیج مردمی عراق) در نزدیکی فرودگاه بغداد، قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای سپاه قدس ایران و ابومهدی المهندس معاون فرمانده حشدالشعبی را کشت. پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا، امروز در بیانیه‌ای اعلام کرد که فرمان این حمله هوایی را دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور صادر کرده بود. کشته شدن قاسم سلیمانی از سوی آمریکا پرسش‌های زیادی را مطرح می کند. نخست اینکه چرا دونالد ترامپ فرمان ترور قاسم سلیمانی را...

طرح رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه برای اعزام نیرو به لیبی با هدف حمایت از دولت وحدت ملی این کشور، روز پنج‌شنبه دوم ژانویه در نشست عصر پارلمان ترکیه بررسی و تصویب شد. حبیب حسینی‌فرد می‌گوید که قصد ترکیه از اینکار بیش از هرچیز گسترش نفوذ ترکیه در دریای مدیترانه، شمال آفریقا و خاورمیانه است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، گفت: «برخلاف اینکه بعضی‌ها می‌گویند جنگ می‌شود، ما هرگز کشور را به سمت جنگ نمی‌بریم اما اگر دیگران بخواهند موضوعی را به این کشور تحمیل کنند، ما با قدرت تمام مقابل آنها می‌ایستیم.» او درباره این «موضوع» توضیح بیشتری ارائه نکرد.

دقیقا دو روز بعد از حمله آمریکا به مواضع حزب‌الله در عراق، روز سه‌شنبه دهم دی ماه عده‌ای به سفارت آمریکا در بغداد حمله و تلاش کردند آنها را اشغال کنند. علیرضا نوری‌زاده معتقد است که این ماجرا، نه تنها پاسخ ایران به حمله روز یکشنبه آمریکا بلکه پاسخی به تلاش‌های آمریکا برای جلوگیری از نخست وزیری یکی از وابستگان جمهوری اسلامی است.

کانون نویسندگان ایران هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای نگرانی و اعتراض خود را نسبت به بازداشت آرش گنجی، منشی این کانون، اعلام داشته و خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط او و همه‌ زندانیان سیاسی و عقیدتی شد. این بیانیه که با عنوان «آرش گنجی را آزاد کنید!» منتشر شده، یادآوری می کند که وی در «روز یکشنبه یکم دی ماه [...] در منزل خود بازداشت و به مکانی نامعلوم منتقل شده و پس از دو روز تجسس، مشخص شده است که او در بازداشتگاه اوین و تحت بازجویی وزارت اطلاعات» قرار دارد.