Op 24 februari 2022 keerde oorlog terug op het Europese continent. Met de grootschalige Russische invasie van Oekraïne kwam er een einde aan de naïviteit binnen de Europese Unie. De belofte die ten grondslag ligt aan de EU – nooit meer oorlog – is opeens weer een uitdaging geworden die keuzes, wapens en geld vereist. Deze week spreken we met Bart Groothuis, Europarlementariër voor de VVD en lid van de defensiecommissie van het Europees Parlement, over de belofte van nooit meer oorlog. Waar...

Complotdenkers ondermijnen het vertrouwen in de democratie en de rechtsstaat. Al zeker honderdduizend mensen geloven inmiddels dat er een kwaadaardige elite aan de macht is. Zelfs politici verspreiden complottheorieën. Onderzoeker Jelle van Buuren waarschuwt in dit interview met Harm Ede Botje dat de democratische rechtsorde fundamenteel moet worden versterkt.

De coronapandemie en de Russische inval in Oekraïne drukten de Europese Unie met de neus op de feiten: voor cruciale grondstoffen en producten is Europa extreem afhankelijk van andere landen. De tekorten aan mondkapjes en microchips, de afhankelijkheid van Russisch gas of van materialen voor de energietransitie uit China brachten kwetsbaarheden aan de oppervlakte. Strategische autonomie werd zo het nieuwe buzzword in Brussel. Samen met Harriët Slager, lobbyist in Brussel voor...

‘Wij laten zien wat de onderliggende agenda’s zijn bij het nieuws uit Brussel,’ stelt Lise Witteman, chef van Bureau Brussel, de EU-redactie van Follow the Money. Die redactie telt inmiddels acht mensen. Frederique ging naar Brussel voor een kennismaking met de redacteuren en hun dossiers. En dat kwam mooi uit, met het oog op de aanstaande Europese verkiezingen.

Duurzaamheid en vergroening van de economie zullen de komende tijd minder prioriteit krijgen, lijkt het. De vier politieke partijen die nu een rechts kabinet willen vormen, stellen in hun hoofdlijnenakkoord de doelstellingen voor vergroening naar beneden bij, net als andere partijen in Europa doen. De oplossing ligt bij de markt, stelt econoom Barbara Baarsma in dit interview met Harm Ede Botje.

Thomas Bollen werkt aan een boek over ons geldstelsel. Hoe is de inrichting daarvan tot stand gekomen, en zijn er alternatieven? In dit gesprek licht hij een tipje van de sluier op. Hij vertelt daarnaast over De Nederlandsche Bank, die voor het eerst sinds de instorting van de beurskoers in 1929 verlies maakt. Daar is weinig ophef over, maar het kost de overheid en dus de burger miljarden.

Europeanen kunnen in juni voor een nieuw Europees Parlement stemmen. In de aanloop naar deze verkiezingen nemen we in De Beloftes van Europa, een nieuwe podcast-serie van Follow the Money, wekelijks een belangrijke belofte van de Europese Unie onder de loep. Denk aan de Green Deal, een sociaal Europa, nooit meer oorlog en een sterke democratische rechtsstaat. Wat is er de afgelopen jaren – en decennia – in Brussel van deze beloftes terechtgekomen? En wat moet er gebeuren om beloftes die nog...

Harm Ede Botje interviewt de Amsterdamse politicoloog Tom van der Meer. In zijn nieuwe boek Waardenloze politiek beschrijft Van der Meer hoe de democratie klem zit tussen technocratie en populisme. Middenpartijen zijn te veel op elkaar gaan lijken, waardoor burgers niets meer te kiezen hebben. Ook de media moeten bij zichzelf te rade gaan. ‘Het gaat om het smaakje van de dag, om het soapverhaal. Over vorm, niet over inhoud.’

Halverwege zijn maandenlange onderzoek dacht Lucien Hordijk even dat het hem niet zou lukken zijn verhaal over het Amsterdams UMC rond te krijgen. Zijn bronnen leken te huiverig om te spreken. Samen met Margot Smolenaars zette hij door. Het resultaat is een ontluisterend beeld van de afdeling anesthesiologie, waar het voor patiënten en medewerkers niet altijd veilig is.

Annette van Soest interviewt Bas Welling. Reclames voor fossiele bedrijven verleiden ons om meer vervuilende producten of diensten te kopen. En met succes. Welling, directeur van creatief bureau Wefilm, weet er alles van: hij deed er jaren aan mee. Totdat het begon te knagen.

Hoe kan het dat je overal een broodje paling kunt kopen terwijl die vis op de lijst van bedreigde diersoorten staat? Max Wastiaux en Remy Käller deden onderzoek naar de palinghandel en brachten een Nederlands bedrijf in kaart dat 60% van de Europese palingmarkt in handen heeft.

Wethouder Martijn Balster van Den Haag staat het water aan de lippen. Zijn stad kan de problematiek rond arbeidsmigranten niet meer aan. Ze zitten noodgedwongen in overvolle en verwaarloosde woningen, worden uitgebuit door werkgevers en verblijven niet zelden op straat in wijken waar de leefbaarheid toch al te wensen overlaat. Balster vindt dat werkgevers wel de lusten maar niet de lasten van de arbeidsmigratie hebben. Hij roept op tot onconventionele maatregelen. De glastuinbouw in het...

Jan Daalder zag een foto van een aangespoelde koe in de branding van een Frans strand. Die foto werd het begin van een onderzoek naar de vele aspecten van veetransport over zee. Dataspecialist Dimitri Tokmetzis dook samen met Jan in klimatologische cijfers, zeestromingen en de industrie die koeien verscheept. Nederland speelt daar ook een rol in.

Annette van Soest interviewt de in Oekraïne geboren oud-profvoetballer Evgeniy Levchenko. Europese voetbalclubs doen ondanks de grootschalige invasie van Oekraïne nog altijd zaken met Russische clubs. In de afgelopen twee jaar sloten ze voor vele miljoenen euro’s transferdeals. Een deel van de clubs schendt hiermee mogelijk de sancties tegen Rusland. ‘Krankzinnig en pijnlijk,’ vindt Levchenko. Hij roept Brussel op strengere sancties in te voeren.

De overheid trok bijna 6 miljard uit om achterstanden in het onderwijs weg te werken. De Algemene Rekenkamer waarschuwde dat de regeling te vaag was, maar het ministerie maakte het geld toch over. Nikki Brands en Veerle Schyns plozen 200 jaarrekeningen van scholen uit en zagen dat niemand precies weet waar het geld naartoe is gegaan.

Annette van Soest interviewt in deze aflevering bestuurswetenschapper en oud-jeugdzorgmedewerker Sharon Stellaard. Vijftig jaar overheidsbeleid in de jeugdzorg heeft precies het tegenovergestelde bereikt van wat de bedoeling was. Kwetsbare jongeren krijgen niet de hulp die ze nodig hebben, de jeugdzorg wordt steeds complexer en de kosten blijven stijgen. Hoe kan dat? ‘Ik merk dat mensen het zich niet permitteren om hier rustig naar te kijken,’ zegt Stellaard.

Eelke van Ark en Jolien de Vries schreven meer dan tien artikelen over zorgbestuurder Koos Föllings en zijn bedrijf Kompas. Maar: dit verhaal is zo bizar, dat laat zich niet alleen op papier vertellen. En dus maakten zij een podcast-serie van zes afleveringen waarin slachtoffers en andere betrokkenen aan het woord komen.