In onze podcasts staan we regelmatig stil bij de vraag hoe gespreid leiderschap zich verhoudt tot het formele, positionele leiderschap van schoolleiders. Bij gespreid leiderschap is het uitgangspunt dat leiderschap voor iedereen toegankelijk is, en dat je invloed uitoefent op basis van de expertise die in een specifieke situatie gevraagd wordt. Maar hoe werkt dat in samenhang met de invloed vanuit de schoolleiding?  Het centrale thema van deze podcast is de kijk en het gedrag van de...

Frank en Stefan gaan samen in gesprek over wat macht en gezag betekenen, hoe ze elkaar kunnen versterken en hoe ze elkaar in de weg kunnen zitten. Leiderschap gaat over invloed. Wie is er invloedrijk, op welk moment en op basis waarvan? En wat roept dit op bij de volgers, de mensen die beïnvloed worden? Uitgangspunt bij gespreid leiderschap is dat het zeer belangrijk is op basis waarvan iemand invloed uitoefent. Is dit omdat je nou eenmaal de formeel leidinggevende bent en de beslissingen...

In dit podcastkanaal hopen we ook zoveel mogelijk voorbeelden te delen van hoe scholen vormgeven aan gespreid leiderschap. Eerder maakten we al afleveringen over de Mariaschool en Laterna Magica. Dit zijn beide basisscholen en daarom is het extra interessant dat we voor deze aflevering te gast zijn op een middelbare school. We zijn namelijk bij ALASCA (Amsterdam Liberal Arts & Sciences Academie), een havo/vwo school in Amsterdam IJburg. We gaan in gesprek met rector Mireille van Heerden...

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen  Tijdens ieder gesprek in deze podcastserie bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens andere gasten. Vandaag spreek ik met Veerle Beurze en Saskia Rijsbergen. Beide zijn coach bij Agora Leiden.  Agora Leiden is...

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens andere gasten. Vandaag spreek ik met Pieter Snaterse en Mark de Kievit, initiatiefnemers van een leernetwerk rondom...

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief, met telkens nieuwe gasten. Vandaag spreek ik met Ben van der Hilst over de organisatiestructuur van scholen en hoe deze bijdraagt...

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Hoe zorgen we dat docenten en schoolleiders met plezier en in samenwerking hun werk kunnen doen? Tijdens ieder gesprek in deze podcastreeks bekijken we dit vraagstuk vanuit een ander perspectief. Vandaag staat een verdieping op het thema 'gespreid leiderschap' centraal en spreken we met Stefan van Langevelde, samen met Frank...

In de serie 'Anders organiseren van de school' onderzoeken we manieren om beter om te gaan met personeelstekorten in het onderwijs door de school anders te organiseren. Vandaag gaan we in gesprek over 'gespreid leiderschap' in de school. Gespreid leiderschap veronderstelt dat iedereen in de school invloed uit kan oefenen, op basis van expertise en affiniteit. Door personeelstekorten moeten scholen met steeds minder mensen hetzelfde werk doen. In deze podcast onderzoeken we hoe scholen zich...

In deze aflevering bespreken we weer eens een boek, namelijk 'Goed Teamwerk' van Karin Derksen. We kennen Karin goed, ze heeft ook een hoofdstuk geschreven in ons boek 'Gespreid leiderschap in het onderwijs'. Karin doet onderzoek (en is daarop gepromoveerd) naar samenwerking in teams en wanneer dit leidt tot het beste resultaat. Dit boek is de opbrengst van haar jarenlange onderzoek, waarin ze op hele toegankelijke wijze inzichten deelt in wanneer teamwerk 'goed' is. En met goed bedoelt ze:...

In deze aflevering spreken we met Deborah Odendaal, schoolleider bij het Montessori Lyceum in Amsterdam, de oudste middelbare Montessorischool van Nederland. Deborah heeft lange tijd met veel plezier gewerkt bij de mavo afdeling van de school en was als schoolleider verantwoordelijk voor onderwijs- en organisatieontwikkeling. Deborah en 16 collega's zijn dit schooljaar gestart met een nieuw onderwijsconcept, onder de naam MLA#2. Ze starten dit jaar met 3 gemengde groepen mavo, havo en vwo....

Sinds 2018 maken we deze podcast met inmiddels 21 afleveringen. In deze aflevering blikken we met Joseph Kessels terug op de lessen die we hebben geleerd in de podcastreeks tot nu toe. Joseph is emeritus hoogleraar aan de Universiteit Twente en aan de Open Universiteit en met hem namen we de allereerste aflevering op. Gedurende het gesprek reflecteren we met Joseph op de volgende dilemma's en lastige vragen die terugkomen in veel van de gesprekken die we hebben gevoerd: Is er een positionele...

Dit is de vijfde en voorlopig laatste aflevering in de serie over de Mariaschool. Het thema van deze aflevering is "het bestuur". Wat is de invloed van de opvattingen en het gedrag van de bestuurder op gespreid leiderschap? Hoe kan hij of zijn dit mogelijk maken en hoe belangrijk is de rol van de bestuurder eigenlijk? We spraken hierover met Hans Bouwmeester, destijds de bestuurder van Stichting Penta toen de Mariaschool zonder directeur verder ging, en met Gea Koops, de huidige bestuurder....

Dit is de vierde aflevering in de serie die wij maken over de Mariaschool. Het thema van deze aflevering is ‘bekwaamheden’, wat vraagt het van iemand om te werken op een school waar veel samengewerkt wordt en ruimte is voor initiatief. We leerden hierover het volgende: 1. Als leerkracht heb je in ieder geval drie bekwaamheden nodig: samenwerken, vanuit je eigen verhaal initiatief durven nemen en een lerende houding 2. Er zit een paradox in wat je moet kunnen: soms meer actiegericht en soms...

Dit is de derde aflevering in de serie die wij maken over de Mariaschool. De Mariaschool is een basisschool in Hoorn zonder centrale directeur. Alle leerkrachten hebben ruimte om initiatieven te nemen en invloed uit te oefenen op onderwerpen die zij boeiend en belangrijk vinden. Wij spraken met 15 collega's, twee leerlingen en de bestuurders over wat hun school bijzonder maakt en hoe zij gespreid leiderschap vormgeven en mogelijk maken. Aan de hand van fragmenten uit deze gesprekken delen we...

Op steeds meer scholen experimenteren leraren en schoolleiders met organisatievormen die niet zijn gebaseerd op hiërarchie, maar op gelijkwaardige samenwerking, talentontwikkeling en ruimte voor initiatief. Dat zien we bijvoorbeeld ook bij de Mariaschool, waar wij een podcastreeks over maken, die binnenkort verschijnt. Voor deze aflevering zijn we op bezoek bij basisschool Laterna Magica, waar het team na het vertrek van de directeur iets meer dan een jaar geleden besloot zonder directeur...

Deze keer praten we met Kim Janse. Kim werkt als specialist praktijkleren bij 's Heeren Loo, een landelijke instelling voor gehandicaptenzorg. Kim werkt met haar collega's aan het bevorderen van praktijkgestuurd leren in de opleidingen voor professionals in de gehandicaptenzorg. In opleidingen zien we vaak ook een klassieke hiërarchie: de docent bepaalt wat de student moet doen en wanneer het goed is. Dit is doorgaans weinig uitnodigend voor studenten om initiatief te nemen en regie te voeren...

Onze vorige podcast met Ineke, Jord en Suzanne van de Mariaschool in Hoorn riep allerlei vragen bij jullie op. Dank voor de enthousiaste reacties via de mail! Aan de hand van jullie reacties gaan we verder met deze podcastreeks over de Mariaschool, waarin we onderzoeken hoe zij precies werken, welke waarde dat heeft en hoe ze aan hun principes vast weten te houden. In deze 'tussenaflevering' nemen we de post door en zetten we de eerste ideeën voor het vervolg uiteen. OPROEP: Deze...

Op de Mariaschool is geen centrale leider in de vorm van een directeur die de dienst uitmaakt. In plaats daarvan kozen de leerkrachten 6 jaar geleden uit hun midden drie collega's die een speciale rol vervullen binnen het team: Jord Beers, Suzanne Ahrouch en Ineke Stavenuiter. Als drietal behouden zij het overzicht over de ontwikkelingen binnen de school, dragen ze actief de onderwijsvisie van de school uit en helpen ze de onderwijskwaliteit hoog houden. Ook geven ze alledrie gewoon les. Ze...

Waarom heet de baas van school het schoolhoofd en noemen we zijn of haar assistent de rechterhand van de directeur? Wat hebben de ideeën van Plato en Descartes gemeen met die van managementdenkers en neurowetenschappers anno nu? En wat kunnen we eigenlijk leren over zelfsturing als we kijken naar de werking van een wielerpeloton? Met Aldo Houterman gaan we in gesprek over deze en andere vragen. Aldo is filosoof en schreef in 2019 het boek “Wij zijn ons lichaam”, waarin hij het idee van het...

Nu de eerste fase direct na de coronamaatregelen een tijd achter ons ligt, vragen we ons in deze podcast af of er nog wel ruimte is voor rust en reflectie in scholen. Of worden docenten en schoolleiders overladen door de snelheid waarmee alles nu moet en belemmert die onrust een goed gesprek over onderwijsontwikkeling? Ook kijken we naar de rol van de schoolleiding in de afgelopen periode. Zijn wij nu bevattelijker voor top-down beslissingen vanuit het MT en zo ja, hoe komt dat? De afgelopen...

De afgelopen weken hebben we verschillende schoolleiders en docenten opnieuw bevraagd op hun ervaringen met het onderwijs op afstand. Waar we ons de eerste fase van het onderzoek met name gericht hebben op de organisatiekundige en onderwijskundige gedurende de eerste twee weken na het sluiten van de scholen, hebben we nu de ervaringen van de eerste twee maanden in kaart proberen te brengen. We waren o.a. nieuwsgierig naar; Wat verlies je? Wat brengt het juist? En ook de vraag; Wat zou je...

De scholen zijn nu ongeveer drie weken dicht vanwege het coronavirus. Iedereen probeert zijn draai te vinden. Dit maakte ons nieuwsgierig naar de vraag wat er zowel veranderkundig als onderwijskundig op dit moment allemaal in beweging is op scholen. En wat hiervan de moeite waard is om vast te houden wanneer de scholen straks weer open gaan. We zijn daarom samen met Eefje Teeuwisse een onderzoek gestart en in deze podcast bespreken we de eerste inzichten.

Zijn leraren uitvoerders van elders ontwikkeld beleid en door anderen bedachte ideeën? Of zijn zij autonome professionals die zelf keuzes moeten maken die passen in hun school? Hierover gaan we in gesprek met Stefan Gijsbertsen, directeur Onderwijs en Kwaliteit bij PricoH in Hoogeveen.