Człowieka rozumiemy dziś na dwa sposoby – potocznie i naukowo. Z jednej strony widzimy w nas samych osoby obdarzoną wolną wolą i świadomością, z drugiej zaś nauka opowiada nam o niewidzialnych dla nas procesach zachodzących w naszym mózgu. Jak pogodzić ze sobą te dwie, zdawałoby się, nieprzystające do siebie narracje? W ostatnim odcinku serii z pytaniem tym zmierzy się dr hab. Mateusz Hohol, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, kognitywista, kierownik Mathematical Cognition and Learning...

Każdego dnia opowiadamy na swój temat jakąś narrację. Co zawierają te opowieści i jakie spełniają funkcje? Czy pomagają nam one zrozumieć samych siebie? W czwartym odcinku serii na powyższe pytania odpowiada dr Jędrzej Grodniewicz, filozof, pracownik Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, który realizuje obecnie grant SONATA 18 pt. „Terapeutyczne samorozumienie” fundowany przez Narodowe Centrum Nauki (nr 2022/47/D/HS1/00923). Od setek lat ludzie snują i otaczają się najróżniejszymi...

Trzeci odcinek naszej serii poświęcony jest tematyce narracji obecnych w nauce oraz pseudonauce, a także w teoriach spiskowych. Gość odcinka, dr Szymon Makuła z Uniwersytetu Śląskiego, zajmujący się logiką, metodologią badań oraz myśleniem krytycznym, rzuca światło na problem popularyzacji nauki, a także bierze na warsztat postępującą siłę pseudonauki oraz narracji spiskowych. Czyżby nauka była na straconej pozycji? Od setek lat ludzie snują i otaczają się najróżniejszymi narracjami:...

W drugim odcinku serii rozmawiamy o narracjach o i w grach komputerowych. Czym są „polskie gry wideo”? Co przyciąga graczy do historii przedstawionych na ekranie? Jak prowadzone są narracje w grach? Na te i inne pytania odpowiada dr hab. Tomasz Majkowski, kierownik Ośrodka Badań Groznawczych na Wydziale Polonistyki UJ oraz wiceprezes Digital Games Association, obecnie prowadzący badania w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki pt. „Polskie gry wideo? Kultury grania i branża gier w kontekście...

Co mają wspólnego Luke Skywalker, Czarna Wołga i gryzonie? Wygląda na to, że bardzo wiele! Pierwszy odcinek naszej serii podcastów poświęcony jest być może najbardziej pierwotnym z narracji, czyli mitom, których duch - zdaniem niektórych - przenika wszystkie znane nam opowieści. O pochodzeniu, strukturze oraz funkcjach mitu opowiada dr hab. Maciej Czeremski, pracownik Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor kilku pozycji poświęconych badaniom nad mitem (ostatnio, m.in.,...

Powszechna cyfryzacja ma wpływ na sztukę i pojęcia z nią związane, takie jak: piękno, artysta czy dzieło. Obecnie twórcze algorytmy i sposób zapisu prac za pomocą tokenów NFT stanowią nie lada wyzwanie dla tradycyjnych definicji tych pojęć. Czy jednak wirtualne galerie i zawarte w nich obrazy mogą wzbudzić takie same wrażenia estetyczne, jak tradycyjne obcowanie ze sztuką? O tym rozmawiamy z artystką NFT Adrianą Krawcewicz https://www.adrianaillustration.com/bio Głębiej, w świat sztuki...

Potrzeba obcowania z pięknem to chleb powszedni kolekcjonerów, którzy realizują ją “za wszelką cenę”. Pasję kolekcjonowania, budowanie zbiorów i ich wpływ na kształtowanie trendów rozumie doskonale nasz kolejny gość, Pani Anna Muszyńska, kuratorka Spectra Art Space Fundacji Rodziny Staraków i Starak Collection. To właśnie pod jej bacznym okiem powstają wystawy oparte o kolekcję rodziny Staraków a także innowacyjne, przenikliwe projekty _SOON, w których przedstawione są pomysły młodych...

W ostatnich latach rynek sztuki stał się jednym z najbardziej rozwijających się rynków inwestycyjnych. Czy spowodowała to potrzeba obcowania z pięknem, czy też może rynek ten jest niedocenionym sektorem? Jakimi prawami rządzi się rynek aukcyjny? Czy występują na nim uniwersalne trendy? Co wpływa na cenę dzieła? Czy wartości estetyczne mogą być wymierzone za pomocą pieniędzy? A także - czy piękno da się kupić? O tym porozmawiamy z Profesorem Wojciechem Szafrańskim Goszczący w studio obraz to...

Dawniej pojęcie piękna należało do kanonu cnót moralnych a ideał człowieka oparty był o regułę kalos kagathos - piękny i dobry. Z kolei u Platona spotykamy piękno jako jedną z najwyższych wartości, które łączy się nie tylko z dobrem, ale także prawdą. Dlaczego piękno było tak ważne dla starożytnych greków? Czy dzisiaj jesteśmy w stanie zrozumieć antyczne ideały? O tym porozmawiamy z Profesorem Piotrem Augustyniakiem Goszczący w studio obraz to “Marabut” autorstwa Adelajdy Kot Projekt powstał...

Kolory i składniki potrzebne do ich stworzenia dziś pomagają nam w datowaniu obrazów, badania z zakresu optyki pozwalają zrozumieć procesy stojące za naszym postrzeganiem barw a konserwatorzy często korzystają z wiedzy ekspertów z zakresu chemii, aby przywrócić dziełom dawny blask. Czy na pewno widzimy to samo? Czy kolor różowy istnieje? Jak otoczenie naturalne wpływa na dzieła sztuki? Na te i inne pytania poszukamy odpowiedzi wraz z doktor Moniką Koperską Goszczący w studio obraz to...

Na pojęcie piękna wpływ miała historia, dana epoka i jej kultura, która określała kanon sztuki. Artyści jednak doskonale wiedzieli o tym, że najlepiej sprzedaje się kontrowersja i przekraczanie granic. Tematem odcinka będzie oparty o klasyczne reguły renesans i rewolucyjny manieryzm, oparcie o złotą proporcję a deformacja. Jak manieryzm wpłynął na przyjęte zasady renesansowej sztuki? Czy wraz ze zmianą estetyki zmienił się sposób postrzegania człowieka? W studio gościmy doktora Grzegorza...

O tym, jak sztuka wpływa na człowieka a także jak komunikują się przez nią osoby zaburzone psychicznie rozmawiamy w czwartym odcinku. Dzięki sztuce potrafimy lepiej przedstawić uczucia i doświadczenia. Jednak, co jeśli nasze postrzeganie rzeczywistości jest zaburzone? Jak postrzegają świat osoby cierpiące na chorobę dwubiegunową albo schizofrenię? Jak interpretować prace tworzone przez artystów zaliczanych do nurtu art brut? Naszym gościem jest Profesor Dominika Dudek Goszczący w studio...

Dzisiejszy ewolucjonizm w naukach humanistycznych opiera się o ponad stulecie badań nad zapoczątkowaną przez Darwina teorią. Nie jest to tylko język „kłów i pazurów” ale także najnowsze odkrycia z zakresu estetyki ewolucyjnej, która dowodzi, że piękno to pojęcie, które możemy rozumieć przez pryzmat rozwój człowieka jako gatunku. Jak ewolucja tłumaczy popularność Mona Lisy? Czy sztuka i piękno odegrały w antropogenezie istotną rolę? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w rozmowie z...

Proces powstawania dzieł sztuki a także wszelkie formy artystycznego wyrazu od zawsze budziły zainteresowanie psychologów. Aktywna potrzeba przekształcania rzeczywistości i tworzenie artystycznych interpretacji towarzyszą nam od dziecka - malujemy, lepimy i rysujemy coś, co jest wyrazem naszej indywidualności. Dlaczego kreatywność jest dla nas niemalże naturalna? Co stoi za potrzebą tworzenia? Tymi zagadnieniami zajmuje się psychologia twórczości, o której opowie nasz gość, Profesor Edward...

To, jak sztuka oddziałuje na nasze ośrodki poznawcze jest tematem zainteresowania kognitywistów, zajmujących się zupełnie nowym obszarem badawczym - neuroestetyką. Od lat dziewięćdziesiątych naukowcy badają wpływ tych procesów na naszą estetyczną ocenę, biorąc pod lupę reakcje i funkcje ludzkiego mózgu. Czy tak abstrakcyjne pojęcia, jak piękno mogą mieć swój odpowiednik neuronalny? Czy możemy wyróżnić uniwersalne kryteria, które na poziomie biologii determinują, czy coś nam się podoba? O tym...

Rozmowa z dr hab. Tomaszem Żuradzkim, prof. UJ (Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ) o bioetyce i narzędziach wspierania interakcji między humanistyką, a nauki biomedycznymi. Gość: dr hab. Tomasz Żuradzki, prof. UJ (Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ) Prowadzący: adw. dr Karolina Mania (Katedra Zarządzania Strategicznego w Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ) Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach...

Rozmowa z Aleksandrem Kopyto (sekcja rakiet AGH Space Systems) o rozwoju polskiej branży kosmicznej, eksploracji księżyca i przyszłości w obszarze technologii napędowych. Gość: Aleksander Kopyto, AGH Space Systems. Prowadzący: adw. dr Karolina Mania, adiunkt w Katedrze Zarządzania Strategicznego w Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo:...

Cześć, nazywam się Mariusz Gogól i zapraszam Cię do posłuchania podcastu z cyklu “Wokół Życia”. Tematem dzisiejszego odcinka są roślinne zapachy. Czym jest zapach i jak powstaje? Jaka jest rola „wonnych cząsteczek” w świecie roślin? Czy można je wykorzystać w niekonwencjonalny sposób? To tylko niektóre pytania, które padną w rozmowie z dr. Pawłem Jedynakiem z Zakładu Biochemii i Fizjologii Roślin WBBiB UJ. Posłuchacie także o metodach wydobywania zapachów z roślin, w tym również...

W tym odcinku rozmawiamy o tym od czego rozpoczęła się farmakoterapia depresji, gdzie jesteśmy teraz i czego możemy się spodziewać w przyszłości. Prowadząca: dr Kinga Wołoszyn-Hohol Gość: dr Bartłomiej Pochwat W tym cyklu dr Kinga Wołoszyn-Hohol rozmawia ze swoimi gośćmi o rozlicznych aspektach chorowania na zaburzenia psychiczne i ich leczenia. Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat,...

W tym odcinku rozmawiamy o fascynującej złożoności neurobiologii depresji. Prowadząca: dr Kinga Wołoszyn-Hohol Gość: dr Bartłomiej Pochwat W tym cyklu dr Kinga Wołoszyn-Hohol rozmawia ze swoimi gośćmi o rozlicznych aspektach chorowania na zaburzenia psychiczne i ich leczenia. Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540 200,00 zł, całkowita wartość...

W tym odcinku rozmawiamy o tym, co może być przyczyną lekooporności i jak można sobie z nią poradzić. Prowadząca: dr Kinga Wołoszyn-Hohol Gość: prof. Dominika Dudek W tym cyklu dr Kinga Wołoszyn-Hohol rozmawia ze swoimi gośćmi o rozlicznych aspektach chorowania na zaburzenia psychiczne i ich leczenia. Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540...

Rozmowa z dr Kingą Zielińską (Małopolskie Centrum Biotechnologii UJ) o tym czym jest mikrobiom jelitowy i ile możemy się dowiedzieć analizując jego stan. Gość: dr Kinga Zielińska (Małopolskie Centrum Biotechnologii UJ) Prowadzący: adw. dr Karolina Mania (Katedra Zarządzania Strategicznego w Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ) Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat,...

Cześć, nazywam się Mariusz Gogól i zapraszam Cię do posłuchania podcastu z cyklu “Wokół Życia”. Tematem dzisiejszego odcinka są zioła, a dokładnie leki ziołowe. Czy zioła są jedynie legendarnymi lekami z przeszłości, czy może nadal stanowią cenne źródło substancji aktywnych dla współczesnej nauki? Są nadzieją czy raczej problemem medycyny? A może granica jest trudna do postawienia? To tylko niektóre pytania, na które będę szukał odpowiedzi w rozmowie z naszą ekspertką – dr. hab. Agnieszką...

Rozmowa z dr hab, prof. UJ Markiem Czajkowskim (Katedra Bezpieczeństwa Narodowego, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ) o dotychczasowych regulacjach prawnych przestrzeni kosmicznej i największych zagrożeniach i profitach jakie wynikają z jej dynamicznej eksploatacji.  Gość: dr hab. Marek Czajkowski, prof. UJ (Katedra Bezpieczeństwa Narodowego, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ) Prowadzący: adw. dr Karolina Mania (Katedra Zarządzania Strategicznego w...