Episodes
W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o metonimii; zastanawiamy się czy to jest dziwne jak ktoś chce położyć Szekspira na regale, co mają wspólnego łańcuchy metonimiczne z pracą w Hollywoodzie i nauką angielskich idiomów, oraz czytamy dlaczego gangster Perszing nazywał się Perszing
Published 03/28/22
Published 03/28/22
W dzisiejszym odcinku o teorii metafor pojęciowych Lakoffa i Johnsona, czy Romeo miał na myśli, że Julia jest kulą gorącego gazu, czemu badacze dają niemowlakom smoczki w prążki, i jak przytulanie dzieci ma się do ich późniejszych aspiracji literackich. 
Published 03/21/22
W dzisiejszym odcinku dowiadujemy się więcej o analizie ram: dowiadujemy się czym jest szpital i po czym wiadomo, że niej jesteśmy w scenie z horroru,  poznajemy historię wymyślonego Jasia którego zjadły szczury, i próbujemy znaleźć platformę porozumienia pomiędzy ekologią a górnictwem. 
Published 03/14/22
W dzisiejszym odcinku omawiamy szerzej teorię ram semantycznych, sprawdzamy czy da się nie myśleć o słoniu, dowiadujemy dlaczego antyszczepionkowcy i płaskoziemcy sądzą co sądzą i co ma wspólnego podejście do płacenia podatków z amerykańskim miasteczkiem Grafton, które we władanie przejęły niedźwiedzie.
Published 03/07/22
W dzisiejszym odcinku dowiemy się kto może się chwalić, że jest dwujęzyczny, o czym pamiętać zapisując dzieci na lekcje języka obcego i czy znajomość języków przedłuża nam życie. Będą brzydkie słowa, żeby nie było że nie uprzedzałam (: 
Published 10/18/21
W dzisiejszym odcinku dowiecie się jak wyglądają studia na WA UAM, gdzie szukać informacji o tym czego się będziecie uczyć, gdzie szukać informacji kto z wykładowców będzie was zabawiał na zajęciach z Praktycznej Nauki Języka niczym Russel Crowe w tej scenie z Gladiatora ("Are you not! ENTERTAINED?), do czego służy seminarium i co jest w piwnicach podejrzanego zamku, który nazywamy Collegium Heliodori. 
Published 09/06/21
W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się badaniom o tym, jak uczymy się języka jako dorośli i dzieci, jak go rozumiemy i produkujemy. Czym jest fenomen "mam to na czubku języka" i dlaczego językoznawcy wywołują go u niewinnych uczestników badań? Czy dzieci uczą się języka inaczej niż dorośli? Co się stanie jeśli studentom każemy usiąść na rękach - I czym właściwie zajmuje się psycholingwistyka. 
Published 08/23/21
W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się Hipotezie Sapira-Whorfa, zakładającej, że język wpływa na myśli. Dowiemy się jaki kształt ma czas w języku greckim i dlaczego gdyby zapytać nas i pięcioletniego rdzennego Australijczyka która noga Telimeny jest  północno-wschodnia to z dużym prawdopodobieństwem pięciolatek by wiedział - a my nie. 
Published 08/16/21
Pismo to jedyny znany nam obecnie wehikuł czasu, pozwalający przeszłości przemawiać do nas w dawno wymarłych językach. Choć w 21 wieku traktujemy je mocno po macoszemu, to właśnie pismo jest pierwszą technologią ludzkości służącą do gromadzenia, manipulowania, przechowywania, wyszukiwania, przekazywania i rozpowszechniania informacji. W dzisiejszym odcinku porozmawiamy o tym jak ważna jest umiejętność pisania, czy alfabet jest stary i dowiemy się dlaczego pewne tłumaczenie pisma klinowego...
Published 08/13/21
W dzisiejszym odcinku będzie o językoznawstwie kognitywnym czyli mojej ulubionej dziedzinie badań. Czy kiedy Romeo mówił, że Julia jest słońcem to miał na myśli kulę gorącego gazu? Co właściwie leży na stole kiedy odłożę na niego Tokarczuk? I czy da się nie pomyśleć o słoniu kiedy ktoś nam każe nie myśleć o słoniu? Na wszystkie te pytania odpowiedzi szukają językoznawcy kognitywni.
Published 04/22/21
Wszyscy wiemy, że młodzież dzieli się na grzeczną i ach-tą-dzisiejszą, która kradnie słowa z angielskiego, lubi feminatywy, i mówi iksde jakby wyrażanie emocji twarzą wyszło z mody. Ale co właściwie dzieje się z językiem kiedy wpadnie w ręce młodego pokolenia? Czy to prawda, że w angielskim zmieniło się wszystko, oprócz tego, że starsi narzekają na to co z tym językiem robi młodzież? W dzisiejszym odcinku o dialektach, idiolektach i zmianie językowej. I o tym czy możemy zmienić rodzaj męski...
Published 03/29/21
Badania nad gestem to stosunkowo nowa dziedzina językoznawstwa. W dzisiejszym odcinku o tym czym różni się gest od mowy ciała, czy niewidomi gestykulują i jak wyglada pierwszorzędny naukowy trolling.
Published 03/15/21
Pragmatyka to dziedzina na pograniczu językoznawstwa i filozofii języka zajmująca się badaniem tego jak język działa w komunikacji między ludźmi.  W dzisiejszym odcinku dowiemy się, że nikt nie mówi tego, co myśli - i mało kto myśli dokładnie to, co mówi. Przyjrzymy się skomplikowanej czynności proszenia o podanie soli, dowiemy jak komuś grozić żeby nie brzmiało jak groźba ale wszyscy wiedzieli o co chodzi i spróbujemy ogarnąć kwestię uprzejmości, która ma dwie twarze i obie sprawiają, że...
Published 03/08/21
Badania nad gramatyką mają ponad dwa i pół tysiąca lat. Jak możecie się domyślić, od tego czasu w językoznawstwie sporo się wydarzyło. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym jak badano gramatykę, co mieli wspólnego Bracia Grimm z lingwistyką kontrastywną, czym były Wojny Językoznawcze oraz dlaczego 99% lingwistycznych memów zawiera Noama Chomskiego.  
Published 03/01/21
Za nami pierwsze 10 odcinków Językoznawstwa. Mój mały projekt odsłuchano ponad 1300 razy. Dostaję od Was miłe wiadomości (co jest ekstra, piszcie śmiało z pytaniami i komentarzami!) więc pomyślałam, że zrobię dla Was podręcznik z tym, o czym już mówiliśmy. Jest tylko jeden kruczek: aby go otrzymać trzeba zarejestrować się na mój kurs w ramach KOLaboratorium. Formularz znajdziecie tu: http://kolaboratorium.amu.edu.pl/rekrutacja/ (kurs nazywa się "podkasty" i nie pytajcie czemu bo nie...
Published 03/01/21
W dzisiejszym odcinku rozmawiamy dużo o anatomii słowa i procesach, które jej dotyczą. Dowiadujemy się co Jurand ze Spychowa ma wspólnego z mazurską wsią o wdzięcznej nazwie Pupy i co sądzę o używaniu słowa kripi przez k. 
Published 02/01/21
Co ma wspólnego niezadowolona owca z bajki z największym odkryciem językoznawstwa historycznego? Czy język polski i angielski są kuzynami? Dlaczego odkryty w 19tym wieku przez Polaka rękopis obecne uznawany jest za najbardziej tajemniczą księgę świata? O tym w dzisiejszym odcinku Językoznawstwa. 
Published 01/18/21
Fonetyka to dziedzina językoznawstwa zajmująca się dźwiękami języka: samogłoskami i spółgłoskami. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o układzie mowy, dlaczego łatwo rozpoznać Polaków mówiących po angielsku i czy koń mógłby teoretycznie mówić gdyby konie chciały mówić. 
Published 01/11/21
Jakiś czas temu głośno było o rozporządzeniu unijnym według którego ślimak był rodzajem ryby. W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o tym, że klasyfikowanie pojęć do kategorii wcale nie jest takie łatwe jak by się mogło wydawać. W jaki sposób decydujemy się jak nazwać daną rzecz - i od czego to zależy? Czy papież powinien zostać uznany za kawalera? Czym jest fenomen "mam-to-na-czubku-języka" i dlaczego językoznawcy celowo wywołują go u studentów? Na tego rodzaju pytania odpowiedzi szuka semantyka,...
Published 01/04/21
Czy to prawda, że Inuici mają 120 słów oznaczających śnieg? Jaką rolę językową pełni słowo "bułkanapka" - i dlaczego należy uważać pytając ludzi z różnych rejonów Polski jak nazywa się ten mały kawałek, który pierwszy odkrawamy od bochenka chleba?  Czy słowa można opisać za pomocą maciupkich kawałków znaczenia - i po co ktokolwiek miałby to robić? W dzisiejszym odcinku jest o semantyce. 
Published 12/28/20
Kim był Phineas Gage i co spektakularna dziura w jego głowie ma wspólnego z językoznawstwem? Skąd wiadomo, które obszary mózgu zaangażowane są w przetwarzanie języka - i co się dzieje, kiedy ulegną uszkodzeniu? W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o neurolingwistyce. 
Published 12/14/20
Hau-hau, dzyń-dzyń, la-la i hej-rup to teorie, którymi kiedyś usiłowano wytłumaczyć powstanie ludzkiego języka. Późniejsze podejścia łączą powstanie mowy z ewolucją ludzkiego umysłu, a nawet z gestem. Mimo to, na pytanie jak powstał język nie możemy udzielić obecnie jednoznacznej odpowiedzi. Co naśladowały pierwsze słowa: okrzyki ptaków, syknięcie z bólu a może ludowe przyśpiewki? I czy możemy wykluczyć, że język sprzedali nam kosmici?
Published 12/07/20
Wszystkie żywe istoty komunikują się ze sobą: zwierzęta, rośliny, grzyby, wirusy... Język jest najważniejszym i najbardziej uniwersalnym środkiem komunikacji. Chociaż nie wszyscy naukowcy się z tym zgadzają, język uznawany jest za umiejętność typowo ludzką. Czy to prawda?
Published 12/02/20
Nasze mózgi to maszyny Enigma działające na wielu szyfrach naraz, z możliwością wgrania różnych wersji językowych. Językoznawstwo to nauka tym faktem zafascynowana.
Published 11/23/20