Filosoof Paul Moyaert is evenzeer thuis in de filosofie als in de psychoanalyse, bij Lacan, Deleuze en Freud. Moyaert werkte o.m. rond de kracht van symbolen, interpreteerde de doodsdrift bij Freud, vroeg zich af wat waanzin is en vooral: hoe wij mensen in elkaar steken. Hij beantwoordt de Kant-vraag ‘Wat is de mens?’ op een niet-evidente wijze. Misschien is het de woede die ons drijft. En wat moeten we daar dan mee?

Peter Singer is professor bio-ethica in Princeton en Melbourne, en werd in de jaren ’70 op slag wereldberoemd met zijn boek ‘Animal Liberation’. Want dieren zijn net als mensen, of liever: voelen net als wij pijn en lijden. Singers praktijk van het ‘Effectief Altruïsme’ is al even radicaal. De schijnbaar eenvoudige regels zijn: 1. Ontdek hoe je het meeste goed kunt doen in de wereld. 2. Doe het.

Pieter Thyssen bouwt imaginaire teletijdmachines op papier; en onderzoekt wat de vreemde gevolgen van tijdreizen zouden kunnen zijn. Hij is wetenschapper én filosoof, en vertoeft courant in heden én verleden. Thyssen droomt er zelfs van wakker te worden in de toekomst. Om daar misschien een antwoord te vinden op die brandende Kant-vraag: Wat kan ik weten?

Amerikaans filosoof Martha Nussbaum is een ster aan het de filosofisch firmament. Ze reist de wereld rond om lezingen te geven, verzamelt eredoctoraten, doceert rechtsethiek, en schrijft over het belang van emoties, over rechtvaardigheid en ouder worden. Ze denkt na over alles wat het leven haar aanreikt. Geïnspireerd door de klassieken, de literatuur en hedendaagse helden als Martin Luther King en Nelson Mandela.

Kunstwetenschapper Barbara Baert doceert aan de KU Leuven, doet onderzoek en schrijft. Voor haar is de centrale vraag : wat kunnen we weten? Ze behandelt die vraag vanuit haar vak, de kunstwetenschap, maar het antwoord draait tegelijk ook om wat de mens is, en hoe het willen weten in gang wordt gezet door verwondering en emotie.

Ann Dooms is wiskundige en expert artificiële intelligentie, en daar draait alles om de vraag welke menselijke vermogens we zouden willen nabootsen in of aanleren aan een computer. Kunnen we een machine leren denken? En wat is denken dan? Valt dat complexe proces wel te kwantificeren? Ann zoekt naar wiskundige wegen om de limieten van AI te verleggen.

Psychiater Joris Vandenberghe stelt zich bij elke ontmoeting met een patiënt de vraag: Wat moet ik doen? Moet ik in actie schieten of eerder afwachten en luisteren? En in de psychiatrische praktijk stelt zich ook als vanzelf de vraag naar wat de mens is. Vandenberghe gaat uit van een inclusief mensbeeld, waarin ook mensen met psychische stoornissen thuishoren.

Beeckman wordt geïnspireerd door filosofen Spinoza en Machiavelli. Ze bouwt verschillende bruggen tussen het denken van beide heren naar het leven van nu. Naar een tijd die al even onzeker is als de hunne. In deze aflevering denkt ze na over de Kant-vraag: Wat moet ik doen? Wat is goed handelen? Voor haar werkt de ethische praktijk van elke dag beter dan een of ander groot moreel principe waarop we ons kunnen richten. Haar antwoord is genuanceerd en helder, zoals we dat van haar kennen....

Kant en Klaar - Aflevering 20: Sophie De Schaepdrijver

'Kant,en klaar! - Aflevering 19: Bas Heijne

Kant en klaar - AfleverinFilosoof Pieter Adriaens zet de mens radicaal tussen de andere dieren, om na te denken over wat we zijn. Hij is gefascineerd door wat Nietzsche onze ‘ziekelijkheid’ noemde. Zo vertrekt Adriaans vanuit onze fysieke en vooral, mentale kwetsbaarheid.g 18: Pieter Adriaens

De Amerikaanse filosoof Susan Neiman is een uitgesproken public intellectual en bevlogen over het thema Hoop. Neiman: ‘Ik probeer hoop te houden, want zonder hoop zijn we niet in staat de wereld te veranderen.’

Voor wetenschapsfilosoof en -socioloog Trudy Dehue was de Kant-vraag ‘Wat kan ik weten?’ altijd al de leidraad, en meer bepaald: Wat kan wetenschappelijk onderzoek weten? Want misschien worden we misleid als we classificaties voetstoots aannemen als letterlijke afspiegelingen van de werkelijkheid. Als we geloven wat we eerst zelf gecreëerd hebben. Zo bv in de psychiatrische diagnostiek: 'Eerst plaatsen psychiaters grote hoeveelheden menselijke eigenschappen in de DSM (psychiatrisch handboek)...

Voor wetenschapsfilosoof en -socioloog Trudy Dehue was de Kant-vraag ‘Wat kan ik weten?’ altijd al de leidraad, en meer bepaald: Wat kan wetenschappelijk onderzoek weten? Want misschien worden we misleid als we classificaties voetstoots aannemen als letterlijke afspiegelingen van de werkelijkheid. Als we geloven wat we eerst zelf gecreëerd hebben. Zo bv in de psychiatrische diagnostiek: 'Eerst plaatsen psychiaters grote hoeveelheden menselijke eigenschappen in de DSM (psychiatrisch handboek)...

Hertog, kosmoloog en professor theorethische fysica aan de KUL, noemt wijlen Stephen Hawking zijn soulmate. Ze dachten samen na over de oerknal en over de grondvragen: Waarom zijn we hier? Waar komen we vandaan? En Hertog voegt daar zijn versie van de Kant-vraag 'Wat is de mens' aan toe: zullen we onszelf nog herkennen in de verre toekomst? Vorig jaar werd hun nieuwe theorie gepubliceerd over de oorsprong van het heelal, die stelt dat we in een eindig universum leven, dat minder complex is...

Hertog, kosmoloog en professor theorethische fysica aan de KUL, noemt wijlen Stephen Hawking zijn soulmate. Ze dachten samen na over de oerknal en over de grondvragen: Waarom zijn we hier? Waar komen we vandaan? En Hertog voegt daar zijn versie van de Kant-vraag 'Wat is de mens' aan toe: zullen we onszelf nog herkennen in de verre toekomst? Vorig jaar werd hun nieuwe theorie gepubliceerd over de oorsprong van het heelal, die stelt dat we in een eindig universum leven, dat minder complex is...

De Britse zoöloog George Monbiot bereidt wel eens doodgereden dieren, maakte een folk-album met protestsongs, en schreef in zijn columns in The Guardian over zijn prostraatkanker. ‘I will not be prostrated by my prostate.’ Monbiot is uitgegroeid tot een gereputeerd journalist en denker. Hij schrijft boeken over zijn bescheiden oplossingen voor onze zieke wereld, waarin ongelijkheid, eenzaamheid en milieuproblemen groeien als pompoenen op een mestvaalt. Volgens Monbiot hebben we een verkeerd...

De Britse zoöloog George Monbiot bereidt wel eens doodgereden dieren, maakte een folk-album met protestsongs, en schreef in zijn columns in The Guardian over zijn prostraatkanker. ‘I will not be prostrated by my prostate.’ Monbiot is uitgegroeid tot een gereputeerd journalist en denker. Hij schrijft boeken over zijn bescheiden oplossingen voor onze zieke wereld, waarin ongelijkheid, eenzaamheid en milieuproblemen groeien als pompoenen op een mestvaalt. Volgens Monbiot hebben we een verkeerd...

Psychoanalyticus en hoogleraar Paul Verhaeghe wordt in zijn praktijk geconfronteerd met onze angsten, die dikwijls te maken hebben met de dwang van het nooit genoeg, en die maken dat we bij god niet meer weten wie we zijn. Bij Verhaeghe wordt Kant’s grote vraag uitgebreid tot: Wat is de mens hier en nu? En waar zitten we precies mee te sukkelen? Produceert elke tijd zijn eigen overdrijvingen en stoornissen?

Psychoanalyticus en hoogleraar Paul Verhaeghe wordt in zijn praktijk geconfronteerd met onze angsten, die dikwijls te maken hebben met de dwang van het nooit genoeg, en die maken dat we bij god niet meer weten wie we zijn. Bij Verhaeghe wordt Kant’s grote vraag uitgebreid tot: Wat is de mens hier en nu? En waar zitten we precies mee te sukkelen? Produceert elke tijd zijn eigen overdrijvingen en stoornissen?

Maxim Februari is auteur, NRC columnist, filosoof en man. Maxim heette namelijk Marjolein, tot hij enkele jaren geleden aan zijn transitie begon. Nu is dat man-zijn een evidentie en wil hij gewoon weer verder schrijven. Literatuur is van groot belang. ‘Toen ik 20 was, heb ik een jaar met ‘Herzog’ van Saul Bellow onder de arm rondgelopen.’ Februari vraagt zich af hoe we onze toekomst zien, nu de digitale wereld overal lijkt binnen te dringen, als een nieuwsoortige godheid in ‘the Cloud’....

Maxim Februari is auteur, NRC columnist, filosoof en man. Maxim heette namelijk Marjolein, tot hij enkele jaren geleden aan zijn transitie begon. Nu is dat man-zijn een evidentie en wil hij gewoon weer verder schrijven. Literatuur is van groot belang. ‘Toen ik 20 was, heb ik een jaar met ‘Herzog’ van Saul Bellow onder de arm rondgelopen.’ Februari vraagt zich af hoe we onze toekomst zien, nu de digitale wereld overal lijkt binnen te dringen, als een nieuwsoortige godheid in ‘the Cloud’....

Psychiater en filosoof Damiaan Denys is afdelingshoofd psychiatrie in het Academisch ziekenhuis van Amsterdam (AMC), en wordt er dagelijks geconfronteerd met de Kant-vraag: Wat is de mens? Het houdt hem zodanig bezig dat hij ook op het podium staat met een monoloog over onze wankele positie tussen angst en vrijheid. De mens als brein-machine is te beperkt. ‘Een neurobioloog stopte een dode zalm onder de scanner, en zelfs daar lichtten dingetjes op in de hersenen!’ Maar de illusie dat we...

Psychiater en filosoof Damiaan Denys is afdelingshoofd psychiatrie in het Academisch ziekenhuis van Amsterdam (AMC), en wordt er dagelijks geconfronteerd met de Kant-vraag: Wat is de mens? Het houdt hem zodanig bezig dat hij ook op het podium staat met een monoloog over onze wankele positie tussen angst en vrijheid. De mens als brein-machine is te beperkt. ‘Een neurobioloog stopte een dode zalm onder de scanner, en zelfs daar lichtten dingetjes op in de hersenen!’ Maar de illusie dat we...