متاسفانه جناب دکتر زیبا کلام به دلایلی خواندن این کتاب را ادامه ندادند و من از روی نسخه پی دی اف این کتاب را ادامه می‌دهم. با توجه به محدودیت امکانات از اینجا به بعد صدای من با موبایل ضبط شده و با حداقلی از اصلاح به عنوان ادامه کتاب صوتی منتشر می‌شود. در این قسمت به شرایط ایران بعد از کودتا و اقدامات سید ضیا پرداخته می‌شود.

در این قسمت با نقش سیدضیا و تاثیر تورمن سفیر انگلیس در کودتای اسفند ۱۲۹۹ آشنا می‌شویم. در حالی که کورزن وریر امورخارجه از نورمن می‌خواهد که از وثوق‌الدوله و قرارداد ۱۹۱۹ حمایت کند، نورمن شانسی برای این فرارداد نمی‌بیند و همراه با آیرون‌ساید از کودتای سیدضیا و رضاخان حمایت می‌کند.

کودتا همانطور که پیشتر گفتیم از دو بخش مجزا از هم تشکیل شده بود . تا بدین جا ما عمدتاً بخش نظامی را که شامل رضاخان میرپنج ، لشکر قزاق و سرهنگ آیرونساید در قزوین بود تشریح کردیم. بخش اصلی کودتا یا بخش سیاسی آن در حقیقت به رهبری سید ضیاءالدین طباطبایی بود. نقش او از زمانی که کودتا اتفاق افتاد به مراتب مهم‌تر از رضاخان بود. سید در حقیقت رئیس دولت کودتا بود و رضا خان یکی از فرماندهان نظامی آن دولت. دستورات و احکام حکومتی تماماً توسط سید ضیاء که حالا صدراعظم شده بود صادر می‌شد. تمامی عزل و نصب های...

در نیمه دوم سال ۱۲۹۹ وضعیت سیاسی ایران عملاً ماه‌ها می‌شد که به بن بست رسیده بود. در آغاز سال وثوق الدوله صدراعظم بود. اما زیر فشار افکار عمومی بواسطه پذیرش قرارداد ۱۹۱۹ و علیرغم حمایت انگلستان نتوانسته بود به صدراعظمی‌اش ادامه دهد. در تابستان پیرنیا جای وی را می‌گیرد اما او نیز بعد از چند ماه نمی تواند گامی بجلو بردارد.در پاییز نوبت به سپهدار میرسد.میزان موفقیت سپهدار از قبلی ها هم کمتر است.او پس از گذشت چند ماه، حتی نمی تواند کابینه‌ای تشکیل دهد چه رسد به آنکه شروع بکار کند. اختلاف میان...

فصل "مقدمات شکل گیری کودتای ۱۲۹۹"که درحقیقت فصل هفتم "کتاب رضاشاه" را تشکیل میدهد،یکی ازاصلی‌ترین بخش‌های این کتاب را شامل می‌شود.درشش فصل قبلی، بیشترتلاش شده‌ بود تا اوضاع واحوال شرایط سیاسی، اجتماعی واقتصادی ایران مقارن با شکل‌گیری کودتا تشریح شود.بدون یک شناخت اجمالی ازوضعیت ایران درآن مقطع نمی‌توان آن رویداد را تبین کرد. درترسیم سیمای کشورچند نکته اساسی مطرح شدند. ضعف سیاسی و ورشکستگی اقتصادی باورنکردنی حاکمیت وظهورقدرت‌های گریزاز مرکز. سال‌ها می‌شد که دولت‌ها با عمر چندماهه می‌آمدند...

در بخش نهم با رابطه سه جانبه میان "لشکر قزاق – نهضت جنگل – نیروهای نظامی انگلستان" در شمال ایران و قزوین آشنا می‌شویم. مثلثی که در بخش‌های بعدی، نشان خواهیم داد که نقش مهمی در شکل گیری کودتای ۱۲۹۹برعهده دارد. نهضت جنگل به‌رهبری میرزا کوچک خان در اوائل سال ۱۲۹۶ در گیلان شکل گرفت و بیش از سه سال دوام آورد. زندگی نهضت بسیار پرتلاطم بود. نخستین بار در تیرماه۹۷ جنگلی ها موفق به تصرف رشت می‌شوند. اما مدتی بعد نیروهای انگلیسی و قزاق‌ها موفق می‌شوند رشت را از چنگ آنان درآورده و میرزا و یارانش به جنگل...

ورود رضای نوجوان در سن چهارده سالگی به لشکر قزاق مهمترین تحول در زندگی او بود. لشکر قزاق بر خلاف زندگی آرامی که از بدو تاسیسش طی کرده بود، در سالهای منتهی به کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ با دو تحول مهم مواجه شد. تحولاتی که زندگی آرام و به دور از مناقشات سیاسی جامعه ایران را که در آن بسر می‌برد دگرگون ساخت. اولین تحول، انقلاب مشروطه در ۱۲۸۵ و دومی، انقلاب اکتبر در ۱۲۹۶ بود. تا قبل از انقلاب مشروطه، وظیفه اصلی لشکر قزاق حفاظت از سفارت‌خانه های خارجی و اماکن دولتی بود. اما بعد از انقلاب مشروطه، لشکر...

در بخش قبلی با یکی از عوامل مهم کودتای ۱۲۹۹، رضاخان میرپنج آشنا شدیم. او در خانواده ای محقر در روستای آلاشت مازندران درسال۱۲۵۶ متولد می‌شود. مهم ترین نکته ای که پیرامون کودکی رضا می‌بایستی گفت فقر و یتیمی است. پدر قبل از تولد رضا و مادر نیز هفت سال بعد فوت می‌شود. سرپرستی رضا برعهده دایی‌اش واگذار می‌شود. اما او آنقدر فقیر است که حتی نمی‌تواند رضا را بمدرسه بفرستد. شغل کم درآمدی در خیاط‌خانه لشکر قزاق دارد و روزها که برسرکار می‌رود رضا درکوچه پس کوچه های محله سنگلج تهران (پارک شهر فعلی) با...

در این قسمت با تاریخچه نیروی قزاق در ایران آشنا می‌شویم.

گفتیم که یکی از مولفه های مهم در ایران مقارن با کودتای ۱۲۹۹، انگلستان و مجموعه منافع، سیاست ها و تصمیمات آن کشور در ایران بود. حضور انگلستان در ایران از اوائل قرن هجدهم در بوشهر و توسط فعالیت‌های بازرگانی کمپانی "هند شرقی" آغاز شده بود. درطول قرن نوزدهم آن حضور گسترش می‌یابد. بر خلاف روسیه که اهرم نفوذش در ایران دربارقاجار می‌بود، انگلستان جدای از دربار با سران قبایل جنوب و غرب کشور، بسیاری از رجال، تجار و منورالفکران هم پیوندهایی داشت. کشف نفت در خوزستان از اوائل قرن بیستم و حضور و نفوذ...

بدون یک شناخت اجمالی از وضعیت ایران مقارن با کودتای ۱۲۹۹، نمیتوان درک درستی از چگونگی به روی کارآمدن رضاشاه پیداکرد. چندین مولفه مهم پیرامون اوضاع و احوال ایران در آن مقطع می‌بایستی مورد توجه قرار بگیرند. اولین و مهم ترین نکته، بی ثباتی و هرج و مرجی هست که ایران را درخود فروبرده بود. ناتوانی و ضعف حکومت در تهران در اداره کشور، بدون تردید مهم ترین مولفه می‌باشد. دشمنی روسها با مشروطه‌ی نوپای ایران و نتایج نامطلوبی که آن سیاست ببار میاورد، مولفه دوم است. وقوع جنگ جهانی اول درسال ۱۲۹۳ -یعنی شش...

بدون یک شناخت اجمالی از وضعیت ایران مقارن با کودتای ۱۲۹۹، نمیتوان درک درستی از چگونگی به روی کارآمدن رضاشاه پیداکرد. چندین مولفه مهم پیرامون اوضاع و احوال ایران در آن مقطع می‌بایستی مورد توجه قرار بگیرند. اولین و مهم ترین نکته، بی ثباتی و هرج و مرجی هست که ایران را درخود فروبرده بود. ناتوانی و ضعف حکومت در تهران در اداره کشور، بدون تردید مهم ترین مولفه می‌باشد. دشمنی روسها با مشروطه‌ی نوپای ایران و نتایج نامطلوبی که آن سیاست ببار میاورد، مولفه دوم است. وقوع جنگ جهانی اول درسال ۱۲۹۳ -یعنی شش...

در این بخش می‌بینیم که روایت حکومتی از رضاشاه و اقداماتش که جملگی بر روی تئوری‌های توطئه بنا شده چقدر بنیانشان سست بوده و با یک بررسی ابتدایی فرومی‌ریزند. جدای از تئوری‌های توطئه، اشکال اساسی دیگر رویکرد رسمی به دوران رضاشاه آنست که اساساً نه به اوضاع و احوال و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورداشاره‌ای می‌کند، نه به نیروهای سیاسی و اجتماعی یا ساختار قدرت، و نه به هیچ جنبه دیگری از ایرانی که رضاشاه در آن ظهور می‌کند، می‌پردازد. کانه ایران یک جزیره دورافتاده و خالی از سکنه در وسط اقیانوس...

در این بخش می‌بینیم که نظریه حکومتی پیرامون بروی کارآمدن رضا شاه توسط انگلستان و نسبت دادن اقدامات وی در جهت مصالح لندن، با مشکلات فراوانی روبرو ست. از جمله‌ی بن‌بست‌ها، سیاستِ معروفِ "تفرقه بیانداز و حکومت کن" است که به استعمار نسبت داده می‌شود. درحالیکه نخستین ومهم ترین اقدام رضاشاه ایجاد وحدت و یکپارچگی ایران بود؛ دقیقا خلاف آن سیاست. پایان کار رضا شاه، بن‌بست بعدی است. اگر رضا شاه عامل انگلستان می‌بود، چه نیازی بود تا لندن به‌اتفاق روسیه ایران را اشغال نمایند و وی را ازقدرت برکنار نمایند؟...