Zamknięcie kopalń to kwestia czasu w Polsce. Co to jednak oznacza dla prawie 75 tysięcy górników i ich rodzin? Jak transformację energetyczną przeprowadzić w sposób sprawiedliwy?  Na to ważne pytanie odpowiada Patryk Białas (http://patrykbialas.pl/), aktywista, samorządowiec, jeden z założycieli Śląskiego Ruchu Klimatycznego, który - jak sam mówi - transformacji energetycznej doświadcza od dziecka (pochodzi z rodziny górniczej, a jego dziadek był sztygarem na kopalni). Z odcinka dowiesz...

O pierwiastkach ziem rzadkich i pierwiastkach krytycznych (nie mylcie ich ze sobą!) opowiada w tym odcinku Agata Rzędowska, dziennikarka i jeden z wiodących głosów w sprawie elektryfikacji i zielonych transformacji.  Rozmawiamy o tym, dlaczego o pierwiastkach krytycznych mówi się, że to “ropa i gaz XXI wieku”; o kobalcie i Demokratycznej Republice Konga, w której wydobywa się go najwięcej, o kwestii pracy dzieci, ale i o tym, czy dałoby się wydobywać kobalt w Polsce, skoro jego złoża są na...

„Świat stanął na głowie” - mówi gościni dzisiejszego podcastu, dr hab. Paulina Kramarz, profesora nadzwyczajna Uniwersytetu Jagiellońskiego w Instytucie Nauk o Środowisku. Tłumaczy, jak wygląda współczesna produkcja żywności, dlaczego społeczeństwo musi być stać na dobrej jakości jedzenie i co każdy z nas może w obecnej sytuacji zrobić.  Z odcinka dowiesz się też: Kto kontroluje nasze jedzenie?Ile powinna kosztować żywność, jeśli jej cena miałaby odzwierciedlać faktycznie poniesione koszty,...

To odcinek o tym jak kupujemy i czy możemy kupować lepiej i bardziej świadomie oraz o tym, jak identyfikować i bronić się przed niebezpiecznymi zabiegami ze strony marketerów, których celem jest sprzedać nam jak najwięcej.  W trakcie rozmowy przechodzimy przez konkretne przykłady pojawiające się na pewnej znanej wam zapewne platformie zakupowej, analizujemy je “na żywym organizmie” i omawiamy tak, abyście mogli po wysłuchaniu zastosować zdobytą wiedzę w praktyce.  Moją "przewodniczką" po...

Produkcja czekolady to mnóstwo wyzwań - społecznych i środowiskowych. Część tych wyzwań rozwiązują certyfikaty, jak np. Rainforest Alliance. Jednak czy jesteśmy w stanie ponosić wyższe koszty certyfikowanych produktów?  Jaki wpływ zmieniający się klimat wywiera na uprawę kakao i produkcję czekolady? Jak firma Wedel - sponsor dzisiejszego podcastu, który niedawno wydał swój drugi raport zrównoważonego rozwoju - adresuje te i inne środowiskowe wyzwania? O tym opowiada  Aleksandra Kusz vel...

Jeszcze kilka wieków temu Polska nazywana była “krajem bagien”. Dziś osuszyliśmy 85% torfowisk, a suma uwalnianych z tych terenów emisji CO2 to 35 milionów ton rocznie. Tyle samo emituje elektrownia Bełchatów - największy emitent CO2 w Unii Europejskiej. Jak do tego doszło? I - co najważniejsze - jak to naprawić? O to pytam dr hab. Wiktora Kotowskiego, prof. UW, ekologa, współzałożyciela Stowarzyszenia Centrum Ochrony Mokradeł. Z rozmowy dowiesz się:  czym różni się torfowisko od bagna? co...

Co roku w Polsce umiera około 400 tysięcy osób. Do pochówku w ziemi wykorzystujemy rokrocznie 280 tysięcy trumien, a co za tym idzie ogromne ilości stali, cementu, drewna i chemikaliów. Wydawałoby się, że rozwiązaniem jest kremacja - niestety według Natural Death Centre, pojedyncza kremacja zużywa tyle samo gazu i energii elektrycznej, co ponad 800 km podróż samochodem i emituje nawet 113 kg CO2.  Czy istnieje sposób na bardziej ekologiczne pożegnanie się z doczesnym światem? Okazuje się, że...

W 2022 roku na świecie wyrzucono 844 MILIONY jednorazowych e-papierosów. Zawarty w ich bateriach lit (gdyby został odzyskany) mógłby zasilić  akumulatory 15 TYSIĘCY samochodów elektrycznych. Niestety, o urządzeniach tak małych jak e-papierosy często nie myślimy w kategorii elektrośmieci. A gdyby tego było mało, 80% Polaków nadal trzyma w domu, piwnicy lub garażu stary sprzęt elektroniczny.  To błąd - według szacunków ONZ, w 2023 r. na Ziemi wygenerujemy średnio 8 kg elektrośmieci na osobę....

The Lancet zapytało 10 tysięcy młodych ludzi (16–25 lat) z 10 krajów o to, co czują i co myślą o katastrofie klimatycznej i tym, jak radzi sobie z nią rząd. Wynik? Respondenci we wszystkich krajach byli zaniepokojeni zmianami klimatu.Ponad 50% zgłaszało każdą z następujących emocji: smutek, niepokój, złość, bezsilność, bezradność i poczucie winy, a niemal tyle samo stwierdziło, że ich odczucia dotyczące zmian klimatycznych negatywnie wpływają na ich codzienne życie i funkcjonowanie. Tymczasem...

O smogu i innych zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz mówi się coraz więcej. Nie dziwią już komunikaty w stylu: “Zła jakość powietrza, zostań w domu”. I byłoby to w pełni zasadne, gdyby nie fakt, że jakość powietrza wewnątrz budynków potrafi być... nawet o 70% gorsza niż ta na zewnątrz! A to właśnie w budynkach spędzamy średnio 80-90% naszego czasu... Roztocza, wirusy, bakterie i inne stworzenia tak małe, że z ich istnienia nie zdajemy sobie sprawy, mogą negatywnie wpływać na nasz szeroko...

To odcinek nie tylko dla rodziców! :-) Wiedzieliście, że dzieci rodzą się z preferencją do smaku słodkiego? Słodki smak ma mleko matki, którego noworodki potrzebują, aby przeżyć. Słodki smak to też duża wartość kaloryczna i energetyczna, który u nowonarodzonych dzieci może wykazywać nawet działanie uśmierzające ból!  Nie oznacza to bynajmniej, że powinniśmy fundować dzieciom dietę składającą się z żelków i ciastek, ale z drugiej strony, czy całkowita rezygnacja ze słodyczy to dobre...

Wełna to fantastyczny materiał: jest trwała, ma właściwości antybakteryjne i termoregulacyjne, nie absorbuje zapachów i plam, można ją prać rzadziej niż inne tkaniny, co oszczędza wodę, prąd i detergenty. Jest także naturalna, biodegradowalna i nie uwalnia mikroplastiku do mórz i oceanów.  ALE wełna to materiał odzwierzęcy, co niesie ze sobą ryzyka natury etycznej. Jednym z poważnych problemów jest mulesing - brutalny zabieg stosowany nadal np. w Australii, polegający na odcinaniu owcom fałd...

Jesteśmy otoczeni narracjami o klimacie - czy nam się to podoba, czy nie, denializm klimatyczny nadal ma się dobrze. Poza tym przecież “zabiorą nam samochody i każą jeść robaki". Po drugiej stronie narracje straszące lub pełne wiary w technologię czy biznes, które na pewno uratują świat przed zagładą (jeśli wcześniej oczywiście same do tej zagłady nie doprowadzą). Pojawia się więc pytanie - jak opowiadać o klimacie, żeby:  a) angażować, ale nie tworzyć sensacji; b) motywować, ale nie...

O wpływie hałasu na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne, o innowacyjnych materiałach wygłaszających, o perspektywach na cichszą przyszłość i konieczności “wyłączania się” rozmawiam z Jo Jurgą, neuroarchitektką i projektantką synestetyczną, która na co dzień zajmuje się poczuciem bezpieczeństwa w przestrzeni i badaniem działania ludzkich zmysłów.  A temat ważny, bo Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaklasyfikowała hałas drogowy jako drugą najważniejszą przyczynę złego stanu zdrowia w Europie...

Weź do ręki książkę, notes, opakowanie chusteczek lub papierową torbę na zakupy i przyjrzyj się im dokładnie. Bardzo możliwe, że na odwrocie znajdziesz symbol drzewka - to certyfikat FSC, Forest Stewardship Council - jeden z najbardziej współcześnie rozpoznawanych certyfikatów.  Co zmienia w przemyśle drzewnym? Jakie warunki należy spełnić, aby go uzyskać? W jaki sposób przekłada się na ograniczenie wylesiania? I w końcu - w czym produkt z certyfikatem FSC jest lepszy od tego bez...

Niedawno w Polsce lekarz zdiagnozował 11-letniego Maćka, za przyczynę choroby uznając smog. To pierwsza tego typu diagnoza w naszym kraju. Czy będą kolejne? Czy - skoro prawo do czystego powietrza jest już jednym z praw człowieka - możemy spodziewać się, że wkrótce zaczną pojawiać się pozwy, oskarżające organy o niewypełnianie obowiązków? Kto w ogóle jest odpowiedzialny za dobrą jakość powietrza? Na te wszystkie pytania  odpowiada Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego, od lat...

Tegoroczny szczyt klimatyczny, COP 28, odbędzie się w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Już sama lokalizacja wzbudza kontrowersje, a pozostają jeszcze kwestie mocno mięsnej diety czy prywatnych odrzutowców. Oraz przewodniczącego tegorocznego szczytu, którym został Sultan al-Jaber, szef państwowego giganta naftowego Abu Dhabi National Oil Company… Jak negocjacje klimatyczne wyglądają od środka? Dlaczego w COPie biorą udział lobby paliw kopalnych? Jak wybierane są lokalizacje kolejnych COPów?...

Kwestia klimatu jest już nie tylko tematem szeroko dyskutowanym w mediach - stała się także tematem strategicznym dla biznesu, uważanego za głównego emitenta. Zastanawiamy się, kto powinien ponosić odpowiedzialność za kryzys klimatu: rząd? biznes? konsumenci? To nie są pytania, na które można znaleźć proste odpowiedzi. Zadałam je dr Agnieszce Liszce-Dobrowolskiej, współzałożycielce Fundacji Climate Strategies Poland, która zajmuje się liczeniem śladu węglowego oraz wspieraniem firm i...

Ubranka dla niemowlaków z nadrukiem samochodów? Smoczki z symbolem autek? Bajki z samochodami? A czemu nie… rowery i pociągi? O tym, jak od najmłodszych lat jesteśmy “programowani”, żeby kochać samochody, wszechobecnej samochodozie, jej przyczynach i (także tych nieoczywistych!) skutkach rozmawiam z Martą Żakowską, antropolożką miejską, kierowniczką Laboratorium Miasta Muzeum Warszawy, autorką książki “Autoholizm. Jak odstawić samochód w polskim mieście”.  Jest to kolejny odcinek z serii,...

O ptakach małych i dużych, polskich i zagranicznych, w arcyciekawy sposób opowiada dr Jarosław Krogulec, naukowiec i główny specjalista ds. ochrony przyrody w Ogólnopolskim Towarzystwie Ochrony Ptaków.  Jeśli chcesz dowiedzieć się, dlaczego tak naprawdę znikają wróble, które gatunki ptaków są najbardziej zagrożone, jak Wielkiej Brytanii udaje się przywracać gatunki, które wcześniej wyginęły i jaką rolę pełni tu Polska, a także co każdy z nas może zrobić dla wróbli, jerzyków i innych ptaków...

Czy na zieloną transformację i rozwiązania związane z ekologicznym stylem życia i klimatem będzie stać tylko najbogatszych? A biedniejsi będą jeszcze ubożsi? Dlaczego ekologia i klimat to kwestie tak mocno polaryzujące i czym jest “klasowa blame game”, w której uznajemy, że to nie “my”, tylko “oni”ponoszą odpowiedzialność za kryzys klimatu? Jakich rozwiązań szukać, aby pomagały spajać i tworzyć wspólnotę? To dość trudne i rozległe pytania, ale postanowiłam podjąć tę rękawicę. Moimi gośćmi są...

Z profesor Iwoną Wagner rozmawiam o miastach i klimacie. Dlaczego temat jest ważny? Na własne oczy nierzadko doświadczamy już też drożejącej żywności, susz, pożarów, powodzi i innych ekstremalnych zjawisk pogodowych, które coraz silniej dotykają miasta. Jak możemy się do tych zmian przygotować? Uodpornić? Zaadaptować? W Gdańsku powstają już osiedla, które adaptują się do zmiany klimatu. Co dobrego jeszcze się dzieje - w kraju i na świecie? O tym wszystkim opowiada moja dzisiejsza gościni,...

Joanna Glogaza to autorka książek (najnowsza książka to "Ekonomia uwagi"), edukatorka w zakresie odpowiedzialnej mody i zrównoważonego korzystania z social mediów. Na blogu joannaglogaza.com pisze nie tylko o tym, jak nie dać się konsumpcjonizmowi, ale też jak żyć i tworzyć, kiedy wokół dzieje się Internet.  Z Asią rozmawiam o cyfrowym minimalizmie, ograniczaniu bodźców (w szczególności płynących z social mediów) na rzecz lepszej, bardziej efektywnej pracy. Ale również o pracy z domu, pracy...

Gdy uświadomimy sobie, że od lat to właśnie narracja kierowców samochodów kształtowała polskie ulice, przestaje dziwić, że współczesne miasta nie są szczególnie przyjazne pieszym.  Na szczęście to (powoli) się zmienia. A kluczem do zmian jest zrównoważona mobilność, o której rozmawiam z dwójką moich gości: Niną Józefiną Bąk, która w Polsce koordynuje europejską kampanię na rzecz czystego i zrównoważonego transportu w miastach - Clean Cities Campaign, oraz Bartoszem Piłatem, publicystą i...

Kiedyś Polskę nazywano “bagnem Europy”. Dziś coraz częściej słyszymy o suszach, przeplatanych deszczami nawalnymi - tak gwałtownymi, że gleba (choć spragniona wilgoci) nie jest w stanie jej wchłonąć. Woda nadal krąży w przyrodzie, ale wygląda jakby “coś się zepsuło”.  Skoro ilość wody w przyrodzie pozostaje stała, skąd problemy z jej brakiem? Dlaczego mówimy obecnie o kryzysie wodnym?  “Woda cały czas krąży, ale jej ilość na Ziemi pozostaje taka sama. Od obiegu wody zależy ile wody mamy do...