Οι ιστορικές αναδρομές της Κύπρου, και οποιασδήποτε άλλης χώρας, τείνουν να επικεντρώνονται σε πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα. Αναμφίβολα, τέτοια γεγονότα είναι σημαντικά, αλλά αυτή η προσέγγιση αναπόφευκτα αγνοεί σημαντικές πτυχές του παρελθόντος. Το μεγαλύτερο, άλλωστε, μέρος της ιστορίας αποτελείται από τις καθημερινές ασχολίες των ανθρώπων, το περιβάλλον που ζούσαν, το φαγητό τους, τα πιστεύω τους και άλλα. Ένα θέμα που άπτεται όλων αυτών των πτυχών αλλά συχνά απουσιάζει από τα...

Η Αμαθούντα υπήρξε ένα από τα ανεξάρτητα πολιτειακά κέντρα της Κύπρου κατά τη διάρκεια της Κυπρο-Αρχαϊκής και Κυπρο-Κλασικής περιόδου και μια ακμάζουσα αστική θέση από τους Ελληνιστικούς μέχρι και τους πρώιμους Βυζαντινούς χρόνους. Βρίσκεται σε μια παράκτια θέση στην ανατολική περιφέρεια της Λεμεσού και η ίδρυσή της ανάγεται στις αρχές της Εποχής του Σιδήρου, τον 11ο αι. π.Χ. Η περιοχή όπου άκμασε το αστικό της κέντρο κατοικήθηκε μέχρι και τα πρώιμα βυζαντινά χρόνια, γεγονός που τεκμηριώνεται...

The year 1962 was important in the history of relations between the young Republic of Cyprus and the USSR. Almost at the same moment the island has been visited by the first spaceman Yury Gagarin, one of functionaries from the Central Committee of the Communist Party Alexey Romanov and archaeologist Sergey V. Kisseloyff. Sergey Vladimirovich Kisselyoff (1905-1962) – a prominent Soviet archaeologist, vice director of the Institute of Archaeology in Moscow (1945-1951), specialized in the...

Η μελέτη της τοπικής ιστορίας μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην έρευνα και στη διεύρυνση της ιστορικής γνώσης από το ειδικό στο γενικό και τανάπαλιν. Η μελέτη της τοπικής ιστορίας είναι απλώς ένα εργαλείο, μία μεθοδολογική προσέγγιση της γενικής ιστορίας. Στην παρούσα διάλεξη θα παρουσιαστούν τρία παραδείγματα από την κωμόπολη της Αραδίππου από τα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, λίγο καιρό αφότου οι Οθωμανοί παρέδωσαν την Κύπρο στους Βρετανούς. Το πρώτο είναι η δημιουργία του κοιμητηρίου...

H 187 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς, αποτελούσε την ισχυρότερη Μοίρα Πυροβολικού. Διέθετε δώδεκα πυροβόλα διαμετρήματος 100 χιλιοστών με μέγιστο βεληνεκές περίπου 21 χιλιόμετρα. Στην Α’ φάση του πολέμου, η Μοίρα δεν τάχθηκε στον προβλεπόμενο χώρο τάξης εξ αιτίας της λανθασμένης απόφασης του ΓΕΕΦ να δώσει προτεραιότητα στη διάσπαση του θύλακα Αγίρτας παρά στο προγεφύρωμα στην Κερύνεια. Εξ άλλου η αποστολή της 187 ΜΠΠ προνοούσε Γενική Υποστήριξη της ΙΙΙ ΑΤΔ (Λευκωσία- Κερύνεια)....

Περίληψη διάλεξης: H διάλεξη παρουσιάζει το πρόγραμμα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών «Τα παραμύθια της Κύπρου από το Λαογραφικό  Αρχείο του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών».  Τα δημοσιευόμενα παραμύθια αντλούνται από το Λαογραφικό Αρχείο του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών. Η προσέγγιση των παραμυθιών γίνεται μέσω της διεθνώς αποδεκτής σήμερα μεθοδολογίας της ιστορικο-γεωγραφικής σχολής. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει την αντιπαραβολή και την ανάδειξη των εντόπιων χαρακτηριστικών των παραμυθιών με...

Σύνοψη διάλεξης: Στην παρούσα ηχητική ηχογράφηση θα γίνει προσπάθεια παρουσίασης της ανάπτυξης της γυναικείας εγγραμματοσύνης της Ελληνίδας της Κύπρου και κατά κύριο λόγο της δασκάλας/διδασκάλισσας. Eιδικότερα, η διάλεξη θα εστιάσει στη φιλανθρωπική, κοινωνική και φιλεκπαιδευτική δραστηριότητα των δασκάλων, κατά το πρώτο μισό της Βρετανικής παρουσίας στο νησί. Οι δασκάλες ήταν οι πρώτες εγγράμματες γυναίκες, οι οποίες βοήθησαν την Ελληνίδα της Κύπρου να εξέλθει από τον σκοταδισμό της...

Παρόλο που ο διάσημος βρετανός ευπατρίδης και ποιητής Λόρδος Βύρων δεν έφτασε ποτέ στην Κύπρο, η συμβολή του στον εθνικό Αγώνα των Ελλήνων είναι πασίγνωστη. Γεννημένος στο Λονδίνο το 1788 από άγγλο πατέρα και σκωτσέζα μητέρα, έζησε τα περισσότερα από τα 10 πρώτα χρόνια της ζωής στη Σκωτία, μέχρι που να κληρονομήσει τον αριστοκρατικό τίτλο σε ηλικία 11 ετών. Γνώρισε την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα όταν αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ της Αγγλίας και ταξίδεψε από το 1809 μέχρι το 1811...

Πώς προέκυψε μια ιστορική έκθεση με διοράματα και φιγούρες PLAYMOBIL; Oι επιμελήτριες του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου της Ελλάδος στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, λαμβάνοντας υπόψη τον σύγχρονο ρόλο του μουσείου, το οποίο εκτός από επιστημονικό αποκτά εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αναζήτησαν πρωτότυπους τρόπους προσέγγισης του νεαρού κοινού. Στόχος τους ήταν να φέρουν τα παιδιά στο Μουσείο και να μάθουν την ιστορία «σαν παιχνίδι». Έτσι...

Έχει λεχθεί κατ’ επανάληψη πως το κυπριακό βασίλειο των Λουζινιανών είχε πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Αυτό το γνώρισμα εκδηλώνεται πρωτίστως, ωστόσο, στην περίπτωση των βουργεσίων, κοινωνική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από έμπορους, νομικούς, γραφείς και τεχνίτες. Οι ευγενείς ήταν ως επί το πλείστο Φράγκοι στην καταγωγή, και οι δουλοπάροικοι Έλληνες. Σε αντίθεση με τα παραπάνω κοινωνικά στρώματα η τάξη των βουργεσίων ενσωμάτωνε Φράγκους, Έλληνες, Αρμένιους και Σύριους. Ως εκ...

Η παρουσίαση αυτή ασχολείται με ένα ευρέως γνωστό, εμβληματικό, αλλά και ταυτόχρονα παραμελημένο  κτήριο στη νεκρή ζώνη στη Λευκωσία: το ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας. Πρόκειται για ένα κτήριο που, από την ανέγερση του το 1949, μέχρι και σήμερα έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα του με τη σύγχρονη, ταραχώδη ιστορία της Κύπρου. Δεν αποτελεί απλώς ένα πολυτελές ξενοδοχείο, αλλά ένα χώρο ο οποίος αντανακλά τις περισσότερες από τις πιο σημαντικές στιγμές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Κύπρου, από τις...

Στα τέλη του 19ου αιώνα η Κύπρος ήταν φτωχή σε πόρους και φτωχή από αιώνες σκληρής φορολογίας υπό την οθωμανική κυριαρχία. Επομένως, πολλοί ακτήμονες Κύπριοι αναγκάστηκαν να εργαστούν ως εργάτες στα ορυχεία χαλκού και αμιάντου, κάτω από πολύ σκληρές και επικίνδυνες συνθήκες. Οι κακές συνθήκες εργασίας και τα συχνά ατυχήματα στα κυπριακά ορυχεία οδήγησαν στο να ξεκινήσει ο διάλογος για την εισαγωγή αποτελεσματικής εργατικής νομοθεσίας στην Κύπρο. Εμπόδια στην προσπάθεια για εκσυγχρονισμό του...

Από την εποχή της εξημέρωσής τους, στα Νεολιθικά χρόνια, τα μεγάλα βοοειδή διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στις ανθρώπινες κοινωνίες, με τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία, τις γεωργικές δραστηριότητες, τις διατροφικές συνήθειες, τις χερσαίες μεταφορές, τα κοινωνικά δίκτυα και τον πολιτισμό. Εξαιτίας του εντυπωσιακού τους μεγέθους, της μυϊκής τους δύναμης και των πολλαπλών ιδιοτήτων τους, η αγελάδα και το βόδι λειτούργησαν ως διαχρονικά σύμβολα αλλά και ως αντικείμενα λατρείας για πολλούς αρχαίους...

Η εν λόγω ηχητική ηχογράφηση προσφέρει μια σκιαγράφηση του πεδίου της τέχνης στην Κύπρο από το 1974, ημερομηνία κατά την οποία το νησί, μετά από την τουρκική στρατιωτική επέμβαση, αναγκάστηκε να διαχωριστεί. Η διάλεξη αποτελεί μέρος ερευνητικής μελέτης με τίτλο « Η τέχνη στην Κύπρο από το 1974-2014, Από το διαιρεμένο χώρο, στο συμβολικό τόπο», η οποία εκπονήθηκε το Φεβρουάριο του 2015 στο Παρίσι. Αντικείμενα της συγκεκριμένης έρευνας είναι η έννοια του χώρου, της μνήμης και της ιστορίας έτσι...

Φέτος συμπληρώνονται 450 χρόνια από την ολοκληρωτική κατάληψη της Κύπρου στην εξουσία των Οθωμανών, μετά την παράδοση τον Αύγουστο του 1571 της Αμμοχώστου στους εχθρούς, οι οποίοι ως γνωστό είχαν παραβεί τους όρους. Δύο μήνες μετά, οι συνασπισμένες χριστιανικές δυνάμεις είχαν δώσει τη δική τους απάντηση στους Οθωμανούς για τη μεγάλη απώλεια της Κύπρου. Στις 7 Οκτωβρίου του 1571 οι ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις της Ευρώπης (Sacra Liga) είχαν αντιμετωπίσει τον οθωμανικό στόλο στον Κορινθιακό...

Η εν λόγω ηχητική ηχογράφηση μελετά την ίδρυση της Ανεξάρτητης Δικοινοτικής Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα από τις σελίδες τριών τοπικών εφημερίδων. Με αφετηρία τα άρθρα της Ελληνοκυπριακής εφημερίδας Ελευθερία, της Τουρκοκυπριακής Halkın Sesi, και της Αγγλόφωνης Cyprus Mail θα προσπαθήσουμε να ιχνηλατήσουμε τη διαδικασία από-αποικιοποίησης της Κύπρου. Σε αυτό το πλαίσιο θα συζητήσουμε τα όνειρα, τις ελπίδες, τις διαψεύσεις και τους συμβιβασμούς των δυο κοινοτήτων του νησιού.  Σύντομο...

Η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί ορόσημο στην ιστορική πορεία του Νεότερου Ελληνισμού. Οι αγώνες των επαναστατημένων Ελλήνων, για τερματισμό της ξένης κυριαρχίας και δημιουργία αυτόνομης πολιτείας, οδήγησαν το 1830 στην επίσημη ανακήρυξη του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Η Ελληνική Επανάσταση επηρέασε άμεσα και την ίδια την Κύπρο, με τον αντίκτυπο των γεγονότων να εκτείνεται τόσο μακριά στον ιστορικό χρόνο, ώστε η επίδρασή τους να είναι ιδιαίτερα εμφανής ακόμη και στην περίοδο του Αγώνα της...

Οι πρώτοι κάτοικοι της Κύπρου έφτασαν στο νησί πριν 10,000 χρόνια και έκτισαν το πρώτο, γνωστό σε εμάς, νεολιθικό χωριό. Αυτό βρίσκεται κοντά στο σημερινό χωριό Άγιος Τύχωνας στην επαρχία Λεμεσού στην τοποθεσία Κλήμωνας. Οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν κοντά σε ένα χείμαρρο και σε εύφορα εδάφη εξαιτίας της δράσης του ποταμού. Τα κτίσματα του Κλήμωνα, τόσο οικιστικής χρήσης όσο και κοινοτικής σημασίας, ήταν κτισμένα αποκλειστικά από ωμό πηλό. Η γεωαρχαιολογία με τη χρήση της μικρομορφολογίας του...

Στόχος της μελέτης αυτής είναι να καταδείξει τη διαδικασία της πρόσληψης της Κύπρου ως βρετανικής αποικίας από το 1878 έως το 1924, μέσω ταξιδιωτικών κειμένων γραμμένων από συζύγους διπλωματών ή υπάλληλων της βρετανικής κρατικής μηχανής, αποσπασμένων στην Κύπρο που ακολούθησαν τους συζύγους τους, σε όλες τις κυβερνητικές τους θέσεις. Έμφαση δίνεται στο κατά πόσον και με ποιον τρόπο τα περιηγητικά κείμενα που μας κληροδότησαν αντανακλούν τη Βρετανική αποικιοκρατική ρητορική. Οι Βρετανίδες...

Η δεύτερη πανδημία της πανώλης, ο γνωστός Μαύρος Θάνατος ξέσπασε και στο μεσαιωνικό βασίλειο της Κύπρου το 1347 και επέστρεψε σε ακόμη 8 κύματα έως το 1470-71. Στο podcast αυτό, ο Διονύσης Σταθακόπουλος εξετάζει την χρονολογική και γεωγραφική πορεία της νόσου, την πρόσληψή της αλλά και τις κοινωνικές αντιδράσεις σε αυτήν από τους μεσαιωνικούς πληθυσμούς της Κύπρου. Σύντομο βιογραφικό του ομιλητή:  Ο Διονύσης Σταθακόπουλος σπούδασε στα πανεπιστήμια Μünster, Βιέννης και Birmingham και δίδαξε...

Η μελέτη για το χαρακτήρα της επιχειρηματικότητας είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ερμηνεία της οικονομικής δραστηριότητας. Στην περίπτωση της Κύπρου πολύ λίγα γνωρίζουμε για τους πρωταγωνιστές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του νησιού μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα. Η διάλεξη στοχεύει να φωτίσει ιστορικά άγνωστες πτυχές του φαινομένου της επιχειρηματικότητας στην Κύπρο κατά την Αγγλοκρατία μέσα από τη μελέτη του κοινωνικού προφίλ τριών γενεών μεγαλεμπόρων και επιχειρηματιών....

Θεματική Διάλεξης: Κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (περί το 1650-1050 π.Χ.), οι κυπριακές κοινότητες εκμεταλλεύτηκαν, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, τη στρατηγική θέση του νησιού ως κόμβο θαλάσσιου εμπορίου, καθώς επίσης και τον φυσικό μεταλλικό πλούτο, δηλαδή τα χαλκοφόρα στρώματα που εντοπίζονται στους πρόποδες του Τροόδους, για να συνδεθούν οικονομικά και διπλωματικά με άλλες πολιτείες της ανατολικής Μεσογείου.  Τα μεγάλα παράκτια κέντρα που ιδρύονται και αναπτύσσονται αυτή την...

Περίληψη Η σημασία της τέχνης της σκηνοθεσίας αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από τα πρώτα βήματα του επαγγελματικού θεάτρου στην Κύπρο γύρω στο 1940, ενώ αρχίζει να καθιερώνεται ως διακριτό θεατρικό επάγγελμα με ντόπιους καλλιτέχνες γύρω στο 1960. Σε αυτά τα δύο ιστορικά ορόσημα εμφανίζονται αντίστοιχα τα ονόματα της Μαρίκας Βάζα -κατά τις δεκαετίες του 1930 και 1940- και της Μόνικας Βασιλείου, που σκηνοθετεί στον ΟΘΑΚ το 1961, δημιουργώντας παράλληλα τον δικό της θίασο στη Λεμεσό και...

Στη διάρκεια της ραδιοφωνικής εκπομπής, η δημοσιογράφος κ. Μαρία Κοζάκου (εκπομπή «Transistor», Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 της ΕΡΤ) συζητά με τις κκ. Σκούταρη και Δημακοπούλου με αφορμή την υπαίθρια έκθεση προσωπογραφιών για το 1821 στην Αθήνα. Γίνεται, επίσης, λόγος για την έκδοση του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου και της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος - Εθνικό Ιστορικό Μουσείο: Ἡ Ἱστορία ἔχει πρόσωπο. Μορφές τοῦ 1821 στήν Ἑλλάδα τοῦ Ὄθωνα ἀπό τόν Βέλγο διπλωμάτη Benjamin Mary,...