Σε μια ανθρωπότητα 8 δισεκατομμυρίων με τεράστιες ενεργειακές ανάγκες τις οποίες ο ψηφιακός κόσμος αυξάνει, το να αρνείσαι τη μοναδική λύση που μπορεί να δώσει άφθονη, φτηνή και πρακτικά ακίνδυνη ενέργεια, είναι σκέτος παραλογισμός. Είπα, ακίνδυνη; Μα, φυσικά. Οι θάνατοι από πυρηνικά ατυχήματα, δεκαετίες τώρα, δεν συγκρίνονται ούτε με τους θανάτους από ατυχήματα στο σπίτι μέσα σε έναν μήνα. Είναι, πρακτικά, ελάχιστοι. Τι άλλο να πω; Διαβάστε το βιβλίο, «Ένας κόσμος χωρίς τέλος», και ή θα...

Η Μαντάμ Μποβαρί είναι η ιστορία μιας γυναίκας που τσακίστηκε πάνω στα κοινωνικά και ηθικά όρια που της επέβαλε η εποχή της, τα οποία προσπάθησε να υπερβεί. Ο Γκιστάβ Φλομπέρ δεν γράφει όμως για να δικαιώσει ή να καταγγείλει, αλλά για να καταδείξει. Τον ενδιαφέρουν, εκτός από την ψυχολογία της ηρωίδας του, πολλά άλλα πράγματα, εξού και ο υπότιτλος «Ήθη της επαρχίας». Μια φράση του μας λέει πολλά: «Η καημένη μου η Μποβαρί» γράφει κάπου, «υποφέρει και θρηνεί σε είκοσι χωριά της Γαλλίας...

Το σκάφος που λέγεται «ανθρωπότητα στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης» έχει απογειωθεί προς άγνωστη κατεύθυνση και στο πιλοτήριο είτε δεν βρίσκεται κανείς είτε βρίσκονται τόσοι πολλοί ταυτόχρονα ώστε το σκάφος να κινείται πρακτικά ακυβέρνητο. Απ’ όσα κατάλαβα διαβάζοντας το κατατοπιστικό βιβλίο του Γιώργου Χατζηβασιλείου «Η φιλοσοφία της Τεχνητής Νοημοσύνης» (εκδ. Διόπτρα), η ταχύτητα των αλλαγών ίσως ξεπερνά πλέον την ικανότητά μας να τις κατανοήσουμε, πόσο μάλλον να τις ελέγξουμε. Είναι ένα...

Αν το κριτήριο ήταν η θεματική τόλμη, η ΜακΚάλλερς θα αναδεικνυόταν η πρωτοπόρος της μεταπολεμικής Αμερικανικής πεζογραφίας. Τι να θυμηθούμε; Το παράταιρο και τόσο συγκινητικό ζευγάρι του κωφάλαλου Σίνγκερ με τον ημίτρελο, Έλληνα, Σπύρο Αντωνόπουλο, στο Η καρδιά κυνηγάει μονάχη; Ή τον αντισυμβατικό έρωτα της Αμέλια με τον νάνο και καμπούρη εξάδερφο Λάιμον, και το δικό του πάθος για τον μοχθηρό Μάρβιν, στην Μπαλάντα του θλιμμένου καφενείου; Εδώ, στο Ανταύγειες σε χρυσά μάτια, το ταμπού είναι...

Η Μπουζάροφσκα είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, αφού ακόμη και η οικογενειακή ιστορία απηχεί τις βαθιές και περίπλοκες σχέσεις μας με το γειτονικό κράτος. Η μητέρα της είναι Ελληνίδα, όπως και μια θεία της, καταξιωμένη συγγραφέας. Η ίδια έχει λουστεί ποικιλοτρόπως το ντελίριο συμπατριωτών μας «Μακεδονομάχων», κάθε φορά που ερχόταν στη χώρα μας – που είναι και χώρα της. Αυτή η διάσταση στην ταυτότητά της αφήνει μικρό αποτύπωμα στη συγκεκριμένη συλλογή, αλλά ίσως εξηγεί εν μέρει γιατί άγγιξε τόσο...

Διαβάζοντας τη Φάρσα σήμερα δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι είναι γραμμένη από γυναίκα, με ηρωίδες γυναίκες, στο μυαλό των οποίων θάλλουν πολλές άλλες γυναίκες, που γελοιοποιούν την πατριαρχία, κι ας επιθυμούν άντρες. Είναι ένας φεμινισμός ανατρεπτικός και γελαστικός, καθόλου βλοσυρός και καταγγελτικός: δεν ζητάει, δεν εκλιπαρεί, αλλά κάνει πράξη αυτό που θέλει. Αυτή η επιτελεστική διάσταση, αυτό που κάνει δηλαδή κι όχι αυτό που λέει το μυθιστόρημα, το φέρνει κοντά στις πλέον ριζοσπαστικές...

Το Poor things είναι ένα παιγνιώδες και πολύτροπο μυθιστόρημα του 1992, που συζητήθηκε πολύ στη μεγάλη Βρετανία, λαμβάνοντας και δύο βραβεία. Ο συγγραφέας του, Άλισντερ Γκρέι (1934), πέθανε πριν από τέσσερα χρόνια, χωρίς να προλάβει να δει το έργο του να μεταφέρεται στο σινεμά, με χολιγουντιανές προδιαγραφές, από έναν από τους πιο πρωτότυπους σκηνοθέτες της εποχής μας, τον Γιώργο Λάνθιμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι συγκρίσεις ανάμεσα στο βιβλίο και στην ταινία δίνουν και παίρνουν,...

Ο Ζοrμπάς, το γκράφικ νόβελ του Soloúp, μια νέα ανάγνωση του αριστουργήματος του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», είναι ένα πληρέστατο έργο αφηγηματικής και εικαστικής τέχνης το οποίο αγγίζει κορυφές απάτητες μέχρι σήμερα στη χώρα μας. Μας καλεί να το ανακαλύψουμε, είτε είμαστε έφηβοι που κάνουμε τα πρώτα μας βήματα στο έργο του σπουδαίου συγγραφέα είτε έχουμε ήδη εντρυφήσει σε αυτό. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μια έκδοση εξαιρετικής ποιότητας, όπως πλέον και...

Οι Χαμένες μας καρδιές (εκδ. Μεταίχμιο) είναι μια πολιτική αλληγορία για τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι δημοκρατίες μας, καθώς τα μισαλλόδοξα και ξενοφοβικά αισθήματα βρίσκουν ισχυρή πολιτική έκφραση. Είναι όμως κι ένα βιβλίο για τους βαθείς οικογενειακούς δεσμούς, για το πέρασμα από την ηλικία της αθωότητας στην ηλικία της γνώσης και της υπευθυνότητας. Είναι ένα μυθιστόρημα μαχητικό και αφυπνιστικό, που μας τοποθετεί απέναντι στον καθρέφτη μας, και μας κάνει να αναρωτηθούμε για το τι...

Το Χρυσό Σημειωματάριο είναι ένα μυθιστόρημα χιλίων σελίδων: φιλόδοξο, πολυδιάστατο, πρωτοποριακό. Διαβάστηκε πρωτίστως ως φεμινιστικό μανιφέστο, ως μεγάλη αφήγηση της γυναικείας εμπειρίας, υποβαθμίζοντας άλλες σημαντικές πλευρές του. Και πράγματι: δύο γυναίκες βρίσκονται στον πυρήνα αυτού του μυθιστορήματος: Το διακύβευμα της χειραφέτησής τους σε έναν κόσμο πατριαρχικό, ως γυναίκες αλλά και ως πολιτικά όντα, είναι κεντρικό. Μα η Λέσινγκ δεν περιορίζεται στο να καταγράφει: Αγγίζει αλήθειες...

Η Καμπάνα (εκδ. Διόπτρα), ένα καλά δομημένο μυθιστόρημα του 1958, διαβάζεται σήμερα σαν βιβλίο του καιρού μας. Τα ζητήματα που θίγει, για το πώς μπορεί κανείς να αναζητήσει πνευματικότητα σε έναν κόσμο με ή χωρίς Θεό, σε συνδυασμό με προβληματισμούς για τις ερωτικές σχέσεις, τον γάμο και την ελευθερία, το καθιστούν ένα ανάγνωσμα σύγχρονο και απολαυστικό. Η ηρωίδα, όπως πολλές σύγχρονες γυναίκες, αγωνίζεται να βρει τη θέση της δίπλα σε έναν άντρα που δεν μοιάζει διατεθειμένος να δει τον κόσμο...

Όπως ακριβώς και το αντικείμενό του, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, ένα πολυγεγονός τεράστιου εύρους που διαφεύγει της δυνατότητας του ανθρώπου να το συλλάβει και να το περιγράψει, έτσι και οι Εφιαλτικές Νύχτες του Σουηδού Πέτερ Ένγκλουντ είναι ένα βιβλίο δυσπερίγραπτο, που ενδεχομένως, ως εγχείρημα, να μην έχει και προηγούμενο. Πρόκειται για μια νέα ματιά στην Ιστορία, που συνδυάζει την αυστηρότητα της ιστορικής επιστήμης με τη δυνατότητα του μυθιστορήματος να ζωντανεύει τον αφηγούμενο...

Ένα ευσύνοπτο μυθιστόρημα, μια βαθύπνοη ερωτική ιστορία, σημασιοδοτεί την επιστροφή ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή συγγραφείς. Ο Πολωνός (εκδ. Διόπτρα), του νομπελίστα Τζον Μάξγουελ Κούτσι, είναι ένα μικρό κομψοτέχνημα, βγαλμένο από το σίγουρο χέρι ενός μετρ της γραφής. Είναι μια απρόσμενη ερωτική περιπέτεια, μεγάλο μέρος της οποίας (το σημαντικότερο ίσως) κορυφώνεται σπαρακτικά έξω από τις σελίδες του βιβλίου, έξω κι από την ίδια την ιστορία. Το φαινομενικά απλό, παγωμένο ύφος του...

Ο Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τη Σώτη Τριανταφύλλου για μεγάλα ζητήματα της εποχής, με αφορμή την αρθρογραφία της. Είναι η «κουλτούρα της ακύρωσης» και η πολιτική ορθότατα έκφραση δυσανεξίας στην άλλη άποψη ή μήπως η θεμιτή επιβολή μιας προοδευτικής ατζέντας στον δημόσιο χώρο; Γιατί τα αντιρατσιστικά κινήματα εμμένουν στο χρώμα του δέρματος; Είναι και οι άντρες θύματα της πατριαρχίας και πώς μπορεί μια γυναίκα να είναι φεμινίστρια χωρίς να νιώθει θύμα;

Ο Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τη Σώτη Τριανταφύλλου για μεγάλα ζητήματα της εποχής, με αφορμή την αρθρογραφία της. Σε αυτό το τρίτο επεισόδιο, η κουβέντα ξεκινάει από την ταυτότητα και την ιστορία του Δυτικού πολιτισμού, ως πολιτισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και φτάνει στην δύσκολη συνύπαρξη με το Ισλάμ, μέσα κι έξω από τις χώρες μας. Πλουραλισμός ή πολυπολιτισμικότητα; Ποιο είναι το καλύτερο μοντέλο; Και πώς μπορούμε να αντιδράσουμε στη μουσουλμανική διείσδυση μέσω του χρήματος; Είναι...

Ο Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τη Σώτη Τριανταφύλλου για μεγάλα ζητήματα της εποχής, με αφορμή την αρθρογραφία της. Σε αυτό το δεύτερο επεισόδιο, η κουβέντα ξεκινάει από τα προβλήματα του δημόσιου διαλόγου στη χώρα μας, τον αρνητικό ρόλο των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης, τις αγκυλώσεις της ελληνικής πολιτικής και οικονομίας. Συζητιέται επίσης το πρόβλημα του brain drain και του πώς θα μπορούσε να αντιστραφεί ή να εμποδιστεί: το «παράδειγμα της Αλβανίας» και οι «ιατρικοί έρημοι» της Γαλλίας....

Ο Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τη Σώτη Τριανταφύλλου για μεγάλα ζητήματα της εποχής, με αφορμή την αρθρογραφία της. Σε αυτό το πρώτο επεισόδιο, η κουβέντα εστιάζει κυρίως στην κλιματική αλλαγή: Τι πραγματικά συμβαίνει με το κλιματική κρίση; Γιατί οι δυτικές δημοκρατίες δεν κάνουμε όσα θα έπρεπε; Διδαχτήκαμε κάτι από την πανδημία για την ανάγκη συλλογικών απαντήσεων στα προβλήματα; Πώς μπορούμε να δούμε και να δράσουμε πέρα από τον στενό ορίζοντα του ανθρώπινου βίου;

Δεκαπέντε καλά μυθιστορήματα απ’ όλο τον κόσμο. Από την Ιβηρική χερσόνησο ως τη Βόρεια Ιρλανδία, κι από τη Νότιο Αφρική μέχρι τη Ρωσία ή την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η λογοτεχνία μας ταξιδεύει με τον δικό της, μοναδικό τρόπο, μέσα στο μακρύ ελληνικό καλοκαίρι και σε κάθε εποχή.

Πόσες υπερβάσεις πρέπει να κάνει μια νέα γυναίκα για να καταφέρει να έχει μια κανονική ζωή σε ένα παλαβό κοινωνικό πλαίσιο, όπως ήταν το Μπέλφαστ στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του 70; Μπορεί ένας παράταιρος έρωτας να αποτελέσει το αντίδοτο στον παραλογισμό και στον πόλεμο όλων εναντίων όλων; Οι Υπερβάσεις (εκδ. Ψυχογιός), πρώτο μυθιστόρημα της Ιρλανδής Λουίζ Κένεντι, δικαίως θεωρήθηκε ένα ώριμο και συγκινητικό μυθιστόρημα, με υποδειγματική πρόζα, και διακρίθηκε σε πολλά βραβεία. Αποσπάσματα...

Όσες και όσοι έχετε δει την υπέροχη ταινία «Τα πνεύματα του Ινισέριν», που μιλάει για δυο φίλους σε ένα μικρό νησί της Ιρλανδίας οι οποίοι, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, αναπτύσσουν έντονη εχθροπάθεια, δεν θα δυσκολευτείτε να μπείτε στον κόσμο της Αποικίας (εκδ. Διόπτρα). Κι εδώ, όπως και στην ταινία, κρυφός πρωταγωνιστής είναι το ίδιο το νησί, τόσο ως υποβλητικό ζωντανό ντεκόρ, όσο και ως επιβίωση ενός αρχαϊκού τρόπου συνύπαρξης. Στο βάθος, μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος, συνεχής, μονότονος, παράλογος....

Ούτε η ζωή, ούτε η φύση έχουν σχέση με το δίκαιο. Έχει όμως ο άνθρωπος, βαθιά μέσα του, ριζωμένο στα πιο μύχια στρώματα του ψυχισμού του. Κι αυτό που μοιάζει να θέλει να μας πει η Μάγια Λούντε, μέσα από αυτό το τελευταίο μυθιστόρημα της Τετραλογίας του Περιβάλλοντος, που συνδυάζει τα διακυβεύματα του climate fiction με την απλότητα της βιβλικής παραβολής, είναι ότι το αίσθημα δικαίου που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο δεν μπορεί πλέον να αφορά μόνο τον ίδιο. Είναι επιτακτικό να αφορά εξίσου κάθε...

Trust, είναι ο τίτλος του στα αγγλικά, μια λέξη που τα πολλαπλά της νοήματα (παρακαταθήκη, εμπιστοσύνη, μονοπώλιο) συμπλέκονται όλα διαδοχικά σε αυτό το περίτεχνα κατασκευασμένο μυθιστόρημα, που ξεκινά από την ψυχρή επιφάνεια του χρήματος, στα χρόνια του Κραχ του '29, για να καταλήξει στον καυτό πυρήνα του ανθρώπινου δράματος. Στοιχεία που εκτιμήθηκαν δεόντως και του χάρισαν, μεταξύ άλλων διακρίσεων, υποψηφιότητα για Booker και το ζηλευτό Πούλιτζερ μυθιστορήματος για το 2022. Αποσπάσματα...

Ο Κώστας Κατσουλάρης επιχειρεί να περιγράψει το… απερίγραπτο, τελευταίο μυθιστόρημα του Χαρούκι Μουρακάμι. Ένας ζωγράφος, άρτι χωρισμένος, βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι του πατέρα ενός φίλου του.. Σύντομα θα καταλάβει ότι εκεί κρύβονται πολλά μυστήρια. Ένα κουδούνι ηχεί μέσα στη νύχτα, και το ταξίδι αρχίζει. Το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι μια κουνελότρυπα που, αν τη διαβείς, δεν θα βγεις από αυτήν ο ίδιος άνθρωπος. Αποσπάσματα διαβάζει ο Στέλιος Μάινας.