#10 Ruimte voor de rivier In seizoen 3 van Onder Planologen stellen we een onderwerp centraal waar we als planologen niet meer omheen kunnen: klimaatverandering. We trappen het seizoen af met het concept Ruimte voor de rivier. Bekend als een Planologische KernBeslissing (PKB) die door velen geroemd is en die het rivierengebied vorm gaf. Margo van den Brink (RUG) promoveerde op dit onderwerp en neemt ons mee de details van deze aanpak in. Wat heeft Vitruvius bijvoorbeeld met rivieren te maken?...

Een speciale aflevering van Onder Planologen om 2023 mee af te sluiten. Voor de verandering staken we de grens over, en behandelen we de Vlaamse ruimtelijke ordening. Waarom ziet de ruimtelijke ordening er voorbij Hazeldonk zo anders uit dan in Nederland? De drang naar planning lijkt niet niet hoog, maar de nood wel, aldus onze gasten, journalist Peter Renard en onderzoeker Michiel Dehaene (UGent). We bespreken de Vlaamse ruimtelijke ordening aan de hand van het idee van de ‘Nevelstad’....

In de laatste aflevering van seizoen 2 besteden we aandacht aan marktpartijen in de ruimtelijke ordening. Hoe ontwikkelen publieke en private partijen samen de ruimte in ons land? Onder Planologen pluist het concept gebiedsontwikkeling uit, en leert over de grondmarkt, grondexploitatie en de rol van projectontwikkelaars. Ellen van Bueren (hoogleraar TU Delft) en Erwin van der Krabben (hoogleraar Radboud Universiteit Nijmegen) delen hun inzichten met ons. We hebben het over gebiedsontwikkeling...

Hoe zat het ook alweer met de Vijno, de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening? Met de val van het Kabinet Kok-II in 2002 verdween deze uitgebreide en ambitieuze nota van het toneel. Achteraf bleek deze nota een scharnierpunt in de nationale ruimtelijke ordening. We blikken in deze aflevering terug met hoofdrolspeler Jan Pronk, die als minister van VROM de nota voorbereidde. Ook schuift Wim Derksen aan, de voormalig directeur van het Ruimtelijk Planbureau. Een blik achter de schermen over hoe er...

Onder Planologen eert het werk van Willem Steigenga, de eerste hoogleraar planologie in Nederland. In zijn inauguratie (1962) muntte hij de term ‘sociaal-ruimtelijke konstruktie’. Met dit concept verbond hij de “analyse en deskriptie” van geografen met het utopisch denken van stedebouwkundigen. Steigenga-experts Arnold van der Valk (emeritus hoogleraar landgebruiksplanning Wageningen Universiteit) en Michiel van Meeteren (Universiteit Utrecht) keerden hun archieven binnenstebuiten voor ons,...

Veel steden roepen het enthousiast: samen maken we de stad. Maar hoe inclusief is die stad tegenwoordig nog? Onder Planologen ontrafelt in deze aflevering de holle frase die de inclusieve stad vaak is. Lorien Beijaart van Studio L A gebruikt de architectuur om de inclusiviteit in steden te vergroten, en Nanke Verloo (Universiteit van Amsterdam) doet al jarenlang onderzoek naar conflicten en burgerparticipatie in de stad. De inclusieve stad vraagt om onderzoek naar de geschiedenislagen en...

Een nieuw seizoen Onder Planologen! Op de NOVI-conferentie bediscussieerden we de lagenbenadering. Deze benadering staat weer volop in de belangstelling, omdat water en bodem sturende principes zouden moeten worden in de ruimtelijke ordening. We duiken met Rijksadviseur Jannemarie de Jonge en historicus Auke van der Woud de diepte in: hoe kan de lagenbenadering ons grip op ruimte en tijd geven? Onder Planologen leert denken in structuren en de lange lijnen, en hoort over de kracht van...

In de voorlopig laatste aflevering bespreken we een concept dat in de toekomst alleen maar belangrijker wordt: adaptatie. De bodem daalt, de zeespiegel stijgt en drinkwater wordt schaars. Hoe bewegen we mee met de natuur? En waar plannen we al die woningen dan? Is er een ander perspectief op planologie nodig, dat flexibeler is en onzekerheid omarmt? Een meanderende Onder Planologen op zoek naar een toekomst die onzeker is, maar te belangrijk om niet te behandelen.   Anne Loes Nillesen is de...

Een aanhangsel bij de Vierde Nota dat het schopte tot het dagelijks taalgebruik: Vinex. De stereotypen zijn bekend: saaie buitenwijken, tegenpolen van de bruisende stad. Maar klopt dit beeld wel? Onder Planologen gaat op zoek naar de ‘ware’ Vinex. Dit doen we met Vinex-historicus Ries van der Wouden en stedebouwkundige-in-ruste Riek Bakker. Een tocht langs voorbeelden, definities en onterechte beelden, die ons deed aanbelanden in het hart van het planologisch metier; hoe zorg je dat een visie...

Onder Planologen duikt de groeikernen in! In de jaren ’60 waren er zorgen over de steeds drukker wordende Randstad. Om die groei meer te geleiden wees het Rijk zestien ‘groeikernen’ aan: kleine dorpjes als Spijkenisse, Purmerend, Zoetermeer en Nieuwegein groeiden in korte tijd uit tot middelgrote stad. Althans, qua inwonersaantal en woningvoorraad dan. Voorzieningen bleven achter en de nieuwe steden hadden te maken met sociale problematiek. De wandelende planologie-encyclopedie Han Lörzing...

De première! In de allereerste aflevering van Onder Planologen gaan we in op een 19e-eeuws fenomeen: revolutiebouw. Buiten Wittenvrouwen, het Oude Westen en de Kinkerbuurt: het zijn nu kookpunten van de stedelijke woningmarkt. Eind 19e eeuw stond er ook een grote druk op de woningmarkt. Speculanten zagen hun kans en bouwden in een razend tempo nieuwe wijken. De woningen waren klein en de materialen goedkoop. Uitnodigingsplanologie avant la lettre. In deze aflevering legt emeritus hoogleraar...