Episodes
Bijna 2 miljoen mensen lopen rond met klachten die voldoen aan de criteria van een angststoornis. Dieuwke Tazelaar vertelt hoe zij worstelt met angst en wat haar helpt om daarmee om te gaan. Verslaggever Kaya Bouma legt uit welke therapieën er zijn en wat de nieuwste ontwikkelingen zijn in de wetenschap. Wat heeft angst bijvoorbeeld met slapeloosheid te maken – en wat doet een VR-bril in de behandelkamer? Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin, Geart...
Published 11/27/23
Je mag rijden op een tractor, fulltime werken en zelf beslissen over medische behandelingen. Maar stemmen mag nog niet als je 16 wordt, terwijl internationaal voorzichtig steeds meer landen de stemgerechtigde leeftijd verlagen. Wetenschapsredacteur Maartje Bakker vroeg psychologen en politicologen naar de voors en de tegens. En: wat vinden de 16- en 17-jarigen zelf? Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin, Geart van der Pol Onze journalistiek steunen?...
Published 11/20/23
Zo zien wetenschappers ze zelden: een relatief onschuldige storm die in een paar uur uitgroeit tot een extreem krachtige orkaan. Het overkwam Mexico onlangs. Hoe kan zo'n orkaan uit het niets ontstaan? Klimaatverandering speelt een hoofdrol, zien wetenschappers, die ook opschrikken van het laatste nieuws uit Antarctica en Groenland. Het ijs smelt daar op sommige plekken harder dan gedacht. Wat zijn daarvan de gevolgen? Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van...
Published 11/13/23
Murw gebeukt door de grote hoeveelheid vragenlijsten en teleurgesteld over het uitblijven van resultaten laten bewoners in kwetsbare wijken brieven van wetenschappers steeds vaker ongeopend. Het gevolg: de samenleving weet niet goed welke problemen op deze plekken spelen. In Rotterdam-Zuid besloten bewoners het roer om te gooien: onderzoek naar onze problemen is prima, maar dan doen we dat voortaan wel samen. Én tegen een redelijke vergoeding. Met Annet van Otterloo (initiatiefnemer...
Published 11/06/23
Volgens veel wetenschappers heeft de wereld te maken met een zesde massa-extinctie, een grote uitstervingsgolf van planten en dieren. Nederland doet het extra slecht: ten opzichte van het jaar 1700 is nog slechts 15 procent van de biodiversiteit over, wereldwijd is dat 70 procent. Verslaggever Maartje Bakker liep langere tijd mee met wetenschappers die strijden voor behoud van soorten die op de rand van uitsterven staan. Ze vertelt welke dieren en planten het moeilijk hebben en wat ze leerde...
Published 10/30/23
Chatbots zijn aan hun volgende revolutie begonnen. Eerst konden ze alleen teksten verwerken, inmiddels kunnen ze ook luisteren, praten en beelden herkennen. Toon bijvoorbeeld met je mobiel de inhoud van je voorraadkast en de nieuwe generatie chatbots komt met recepten wat je ervan kan koken. Techredacteur Laurens Verhagen vertelt wat deze ontwikkeling betekent. Kan ChatGPT nu bijvoorbeeld ook satire herkennen? We testen het met de absurdistische cartoons van onze eigen Gummbah.  Presentatie:...
Published 10/23/23
Wetenschappers slagen er steeds beter in om duizenden jaren oud dna van mensen te vinden én uit te lezen. Dat oeroude dna werpt soms een totaal nieuwe blik op hoe onze verre voorouders leefden. Met Eveline Altena, archeoloog en expert 'ancient dna' bij het LUMC en wetenschapsredacteur Maarten Keulemans. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin, Geart van der Pol Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant,...
Published 10/16/23
Hoe ga je om met rebellerende kleuters? Of zwijgende pubers? Al ruim vijf jaar schrijft Anna van den Breemer de opvoedrubriek in de Volkskrant, waarvoor ze enorme hoeveelheden pedagogen, wetenschappers en andere experts sprak. Dit leidt regelmatig tot verrassende inzichten waar je ook echt iets aan hebt - of waarvan je zou hopen dat je eigen ouders ze hadden meegekregen. Speciaal voor deze podcast bespreekt Anna haar favoriete opvoedinzichten. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van...
Published 10/09/23
Grote kans dat je deze week tussen de winnaars van de Nobelprijs vooral oude mannen ziet. Onze Scandinaviëcorrespondent Jeroen Visser bezocht in Zweden het statige hoofdkwartier van de Nobelprijzen, interviewde hoofdrolspelers en legt uit hoe de organisatie met dit ongemak omgaat. Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans wijst ons intussen op de ‘Nobelitis’, een fenomeen waarbij winnaars er opeens vreemde theorieën op nahouden en aan hun succes ten onder lijken te gaan. Presentatie: Tonie...
Published 10/02/23
De T-rex liep niet stampend, maar soepel rond en dinosauriërs zijn niet grauw, maar hadden felle kleuren.Ideeën over hoe dino's echt leefden, zijn de afgelopen decennia flink veranderd. Nu Jurassic Park 30 jaar bestaat, bekijken we hoe ons beeld door deze film werd gekleurd. Hoe realistisch was de weergave van dino's en waar werd deze ingehaald door nieuwe inzichten? We bespreken het met wetenschapsredacteuren Maarten Keulemans en George van Hal. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van...
Published 09/25/23
Je hoort het steeds vaker om je heen: mensen die zeggen overprikkeld te zijn. Op sommige universiteiten worden zelfs al prikkelvrije ruimtes ingericht, op scholen gaat de mobiele telefoon in de ban en zitten kinderen soms met geluidsdempers op hun oren. Kunnen we al die moderne prikkels niet meer aan? En hoe vinden we de rust en controle terug? Met hoogleraar en concentratie-expert Stefan van der Stigchel en Volkskrant-journalist Anna van den Breemer.  Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia...
Published 09/18/23
Voor het eerst zijn wetenschappers erin geslaagd een varkensembryo te kweken met min of meer menselijke nieren. Dat biedt voor de toekomst hoop voor het tekort aan donororganen, al roept het ook weer nieuwe ethische dilemma's op. Ook voor andere toepassingen lukt het wetenschappers steeds beter om met genetische trucs verschillende soorten te mengen, zelfs planten gecombineerd met dieren. Waar gaat dit heen? Met Maarten Keulemans en Tonie Mudde, beiden vooralsnog 100% mens. Presentatie:...
Published 09/11/23
Zijn vrouwen betere leiders, bijvoorbeeld omdat ze minder oorlogszuchtig zijn of beter om kunnen gaan met een crisis? Wetenschappers bekijken dit vraagstuk van alle kanten, van het dierenrijk tot de boardroom. Met verrassende uitkomsten. Natuurredacteur Jean-Pierre Geelen en redacteur sociale wetenschappen Margriet Oostveen gidsen ons langs de nieuwste inzichten.  Presentatie: Tonie MuddeMontage: Julia van AlemEindredactie: Corinne van Duin Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met...
Published 09/04/23
Wat gebeurt er 's nachts in je brein? Soms dromen we over de meest avontuurlijke achtervolgingen, maar andere nachten gaat het malen over werk door. Waarom dromen we eigenlijk? Redacteur psyche en brein Kaya Bouma ging langs in een Nederlands slaaplab. Host Tonie Mudde bespreekt met haar de onderzoeken naar dromen. Montage: Julia van AlemEindredactie: Lotte Grimbergen, Corinne van Duin Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga...
Published 08/28/23
Stel je zou naar het einde van het heelal kunnen reizen, in wat voor afgrond kijk je dan? Of is er helemaal geen buitengrens en gaat het universum eeuwig door? Host Tonie Mudde onderzoekt het met correspondent kosmos, George van Hal. Montage: Sofia RobbenEindredactie: Corinne van Duin, Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactie See omnystudio.com/listener for privacy...
Published 08/21/23
Na de opmars van verbazingwekkend goede chatbots als ChatGPT, filosoferen wetenschappers over de volgende stap voor kunstmatige intelligentie. Want wij kunnen gevoelens projecteren op apparaten. Maar kan AI ook gevoelens voor ons krijgen? Host Tonie Mudde onderzoekt deze vraag met redacteur AI Laurens Verhagen. Montage: Sofia RobbenEindredactie: Lotte Grimbergen, Julia van Alem Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar ...
Published 08/14/23
Waarom zijn sommige mensen zo optimistisch ingesteld, terwijl anderen het glas altijd half leeg vinden? Wetenschappers beginnen te ontdekken hoe die verschillen tussen mensen ontstaan, en hoe het mogelijk is dat sommige mensen zelfs bij enorme tegenslag de wereld door een positieve bril blijven bekijken. Pessimisten zeggen zelf vaak dat ze juist 'realistisch' zijn. Hebben ze een punt? Met Kaya Bouma, redacteur psychologie en brein. Presentatie: Tonie Mudde Montage: Julia van...
Published 08/07/23
Zijn we alleen in het heelal? Het is een vraag die de mensheid al eeuwen bezighoudt, en ook onze lezers en luisteraars stuurden 'm vele malen in. Goed nieuws: we leven nu in het tijdperk waarin wetenschappers eindelijk over de instrumenten beschikken om het antwoord te kunnen vinden. Sterker nog: misschien ís het buitenaards leven al gevonden. Reis met ons mee langs verre planeten, 'bacterie-scheetjes' op Venus en mysterieuze rotsformaties op Mars. Met wetenschapsredacteuren George van Hal en...
Published 07/24/23
Hoe weten schildpadden nou eigenlijk waar ze naartoe moeten zwemmen? En waarom zijn apen zo bang voor slangen? Het instinct van dieren blijft raadselachtig. Presentator Tonie Mudde en wetenschapsredacteur Ronald Veldhuizen verklaren waar het vandaan komt, en of instinct genetische aanleg is. Montage: Sofia RobbenEindredactie: Corinne van Duin Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar  www.volkskrant.nl/podcastactie See...
Published 07/10/23
Moorden. Zedenmisdrijven. Afpersing. Achter een heftig delict gaat soms een hersenaandoening schuil, weten onderzoekers van het Pieter Baan Centrum inmiddels. In de pas opgerichte neuropoli nemen ze het brein van verdachten onder de loep. Soms proberen criminelen zelfs hersenschade te faken, in de hoop op strafvermindering. Maar hoe kom je daar dan achter? Met psychologieredacteur Kaya Bouma en Thijs van de Kant, initiatiefnemer van de neuropoli. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van...
Published 06/26/23
Aan de lopende band verschijnen nieuwe kankermedicijnen op de markt. Fijn, want kanker is nog steeds doodsoorzaak nummer 1. Maar hoe goed werken al die nieuwe kankermedicijnen, waar vaak ook nog een flink prijskaartje aan hangt, nou echt? Zorgverslaggevers Ellen de Visser en Michiel van der Geest vertellen over de dubieuze trucs die farmaceuten uithalen om kankermedicijnen zo krachtig mogelijk te laten lijken, terwijl die voor de meeste patiënten heel anders kunnen uitpakken.  Presentatie:...
Published 06/12/23
Op kleine schaal lukt het al: moleculen die op twee plekken tegelijk zijn en kristalletjes die simultaan twee kanten op trillen. Hoe kan dat? En zou je het ook met grotere objecten kunnen doen? Hoe ver laat de grens van de compleet bizarre quantumwereld van de kleinste deeltjes zich oprekken richting het alledaagse? Met: Tonie Mudde, George van Hal en een beroemde kat die half dood, half levend is. Presentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze...
Published 05/29/23
Voor het eerst sinds de coronacrisis kwam de crème de la crème van de Europese virologie weer bij elkaar. Aanwezig in het Poolse Gdansk, bij die European Society for Virology: 600 virologen en 1 journalist. Maarten Keulemans is zijn naam, en hij deelt de nieuwste spannende inzichten, van citroenvormige virussen tot coronavirussen die de hersenen binnendringen.  Met: Maarten KeulemansPresentatie: Tonie MuddeMontage: Sofia RobbenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan...
Published 05/15/23
De ruimte tussen de sterren lijkt misschien leeg, maar zit in werkelijkheid tjokvol stof, gas en krachtige kosmische straling. Nu de aarde heel langzaam op weg is naar nieuw, mogelijk zelfs gevaarlijk terrein, is het tijd voor een spoedcursus kosmisch spul. Met: George van HalPresentatie: Tonie MuddeMontage: Eva van LeeuwenEindredactie: Tiemen Hageman Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar ...
Published 05/01/23
In hersenen turen om daar te zien waar mensen aan denken of wat ze willen zeggen. Wetenschappers slagen er steeds beter in, met hulp van hersenscanners en kunstmatige intelligentie. Het kan bijvoorbeeld patiënten helpen met locked-in syndroom, die anders niet met de buitenwereld kunnen communiceren. Ondertussen droomt Elon Musk met zijn bedrijf Neuralink al van de volgende stap: een elektrode in de hersenen als een soort massaproduct, waarmee we taken beter kunnen uitvoeren. Nuttig? Of...
Published 04/17/23