Als predikant staat ds. M.K. de Wilde met beide benen in de traditie van de eeuwen. Aan de ene kant bepleit hij herbronning, het lezen van puriteinen uit de traditie. Aan de andere kant wil hij voluit actueel spreken, aansluitend op het theologische debat van vandaag.

Terwijl de wetenschappelijke kennis van de Bijbel is toegenomen, heeft het geestelijk verstand van de Schrift lang niet in dezelfde mate aan diepte gewonnen.’ Dit zei dr. H. Bavinck in zijn voorwoord op een Nederlandse uitgave van de Bijbelverklaring van Matthew Henry. Een standaardwerk van nauwelijks te overschatten waarde.

Bijbellezen, bidden en zingen in het gezin; de puriteinen deden dit dagelijks. Volgens Perkins vormde een gezin dat de Heere diende een zegen voor de samenleving. In deze uitzending spreken we met ds. A. Th. Vergunst. Hij is predikant van de Gereformeerde Gemeenten en dient momenteel in Carterton, Nieuw-Zeeland. Volgens hem ‘Eén van de mooiste landen in de wereld, maar een geestelijke woestijn.’

Iedere aflevering van de PuriteinenPodcast klinkt de melodie van een psalm uit de berijming van Henry Ainsworth. Dit is de berijming die de Pilgrim Fathers gebruikten.

Ds. J.A. Kloosterman typeerde de puritein Samuël Rutherford (1600-1661) eens als een wetenschapper, een pastor en een kerkbestuurder. Een man die tot op heden invloed uitoefent. Door zijn preken, zijn boeken, maar wellicht vooral door zijn persoonlijke brieven.

In de Bijbel wordt Christus geregeld aangeduid als de ‘Bruidegom’. In de traditie van de kerk is het beeld van het geestelijke huwelijk veel gebruikt om inzicht te geven in de omgang van God met mensen.

Het derde seizoen van de PuriteinenPodcast staat in het teken van ‘ontmoetingen met de puriteinen’. We blikken terug in de geschiedenis, peilen de overtuigingen en een puritein en spreken daarover met inspirerende gasten. In de eerste aflevering van seizoen 3 is Laurens van der Tang te gast. Hij schreef een inleiding op een boek van Jeremiah Burroughs (1599-1646).

Tijdens zijn verblijf in Canada kwam ds. P. den Butter (1938) in aanraking met geschriften van de Engelse en Amerikaanse puriteinen uit de zeventiende en achttiende eeuw. Hij ontdekte dat zij aandacht geven aan Israël. In het voorjaar van 1978 schreef ds. den Butter vanuit Thornhill, Ontario, Canada: ‘Het bleek alleszins de moeite waard naar hun getuigenissen te luisteren. Het geluid dat zo lang verstomd is geweest, verdient opnieuw gehoord te worden.’

Hij schreef meer dan dertig boeken over spraakmakende figuren in de kerkgeschiedenis. Met name uit de traditie van de puriteinen en hun opvolgers. Dr. Leen van Valen leeft al decennialang met de puriteinen. Hoe vormden zij hem?

Gemeenschap met God, wat is dat? De puritein John Owen geeft woorden aan de gemeenschap met Vader, Zoon en Heilige Geest. In deze aflevering van de PuriteinenPodcast spreekt dr. M. Klaassen over de rijkdom die daaruit opkomt.

Thomas Boston, Ralph en Ebenezer Erskine, hun namen vielen al diverse keren tijdens de tocht met de puriteinen door Europa. Wie waren deze mannen en waarom noemde men hen Marrowmen?

Bij veel reformatorische jongeren staan de puriteinse klassiekers in de kast van hun ouders. Al of niet gelezen. Dat was bij ds. A.A. Brugge niet het geval. Hoe kwam hij in aanraking met puriteins gedachtegoed?

Over het bestaan en de invloed van de duivel lieten de puriteinen geen twijfel bestaan. Puriteinen als Thomas Brooks, William Gurnall en John Bunyan schreven over worstelingen die christenen doormaakten. De geestelijke wapenrusting vormde voor hen een belangrijke bron voor praktisch onderwijs. Dr. R.W. de Koeijer verdiepte zich in deze bronnen.

De puritein Lewis Bayly (1575-1631) schreef een bestseller, als het gaat om het praktische christelijke leven. ‘De praktijk der godzaligheid’ kreeg niet alleen bekendheid in Engeland, maar ook in Duitsland. Hij gaf aanwijzingen voor persoonlijke stille tijd, meditatie en huisgodsdienst.

Als zoon van een Engelse moeder en Schotse vader heeft Alexander Thomson zicht op de cultuur van het thuisland van de puriteinen. In deze aflevering van de PuriteinenPodcast gaat Albert-Jan Regterschot met Alexander Thomson in gesprek over puriteinse invloeden in drie eeuwen Engelse geschiedenis. Vervolgens trekt Thomson lijnen naar de huidige situatie in Groot-Brittannië, na de Brexit.

In deze zesde aflevering blikken luisteraars van de PuriteinenPodcast bij een aantal puriteinen in het hart. Dit heeft de uitwerking van een spiegel. Wat heeft de traditie van het Amerikaanse puritanisme christenen vandaag te zeggen? Dit als opmaat naar seizoen 2 van de PuriteinenPodcast.

Men noemde hem ‘de apostel van de Indianen’. Albert-Jan Regterschot werd geraakt door de trouw van John Eliot (1604-1690) aan het zendingsbevel. Als zendeling bereikte hij Indianen met de boodschap van het Evangelie. Regterschot merkt daarbij op dat christenen anno nu dienen te beseffen dat het christendom geen ‘vrijblijvende hobby’ is: ‘Andere mensen moeten bereikt worden met het Woord.’

De puriteinen in Amerika hadden geen gemakkelijk leven. Hun bestaan moest van de grond af opnieuw opgebouwd worden. Geestelijk worstelden velen niet minder. Om een positie in de samenleving te kunnen bekleden, diende men een persoonlijk geloofsgetuigenis te kunnen geven. Het kwam erop aan dat men zekerheid kreeg als het gaat om de verzoening met God.

Met zeventien schepen vertrok John Winthrop in 1630 naar Amerika. Bijna duizend kolonisten ondernamen de grote oversteek. Aan boord van de Arabella hield John Winthrop op de avond van de reis een lekenpreek. Men diende volgens hem als gemeenschap ‘A City Upon a Hill’ te vormen. Wim Kranendonk wijst puriteinse invloeden aan in Amerika.

Wat is eigenlijk een puritein? Nadat we in aflevering 1 van deze PuriteinenPodcast samen met de Pilgrim Fathers de grote oversteek naar Nieuw Engeland waagden, volgt in aflevering 2 een flashback. We kijken met dr. Roelof Bisschop achterom en vragen ons af hoe het puritanisme ontstond.

Vierhonderd jaar geleden vertrok een groep puriteinen naar Amerika. Nadat deze Pilgrim Fathers enkele jaren in Nederland woonden. Het beloofde land lag echter aan de overkant. Met de naderhand legendarische oceaanzeiler ‘The Mayflower’ kozen zij het ruime sop. Deze puriteinen verlangden naar een nieuw Kanaän. Anderen die hen naderhand volgden spraken over ‘A City Upon a Hill’. Wat dreef hen? Waarom lieten zij alles achter, om op onbekend terrein een nieuw bestaan op te bouwen?