Episodes
Als kleine Joodse jongen dook Heinzi Blumenstein in de oorlog onder bij Johannes en Sjoukje Dijkstra. Zij woonden met acht kinderen op een boerderijtje aan de Dille, tussen Raerd en Easterwierrum. Heinzi werd Hans genoemd. Na de oorlog moest hij weg, naar zijn vader in New York. 'Ik heb er niet zin in om hier weg. Maar het zal wel moeten', schreef Hans in 1946 in een brief aan zijn vader. Na jarenlang in Amerika te hebben gewoond, ging hij terug naar Easterwierrum. Dáár voelde hij zich...
Published 06/03/21
Published 06/03/21
De Joodse kinderen Clara Haagens en haar broertje Henk kwamen van het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee. Ze overleefden de oorlog elk bij verschillende pleegfamilies. Hun ouders kwamen om in het concentratiekamp. In deel 9 van de podcast Smokkelbern het verhaal van Clara, die als 'bonuskind' liefdevol opgevangen werd in het gezin van Hessel en Tjipke Robroch in Ferwert. Toen ze weg moest, werd dat een groot gemis voor mevrouw Robroch. Aan buurvrouw Feikje Hoogland kon ze later alles...
Published 05/28/21
In de oorlog werd het kleine Joodse jongetje Ids Boot naar Sneek gesmokkeld. Twintig jaar later kreeg hij van koningin Juliana toestemming zijn echte naam David Vischjager te veranderen in zijn onderduiknaam Ids Boot. Maar de worsteling over zijn identiteit en bij wie hij nu hoorde, bleef. Rond zijn veertigste kreeg Ids nachtmerries over zijn oorlogsgeschiedenis. Dat had niet alleen een grote impact op zijn eigen leven maar ook op zijn gezin. Zoon Ilan Boot vertelt aan Gerard van der Veer...
Published 05/20/21
Op 7 januari 1944 werd de 7-jarige Eva Cohen ondergebracht bij het echtpaar Piet en Wimke Meinsma yn Jirnsum. Ze werd 'Marijke' genoemd. Omdat niemand mocht weten dat boven de manufacturenzaak van de Firma de Zee aan de Dorpsstraat een Joods meisje zat ondergedoken, moest Eva altijd stil zijn. Niet roepen, niet lachen, niet huilen. Dat is van grote invloed geweest op Eva's latere leven.  In 'Ze moest altijd stil zijn' een interview met Eva Cohen. De podcast 'Smokkelbern' wordt gemaakt...
Published 05/14/21
In deel 6 van de podcast Smokkelbern spreekt Karen Bies met historicus Hinke Piersma. Deze aflevering is getiteld: 'Moeders'. Het gesprek gaat over de Joodse moeders die hun kind weggaven aan wildvreemden, die beloofden het kind in veiligheid te brengen. "Het afstaan van je kind om het te redden is een verzetsdaad," zegt Hinke. Omdat een moeder niets liever wil dan het kind dicht bij zich te houden en het als haar taak ziet haar kind te beschermen. Het gaat ook over de gemankeerde,...
Published 05/06/21
Deze podcast gaat over het Joodse jongetje Joseph Schijveschuurder, dat in de oorlog onderdook bij de familie Venema in Bolsward. Als Jopie Venema was hij gelukkig met zijn Friese ouders en zijn broer en zussen. Maar na de oorlog werd beslist dat hij daar niet kon blijven, tot zijn grote verdriet. In Amsterdam woonde hij bij het echtpaar Theo en Trudel van Reemst, die hem als puber naar een internaat in Oost-Duitsland stuurden. Een verhuizing later met zijn gezin naar Bolsward bracht hem niet...
Published 05/03/21
Het Joodse meisje Jetty van der Hoek is in Utrecht in de onderduik geboren. Als baby van enkele maanden oud wordt ze naar het dorp Boven Knype (nu: De Knipe) in Friesland gesmokkeld. De familie van der Molen bestaat uit drie ongetrouwde zussen en een broer, die met de komst van Jetty een nieuw gezin stichten. Na de oorlog blijkt dat Jetty's ouders en broertje op andere onderduikadressen de oorlog hebben overleefd. Ze nemen Jetty weer bij zich, maar het kost ze de grootste moeite samen een...
Published 04/29/21
Jack Koppels is enigst kind van een Joods echtpaar. Als in Amsterdam in 1942 de razzia's tegen de Joden beginnen, durft de 11-jarige Jack niet langer thuis te blijven, bang dat hij bij een volgende actie wordt opgepakt. Hij pakt zijn autoped, doet zijn jodenster af en zorgt dat hij altijd onderweg is. Dag in dag uit zwerft hij door de stad en is ooggetuige van de verschrikkingen die zich er afspelen. Later duikt hij onder en komt uiteindelijk in het Friese Balk terecht. Via de...
Published 04/22/21
Het waren vrouwen die Joodse kinderen naar het platteland smokkelden en daarbij grote risico's liepen. Ook de vrouwen die een Joods kind opnamen in hun gezin deden dat met gevaar voor eigen leven. Toch werd dat tot lang na de oorlog niet gezien als 'verzetswerk'. Aflevering 2 van de podcast 'Smokkelbern' gaat over de Amsterdamse en Utrechtse studentes in het verzet. En over de vraag die geschiedenisstudente Anna Boogaard in haar onderzoek stelt: Waarom hebben de verzetsvrouwen zo weinig...
Published 04/15/21
Een podcast met verhalen van Joodse onderduikkinderen in Friesland. In deel 1: 'Ben ik hier bij Flim?' gaan podcastmakers Gerard van der Veer en Karen Bies in Groningen op bezoek bij historicus Bert Jan Flim, dé kenner van de Joodse onderduik in Nederland. Ze horen hoe Bert Jan in 1983 als jonge student geschiedenis ontdekt welke rol zijn eigen vader heeft gespeeld bij het in veiligheid brengen van Joodse kinderen. Voor hem het startsein tot een levenslang onderzoek naar de geschiedenis van...
Published 04/08/21
In 1942 begonnen Amsterdamse en Utrechtse studenten met het redden van Joodse kinderen, om ze uit handen van de Duitsers te houden. De kinderen werden naar pleeggezinnen op het platteland gesmokkeld. Honderden kinderen overleefden zo in Friesland de oorlog. In 'Smokkelbern, de podcast' de verhalen van die kinderen. Hoe hebben ze die tijd beleefd, dat ze ondergedoken zaten bij een Friese familie? En hoe ging het later met ze?
Published 04/01/21