All episodes of The Science Notes

Episodes

#38 Дэлхийн хүн амын өсөлт болон байгаль орчин

Дэлхийн хүн амын өсөлт сүүлийн жилүүдэд хурдацтай өссөөр саяхан бид 8 тэрбум болсон билээ. Тэгвэл энэхүү хүн амын эрчимтэй өсөлт хэрхэн байгаль дэлхийн цаг агаар болон экологийн тэнцвэрт байдалд нөлөөлж буй талаар энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэнтэйгээ хуваалцах болно.

Published 01/23/23

The Science Notes

Published 01/23/23

#37 Нарны гарал үүсэл

Энэ оны сүүлийн дугаараараа та бүхэндээ дэлхийн энергийн эх үүсвэр болсон нар хэрхэн үүсч хөгжсөн талаар болон түүний химийн бүтэц мөн хэр удаан настай зэрэг сонирхолтой баримтуудыг дэлгэн хүргэх болно.

Published 12/31/22

#36 Хөгшрөлтийн эсрэг 5н биохимийн нэгдэл

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ 2022 оны байдлаар хөгшрөлтийн эсрэг хамгийн их үр дүнтэй байгаа таван биохимийн нэгдлийг танилцуулж байна. Эдгээр нэгдлүүд нь судалгааны эхний түвшинд хөгшрөлтийн эсрэг үр дүнгээ өгч байгаа нь батлагдсан юм. Ирээдүйд бидний гар дээр таны насжилтыг зогсооно хэмээх бүтээгдэхүүнүүд гарч ирэхийг үгүйсгэхгүй юм.

Published 12/20/22

#35 Microplastic

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ хуванцарын бүтэц хэрэглээ болон хэрхэн бидний амьдралд аюул учруулж байгаа талаар дэлгэрэнгүй хүргэх болно. Мөн бид нар дор бүрнээ хичээж чадвал байгаль дэлхийгээ хуванцараас бүрэн хамгаалах боломжтой юм.

Published 12/04/22

#34 Science News 06.2022

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ шинжлэх ухаанд болоод буй хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллүүдийг түүвэрлэн хүргэж байна.

Published 06/19/22

#33 Ancient Europeans

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ Европруу нүүдэллэж суурьшсан хүмүүсийн гурван давалгаа болон үндэстэн угсаатан гэгч нь хувьсангуй ойлголт болох талаар хүргэх болно.

Published 06/05/22

#32 Цайны түүх

Цай нь дэлхий дахинд хэрэглээгээрээ усны дараа ордог хамгийн түгээмэл ундаа юм. Тэгвэл цай нь хаанаас гаралтай хэрхэн хүн төрөлхтөний хэрэглээ болж одоог хүртэл хөгжиж ирсэн талаар энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ сонордуулах болно.

Published 05/28/22

#31 Allergy

Хаврын улиралтай холбоотойгоор бидний дунд улиралын харшил нь эхэлдэг хүмүүс цөөнгүй байдаг билээ. Тэгвэл энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэнтэйгээ аллерги буюу харшилын талаар хуваалцах болно.

Published 05/17/22

#30 Superbug

Антибиотикийн өргөн хэрэглээ хэрхэн бидний ирээдүйг заналхийлж байна вэ? Антибиотикт тэсвэртэй бактери хэрхэн бий болдог хэрхэн бидний эрүүл мэндэд аюул учруулж болзошгүй талаар энэ удаагийнхаа дугаараас сонирхоорой!

Published 05/02/22

#29 Тархины хувьсал

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ бидний тархи хэрхэн олон зуун жилийн туршид хөгжиж ирсэн мөн тархины бүтцийг хэрхэн ялгаж болох талаар ярилцах болно.

Published 04/04/22

#28 Зүүд болон хар дарсан зүүд

Бид нар хэрхэн зүүдэлдэг вэ? Зүүд бидний бодол, далд ухамсартай холбоотой юу? Хар дарсан зүүдийг хэрхэн тайлбарлаж болох вэ? Эрдэмтэд хэрхэн зүүдийг тайлбарладаг вэ? Эдгээр асуултын хариуг энэ удаагийнхаа дугаараас хүлээн авна уу!

Published 03/20/22

#27 Пицца үүссэн түүх

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ пицца хэрхэн хаана үүссэн болох мөн пиццаны хэрэглээ хэрхэн хүн төрөлхтөний түүхийг өөрчилсөн талаар хүргэх болно.

Published 02/28/22

#26 Метаболизм болон түүнийг хурдасгах аргууд

Таны метаболизм удаан эсвэл хурдан уу? Хэрхэн метаболизмынхоо түвшинг тогтмол байлгаж эрүүл байх вэ? Нас болон хүйс үнэхээр метаболизмд нөлөөлдөг үү? Эдгээр асуултын хариуг энэ удаагийнхаа дугаараас хүлээн авна уу!

Published 02/16/22

#25 Агаарын эмх замбараагүй урсгал болон онгоцны чичиргээ

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ агаарын эмх замбараагүй урсгал (turbulence) болон нисэх онгоц яагаад агаар дээр мөн газардахдаа чичирдэг талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлах болно.

Published 01/30/22

#24 2021 онд гарсан шинжлэх ухааны нээлтүүд

Энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ 2021 онд гарсан шинжлэх ухааны сонирхолтой мэдээллүүдээс түүвэрлэн хүргэж байна.

Published 01/15/22

#23 Хачирхалтай газрууд

Та бүхэн Антарктик тивд орших байгалийн өвөрмөц тогтоц бүхий улаанаар урсах, цусан хүрхрээний талаар сонирхож байсан уу? Мөн олон сая жилийн өмнөөс тусгаарлагдан орших Мовайлэ агууны нууцыг та мэдэхүү? Эдгээр асуултын хариуг энэ удаагийнхаа дугаараас сонирхоорой!

Published 01/04/22

#22 Сүнсийг шинжлэх ухааны нүдээр

Энэ удаагийн дугаараараа та бүхэндээ сүнс хэмээх ойлголтыг хэрхэн шинжлэх ухааны талаас тайлбарлаж болох болон сүнстэй холбоотой, сонирхолтой бодит баримтуудын түүхүүдээс хүргэж байна.

Published 12/20/21

#21 “Омикрон” коронавирусын шинэ хувилбар хэр аюултай вэ?

Коронавирусын ээлжит хувилбар болон шинээр гарч ирэн, дэлхий нийтийг цочроогоод байгаа омикрон хувилбарын талаар энэ удаагийн дугаартаа ярилцах болно. Омикрон хэр хурдан хүнд халдварладаг болон хэр өвчлөл үүсгэдэг талаар та бүхэн энэ удаагийнхаа дугаараас хүлээн авна уу!

Published 12/06/21

#20 Бидний нүд өнгийг хэрхэн ялгадаг вэ?

Хорвоо, ертөнцийн гайхамшиг өнгийг хэрхэн бидний нүд хүлээн авч ялгадаг вэ? Зарим хүмүүс яагаад биднээс өөрөөр өнгийг хүлээн авдаг вэ? Өнгийг ялгахгүй байх нь хаанаас үүдэлтэй вэ? Эдгээр асуултын хариултыг өнөөдрийнхөө дугаараас хүлээн авна уу!

Published 11/22/21

#19 Цаг хугацааны гайхамшиг болон түүний хэмжигдэхүүн

Хүн төрөлхтөн анх хэрхэн цаг хугацааг амьдрал ахуйдаа хэрэглэж эхэлсэн бэ? Дэлхий тэнхлэгээ 24 цагийн дотор эргэдэггүй бол цаг хугацааг хэрхэн тооцоолж болох вэ? Эдгээр асуултын хариуг энэ удаагийнхаа дугаараас хүлээн авна уу!

Published 05/15/21

#18 Генийн өөрчлөлтөнд орсон бүтээгдэхүүн GMO

Генийн өөрчлөлтөнд орсон бүтээгдэхүүн гэж юу вэ? Дэлхийд генийн өөрчлөлтөнд орсон ихэнх ургамалд шар буурцаг, эрдэнэшиш, хөвөнгийн ургамал, фафаяа ордог. Эдгээрийн сөрөг болон давуу тал.........

Published 04/25/21

#17 Алхимичдийн түүх & Зоонозын өвчин

Алхимичдийн шинжлэх ухааны сонирхолтой түүхээр та аялахад бэлэн байна уу? Мөн амьтдаас хүнд халддаг өвчиний ерөнхий ойлголт, сарьсан багваахай яагаад вирус тараагч байдаг талаар энэ удаагийнхаа дугаараас хүлээн авна уу!

Published 04/10/21

#16 Цахилгаан соронзон долгион болон цацраг идэвхит туяа

Цахилгаан соронзон долгион болон цацраг идэвхит туяа нь бидний өдөр тутмын амьдралд хэрхэн хэрэглэгддэг талаар болон бидний эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлж болох талаар энэ удаагийнхаа дугаараас сонирхоорой!

Published 03/26/21

#15 Спутник-V болон Астразенека вакцины талаар бид юу мэдэх вэ?

Монгол улсад маань Коронавирусын эсрэг вакцинжуулалт эхэлсэн сайхан мэдээтэй холбогдуулан Спутник-V болон Астразенека вакцины талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг энэ удаагийнхаа дугаараар та бүхэндээ хүргэж байна.

Published 03/13/21