Je kan het gerust een pandemie noemen: de schimmel die op vrijwel alle continenten padden en kikkers doodt. Om te voorkomen dat hele soorten uitsterven, zoeken onderzoekers al een tijdje naar een oplossing. En die lijken ze nu te hebben gevonden.  De schimmel, atrachochytrium dendrobatidis, valt eerst de huid van de amfibieën aan, om vervolgens te zorgen voor hartfalen in de dieren. Al zeker 500 verschillende soorten zijn hierdoor flink in aantal teruggelopen. Vermoed wordt dat het voor 90...

Eliane Neuteboom van de Universiteit van Nederland vertelt dat wetenschappers uit Eindhoven werken aan een zoutbatterij. Met zo'n apparaat kun je energie opslaan en afgeven. Volgens onderzoeker Joey Aarts is het een kwestie van tijd voordat iedereen straks zo’n ding in zijn of haar huis heeft staan.  En zo’n oplossing is hard nodig. Ons energieprobleem groeit: het stroomnet raakt steeds voller. Daarnaast willen we in 2050 ook graag klimaatneutraal zijn en minder afhankelijk zijn van...

Wij mensen willen altijd meer, meer, meer. En daar maken bedrijven dankbaar gebruik van. Maar uniek in het dierenrijk zijn we wat dit betreft niet. In het boek Gewoontedieren van de Deense moleculair bioloog Nicklas Brendborg lees je hoe het een tijd terug bij vogels al werd gezien: leg een groter en feller gekleurd nep-ei in het nest en ze kijken niet meer om naar hun eigen eitjes. Ganzen gaan zelfs op volleyballen zitten, wanneer ze de kans krijgen.  Ook wij zijn gevoelig voor dit soort...

Een Europees team van astronomen heeft het grootste stellaire zwarte gat van onze Melkweg ontdekt. Het is meer dan dertig keer zo zwaar als de zon en bevindt zich in het sterrenbeeld Arend.   Het was een toevallige ontdekking die werd gedaan terwijl de vierde datarelease van ESA's ruimtetelescoop Gaia werd voorbereid. Tijdens de Gaia-missie worden de bewegingen van miljarden sterren in de Melkweg gevolgd.  Zo zagen ze in de data bewijs voor een vreemde wiebelbeweging van een ster. Dat was...

Niemand heeft volledig de controle over hoe dingen in het leven bij elkaar komen. Over de enorme complexiteit van ons bestaan. Maar dat betekent niet dat we de chaos, of het toeval, niet in ons voordeel kunnen gebruiken, meent filosoof Jeroen Hopster van de Universiteit Utrecht.  Hij is één van de sprekers tijdens de Utrechtse Nacht van de Filosofie en schreef onlangs een boek over het onderwerp: Toeval: een onvoorziene filosofie. Hopster vertelt in deze aflevering op welke manieren we...

Onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut hebben in kaart gebracht welke bacteriën er graag in uitzaaiingen leven. Ze analyseerden hiervoor 4000 tumoren van 26 kankersoorten en zagen hoe ontzettend divers deze groep bacteriële medebewoners is.  Voor darmkanker was dit al grotendeels bekend, maar nu hebben ze het dus veel breder bekeken. Welke bacteriën er in een uitzaaiing zitten, bleek sterk samen te hangen met de plek in het lichaam, de omstandigheden daar en het type kanker.  Wat...

De FSC-certificatie voor tropische bossen, heeft dat nou de gewenste effecten of niet? Na uitgebreid onderzoek in Afrika, uitgevoerd door Joeri Zwerts van de Universiteit Utrecht, is daar wat betreft het behoud van diersoorten goed nieuws over. De dieren die zo ontzettend belangrijk zijn voor de tropische ecosystemen worden effectief beter beschermd in gecertificeerde bossen. Dat geldt onder andere voor de olifant. Dit dier is als enige in staat de grotere zaden in de tropen op te eten. Gaat...

Ze zijn binnen: de eerste beelden van klimaatsatelliet PACE. First light, noem je dat officieel. Dat betekent dat alles het naar behoren doet en de onderzoeken kunnen beginnen. Jeroen Rietjens, instrument scientist bij SRON vertelt wat de instrumenten aan boord van PACE ook alweer gaan bestuderen, wat er de afgelopen weken allemaal is getest en hoe het er nu voorstaat. Lees hier meer: Eerste beelden klimaatsatelliet PACE vrijgegeven See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Europese onderzoeksraad heeft vandaag een aantal flinke subsidies uitgedeeld. Onder de ontvangers van de prestigieuze beurs zitten ook Nederlandse wetenschappers. Waaronder Jos Malda van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht. Hij kijkt in zijn onderzoek hoe we de geheimen van kraakbeen kunnen kraken.  Kraakbeen is een ontzettend ingenieus weefsel, maar het herstelt niet uit zichzelf als het beschadigd raakt. En omdat we met z'n allen steeds ouder worden, is het van groot belang om...

De EU kondigde in 2021 strengere richtlijnen aan voor het beperken van de illegale ivoorhandel, maar uit een nieuw rapport van het IFAW blijkt dat de nieuwe regelgeving nog niet het gewenste effect heeft.   Ook in Nederland zet het probleem door. Sabine Zwiers van het IFAW vertelt meer over hoe het er nu voorstaat en wat er moet gebeuren om het probleem nu echt eens goed aan te pakken.  Lees hier meer over het rapport: IFAW ontdekt 47 ivooradvertenties zonder bewijs legale verkoop See...

Na de Tweede Wereldoorlog had de boerensector een heel andere crisis. Te veel jonge boeren en te weinig land. Het platteland raakte overbevolkt en er was te weinig werk. Van de oplossing die toen gezocht werd, plukken we nu de wrange vruchten, zegt historicus Erik van der Vleuten verbonden aan de TU Eindhoven. Iedere woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Vandaag met Tuur Verdonck. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 1959 vond de laatste Nederlandse expeditie plaats. Een onderneming naar Het Sterrengebergte in wat toen Nederlands-, nu Papua Nieuw Guinea heette. Nederland stond onder zware internationale druk om haar koloniën op te geven, men wilde met deze expeditie laten zien dat ze wel degelijk iets te zoeken en bij te dragen hadden in dit afgelegen deel van de wereld. De expeditieleden waren wetenschappers en militairen. Er waren antropologen, biologen, geologen en preparateurs mee. Tot op de dag...

Het is weer tijd voor de Insect van het jaar-verkiezing! Net als vorige keer stellen we graag de opmerkelijke finalisten aan je voor.  Jan Wieringa van Naturalis deelt met ons de bizarre en vaak uiterst efficiënte eigenschappen en trucjes van de vijf genomineerden en vertelt waarom de wedstrijd überhaupt in het leven geroepen is.  Zelf stemmen? Het kan nog tot 12 april 12.00 uur. Ga snel naar: insectvanhetjaar.org See omnystudio.com/listener for privacy information.

De totale zonsverduistering die hopelijk later vandaag in Canada, de VS en Mexico te zien is, geeft wetenschappers een unieke kans om onderzoek te doen.  In dierentuinen staan ze klaar om opmerkelijk dierengedrag te observeren, maar ook naar de zon zelf wordt gekeken. Of ten minste naar de corona: de hete atmosfeer rondom de zon, die wordt beïnvloed door het magnetisch veld van de zon. Want daar weten we nog een heleboel niet over. Dit kan ook bestudeerd worden vanuit de ruimte, maar zo'n...

Romeyka is een duizenden jaren oude versie van het Grieks. De taal wordt nog maar door weinig, vooral oude mensen gesproken in het noordoosten van Turkije en kent geen geschreven variant, wat ervoor zorgt dat de taal nu voor altijd dreigt te verdwijnen.  Dat willen wetenschappers heel graag voorkomen. De taal wordt namelijk gezien als een schatkamer vol kennis over het verleden.   Ze willen hierbij gebruik maken van speech crowdsourcing, een nieuw sport applicatie waarin iedereen...

Harvard onderzoekers hebben een vloeistof gemaakt die van veerkracht en vloeibaarheid kan veranderen, en die zelfs optische eigenschappen heeft.   Dit wordt mogelijk dankzij een heleboel piepkleine met lucht gevulde balletjes van speciale polymeren in een silicone gel. Die balletjes zakken onder druk in, wat voor de verandering in eigenschappen van de vloeistof zorgt. Neemt de druk af, dan ploppen ze weer terug.    Waar zou je zoiets dan voor kunnen gebruiken? Ze denken onder andere aan de...

TNO heeft een flexibele pleister ontwikkeld waarmee organen te monitoren zijn. Deze pleister werkt doordat op een hele dunne plastic folie speciale structuren worden geprint die geluidsgolven kunnen uitzenden en ontvangen.   Als je veel van deze structuren op een groot genoeg oppervlak print, iets wat met deze techniek mogelijk is, dan kan daarmee een heel scherp beeld worden gemaakt van wat er in het lichaam speelt. Zo kan bijvoorbeeld een bepaald orgaan in de gaten gehouden worden.   Dat...

Onderzoekers uit Delft werken aan een belangrijke verbetering in het productieproces van chips. Het is namelijk zo dat de dunne schijven waarop die chips worden opgebouwd nu nog mechanisch verplaatst worden door de productiemachine.  Het nadeel daarvan is dat bij dat contact beschadigingen ontstaan. Daarbij komen niet alleen deeltjes vrij, het kan er ook voor zorgen dat een deel van de chips de prullenbak in kunnen. Onderzoeker Ron van Ostayen van de TU Delft kijkt daarom met andere...

Jongen die snel groot en sterk zijn, dat kan voor een hele soort voordelig zijn. Het idee is dan ook dat hetzelfde moet gelden voor dino's die 252 tot 66 miljoen jaar geleden leefden. Hun groeisnelheid moet hebben bijgedragen aan hun wereldwijde succes wordt gedacht. Maar is dat ook echt zo?   Onderzoekers hebben het beter proberen uit te zoeken door onder andere botweefselanalyses te doen in fossielen van verschillende diersoorten die in het begin van die periode leefden. Daar zaten dino's...

Wat je waarneemt wordt voor het grootste deel ingevuld door je hersenen. Tot wel 90 procent. Gebaseerd op ervaringen uit het verleden. En gestuurd door suggesties. Je zou zelfs kunnen zeggen dat je niet kijkt om te zien, maar om te controleren of het klopt wat je verwacht te zullen zien. Iedere woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Met vandaag: Loes van Langen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederlandse onderzoekers hebben een helemaal nieuw materiaal ontwikkeld waarmee sensoren in de toekomst weleens vele malen gevoeliger zouden kunnen worden.  Stel je een nanochip voor met daarop piepkleine trilhaartjes. Die haartjes, of snaartjes kunnen van alles voelen: een molecuul die langskomt bijvoorbeeld, of een elektrische lading, of een geluidsgolfje. Nou is het ze gelukt om het signaaltje dat één zo'n haartje detecteert, door te geven in een ketting van haartjes, zodat het...

Met een nieuwe techniek is het onderzoekers gelukt om het zuurstoftransport door de hersenen in beeld te brengen. En dat heeft nu al belangrijke implicaties voor onderzoek naar onder andere Alzheimer.   Zuurstof is essentieel voor een functionerend brein, maar tijdens een hartaanval of een hersenbloeding kan die toevoer van zuurstof plotseling wegvallen. Wat er op zo'n moment precies gebeurt in de hersenen, dat weten we nog niet.  Daarom is het veelbelovend dat onderzoekers nu een...

Eerder zou uit onderzoek al blijken dat we met het oppompen van grondwater de kanteling van de aarde hebben beïnvloed, nu zouden we met klimaatverandering ook de rotatiesnelheid van onze planeet hebben veranderd.    Door de stijgende temperaturen, zeggen onderzoekers in Nature, smelten meer ijsplaten, waardoor de watermassa op aarde zich moet herschikken. Die dikke lappen ijs hebben een trekkend zwaartekrachtseffect op de oceanen. Verdwijnen die platen en verplaatst het smeltwater, dan zorgt...

Je jonger voelen dan je bent wordt in onderzoeken gelinkt aan een gezonder en langer leven. Zo zouden bijvoorbeeld de hersenen minder tekenen van veroudering vertonen bij mensen die zich een stuk jonger voelen dan hun biologische leeftijd.   Nou waren onderzoekers van de universiteit van Stockholm benieuwd of slaapkwaliteit ook een link heeft met dat jeugdige gevoel dat blijkbaar zo goed voor ons is. Want wat natuurlijk al wel bekend is: slaap is heel belangrijk voor het brein en de rest van...

Een aantal jaren geleden kregen wetenschappers het al voor elkaar om glow in the dark plantjes te maken die voor ons zichtbaar oplichten. Maar eigenlijk wordt hier al sinds de jaren 80 aan gewerkt.  Oorspronkelijk vanuit de interesse voor genexpressie: wat gebeurt er als je een gen van een ander organisme, bijvoorbeeld van een vuurvliegje, tot expressie laat komen in een plant? Dit lukte ze in 1986 al. Ze kregen het voor elkaar om dat gen te laten oplichten zodra een ander gen actief werd in...