Wykład Olgi Łoś w czasie konferencji "Bioróżnorodność i Woda w Wiejskim Dziedzictwie" realizowanej w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [26 października 2024 r.] Olga Łoś przeprowadziła słuchaczy przez bogaty świat symboliki wody obecnej w pieśniach ludowych. Woda była przedstawiona jako źródło życia, medium oczyszczające, granica między światem żywych a zmarłych oraz motyw łączący ludzi z naturą. Opowieść obejmowała różnorodne...

Wykład dr hab. Marty Rakoczy, Fundacja Wspomagania Wsi, 12 listopada 2020 r. [1h19min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/empatyczna-demokracja-filozofia-janusza-korczaka-a-wspolczesne-tendencje-edukacyjne/ Dr hab. Marta Rakoczy z Instytutu Kultury Polskiej UW podczas wykładu przedstawia mniej znane oblicze Janusza Korczaka – filozofa i filozofa kultury, autora wnikliwych analiz współczesności, które są aktualne również teraz. Z pism oraz publicznej działalności bohatera wykładu wywodzi...

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Krystianem Połomski w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [19 listopada 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/polska-solecka-a-odpornosc-strategiczna-panstwa/ Od lutego do sierpnia 2022 roku do Polski przybyło 5 milionów osób z Ukrainy. Wiele z nich trafiło na wieś, gdzie zostali gorąco przyjęci przez mieszkańców. Lokalni liderzy, sołtyski i sołtysi, członkinie kół gospodyń wiejskich, druhowie z ochotniczych straży pożarnych, działacze organizacji...

Wykład prof. Andrzeja Mencwela w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki [18 listopada 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/fascynacja_konstelacja/ Czy Józef Czapski fascynował Jerzego Giedroycia, a Giedroyc Czapskiego? Czy Juliusz Mieroszewski współredagował „Kulturę”, chociaż nigdy nie przestąpił progu redakcji? Czy w ogóle istniała redakcja „Kultury”, czy też była ona wyjątkową twórczą konstelacją? I jak się mieli w tej konstelacji Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz, Gustaw...

Wykład Przemysława Głowackiego towarzyszący wystawie „Polska. Siła obrazu”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 29 października 2020 [1h15min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/polska-sila-obrazu Przemysław Głowacki podczas wykładu „oprowadza” słuchaczy po wystawie „Polska. Siła obrazu” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Prelegent przedstawia poszczególne części ekspozycji, opowiadając o kontekście powstania oraz interpretacji wybranych dzieł. Nagranie powstało w ramach muzealnego cyklu edukacyjnego,...

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [13 listopada 2024 r.] Nasze dzieje tak się potoczyły, że znaleźliśmy się na styku rywalizujących ze sobą mocarstw. Przedtem między imperium Habsburgów, Prusami a Rosją, potem między Niemcami a Rosją, teraz między rywalizującymi ze sobą korporacją Rosyjska Chińsko Koreańsko Irańską a Zachodem. Chyba nie bardzo zdajemy sobie z tego sprawę. Rozbijamy naszą jedność, wzmacniamy dezinformacyjne przekazy...

Wykład dr inż. arch. Włodzimierza Witkowskiego w czasie konferencji "Bioróżnorodność i Woda w Wiejskim Dziedzictwie" realizowanej w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [25 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/o-wsi-tradycyjnej-zaleznej-od-przyrody/ Na kształt wsi największy wpływ miały czynniki naturalne i kulturowe. Jak żadne inne, tradycyjne osadnictwo wiejskie było zależne od przyrody. Decydowała ona nie tylko o...

Wieczorna opowieść nagrana podczas konferencji "Bioróżnorodność i Woda w Wiejskim Dziedzictwie" realizowanej w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [25 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/wieczorna-opowiesc-o-wodzie-i-kulturze-ludowej/ Wieczór opowieści był okazją do zastanowienia się nad znaczeniem wody w kulturze i odwiecznym związkiem człowieka z wodą. Przy okazji posłuchamy tradycyjnych opowieści o wodzie Joanna...

Wykład Piotra Kubkowskiego w ramach projektu "Bioróżnorodność i woda w wiejskim dziedzictwie" realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [17 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/ochroniarze-wies-przyroda-w-oczach-krajoznawcow/ Co o wrażliwości ekologicznej początku XX wieku wyczytać można z tekstów krajoznawczych? Kiedy na przełomie XIX i XX wieku powstawał, a w dwudziestoleciu międzywojennym umacniał się...

Wykład Justyny Guze w czasie konferencji "Bioróżnorodność i Woda w Wiejskim Dziedzictwie" realizowanej w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [25 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/rzeka-wies-i-obyczaje-w-sztuce-dawnej-i-w-xix-wieku/ Wykład poprowadzili wspólnie Justyna Guze i Piotr Szczepański, prezentując różnorodne spojrzenia na temat motywów wiejskich i wodnych w kulturze oraz sztuce. W pierwszej części wykładu...

Wykład Macieja Jędrzejczaka w ramach projektu "Bioróżnorodność i woda w wiejskim dziedzictwie" realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [11 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/o_stawie/ Czy wiejski staw to tylko problem, czy może niesamowity zasób przyrodniczy i edukacyjny? Nasz gość pokaże, jak staw może stać się centrum wypoczynku, obserwacji przyrody, a nawet projektów inżynierskich i konkursów dla...

Wykład Pawła Średzińskiego w ramach projektu "Bioróżnorodność i woda w wiejskim dziedzictwie" realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [30 września 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/po-co-nam-miedze-drzewa-i-krzaki/ W krajobrazie rolniczym zaszły bardzo gwałtowne zmiany. W ciągu kilku ostatnich dekad zniknęły śródpolne miedze, drzewa i krzaki. Z mojego dzieciństwa bardzo dobrze pamiętam mozaikę upraw, wśród których...

Wykład Patrycji Żak-Tomanek w czasie konferencji "Bioróżnorodność i Woda w Wiejskim Dziedzictwie" realizowanej w ramach grantu „KPO dla Kultury”, sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU [25 października 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/przyroda-ptaki-wodno-blotne-w-malarstwie-jozefa-chelmonskiego/ Józef Chełmoński był obdarzony niezwykłą pamięcią i zmysłem obserwacji, zwłaszcza przyrody. Doskonałym przykładem tego są pejzaże, które powstały po jego powrocie do...

Wojnę toczy się nie tylko na polu bitwy. Prowadzi się ją także dezinformując społeczeństwa i rządy na świecie. Twoja armia najechała sąsiedni kraj, bombarduje i pali miasta, a ty tworzysz podczas posiedzenia ONZ klub krajów wspierających pokój. Albo zwołujesz konferencję pokojową by omówić straszliwe skutki wojny, która wywołałeś, oskarżasz kraj ofiarę o zbrodnie, mówisz o agresji przeciwko tobie, konieczności obrony... Niby stare jak świat działania, a jednak ciągle zadziwiają swoją...

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Anną Grabowską-Siwiec w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [5 listopada 2024 r.] https://wszechnica.org.pl/wyklad/dezinformacja-to-tez-wojna/ Czym jest dezinformacja, jak jest wykorzystywana w czasie pokoju i wojny, jak do nas dociera, jak staliśmy się żołnierzami bez mundurów, jak wykorzystuje się dezinformację i rozpowszechnianie fałszywych informacji w kampaniach wyborczych, czemu to ma służyć i jak temu nie ulec. Czy i jak służby walczą z...

Wykład Iwony Danielewicz i Agnieszki Rosales-Rodriguez towarzyszący wystawie „Polska. Siła obrazu”. Muzeum Narodowe w Warszawie, 24 września 2020 [1h03min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/wystawa-o-polsce-w-louvre-lens-i-w-warszawie/ W nagraniu kuratorki dr hab. Agnieszka Rosales Rodriguez oraz Iwona Danielewicz opowiadają o tworzeniu się koncepcji wystawy „Polska. Siła obrazu” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Prezentuje ona dzieła najwybitniejszych polskich malarzy z XIX wieku. Jej...

Wykład prof. Bohdana Szklarskiego, Uniwersytet Trzeciego Wieku Collegium Civitas, 2 października 2020 [1h16min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/porzadek-i-wolnosc-albo-sprawiedliwosc-i-rownosc-amerykanskie-spory-anno-domini-2020/ Prof. Bohdan Szklarski w nagraniu wykładu z Uniwersytetu Trzeciego Wieku Collegium Civitas prognozuje, kto wygra najbliższe wybory prezydenckie w USA. 3 listopada 2020 zmierzą się w nich ubiegający się o reelekcję Donald Trump i Joe Biden. Prelegent prezentuje...

Seminarium IRWiR PAN, 2 marca 2019 [2h06min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/opozycja-pana-i-chlopa-wiecznie-zywa-przed-i-po-prl-u/ Literaturoznawca prof. Zygmunt Ziątek analizuje, jak współczesna dyskusja o pańszczyźnie zmieniła społeczne wyobrażenie o wiejskiej tożsamości. Prelegent odwołuje się po prac prof. Jana Sowy „Fantonomowe ciało króla” i prof. Andrzeja Ledera „Prześniona rewolucja?”, ale także do produktów popkultury takich jak twórczość punkowego zespołu R.U.T.A., który...

Rozmowa z prof. Grzegorzem Gorzelakiem, Fundacja Wspomagania Wsi, 1 czerwca 2020 [1h04min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/samorzad-terytorialny-po-1990-r-sukcesy-i-zagrozenia/ W 2020 roku obchodzimy trzydziestolecie samorządu terytorialnego. 27 maja 1990 roku odbyły się w Polsce pierwsze wybory samorządowe (do rad gmin). Prof. Grzegorz Gorzelak w nagraniu rozmowy z Justyną Duriasz-Bułhak ocenia, że działalność samorządów to oprócz rozwoju prywatnej przedsiębiorczości największy polski...

Wykład Natalii Gebert, Centrum Wielokulturowe w Warszawie, 29 stycznia 2020 [0h45min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/krytyczne-podejscie-do-informacji/ Natalia Gebert podczas wykładu opisuje, co cechuje krytyczne podejście do informacji. Prelegentka mówi, dlaczego jest ono utrudnione przez takie zjawiska, jak tzw. efekt potwierdzania czy bańka informacyjna. Wskazuje również, na co powinni zwrócić odbiorcy przekazów medialnych w celu weryfikacji znajdujących się w nich informacji. Poleca...

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowywszechnicy [30 października 2024 r.] W kolejnych krajach europejskich wyborcy oddają władzę populistom. Jak to wpływa no kondycję Zachodu wobec wyzwań zmieniającego się świata Zachodu, który staje wobec najpoważniejszych w historii i zupełnie nowych wyzwań. Jaką politykę zagraniczną będą prowadzić populiści, czy doprowadzą do przyśpieszenia rozpadu Europy i Zachodu, co mogą nam zaproponować? Jaki może być świat...

Wykład Kamili Pijanowskiej, Muzeum Narodowe w Warszawie, 13 lutego 2020 [1h05min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/grafik-tlumacz-malarstwa-rola-reprodukcji-dziel-sztuki-w-zyciu-artystycznym-drugiej-polowy-xix-wieku/ Kamilla Pijanowska w nagraniu wykładu towarzyszącego ekspozycji „Wystawa, której nie było… Ignacy Łopieński 1865-1941” opowiada o roli, jaką grafika reprodukcyjna odegrała w popularyzacji malarstwa w XIX i na początku XX wieku. Prelegentka rozpoczyna swoje wystąpienie od...

Wykład Ewy Frąckowiak, Muzeum Narodowe w Warszawie, 30 stycznia 2020 [1h09min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/z-badan-nad-grafika-autorska-drugiej-polowy-xix-wieku-ewa-frackowiak/ Grafika autorska w XIX w. była tematem wykładu Ewy Frąckowiak, który towarzyszył ekspozycji „Wystawa, które nie było… Ignacy Łopieński (1865-1941) w Muzeum Narodowym w Warszawie. Prelegentka podczas pierwszej część wykładu opowiada o XIX-wiecznych akwaforcistach, którzy działali przede wszystkim we Francji. W...

Seminarium IRWiR PAN, 2 grudnia 2019 [1h53] https://wszechnica.org.pl/wyklad/kultura-na-peryferiach/ Gośćmi seminarium w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN byli dr Tomasz Lewicki i prof. dr hab. Małgorzat Jacyno, autorzy książki „Kultura na peryferiach”, wydanej w 2018 roku przez Narodowe Centrum Kultury. „Książka powstała na podstawie badań terenowych przeprowadzonych przez zespół ekspertów Narodowego Centrum Kultury. Realizatorzy sformułowali wnioski, które wymagałyby daleko idących...