"Dar Młodzieży" to statek, który wychował pokolenia Polaków. W 2018 roku ruszył w podróż dookoła świata - w Rejs Niepodległości. To był najdłuższy rejs w historii "Daru Młodzieży": 313 dni podróży, 23 porty na pięciu kontynentach i ponad 36 tys. mil morskich. Marta Hoppe rozmawia z  Tomaszem Maracewiczem - uczestnik wyprawy i autorem książki "Rejs Niepodległości. Dziennik podróży "Darem Młodzieży" wokół globu 2018-2019". Rozmawiają o przygodach, nieprzewidzianych zdarzeniach, codziennym życiu...

Powstanie Warszawskie było największą bitwą, stoczoną podczas II wojny światowej przez organizację podziemną z wojskami okupacyjnymi. Zaczęło się 1 sierpnia, skończyło 2 października. Następnie w Ożarowie został podpisany akt o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Ta wolność, w pierwszych dniach Powstania była bardzo krótka, ale na chwilę otworzyły się kawiarnie, życie towarzyskie kwitło, zniesiono godzinę policyjną. Powstanie upadło z powodu braku broni, łączności, rozpoznania,...

Ma i to sporo- podobno papier wynaleziono podczas prania. Odwiedzimy XVII-wieczną  pracownię drukarską, w której można ułożyć własny tekst i wydrukować go na prawdziwej prasie drukarskiej i wysłuchać takiej historii! Porozmawiamy z drukarzem Jego Królewskiej Mości, który opowie, co takiego drukuje dla króla. Na czym polegała praca zecera i jak należało składać tekst przy użyciu ruchomych czcionek?  Z Mateuszem Wołk-Łaniewskim z Muzeum Pałac w Wilanowie rozmawia Oliwia Krettek.

Odkrywamy kulinarną przeszłość stolicy. Tym razem cofniemy się do początków XIX wieku, gdy Warszawę, w trakcie odwrotu spod Moskwy, odwiedził sam Napoleon Bonaparte. Co wówczas jadł i pił? Piotr Popiński, restaurator na salony wprowadza Piotra Firana.

Okazuje się, że szlachta stanowiła jedynie 6 do 10 procent ludności Rzeczypospolitej. Większość z nas ma wiec pochodzenie chłopskie, choć i mezalianse się zdarzały. Jak i gdzie szukać swoich korzeni i śladów przodków? Anna Pokrzywiec w sieci znana jest jako Pani Włościanka. Od 2020 roku odtwarza swoje drzewo genealogiczne i doszła do 1730 roku. Odnalazła nawet przodków krewnych, którzy dziesiątki lat temu wyjechali za ocean. 

Muzeum Powstania Warszawskiego w związku z 79 rocznicą Powstania przygotowało bogaty program. Większość wydarzeń plenerowych, ale i konkurs fotograficzny rozgrywało się w sierpniu. Są jednak atrakcje ponadczasowe: płyta Sorry Boys " Moje serce w Warszawie " i wystawa poświęcona miłości w czasie Powstania Warszawskiego. O Powstaniu, Powstańcach, ich wnukach i naszej pamięci Kasi Dydo opowiedział Karol Mazur, kierownik działu edukacyjnego MPW.

Skąd wiemy co jedli ludzie w przeszłości? Czy już wtedy byli roślinożercy i mięsożercy? Ile posiłków spożywali nasi przodkowie? Jakimi metodami współcześnie naukowcy są w stanie sprawdzić, co było jedzone i jakie wartości miało samo pożywienie? Na te pytania Weronice Puszkar odpowiada dr Rafał Fetner z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Im więcej wie o Powstaniu warszawskim, tym więcej ma ono dla Niej tajemnic do odkrycia. Agnieszka Cubała opowiada co dają Jej spotkania z powstańcami, czego się od Nich nauczyła i jaką lekcję przynosi dziś nam Powstanie warszawskie? 

Elegancki  Jan, w kapeluszu, jasnym garniturze i rękawiczkach, pięknie gra i śpiewa na warszawskiej Starówce. Janek to piewca folkloru warszawskiego, krzewi wśród rodaków sentyment do przedwojennych piosenek. Przypomina warszawskie szlagiery w aranżacji na katarynkę i przenosi nas w przeszłość.. O swojej pasji, budowaniu katarynek, klimacie Starego Miasta i ludziach rozmawia z Kamilem Jasieńskim.

Jaga jest fanką podań, legend, mrocznych historii. Uwielbia opowieści związane z miastami, odkrywa mroczne tajemnice nie tylko dużych aglomeracji ale także wsi. Podkreśla, że ma w sobie ogromna miłość do opowieści z duchami, strachami czy potworami. O tym, jak rozpocząć przygodę z historią i legendami oraz dlaczego trzeba uważać na kręgi grzybów w lesie, Jaga Moder, legendystka opowiada w rozmowie z Kamilem Jasieńskim.

To wyjazdy maluchem nad morze z walizkami na dachu i kaowiec, który organizował nasz wolny czas. Jazda autostopem była zakazana, było mało samochodów, a weekendy spędzało się na ogródkach działkowych. Jeszcze w latach 70. XX wieku każda sobota była pracująca, a młodzież uczęszczała wtedy do szkoły.

O nauczaniu Jana Pawła II można powiedzieć wiele. Podobnie zresztą, jak o pielgrzymkach do Polski i pasjach aktorsko-sportowych. W jakich nieoczywistych miejscach można natomiast podróżniczo spotkać się z Papieżem? Naszymi przewodnikami w tej podróży będą dr Milena Kindziuk, autorka książek i publicystka oraz socjolog, profesor Michał Łuczewski. Na spotkanie w drodze zaprasza Kuba Jamrozek.

Ta historia zaczęła się zimą 1964 roku w Muskegon w stanie Michigan, gdzie niejaki Shermann Poppen postanowił wymyślić swym dzieciakom jakąś atrakcję. Wziął więc dwie narty i połączył je w jedną i tak powstał tzw. "snurfer". Na przełomie 1966 i 1967 roku sprzedano pierwsze 100 tysięcy snurferów. A co było później? Jak wyglądały początki snowboardu w Polsce, kim byli pionierzy deski na polskich stokach? O tym z Jackiem Milasem, cenionym na całym świecie polskim sędzią snowboardowym i...

Kilkanaście dni po bombardowaniu Wielunia i Westerplatte przez Niemców, Polska przyjęła kolejny cios... tym razem ze Wschodu. 17.09 rozpoczęła się agresja Związku Radzieckiego na nasz kraj. Kto i kiedy o niej zdecydował? Czy to możliwe, że była zaplanowana już w sierpniu?Jak przedstawiano ją propagandowo? Czy Wojsko Polskie miało szansę  w starciu z rosyjskim najeźdźcą? Jak na agresję żołnierzy Armii Czerwonej zareagowali polscy cywile?Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w podcaście Czwórki.

Wielu z nas zastanawia się co zrobić, żeby znaleźć się w Wikipedii. Niektórzy kończą szkołę aktorską i już mają na koncie pierwszą rolę w spektaklu albo serialu. Inni wygrali międzynarodowy konkurs recytatorki, a jeszcze inni pobili rekord Guinessa w pajacykach. Czy to jednak wystarczy? O tym decyduje społeczność Wikipedii czyli administratorzy. Jednym z nich jest Maciej Nadzikiewicz. Z Weroniką Puszkar rozmawiają o tym kto ma szansę znaleźć się w najsłynniejszej internetowej encyklopedii na...

Jak wyglądał dzień z życia gladiatora? Jak gladiatorów rekrutowano? O co walczyli w czasie igrzysk? Czy mogli mieć żony? Jak często ich walki kończyły się śmiercią? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w podcaście Czwórki.

Czy to prawda, że carbonara nie ma włoskiego rodowodu? Kim był Alfredo di Lelio i jak makaron pomógł jego rodzącej żonie? Czy to prawda, że pasta narodziła się na południu Włoch? Odpowiedzi na te pytania zna Luca Cesari, autor książki "Historia makaronu w dziesięciu daniach. Od tortellini do carbonary".

Odważna, zdeterminowana i pełna blasku. Taka z pewnością była Krystyna Skarbek, najbardziej znana agentka polska podczas II Wojny Światowej. Poza tym, że była bardzo sprawna fizycznie, co ułatwiało jej wykonywanie zadań, miała mieć błysk, który sprawiał, że zjednywała sobie ludzi i przyciągała mężczyzn. Ci ostatni niestety doprowadzili do jej śmierci. Ale jaka była Krystyna Skarbek? Jakie informacje udało jej się przechwycić i przekazać wywiadowi Wielkiej Brytanii? O tym Weronika Puszkar...

Aleksandra Poźniak jest Ukrainką mieszkającą w Polsce. Najpierw studiowała w Lublinie, potem przeprowadziła się do Warszawy. Kiedy wybuchła wojna od razu zdecydowała, że będzie pomagać Ukraińcom, którzy próbują przedostać się do Polski. Można ją spotkać m.in. na Dworcu Zachodnim, gdzie zajmuje się praktycznie wszystkim. Od kierowania na przystanki kolejowe i autobusowe, przez koordynowanie zbiórek żywnościowych po pomoc medyczną. Spędza tam całe dnie, czasami nawet nocuje. Walczy w Polsce,...

Nie tak daleko leży kraj, w którym ludzie od ponad trzech dekad żyją w lockdownie. To Armenia, która z powodu zamkniętych granic z Turcją i Azerbejdżanem, morderczego konfliktu o Górski Karabach, uzależnienia od Rosji, ekstremalnie trudnej sytuacji gospodarczej i postępującego rozkładu państwa jest izolowana na arenie międzynarodowej. Ale ormiańskie zamknięcie ma też silny wymiar mentalny. Między Ormianami a resztą świata istnieje nieprzekraczalna granica inności. O tym wyjątkowym kraju...

Kim była pierwsza primabalerina? Dlaczego figury w balecie nazywane są po francusku? Jaki jest związek baletu z włoskimi maskaradami, karnawałami, które wydają się być kompletnie różne od baletu? Odpowiedzi na te pytania zna prof. Joanna Sibilska, historyk tańca z Uniwersytetu Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie.

Maria Kowalska, pseudonim Myszka, w czasie II wojny światowej była sanitariuszką. Jako siedemnastolatka wstąpiła do konspiracji, żeby pomagać rannym. Patriotyzm wyniosła z domu, w którym uczoną ją miłości i szacunku do ojczyzny i języka polskiego. Nawet jej siostra, która wyjechała do Argentyny, języka polskiego uczyła za darmo, bo czuła, że pobieranie opłat byłoby niemoralne. Kiedy wybuchła wojna, Maria Kowalska była nastolatką. Wówczas nie zdawała sobie sprawy, co tak naprawdę się dzieje....

Jak wyglądały opakowania w czasach, gdy nie było nic na półkach? Z czego je produkowano i czy spełniały swoją podstawową funkcję - chroniły towar przed zniszczeniem? Okazuje się, że opakowania w PRL projektowali znamienici artyści, jednak rzadko mieli okazję sygnować swoje projekty, bo czy ktoś zwróciłby uwagę na podpis na pudełku, kopercie płyty czy etykiecie? O książce „Opakowania, czyli perfumowanie śledzia. O grafice, reklamie i handlu w PRLu” z autorką książki rozmawiał Kamil Jasieński.

Od roku 1948, w którym został prymasem Polski, ksiądz Stefan Wyszyński prowadził codzienne zapiski. Pisał o swoich spotkaniach z ludźmi, o wyjazdach, notował wydarzenia społeczne, polityczne. Był obecny w codzienności. Zajrzymy do tych notatek i sprawdzimy, co mówią o Prymasie Tysiąclecia. Do odsłuchu podcastu zaprasza Justyna Majchrzak.