Po dwóch latach instytucjonalnego mroku do Zachęty wróciło słońce. Ponownie głos zabierają młode osoby, podejmując tematy społeczne i próbując sprostać wyzwaniom doby wielokryzysów. Bohaterkami pierwszego odcinka piątego sezonu podcastu „Call to action!” są dwie kuratorki, Michalina Sablik i Aleksandra Skowrońska, których interdyscyplinarne wystawy zapoczątkowały nowe otwarcie w Zachęcie. Rozważania nad przyszłością, zwłaszcza w kontekście nieuchronnej katastrofy klimatycznej, stają się...

Wielu z nas praktykuje jogę, ale niewiele z niej rozumiemy. Skupiając się tylko na fizyczności, często ignorujemy bogatą tradycję i filozofię, która jest nieodłączną częścią zaangażowanej praktyki. O holistycznym podejściu do jogi rozmawiam z Justyną Traczyk (@practicewithjustyna), założycielką szkoły Meru Shala na warszawskim Żoliborzu i współtwórczynią Eco Yogic Collective. Prawdziwa praktyka, według Justyny, łączy pracę z ciałem w asanach z głębokim spokojem umysłu, który osiągamy przez...

Czy jesteśmy uzależnieni od komfortu? Czy to, jak zorganizowaliśmy sobie świat, sprawiło, że staliśmy się mniej odporni na przeciwności? Jaką cenę jesteśmy w stanie zapłacić, żeby zawsze było miło, ciepło i przytulnie? O zarządzaniu chaosem w późnym kapitalizmie rozmawiam z Andrzejem Tucholskim, psychologiem biznesu i twórcą koncepcji wysokosprawczości. – Zamiast robić dobro, my chcemy czuć, że robimy dobro – mówi Andrzej Tucholski. Inwestujemy masę energii, by zmienić własne nawyki, chodzimy...

Czy kobiety inaczej doświadczają natury? Czy faktycznie mamy gorszą orientację w terenie, czy może to wyuczona bezradność? W kontrze do męskiej opowieści o zdobywaniu, pokonywaniu i podporządkowaniu sobie natury, powstał Cosy Outdoor Festival – pierwszy w Polsce festiwal kobiecego outdooru. Joanna Długowska, jego pomysłodawczyni, zawodowo związana z Greenpeace Polska, stworzyła wyjątkową społeczność kobiet, które mierzą się z żywiołami, ale w sposób świadomy i uważny. Dzisiaj każdy może być...

Czy współczesne feministki to duchowe wnuczki czarownic? W jaki sposób kobiety są dzisiaj uciszane i dyscyplinowane? Jakie strategie oporu możemy przejąć od naszych prababek?  Temat magii, który Zofia Krawiec – krytyczka sztuki i badaczka patriarchatu – porusza w swojej ostatniej książce „Szepczące w ciemnościach” jest pretekstem do wielowątkowej opowieści o opresji i przemocy wobec kobiet. W średniowieczu wiedźmy, inaczej kobiety wiedzące, znachorki, zielarki, cieszyły się społecznym...

Czego możemy nauczyć się od pokolenia zmiany? Obciążeni wszechobecnymi kryzysami młodzi ludzie poszukują spowolnienia i spokoju. Czy wizje świata i potrzeby starszych i młodszych tak bardzo się od siebie różnią? A może ten podział pokoleniowy narzucił nam marketing? O przyszłości debatują dwie dziewczyny o tych samych inicjałach – Zuzia Krzątała, prowadząca i Zuza Karcz, aktywistka edukacyjna z Fundacji Off School, współtworząca Dom Spokojnej Młodości. Mimo, że dzieli nas 13 lat, łączy idea...

Bezradność to nie jest złe uczucie. Prowokuje do tego, by zastanowić się, co zrobić. To skonfrontowanie się z własną bezradnością, zamiast zakrzykiwania jej, czy podejmowania pozorowanych działań, refleksja nad tym, co ja mogę zrobić, żeby to mnie przestało dławić, żebym poczuła, że moja aktywność ma sens. Moimi gośćmi są koledzy z boiska, radia, telewizji i teatru – filozofka Katarzyna Kasia, oraz dziennikarz Grzegorz Markowski. Pretekstem do naszego spotkania jest ich najnowsza książka,...

Czy 16 października obudziłyśmy się w wolnej Polsce? Sylwia Gregorczyk-Abram – adwokatka, obrończyni praw człowieka i współzałożycielka inicjatywy Wolne Sądy – mówi wprost, że to społeczeństwo obywatelskie wygrało te wybory. Nasza rola się tutaj nie kończy. Jak naprawić szkody wyrządzone demokracji przez ostatnie osiem lat i zapobiec sytuacji, w której partia rządząca może siłowo podporządkować sobie państwo? Odbudowa demokratycznych instytucji wiąże się z wyzwaniem życia w podzielonym...

Ujarzmianie dzikiej natury to nasza narodowa obsesja. Regulowanie rzek, wycinanie lasów, zatruwanie jezior, osuszanie bagien to próby zaprowadzenia porządku, dążenie do dominacji. Zmiany klimatu postępują, ale znikanie wody nie jest naturalnym zjawiskiem, tylko konsekwencją szkodliwej działalności człowieka. O tym, kto stoi za kryzysem wodnym w Polsce, i o tym, jak możemy chronić cenne zasoby wodne rozmawiam z Janem Mencwelem, aktywistą miejskim i autorem książki „Hydrozagadka”. To pozycja...

Fantazję o tym, by „rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady” w 2023 roku odczytujemy dosłownie: jako marzenie o znalezieniu się w miejscu bez zasięgu i internetu. Czy bycie całkowicie offline, gdy większość naszych życiowych potrzeb (w tym tworzenie związków na całe życie) realizujemy z poziomu aplikacji w telefonie, stało się nowym luksusem? Czy ekran smartfona to krzywe zwierciadło, które sprawia, że przez większość czasu czujemy się źle? O tym jak zachować higienę cyfrową, nie dać się...

O siostrzeniu się, radykalnej trosce i wzajemnym wsparciu niespokrewnionych ze sobą kobiet rozmawiam z drą Sandrą Frydrysiak i Martą Majchrzak, autorkami raportu „Siostrzeństwo – od idei do praktyki”. Tożsame z solidarnością i sojusznictwem, siostrzeństwo oparte na trosce pozwala nam zrzeszać się z osobami, które różnią się od nas. A co robi nam robi brak siostrzeństwa? Kultura patriarchatu dyscyplinuje nas do rywalizacji, osłabia i dzieli. Praktykę siostrzeństwa warto więc zacząć od siebie...

Dlaczego tak wiele kobiet deklaruje, że nie weźmie udziału w nadchodzących wyborach? Jak to możliwe, że w kraju, w którym obowiązuje opresyjne prawo, skazujące kobiety na tortury, a nawet śmierć, kobiety dobrowolnie rezygnują z możliwości, by to prawo zmienić? Gdzie jest gniew, który wylał się na ulice jesienią 2020 roku, gdy zakazano w Polsce aborcji? Z Anną Piętą, buntowniczką, działaczką społeczną i klimatyczną, zastanawiamy się, jak dotrzeć do niezdecydowanych kobiet i zmobilizować je do...

Kolekcje Ani Kuczyńskiej opowiadają historie, a jej ubrania niosą energię. Poczułam ją rok temu kiedy Ania zaprosiła mnie do współpracy przy projekcie Vera, który po włosku oznacza „prawda". Projektowanie w duchu zrównoważonym to jej sposób na życie, a nie model biznesowy. Wolna od narzuconej sezonowości i pogoni za trendami marka Ani Kuczyńskiej pozostaje autentyczna. Tak jak moda jest barometrem społecznych nastrojów, tak Ania Kuczyńska jest blisko tego czym żyje ulica. Angażuje się w...

“Czy mam Cię wychowywać na więźnia, przygotować na śmierć społeczną, która Cię czeka w instytucjach zamknięcia?” pyta mama swojego syna z niepełnosprawnością intelektualną na symbolicznym pogrzebie odrzuconej ustawy o asystencji osobistej. O widoczności i podmiotowości osób z niepełnosprawnością (OzN), największej mniejszości na świecie, rozmawiam z Karoliną Kosecką, starszą siostrą Konrada i Nikodema oraz współzałożycielką inicjatywy 2119 PLN. Tyle wynosi świadczenie pielęgnacyjne (przed...

O kulisach zrzutki na supernowoczesnego drona Bayraktar rozmawiam ze Sławomirem Sierakowskim, publicystą i założycielem „Krytyki Politycznej”. – Pomocą humanitarną nie powstrzymamy agresora – mówi mój rozmówca, dla którego prawdziwy pacyfizm oznacza próbę zakończenia wojny. Masowa mobilizacja ma krótki termin ważności, ale zrzutka zjednoczyła Polaków ponad podziałami. Zastanawiamy się, gdzie jesteśmy ponad rok od wybuchu wojny, nawiązując do głośnego raportu „Polacy za Ukrainą, ale przeciwko...

To, co zabieramy i co zostawiamy, ma ogromne znaczenie – mówi Karolina Sulej, reporterka, antropolożka mody i współzałożycielka Fundacji Kraina, przywołując obrazy uchodźczyń z jedną reklamówką w ręce. W swoich książkach „Rzeczy osobiste” i „Historie osobiste” Karolina Sulej przełamuje przyjętą narrację o wojnie i skupia się na codziennych przedmiotach i rytuałach – pozornie błahych, ale stanowiących o naszym człowieczeństwie. Pisze o leczącej traumy mocy ubrań, które przywracają poczucie...

Postępujące zmiany klimatu, dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji, kryzys zdrowia psychicznego. To wyzwania współczesności, które zajmują nas już dziś. Nieprędko znikną z agendy najważniejszych instytucji świata.  Ponad 500 ekspertek, filozofów, prezesów największych spółek, artystek, pisarzy i osób aktywistycznych spotka się w Poznaniu już 10 maja na wydarzeniu IMPACT’23. Wśród nich: Natalie Portman, Adam Tooze, Nassim Nicholas Taleb, Anda Rottenberg i Tomasz Stawiszyński. Angażujące...

O modzie na upcykling, czyli kreatywne wykorzystanie rzeczy niewykorzystanych, rozmawiam z prekursorką mody cyrkularnej i założycielką marki Saint Warsaw, tworzącej z materiałów z drugiego obiegu. Monika Surowiec dekonstruowała formy i normy, przerabiając męskie garnitury i oswajając nas z gospodarką cyrkularną zanim to jeszcze było modne. W swoich projektach wraca do rzemieślniczych tradycji indywidualnego szycia, stawiając je w kontrze do masowej produkcji. W odcinku zastanawiamy się nad...

Do stołu siadamy z Zofią Piwowarek, ekspertką ds. polityki klimatycznej i zrównoważonej mody z ramienia United Nations Global Compact – inicjatywy ONZ, która zajmuje się wspieraniem zrównoważonego biznesu. Rozmawiamy o budowaniu sojuszy ponad podziałami i współpracy międzynarodowej w kontekście nadchodzącego Szczytu Klimatycznego COP27 w Egipcie. Nie zabraknie tematu zrównoważonej mody oraz podkreślenia, że proponowane działania na rzecz praw człowieka i środowiska nie mogą być tylko...

Czy można prowadzić markę odzieżową jednocześnie dbając o społeczności i planetę? Jak uprawiać organiczną bawełnę nie wyjaławiając gleby i nie marnując wody? Odpowiedzią jest MAWO (czytaj „mało”) ¬– projekt modelki Marii Zakrzewskiej i jej partnera Sergiusza Zięciaka. W duchu japońskiej filozofii danshari, która odrzuca to co niepotrzebne i niekomfortowe, stworzyli od podstaw markę odpowiedzialną, specjalizującą się w jednym produkcie – koszuli. Nie jest to zwykła koszula, a ponadczasowy,...

Moda cyfrowa daje możliwość nieskrępowanej kreatywnej ekspresji bez szkody dla planety. Wirtualne stroje są też wolne od narzuconej praktyczności – lśniące, metaliczne o nieregularnym kształcie sprawiają wrażenie jakby były zrobione z metalu, marmuru, czy tafli wody. Cyfrowa moda pozwala produkować mniej, w bardziej zrównoważony i odpowiedzialny sposób. O tym jak powstają takie kolekcje rozmawiam z Małgorzatą Kudłą i Adrianem Hołotą, założycielami Nueno, pierwszej polskiej marki digital...

Jakie są najlepsze materiały? Te, które zostały już wyprodukowane! Z Anną Miazgą, ekspertką i innowatorką zrównoważonego rozwoju z Accenture, rozmawiamy o drugim życiu ubrań i kreatywnym wykorzystaniu odpadów tekstylnych, które zaśmiecają naszą planetę. Razem opracowałyśmy swoistą ściągę mody cyrkularnej. Recykling, downcykling, upcykling – o co w tym chodzi i z czym to się nosi? Jaki jest ślad węglowy recyklingu, jeśli weźmiemy pod uwagę zużycie wody, energii i chemii przy odzyskiwaniu...

Czy dzięki modzie cyfrowej ludzie zaczną konsumować mniej? Czy wręcz przeciwnie, każdy produkt będzie miał swojego cyfrowego klona?  O przyszłości mody w dobie rewolucji cyfrowej rozmawiam z Beatą Wilczek, edukatorką i założycielką agencji Unfolding Strategies (@unfoldingstrategies), która zajmuje się strategią zrównoważonej i inkluzywnej mody w web3. Razem oswajamy cyfrowy świat mody, rozkładając na czynniki pierwsze metawers, NFT, blockchain i figitals.  Beata Wilczek będzie panelistką...

O tym, jaka jest przyszłość branży mody i czy jest w niej miejsce na rewolucję – nie tyle w designie, ile w myśleniu – rozmawiam z Martyną Zastawną. To pionierka zero waste i założycielka cyrkularnej marki WoshWosh, która reperując obuwie, daje im drugie życie. Rocznie produkujemy 22 mld par butów, przy czym każda nowa para generuje aż 14 kg dwutlenku węgla. Jak taki komunikat wpływa na konsumenta, nie mówiąc już o środowisku? Jak tworzyć ekologiczne narracje, które mobilizują do działania, a...